به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، محمد سلیمانی در نشست هم‌اندیشی صاحب نظران صنعت، جامعه و دانشگاه در رشته‌های فنی و مهندسی که امروز (چهارشنبه) در سالن شهدای جهاد علمی این وزارتخانه برگزار شد، اظهار داشت: برنامه تحول در آموزش عالی مدت زمان زیادی است که آغاز و فعالیت‌های بزرگی در این خصوص انجام شده است.
وی افزود: بخشی از این فعالیت‌ها مانند اصلاح آیین نامه‌ها در درون وزارت و دانشگاه‌ها انجام شده و برای افزایش ارتباط بین دانشگاه، جامعه و صنعت مشوق‌هایی را در نظر گرفته و ابلاغ کرده‌ایم؛ درون صنعت نیز به خود صنعتی‌ها برمی‌گردد که آنها باید برنامه‌هایی تدوین کنند تا دانشگاه‌ها و صنعت بتوانند به صورت یکپارچه بیش از گذشته کار کنند.
قائم مقام وزیر علوم افزود: به دانشگاه‌ها اختیار دادیم دانشجویان استعدادهای درخشان خود را به صورت استادمحور جذب کنند. در مورد جذب نخبگان نیز آیین‌نامه‌هایی ابلاغ شده و دست دانشگاه‌ها برای جذب دانشجو و هیأت علمی نخبه بازگذاشته شده است. به اساتید تازه استخدام مشوق‌هایی دادیم که در بدو ورود امکاناتی در اختیارشان باشد تا خودشان را آماده جهش‌های علمی و فرهنگی کنند.
وی با اشاره به اینکه در دانشگاه‌ها به روی بورس صنعت باز شده است، افزود: در حوزه بورس ۱۴ نوع بورس در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تعریف و نهایی شده است. در سال گذشته ۱۰۱ نفر و امسال ۴۵۵۰ نفر بورس صنعت در دفترچه کنکور لحاظ شده است که امیدواریم این عدد در مدت زمان کوتاهی به ۵۰هزار نفر برسد.
قائم مقام وزیر علوم خاطرنشان کرد: در دو سال گذشته نزدیک به ۴۰ مجله علمی و پژوهشی با مشوق‌هایی که وزارتخانه به این مجلات داده، نمایه بین‌المللی گرفته‌اند. به عبارتی هم در بعد مرجعیت علمی در حال حرکت هستیم و هم در بحث ارتباط با صنعت.
سلیمانی با بیان اینکه درجهت ترویج ملی کارآفرینی اقدامات بزرگی انجام شده، افزود: قصد داریم کاری کنیم که دانشجوی کارشناسی در بدو ورود تحت راهنمایی و هدایت یک استاد قرار گیرد تا بتوانیم کیفیت آموزش و پژوهش را بالا ببریم و از قابلیت استاد برای شاگردپروری بهره بیشتری ببریم.
رییس مرکز هیات‌های امنا و هیات‌های ممیزه بیان کرد: قصد داریم در هیات امناها بودجه‌های مصوب سالانه به سمتی برود که دانشگاه‌ها حداقل ۱۵درصد را برای پژوهش و پنج درصد به امور فرهنگی اختصاص دهند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره اردوهای پیشرفت علمی نیز گفت: در سال گذشته اردوهای پیشرفت علمی شکل گرفت ولی در مقابل این جمعیت عظیم میلیونی، سه درصد عدد بسیار کمی است، صنعت باید در کنار موسسات آموزشی قرار گیرد تا این بازدیدها افزایش یابد و سالی ۲۰۰ هزار دانشجو در این امر مشارکت داشته باشند.
قائم مقام وزیر علوم درباره آیین نامه ترفیع اعضای هیات علمی نیز گفت: در این آیین نامه چند حوزه مهم وجود دارد که یکی مسئله صنعت است. اختیار داده شده که اساتید دانشگاه‌ها سه تا ۶ماه در صنعت حضور داشته باشند. پارک‌های علم و فناوری در کنار دانشگاه‌ها ایجاد شده تا بتوانند شرکت‌های مختلف در حوزه دانش بنیان و علوم نوظهور را زیر چتر گرفته و حمایت کنند.
سلیمانی در خصوص ایجاد معاونت فناوری در وزارت علوم و همچنین راه اندازی سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) اظهار داشت: از شما صاحب نظران حوزه صنعت تقاضا دارم نیازها را به نسل دانشمند و دانشگاهی‌مان عرضه کنید و از دانشگاه‌ها مطالبه کنید که از آنها چه می‌خواهید؟
آمایش آموزش عالی نیازمند کاهش ظرفیت دانشجویان است
معاون معادن و فراوری مواد وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این نشست یکی از آسیب های نظام آموزش عالی را در جریان مهاجرت دانش آموختگان، افزایش ظرفیت دانشجویان در دانشگاه های تهران دانست و گفت: این موضوع کمک کننده برای مهاجرت فرستی صنعت است؛ بنابراین در آمایش آموزش عالی نیازمند کاهش ظرفیت دانشجویان در دانشگاه های تهران و افزایش کیفیت و پذیرش در مقطع تحصیلات تکمیلی هستیم.
رضا محتشمی‌پور اظهار کرد: در حوزه صنعت با نیروهای ورودی دچار چند مسئله هستیم که اولین موضوع، کمبود مهارت دانش آموختگان دانشگاهی است.
وی افزود: در صنایع به متخصصان با سطح و کیفیت بالا نیاز داریم، اما باید به این موضوع توجه شود که صنعت چند درصد دانش آموختگان را در اشتغال به کار می گیرد، ۹۵ درصد اشتغال کشور در صنایع کوچک است و آمار اشتغال صنایع بزرگ نشان از نبود برنامه ریزی در صنایع بزرگ دارد و مدرک گرایی در این صنایع غلبه دارد.
معاون وزیر صمت ادامه داد: بخش بعدی بازار کار مهم است؛ زیرا نشان از خروجی های تولیدی صنایع دارد و هم اکنون صنایع با یکدیگر همگن نیستند و تقاضاهای متفاوتی دارند.
در برخی رشته ها فراتر از نیاز و حتی بدون نیاز خروجی زیادی داشته ایم که نبود توازن در رشته های دانشگاهی را نشان می دهد و این موضوع تنها مربوط به آموزش عالی نیست و ممکن است بخش سیاستگذار صنعت هم در آن دخیل باشد. در بخش معدن نسبت به آینده شغلی رشته هایی مانند زمین شناسی نگران هستیم. ورودی دانشگاه ها به شدت کاهش یافته و امکان تامین نیروی متخصص نیست، پس از آن موضوع مهاجرت معضل است.
معاون وزیر صمت اضافه کرد: نبود توان یادگیری یکی دیگر از معضل ها است، اما مهم نیست که دانش آموختگان خط فکری صنایع را به صورت کامل بدانند؛ زیرا به مرور یادگیری هم اتفاق می افتد. موضوع مهم علاقه به یادگیری است که باید در دانشجویان تقویت شود.
محتشمی‌پور تاکید کرد: دانشجویی که در دانشگاه معتبر کشور پذیرفته می شود، حتما توان یادگیری دارد، اما باید دید آیا تعامل یادگیری هم دارد یا خیر؟ هم اکنون با این معضل در ارتباط با دانش آموختگان در بدو ورود به بازار کار مواجه هستیم و در صورت توجه به این مورد حتما بسیاری مشکلات کشور حل می شود.
عمده افت انگیزه دانشجویان در ترم اول است
وی گفت: تجربه مطالعات نشان می دهد عمده افت توانمندی و انگیزه دانشجویان در ترم اول اتفاق می افتد و اگر توانستیم در همان زمان این وضع را احیا کنیم، می توانیم مشکلات دیگر را هم حل کنیم. درس های کارورزی حتما در این زمینه موثر است؛ بنابراین به استادان آموزش عالی پیشنهاد می کنم تا برای ترم های اول و دوم دانشجویان حساب ویژه باز کنند، یعنی اگر دانشجو علاقه به رشته ای ندارد تغییر رشته دهد و اگر تمایل دارد، مهارت در آن ها تقویت شود.
معاون وزیر صمت گفت: بحث ظرفیت انجمن های علمی دانشجویی یکی دیگر از مسائلی است که باید به آن توجه کرد. انتظار ندارم آنها مشکلات صنعت را حل کنند، اگر این انجمن ها به دانشجویان جدید توجه کنند و فعال شوند حتما مشکل را رفع می کنند.
وی افزود: تمام مسائل در وزارت علوم قابل حل نیست و آموزش و پرورش هم دخیل است؛ دانش آموزان را به سمت مباحث نظری سوق می دهند و انتظار مهارت های کاربردی از آنان دارند؛ بنابراین آموزش و پرورش باید ارتقای کیفیت هدایت تحصیلی را به صورت جدی مدنظر قرار دهد و اصرار آموزش و پرورش بر مباحث نظری نتیجه ای جز مهارت محور نبودن دانشجویان آموزش عالی نیست.