کارمند که باشی، آهسته می‌آیی و می‌روی. بی ادعا، ساده و بی غَل و غَش می شوی، یاد می‌گیری غم‌هایت را پشت در بگذاری و همیشه حتی به زور لبخند به لَب باشی.
کارمند که باشی، وقت ندارم، نمی‌شود، نمی‌توانم، بیمارم و خیلی از عبارات مترادف دیگر را از فرهنگنامه لغات مورد استعمالت حذف می‌کنی و ضمانت دوست، آشنا و فامیل در بانک به وظایفت اضافه می شود.
کارمند که باشی، جهش‌های شُغلی مبتنی بر روابط فامیلی و گروهی را می بینی و تعجب هم نمی‌کنی چون آنقدر از این موارد دیده‌ای که دیگر برایت عادی شده است.
کارمند که باشی، همه از تو توقع دارند مثل دیروز و هر روز رو به روی آینه بایستی، موهای جو گندمیت را شانه بزنی و همه جا با لباس اتو کشیده و سیمایی آراسته ظاهر شوی.
کارمند که باشی عاقبت روزی می رسد که فردایش آخرین روز کاریت باشد و با حکم بازنشستگی بدرقه شوی.
سال‌هاست که چهارم شهریور،«روز کارمند»، همزمان با سومین روز هفته دولت برگزار می‌شود تا فرصتی برای تجلیل از انسان‌های شایسته‌ای باشد که هدفشان خدمت به مردم است و تمامی همّ و غم خود را در مسیر دستیابی به این هدف عالی به‌کار می‌گیرند.
کارمندان به‌عنوان قشر فرهیخته و آگاه جامعه، بازوی پرتوان دولت‌ها و شرکت ها هستند و نقش مهم و اساسی در پیشبُرد برنامه‌های دولتمردان و مدیران ارشد برای توسعه کشور دارند و در راه خدمت‌رسانی گام برمی‌دارند، از این رو وجود آنان، برای اجتماع لازم و ضروری است.
بر اساس طبقه بندی مشاغل، کارمندی جزو یکی از طبقات چندگانه جامعه معرفی می شود و صاحب نظران بر این باورند که این قشر جزو طبقه متوسط جامعه است که البته فضای توّرمی سال‌های اخیر کشورمان بسیاری از افراد این قشر را به طبقات پایین تر فرستاده است.
مهمترین دغدغه های کارمندان چیست؟
معیشت مادّی و جایگاه و منزلت اجتماعی کارمندان از مهمترین دغدغه‌های این قشر به شمار می رود، بررسی خبرنگار ایرنا اصفهان نشان می دهد کارمندان اصفهانی، حقوق کم و برخورد نامناسب برخی مدیران که ریشه در چالش هایی مانند "پارتی بازی" و "باند بازی" دارد را مهمترین دلیل نارضایتی شغلی قلمداد می کنند.
کارمندی می گفت: مدیرعامل پیشین سازمانی که در آن مشغول به کار است چند سال پیش یکی از آشنایان خود را به مدیریت "گروه آموزش و بهسازی نیروی انسانی" منصوب کرد و وقتی وی از عهده این مسوولیت برنیامد، او را به تصدی مدیریت دفاتر آن سازمان رساند و وقتی من از وی بابت موضوعی انتقاد کردم، با یک نامه همان رییس، مجبور شدم ۲ ماه مرخصی اجباری بگیرم و بیش از ۱۵ ماه دور از خانواده و خانه ام در استان دیگری کارم را ادامه دهم، البته به لطف تغییرات مدیریتی در دولت سیزدهم با عوض شدن آن مدیر، توانستم به محل خدمت قبلیم بازگردم.
وی ادامه داد: کارمند خوب همیشه قانون مداری، وجدان کاری، انضباط اداری و اجتماعی را سرلوحه خود قرار می دهد ولی شاهدیم کارمندانی که از روی "روابط " وارد نهاد و سازمانی می شوند این ارزش ها، کوچکترین اهمیتی برایشان ندارد و همان مدیری که آن بلاها را بر سر من آورد، در نهایت با حکم دادگاه مجبور به تحویل خانه دولتی شد که سال ها آن را غیرقانونی غصب کرده بود.
کارمند دیگری می‌گفت: ارتقای کارمندان در برخی ادارات به امری سلیقه ای تبدیل شده و شاهدیم که کارمندان نورچشمی که دستی در آتش ندارند و کمترین مشارکت در پیشبُرد اهداف اداره دارند، یکی پس از دیگری سمت، پاداش و اضافه کاری هایی را دریافت می‌کنند که مستحق آن نیستند.
وی افزود: کارمندان توقع دارند در طول روند کاری خود علاوه بر محول شدن وظایف جدید و بالاتر حقوق و مزایای بیشتری نیز دریافت کنند ولی تفویض این امر به برخی مدیران میانی که به صورت سلیقه ای عمل می کنند و از شاخص های خاصی برای ارتقا کارمندان بهره نمی‌برند، مشکل آفرین است.
وی تاکید کرد: وقتی اضافه کاری ها در برخی ادارات تنها بر اساس سلیقه اعطا می شود، چطور می توانیم به رعایت عدالت و پایبندی به شایسته سالاری در ارتقاهای شغلی ایمان داشته باشیم و این مسایل باید به نهادهای مستقل حامکیتی واگذار شود.
وی خاطرنشان کرد:ارتقای شغلی یا تشویق کارکنان روشی برای قضاوت و ارزیابی عملکرد پرسنل بویژه کارمندان محسوب می شود و این ارزیابی‌ها می بایست به طور منظم بر اساس شاخص های ارزیابی کمی و کیفی مشخصی صورت گیرد و اینطور نباشدکه به عنوان مثال مدیر "گروه برنامه ریزی، نظارت و ارزشیابی" یک اداره و سازمان که خودش جهش‌های شُغلی مبتنی بر روابط فامیلی داشته، با سلیقه شخصی اقدام به ارزشیابی سایر کارکنان کند.
کارمند دیگری می گفت: مهمترین ویژگی همگی کارمندان، اعم از کارمندان بخش دولتی و هم بخش خصوص دریافت "حقوق ثابت" است، که در فضای تورّمی اقتصاد کشورمان این حقوق ثابت ،که تنها سالی یکبار و آن هم به میزان بسیار کمتر از نرخ تورم سالیانه افزایش می یابد، کفاف زندگی روزمره را نمی دهد و بیشتر کارمندان را راهی شغل دوم و سوم می کند.
وی اظهار داشت:معیشت کارمندان بخش های دولتی و خصوصی با تحولات اقتصادی کشور دچار نوسان می‌شود که این نوسانات بیشتر رنگ و بوی کاهش سطح زندگی دارد و بر اثر تورم این سال ها اقتدار و منزلت اجتماعی کارمندان دستخوش دگرگونی شده و شاهد نزول اقتدار و منزلت اجتماعی کارمندان در جامعه هستیم.
کارمندان مشکلات و دغدغه های دیگری نیز دارند
معیشت مادی و جایگاه و منزلت اجتماعی کارمندان تنها دغدغه های این قشر نیست و علاوه بر مشکلات اقتصادی، با مشکلات زیادی از سِنخ دیگر نیز روبرو هستند، دغدغه هایی که به ظاهر قابل دیدن نیست اما در باطن، آینده شغلی و حتی زندگی آن ها تاثیر گذار است.
سایر مشکلات کارمندان بیشتر مربوط که به حوزه جسمی و روحی آن‌ها می‌شود مشکلات جسمی که از نوع فعالیت روزانه آن‌ها ناشی می شود تا آنجایی که به گفته یک متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات، شیوه فعالیت روزانه کارمندان که همان "پشت‌میز نشینی" است، باعث شیوع بیماری‌های اسکلتی و عضلانی در آن ها می شود.
دکتر مرضیه رحیمی دراین پیوند به ایرنا گفت:شیوع بیماری‌های اسکلتی و عضلانی در بین کارمندان بیش از سایر شغل ها است و بیشتر کارمندان از درد گردن، آرتروز، واریس و بیماری های اسکلتی رنج می‌برند.
وی خاطرنشان کرد:مشکل دیگری که کارمندان در زندگی خود با آن دست و پنجه نرم می شکنند، استرس است و بر اساس تحقیقی که بر روی فعالیت روزمره کارمندان ایرانی صورت گرفته، سه عامل استرس‌زا معلوم شده‌اند که می‌شود آن را به شاغلان ادارات غیردولتی نیز تعمیم داد.
وی افزود: شاخص‌های "ویژگی‌های نقش کارمند در اداره" ،"روابط کاری و اجتماعی" و "ساختار و جو سازمانی" از جمله مشکلاتی هستند که می توانند عامل ایجاد استرس باشد که می‌توانند کارمند را در معرض حمله‌های عصبی، مغزی ، قلبی و دیگر مشکلات روحی قرار دهند که عارضه‌ای جسمانی به دنبال خواهد داشت.