به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، یکی از اتفاقات بسیار مهم حوزه روابط خارجی کشور در طول دو سال گذشته در دولت سیزدهم، توجه به دیپلماسی علمی بوده است، چراکه حوزه علم و فناوری حوزه ای بسیار تاثیرگذار، مهم و ارزشمند در اقتصاد محسوب می شود و امروزه مورد توجه همه ملت‌های دنیا در حوزه دیپلماتیک است.
بر همین اساس نیز در طول سفرهای آیت الله سید ابراهیم رئیسی رییس جمهور دولت سیزدهم به برخی کشورها در طول دو سال گذشته، بحث مشارکت و همکاری علم و فناوری همواره به عنوان یکی از پیشانی‌های جدی سفرهای رئیس جمهور به همه کشورهای دنیا مطرح بوده است و این مهم نیز بسیار مورد استقبال به خصوص کشورهای کمتر توسعه یافته قرار گرفته است.
شخص رییس‌جمهور همواره در طول دو سال گذشته به طور مستمر و مداوم پیگیر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور بوده است، نکته‌ای که علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت نیز چندی پیش اینگونه از آن یاد کرد: «رییس دولت سیزدهم در سفرهای خارجی خود به جای عکس یادگاری، ربات جراحی و پهپاد قابل استفاده در حوزه کشاورزی شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌برد و افتخار می‌کند که سفیر حوزه دانش‌بنیان و جوانان فناور ایرانی است. تمام تمرکز رییس جمهور بر این است که توان و استعدادهای داخل کشور در این سفرها به نمایش درآید.»
جهرمی همچنین گفته بود: «دولت این نکته را به خوبی دریافته است که آینده کشور را توسعه نوآوری رقم می‌زند و فردای کشور در دست نوآوران خانواده دانش‌بنیان کشور است. درگیری با چالش‌ها و مسائل روزمره سبب نشده است که دولت در حمایت از زیست‌بوم نوآوری کشور غفلت کند. نگاه ما این است که در این زیست‌بوم بسیار ریشه‌ای‌تر از نگاه موجود می‌توان عمل کرد.»
چشم انداز سهم اقتصاد ۷ درصدی دانش بنیان ها از (GDP) در برنامه هفتم
خوشبختانه در حال حاضر و به اهتمام دولت سیزدهم حوزه دانش‌بنیان در کشور از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده اند و به طورحتم این جایگاه به واسطه حمایت‌های ویژه رهبر معظم انقلاب و توجه ویژه تر دولت سیزدهم به اقتصاد دانش‌بنیان بوده است.
مطابق با جهت‌گیری اصلی دولت سیزدهم نهادهای حامی حوزه زیست بوم نوآوری و فناوری در کشور در راستای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، اقدامات حمایتی و سازمان یافته تری نسبت به دولت قبل در حمایت از این زیست بوم داشته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری از سال ۱۴۰۰ تا امروز نزدیک به ۱۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات به چهار هزار و ۶۲۵ طرح دانش‌بنیان ارائه کرده است. میانگین سالانه اعطای تسهیلات صندوق نوآوری به ۶ هزار و ۴۵۵ میلیارد تومان می‌رسد، رقمی که در دولت دوازدهم کمتر از دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. مقایسه‌ها نشان می‌دهد میانگین سالانه ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان در دولت سیزدهم رشد ۲.۸ برابری نسبت به دولت دوازدهم داشته است.
از طرفی در طول سالهای اخیر شرکت‌های دانش‌بنیان نیز خوش درخشیده و توانسته‌اند در چالش‌های بزرگ کشور وارد شوند و با ساخت و بومی سازی بسیاری از ملزومات مورد نیاز کشور بسیاری از مسائل کشور را مرتفع کنند.
افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی کشور از مهمترین ماموریت‌های معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۲ است.
این مسئله جهت‌گیری محوری این دو مجموعه پشتیبان حوزه زیست بوم نوآوری و فناوری کشور را نشان می دهد و در برنامه هفتم توسعه نیز بر افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان به هفت درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) تاکید شده است.
همچنین در نظام ارزیابی جدید ضمن ایجاد انگیزه برای دانش بنیان ها، به تخصیص بهتر معافیت‌ها به شرکت‌های نوپا که برای رشد و بلوغ نیاز مبرمی به این جنس حمایت‌ها دارند، کمک شایانی خواهد کرد.
۱۴۶ سند و تفاهم‌نامه همکاری میان ایران و ۱۸ کشور جهان در دولت سیزدهم
اما رییس جمهور دولت سیزدهم در دو سال ابتدایی دولت خود با ۱۹ سفر خارجی عازم ۱۸ کشور جهان از کشورهای منطقه و همسایه گرفته تا آمریکای جنوبی و شرق آفریقا شده است.
تعداد این سفرها در سال نخست دولت ۶ سفر خارجی به دوشنبه (تاجیکستان) درشهریور ۱۴۰۰، عشق‌آباد (ترکمنستان) در آذر ۱۴۰۰، مسکو (روسیه) در دی ماه ۱۴۰۰، دوحه (قطر) در اسفند ۱۴۰۰، مسقط (عمان) در خرداد ۱۴۰۱، عشق‌آباد (ترکمنستان) در تیر ۱۴۰۱ بوده است.
در سال دوم دولت سیزدهم نیز تعداد سفرهای آیت اله رئیسی ۱۳ سفر خارجی بوده است که شامل سفر به سمرقند (ازبکستان) در شهریور ۱۴۰۱، نیویورک (آمریکا) در شهریور و یکم مهر ۱۴۰۱، آستانه (قزاقستان) در مهر ۱۴۰۱، پکن (چین) در بهمن ۱۴۰۱، دمشق (سوریه) اردیبهشت ۱۴۰۲، جاکارتا (اندونزی) خرداد ۱۴۰۲، کاراکاس (ونزوئلا) خرداد ۱۴۰۲، ماناگوآ (نیکاراگوئه) خرداد ۱۴۰۲، هاوانا (کوبا) خرداد ۱۴۰۲ و همچنین نایروبی (کنیا)، کامپالا (اوگاندا)، هراره (زیمبابوه) در تیر ماه ۱۴۰۲ و ژوهانسبورگ (آفریقای جنوبی) شهریور ۱۴۰۲ سفر کرد.
در طول سفرهای رییس جمهور دولت سیزدهم در مجموع ۱۴۶ سند و تفاهم‌نامه همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و ۱۸ کشور دنیا به امضاء رسیده است که سهم علم و فناوری در این تفاهم نامه ها سهم بسیار قابل قبولی است.
رییس جمهور سیزدهم، سفیر اقتصاد دانش بنیان در سفرهای خارجی
اما دو برابر شدن تعداد سفرهای خارجی رییس جمهور دولت سیزدهم در سال دوم نسبت به سال اول نشان می‌دهد علاوه بر گسترش تعاملات با کشورهای منطقه، تلاش دولت سیزدهم در چشم انداز سهم اقتصاد هفت درصدی دانش بنیان ها از (GDP) در برنامه هفتم توسعه، بر توسعه هرچه بیشتر تعاملات فناورانه با دنیا و توسعه بازار دانش بنیان ها چشم دوخته است.
به طور حتم این مهم علاوه بر ارزآوری و اشتغال زایی در کشور، سهم بازار صادراتی ایران را نیز به طور چشمگیری بهبود خواهد بخشید؛ چراکه فناوران ایران در حال حاضر در تولید بسیاری از محصولات و تجهیزات در برخی حوزه ها از جمله حوزه های سلامت، زیست فناوری و فناوری اطلاعات و ارتباطات به بلوغ نسبتا قبولی رسیده اند و در یک بازار رقابتی حرف های بسیاری برای گفتن دارند.
افتتاح اخیر خط بزرگ تولید انسولین از خط سلول تا مرحله نهایی توسط یکی از شرکت‌های دانش بنیان به کمک جذب سرمایه‌گذاری خارجی تنها یک نمونه از توانمندی های سال های اخیر محققان و فناوران ایران در حوزه سلامت محسوب می شود، مجموعه ای دارای خط تولید انبوه که تنها چهار تا هفت کشور دنیا فناوری آن را در اختیار دارند.
برهمین اساس نیز شخص رییس‌جمهور دولت سیزدهم نیز همواره در طول دو سال گذشته به طور مستمر و مداوم پیگیر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور بوده است و البته نمایش محصولات فناورانه ایران در سفرهای آیت الله رئیسی به منظور کمک به توسعه بازار دانش بنیان ها یکی از محورهای اصلی گفت و گوها و تعاملات دو جانبه با کشورهای هدف بوده است و حوزه دانش‌بنیان نیز متقابلا بر گفت‌وگوهای بین المللی دولت غنا بخشیده است.
آمادگی وزارت خارجه دولت سیزدهم برای همکاری به منظور پیشبرد دیپلماسی علمی
اما در راستای توجه هرچه بیشتر به دیپلماسی علم و فناوری در توسعه روابط به سایر کشورها، پنجم شهریور ماه جاری نخستین همایش رؤسای دانشگاه‌ها و مسؤولان بین‌الملل دانشگاه‌های کشور با عنـوان «دیپلماسی علمی در سیاست خارجی؛ ظرفیت‌ها و رویکردها» به میزبانی وزارت امور خارجه و با حضور حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، محمد علی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روح الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، خیاطان رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونان وزرا و مدیران ارشد وزارتخانه‌ها و رؤسای دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم و دانشگاه‌های علوم پزشکی برگزار شد.
در این نشست نیز امیرعبداللهیان با تاکید بر تغییر مفهوم قدرت، قدرت علم و فناوری برتر در جمهوری اسلامی ایران را مایه مباهات و افتخار ملی دانست و گفت: اکنون در فضای بین‌المللی شاهد اذعان کشورها به قدرت علم و دانش در ایران هستیم.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه امروز مراکز علمی جمهوری اسلامی ایران پرچم علم و فناوری را با اقتدار بالا برده است، از آمادگی تمام بخش‌های وزارت امور خارجه برای همکاری با نهادها و سازمان‌های مربوط جهت توسعه، تسهیل و پیشبرد دیپلماسی علمی خبر داد.
علم و فناوری امروز زبان مشترک همه در دنیاست
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور نیز در همایش رؤسای دانشگاه‌ها و مسؤولان بین‌الملل دانشگاه‌های کشور با عنـوان «دیپلماسی علمی در سیاست خارجی؛ ظرفیت‌ها و رویکردها» با اشاره به نقش موسسات دانش بنیان در توسعه دیپلماسی علم گفت: علم و فناوری زبان مشترک همه در دنیاست و به همین دلیل توجه و تمرکز بر علم و فناوری در دولت سیزدهم به طرز چشمگیری پررنگ شده است.
روح الله دهقانی فیروزآبادی در ادامه تاکید کرد: در همین راستا در معاونت علمی و فناوری به صورت تخصصی برای همه اجزای علمی کشور از دانشگاه‌ها و نهادها برنامه ریزی کرده‌ایم و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک به نتایج مورد انتظار دست یابیم.