به گزراش خبرنگار اقتصادی ایرنا، «حسن وحید» امروز (سه‌شنبه) در نشست خبری به مناسبت هفته دولت افزود: در ایران و دیگر کشورها با چالش های متعدد زیست محیطی با شدت و ضعف های مختلف روبه‌رو هستیم که در این مساله علاوه بر تاثیرات تغییر اقلیم، نحوه بهره برداری‌ها از سرزمین نیز اهمیت دارد.
معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار داشت: کل بدنه دولت به نحوی در واگذاری، اقدامات و سیاست گذاری در منابع طبیعی دخیل است، اما نقش مردم نیز مهم است، زیرا منابع طبیعی متعلق به عموم مردم است.
۹۰ میلیون هکتار اراضی کشور نیازمند عملیات آبخیزداری
وحید، آبخیزداری را مدیریت عرصه های طبیعی و منابع زیستی برشمرد و تصریح‌کرد: طبق آمارها ۱۲۵ میلیون هکتار از اراضی کشور تحت تاثیر فرسایش آبی و خاکی نیازمند اجرای فعالیت های آبخیزداری است که در ۶ کلان‌حوزه، ۳۰ حوزه اصلی و یک‌هزار و ۱۲۱ حوزه فرعی است.
وی گفت: این عملیات تاکنون در سطح ۳۲ میلیون هکتار انجام شده و بیش از ۹۰ میلیون هکتار باید فعالیت های آبخیزداری انجام شود، زیرا حوزه های آبخیزداری می‌تواند سکونتگاه های ما را تحت تاثیر مثبت قرار دهد.
این مقام مسوول افزود: اکنون نزدیک به ۴۰ میلیون هکتار حوزه های آبخیز مشرف به شهرها، روستاها و محل های سکونتگاهی، ۲۸ میلیون هکتار حوزه آبخیز بحرانی و ۲۵ میلیون هکتار حوزه آبخیز مرزی در کشور وجود دارد.
فرسایش خاک در حاشیه خلیج فارس به ۸۰ تن در هکتار رسید
معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی وآبخیزداری کشور اضافه‌کرد: طبق آخرین آمار مرکز پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، متوسط فرسایش خاک کشور ۱۵.۴ تن در هکتار است که در برخی مناطق فرسایش خاک ۶ تا هشت تن و در برخی مناطق همچون حاشیه خلیج فارس بین ۷۰ تا ۸۰ تن در هکتار گزارش شده است.
وی درباره میزان رسوب سدها، گفت: میزان رسوب ورودی سدها حدود ۳۵۰ میلیون مترمکعب یعنی معادل یک سد بزرگ کشور در سال است، همچنین از سال ۱۳۳۰ تاکنون افزون بر هفت‌هزار و ۳۵۲ رخداد سیل داشته ایم که نقشه پراکنش سیلاب ها نشان می دهد که تقریبا همه مناطق کشور سیل‌خیز و حتی مناطق مرکزی کشور که میزان بارندگی کمتری دارد نیز سیل‌خیز شده است.
وحید افزود: همچنین گاهی اوقات با پدیده زمین لرزش و فرونشست زمین روبه‌رو هستیم و بر اساس آخرین آمار تاکنون بیش از ۱۲۰ هزار زمین لرزه اتفاق افتاده و شناسایی شده و چهار هزار و ۷۸۹ مورد زمین‌لرزه در حدود ۱۹۶ هزار هکتار مساحت زمین برآورد شده است.
به گفته وی، کل اعتبار مورد نیاز برای اجرای عملیات آبخیزداری در ۹۰ میلیون هکتار باقیمانده اراضی کشور ۷۳۹ هزار میلیارد تومان نیاز است.
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی کشور با تاکید بر اهمیت نحوه بهره برداری از سرزمین و بارگذاری ها در عرصه های طبیعی، افزود: اگر برنامه‌ریزی درست و دقیق باشد، با کاهش چالش ها به سمت تاب آوری حوضه های آبخیز حرکت خواهیم کرد.
وی درباره اهمیت مشارکت مردم در مدیریت عرصه های طبیعی، اظهار داشت: اگر بتوانیم بهره برداران خود را در منافع حوضه آبخیز و اراضی شریک کنیم، به مدیریت بهینه عرصه طبیعی خواهیم رسید.
وحید، از تحقق ۷۰ درصد اهداف تدوین شده درباره آبخیزداری در برنامه ششم توسعه خبر داد و گفت: تعهد برنامه ششم اجرای عملیات آبخیزداری در ۱۰ میلیون هکتار از عرصه‌های طبیعی بود که ۷۰ درصد آن محقق شد، در برنامه هفتم نیز باید عملیات آبخیزداری در ۲۰ میلیون هکتار از عرصه‌های طبیعی اجرایی شود.
وی با بیان اینکه کل اعتبار تخصیصی از سال ۱۴۰۱ برای پروژه های آبخیزداری بیش از یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان با ۲ هزار میلیارد تومان نیز اعتبارات تهاتر نفت است، افزود: کل اعتبارات این حوزه در سال گذشته نیز حدود سه هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بوده است.
این مقام مسوول اضافه‌کرد: برای سال ۱۴۰۲، تاکنون یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار به ما ابلاغ شده که نشان می‌دهد اعتبار این بخش در حدود نصف کاهش یافته است که اگر بخواهیم ۲۰ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری را در برنامه هفتم توسعه را در مدت پنج سال اجرایی کنیم، با قیمت روز بین ۶ تا هفت همت اعتبار نیاز است.
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی کشور با تاکید بر مدیریت جامع حوضه آبخیز، از تدوین لایحه آبخیزداری و پیشنهاد تشکیل شورای عالی آبخیزداری خبر داد و گفت: آخرین جلسه مربوط به این لایحه هفته گذشته برگزار شد، به طوری که در کمیسیون فرعی دولت خیلی از مسایل تعیین تکلیف شد.
وی اضافه‌کرد: با توجه به اهمیت حوزه آبخیزداری، در کمیسیون فرعی دولت پیشنهاد شد شورای عالی آب به شورای عالی آب، منابع طبیعی و آبخیزداری تبدیل شود و دبیرخانه آن به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شود.
تدوین طرح مردمی سازی مدیریت عرصه‌های طبیعی
وحید با بیان اینکه ۸۴.۸ میلیون هکتار مرتع در کشور داریم، گفت: همه سامان های عرفی مراتع مذکور مشخص شده و برای پیشبرد کارها دفتر مرتع طرح مردمی‌سازی مدیریت عرصه‌های طبیعی تدوین شده است.
تدوین طرح برای ۵۰ میلیون هکتار از مراتع درجه ۳
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری از تدوین طرح برای ۵۰ میلیون هکتار از مراتع درجه سه کشور خبر داد و گفت: این طرح به دولت اعلام شده و به‌عنوان اولویت وزارت جهاد کشاورزی در کنار آبخیزداری بحث احیای مراتع نیز در نظر گرفته شده است.
وی به مدیریت در ۲۳ میلیون هکتار از عرصه های مرتعی اشاره کردو افزود: ۵۰ میلیون هکتار مرتع درجه سه داریم که اگر برای آن فکری نشود، تبدیل به بیابان خواهد شد.
این مقام مسوول اضافه‌کرد: کل اعتبار تخصیص یافته به بخش مرتع برای عملیات احیاء، حفاظت و بهره‌برداری در طول برنامه ششم به ازای هر هکتار ۷۶۰ تومان بوده است.
وحید بر این باور است که مدیریت گیاهان دارویی باید از عرصه به مزرعه منتقل شود که در این صورت می‌تواند اقتصادی باشد.
وی افزود: سازمان منابع طبیعی تلاش دارد تا مدیریت ۲۲ ایستگاه مرتعی به بخش خصوصی با هدف تولید بذر مورد نیاز بهره‌برداران واگذار کند.
۱۴ میلیون هکتار کانون بحران کشور
معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: اکنون ۳۰ میلیون هکتار مناطق کشور تحت تاثیر فرسایش بادی قرار گرفته است که ۱۴ میلیون هکتار آن کانون بحران است.
وی با بیان اینکه تاکنون ۸.۷ میلیون هکتار بیابان احیا شده است، افزود: ۱.۴ میلیون هکتار عرصه جنگل دست کاشت در کشور داریم.
وحید با اشاره به اینکه بخشی از ریزگردها ناشی از کانون بحران داخلی و بخشی از آن مربوط به کانون بحرانی خارجی است، اضافه کرد: اکنون ۲۷۰ میلون هکتار کانون بحران خارجی اطراف کشور را احاطه کرده است که نیاز به تقویت دیپلماسی برای حل این مشکل داریم.