مشهد- ایرنا- رییس مرکز جامع سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: طرح تحقیقاتی و پژوهشی "طراحی داربست حاوی سلول‌های بنیادی برای ترمیم و درمان شکستگی های استخوان" که توسط محققان این دانشگاه از سال ۹۲ آغاز شده، هم اینک به مرحله تحقیقات بالینی برای درمان بیماران رسیده است.

به گزارش ایرنا به نقل از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دکتر فاطمه کلالی‌نیا روز دوشنبه افزود: در حیطه شکستگی‌های استخوان، بطور معمول پس از طی فرایند درمان و پس از چند ماه استخوان شکسته ترمیم خواهد شد، اما گاهی اوقات در حیطه شکستگی‌های استخوان با بیمارانی مواجه هستیم که به دلایلی مانند سن بالا، بیماری‌های زمینه‌ای، استفاده از دخانیات و حجم وسیع محل شکستگی استخوان، علاوه بر اینکه شکستگی استخوان پس از گذشت مدت زمان زیادی ترمیم نمی‌شود، شاهد عدم تحرک و امکان برگشت بیمار به حالت طبیعی برای مدت طولانی هستیم.

وی ادامه داد: در این کار تحقیقاتی بزرگ که به همت تیم جراحی و ارتوپدی در بیمارستان کامیاب مشهد اجرایی شد به سه مسیر شامل تهیه سلول‌های بنیادی تک‌هسته‌ای از مغز استخوان، فاکتورهای القاء کننده حمل و جداسازی سلول بنیادی در بافت مورد نظر و طراحی داربست استخوانی که شامل ذرات ریز استخوانی، برای ترمیم محل شکستگی استخوان مورد نیاز بود.

رییس مرکز جامع سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در این طرح توسط جراح متخصص، مغز استخوان از بیماران منتخب، استخراج و سلول‌های تک‌هسته‌ای مغز استخوان جدا سازی و پس از انجام فرایندهای آزمایشگاهی به همراه ذرات استخوان که به صورت تجاری تهیه شده بودند با هدف منشایی برای رشد استخوان در قسمت شکستگی جای‌گذاری شد.

کلالی‌نیا افزود: تمام مداخلات و ملاحظات تخصصی و مراقبتی برای بیماران، با همت تیم‌های تخصصی درمان و گروه تحقیقاتی رعایت شد و مسیر درمان به صورت مرتب پیگیری و پس از ۶ ماه نتیجه‌گیری، خوشبختانه ۸۵ درصد از این بیماران درمان شدند.

وی ادامه داد: یکی از نقاط شکوفایی این طرح تحقیقاتی بیماری بود که ۱۳ سال در اثر شکستگی استخوان قادر به راه رفتن نبود و در اثر این روند تحقیقاتی و درمانی سلامتی خود را بازیافت و شروع به راه رفتن کرد.

رییس مرکز جامع سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: هم اینک به منظور رضایت بیشتر از روند درمان این نوع بیماران در نظر داریم به سمتی حرکت کنیم تا ذرات استخوانی که به شکل تجاری و از افراد دیگری آماده می‌شود را بتوانیم با داربستهای سنتزی کارآمدتر، ارزانتر و کم عارضه تر جایگزین کنیم.

کلالی‌نیا تهیه ماده القاء کننده سلول‌های درمانی به داخل بافت‌های آسیب دیده را یکی از مهمترین مسیرهای این کار تحقیقاتی عنوان کرد و افزود: به دنبال پیدا کردن مواد القا کننده سلول‌های بنیادی به سمت سلول خاص، به صورت ارزانتر و کم عارضه‌تر برای جداسازی سلول‌های بنیادی تلاش‌های زیادی صورت گرفت.

وی ادامه داد: این مواد به دلیل این که دارای مواد پروتئینی بودند و گاهی عدم دسترسی و گران بودن آن سبب اختلال در این مسیر پژوهشی بود، لذا برای تهیه این مواد بر روی گیاه زعفران تحقیقاتی انجام شد و عواملی مورد ارزیابی قرار گرفت.

این مسوول بیان کرد: در نتیجه این تحقیقات مشخص شد که کروسین، ماده موثره زعفران قادر است در مدل آزمایشگاهی میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز که یک آنزیم مشخص برای استخوان‌سازی است به میزان ۴۰ برابر محیط استاندارد القای استخوان افزایش دهد.

کلالی‌نیا افزود: این تحقیق که از سال ۹۴ آغاز شده است در مراحل مختلف از جمله استفاده از داربست‌های مختلف همراه کروسین در القای ترمیم استخوان ادامه داشته است و تحقیقات حیوانی آن تکمیل شده و در مرحله ثبت اختراع است.

دانشگاه علوم پزشکی مشهد با دارا بودن بیش از ۹ هزار دانشجو و افزون بر ۲۵ هزار نیروی بهداشتی و درمانی، اکنون به عنوان قطب پزشکی شمال شرق کشور مطرح است.