رضا اسدی فر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در حاشیه برگزاری نمایشگاه «روایت خدمت» که به مناسبت هفته دولت در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران در حال برگزاری است، درباره رویکرد دولت سیزدهم نسبت به شرکت های دانش بنیان گفت: نسبت به دولت قبل رویکرد مثبت‌تر بوده است به ویژه با نام گذاری سال ۱۴۰۱ با عنوان «سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» از طرف رهبر معظم انقلاب یک اتفاق بی نظیری در این حوزه افتاد و ۱۲ وزارتخانه و دستگاه اجرایی در این زمینه برای خود برنامه هایی طراحی کردند و بالغ بر ۴۰۰ اقدام برای این وزارتخانه ها و دستگاه ها طی آیین نامه ای تدوین و برای اجرا ابلاغ شد. اجرای برنامه ها شروع شده و اثرات اقتصادی آن به تدریج برای کشور مشخص می شود.
وی درباره ارتباط صنعت و دانشگاه و نقش دانش بنیان ها گفت: ماهیت دانش بنیان ها مانند چسب دوطرفه‌ای است که صنعت و دانشگاه را به یکدیگر وصل می کنند. دانش بنیان ها غالبا توسط اساتید دانشگاه ها یا افراد تازه فارغ التحصیل از دانشگاه ها ایجاد می شوند که بخشی از فعالیت آنها در دانشگاه ها است و می توانند از مخزن منابع انسانی دانشگاه ها استفاده کنند.
اسدی فر افزود: از طرف دیگر شرکت های آنها درگیر صنعت هستند؛ بنابراین بهترین راه وصل کردن دانشگاه به صنعت توسعه شرکت های دانش بنیان است. دانشگاه و صنعت مستقیما به هم وصل نمی شوند و نیازمند یک واسط هستند که شرکت های دانش بنیان واسط این ارتباط هستند.
وی درباره اینکه تا چه حد اهداف و برنامه های تعریف شده ذیل اسناد بالادستی در حوزه دانش بنیان ها محقق شده است نیز گفت: درصد محقق شدن اهداف در حوزه های مختلف متفاوت است اما در مجموع رویکرد مثبت و افزایشی دارند. منابع معاونت در دوسال اخیر نسبت به سال های قبل رشد خوبی داشته و منابع جدید برای آن پیش بینی شده است.
معاون توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری افزود: البته در حوزه صندوق نوآوری منابعی که برای سال ۱۴۰۱ پیش بینی شده بود، توسط سازمان برنامه و بودجه تامین نشد اما امسال شروع خوبی داشتیم و قول های مثبتی هم داده شده است.
افزایش بودجه حمایتی دانش‌بنیان‌ها
اسدی فر ادامه داد: آن زمان که ۵۰۰ شرکت عضو صندوق نوآوری بود، به این صندوق سه هزار میلیارد تومان اختصاص یافت. در حال حاضر ۱۰ هزار شرکت عضو این صندوق هستند اما منابع صندوق در طول این سال‌ها نسبت به رشد شرکت ها افزایش پیدا نکرده بود که خوشبختانه در قانون بودجه ۱۴۰۲ مبلغ خوبی معادل همان سه هزار میلیارد تومان دیده شد و اگر امسال این مبلغ تامین شود، رشد جهشی در حوزه صندوق خواهیم داشت که می‌تواند به نیازهای تامین مالی شرکت ها پاسخ دهد.
معاون توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری گفت: از سال ۱۴۰۱ با تصویب قانون جهش تولید پوست اندازی در حوزه دانش بنیان ها اتفاق افتاد که از مقوله شرکت های دانش بنیان وارد بحث اقتصاد دانش بنیان شدیم و علاوه بر شرکت های دانش بنیان که بالغ بر هشت هزار و ۹۰۰ شرکت تایید شده اند، برای شرکت های بزرگ کشور زیرساخت هایی فراهم شد که آنها هم وارد حوزه دانش بنیان شوند.
وی اظهار داشت: با توجه به تصویب قانون جهش تولید، نظام ارزیابی به روز شد و تغییراتی در آن ایجاد کردیم و به لحاظ اثرگذاری در اقتصاد کشور دسته بندی ها را ساده و کاربردی کردیم.
اسدی فر افزود: در طول دو سال گذشته تعداد زیادی پروژه های بارِ اول در حوزه نفت و نیرو کلید زده شد که یک به یک به نتیجه می رسند و اثرات اقتصادی آنها به زودی در کشور دیده می شود.
خودکفایی در تولید مواد مورد نیاز واحدهای صنعتی
معاون توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه بالغ بر یک میلیارد دلار واردات کاتالیزور در سال داشتیم، ادامه داد: به عنوان نمونه در ۱۰ سال گذشته تمام صنایع مهم کشور به ویژه در حوزه پتروشیمی و پالایشگاه و واحدهای نیروگاهی و فولاد نیازمند محصول راهبردی به نام کاتالیزور بودند اما به دلیل تحریم ها نمی توانستیم این ماده را وارد کشور کنیم و در برخی اوقات تولید واحدهای نیروگاهی و پالایشگاهی متوقف می شد اما امروز به نقطه ای رسیدیم که این کاتالیزها در ایران تولید می شوند و صنایع کشور به راحتی از آنها استفاده می کنند و هفت شرکت خوب دانش بنیان در حوزه کاتالیز داریم.
اسدی فر گفت: در حوزه داروهای راهبردی و صعب العلاج هم با توجه به تحریم ها با مشکلاتی روبه‌رو بودیم در حالی که امروز به مقطعی رسیده ایم که می توانیم ادعا کنیم وارد جرگه صادرکنندگان این حوزه شده‌ایم و شرکت های خوبی داریم که در بازارهای منطقه ای عراق، روسیه، سوریه و حتی بازارهای دورتری مانند آفریقا و آمریکای لاتین نقش آفرینی می کنند.
فروش ۴۰ درصدی محصولات دانش‌بنیان
معاون توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری افزود: چشم انداز این حوزه چشم انداز روشنی است و رشد فروش شرکت های دانش بنیان و اشتغال دانش بنیان از متوسط کشور بالاتر است. ما در سال معمولا بالغ بر ۳۰ تا ۴۰ درصد در این حوزه فروش داریم و در حال حاضر ۳۴۰ هزار نفر در شرکت های دانش بنیان مشغول به کار هستند.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ تعداد شرکت های اضافه شده بیش از صددرصد رشد داشته است و امیدواریم این اتفاق امسال هم بیفتد تا بتوانیم در کنار بیشتر شدن شرکت ها اشتغال تخصصی، صادرات و ارزش آفرینی با رشد بیشتری داشته باشیم.
اسدی فر گفت: حوزه دانش بنیان برای اینکه بتواند اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهد، نیازمند فکر دانش بنیان از سوی مسوولان است و بسیاری از مسائلی که در کشور به یک معضل تبدیل شده است، شرکت های دانش بنیان می توانند برای آن راه حل پیدا کنند.
معاون توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه شرکت های دانش بنیان در بحث یارانه نان همکاری و کمک کردند نیز اظهار داشت: البته هنوز راه حل صددرصدی در بحث یارانه نان نداریم اما شاید اقدامات انجام ۶۰ درصد دغدغه های دولت را در این زمینه توانسته کم کند و صرفه جویی زیادی برای دولت رقم بزند.
وی افزود: همین مساله می تواند در حوزه های انرژی و صرفه جویی انرژی اتفاق بیفتد چرا که یکی از موضوعاتی که رهبر معظم انقلاب روی آن تاکید دارند، بحث شدت مصرف انرژی در ایران است که جایگاه خوبی ندارد و اینکه مصرف انرژی باید پایین بیاید و بهره وری را بالا ببرد.
اسدی فر با بیان اینکه راهکارهای خوبی به لحاظ کنترل برای افزایش بهره وری در حوزه آب، بنزین و گاز وجود دارد، گفت: اینها، حوزه هایی است که شرکت های دانش بنیان می توانند در آن نقش آفرینی کنند. به شرط اینکه مطالبه لازم از سمت نهادهای مسوول وجود داشته باشد و ریل گذاری برای آن انجام شود.
معاون توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری درباره بیشترین درخواست شرکت های دانش بنیان از معاونت علمی نیز توضیح داد: بسته به سن شرکت ها و میزان بلوغ آنها، درخواست ها با هم تفاوت دارند. مسائل شرکت های کوچک بیشتر در زمینه تامین مالی، منابع انسانی و سربازی است و شرکت های بزرگ بحث تسهیلگری های قانونی را دارند.
اسدی فر خاطرنشان کرد: با توجه به محدودیت های مکانی در غرفه معاونت علمی ریاست جمهوری دستاوردهایی که در نمایشگاه آورده شده قطره ای از دریا است.
وی افزود: در طول سال، حدود ۶ نمایشگاه تخصصی برای حوزه های مختلف برگزار می شود و در آذرماه نمایشگاه مواد و تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران برگزار خواهد شد که حدود ۴۰۰ شرکت تخصصی در این حوزه فعالیت دارند.