به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نمایشگاه عکس «انسان در گِل و رنگ» آثار هانیه عاشور به مناسبت ماه‌های محرم و صفر و ایام سوگواری شهادات امام حسین (ع) در فرهنگسرای نیاوران برپا شده است.
هانیه عاشور متولد ١٣٧٠ و دانش‌آموخته رشته گرافیک از هنرستان سما، کاردانی گریم سینمایی و کارشناسی عکاسی تبلیغات از دانشگاه فرهنگ و هنر است، عکاسی مستند در تمام این سال‌ها نقطه تمرکز عاشور در بین سایر فعالیت‌هایش در زمینه هنرهای تجسمی بوده و بیش از یک دهه در این حیطه فعالیت داشته است.
انگیزه عاشور از برگزاری نمایشگاه مجموعه عکس مستند «انسان در گِل و رنگ» که در سه اپیزود مجزا و در سه نقطه جغرافیایی متفاوت ثبت شده است، نشان دادن نحوه حضور موجودیتی به نام «انسان» در مناسک عزاداری ایام محرم و ارتباط او با آیین عزاداری در فرهنگ‌های بومی و منطقه‌ای و ترکیب‌بندی این دو موضوع با یکدیگر، در قالب مستند است.
عاشور درباره برپایی این نمایشگاه به خبرنگار ایرنا اظهارداشت: فعالیتم را در حوزه عکاسی مستند از سال ۱۳۸۷ با دوربین آنالوگ آغاز کردم و در نمایشگاه «انسان در گِل و رنگ» ۲۹ اثر از آثارم طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ را انتخاب و به نمایش گذاشته‌ام.
وی گفت: در رشته‌های دیگر هنرهای تجسمی؛ نقاشی و حجم هم فعالیت کردم و همیشه دغدغه انسان را در آثارم داشتم و به فیگورها بسیار توجه می‌کنم، در مجموعه مستند که در حال تهیه و ثبت آن هستم، به فیگورهای انسان‌ها در مناسک و آیین عزادای در ماه‌های محرم و صفر، حضور آنان در کنار یکدیگر و در روستاها و شهرهای مختلف کشور می‌پردازم.
این عکاس افزود: هر چند که ثبت فیگورهای انسان در قالب و چارچوب خاص، دشوار است اما سعی می‌کنم آنها را در کادرهایی که مشاهده می‌کنم، ثبت کنم، نمایشگاه «انسان در گِل و رنگ» شامل سه اپیزود؛ روستای شه‌سفید گرمسار، شهرستان نوش‌آباد کاشان و شهرستان بیجار کردستان است.
عاشور بیان کرد: در هر یک از این مناطق و شهرستان‌هایی که برای ثبت آثار و تدوین مجموعه مستند سفر کرده‌ام، آیین‌ها و مناسک خاصی برای عزاداری وجود دارد و آنها براساس واقعیت‌ها، فرهنگ بومی و موقعیت جغرافیایی متفاوت هستند، به عنوان مثال در نوش‌آباد کاشان، مناسک عزاداری به صورت پرفورمنس است.
وی اظهارداشت: در مجموعه آثار بیجار کردستان، بانوان کاملا پوشیده هستند و با سبک خاصی، کاروان مخصوص به خود را برای عزاداری و سوگواری دارند و برای این قشر همچون مردان، هویتی برای عزاداری اختصاص داده شده است و آنان نیز پا به پای مردن آیین عزاداری و سوگواری را برپا می‌کنند.
این هنرمند گفت: در شهر تهران مراسم خاص عزاداری وجود ندارد، عرب‌های مقیم تهران در محله گلوبندگ مراسم عزاداری خاصی را دارند که امسال نیز آثاری را از این مراسم ثبت کردم، هر چه که در ثبت آثار در این مستند پیش می‌روم، به مفاهیم بیشتر و کادرهای خاصی دست پیدا می‌کنم.
عاشور با اشاره به اینکه زیبایی شناسی در ثبت کادرهای از حضور انسان در مراسم عزاداری مورد توجه قرار گرفته است، افزود: در این مجموعه هدفم این بود که علی‌رغم نشان دادن آیین و مناسک مختلف و متفاوت عزاداری در کشور که بیشتر در قالب دسته‌های عزاداری، هیئت، زنجیرزنی و سینه‌زنی است، عنصر زیبایی شناسی هم وجود داشته باشد.
وی بیان کرد: در این مجموعه، گروه‌های سنی و قشرهای مختلف از جمله کودکان و بزرگسالان، آقایان و بانوان در مراسم عزاداری حضور دارند و در بعضی از آثار پارادوکس‌هایی وجود دارد؛ به عنوان مثال در مراسمی که شاهد غم و اندوه هستیم، کودکان درگیر شیطنت، بازی و شادی هستند.
این عکاس خاطرنشان کرد: در این آثار بیشتر از سایر موضوع‌ها، حضور انسان‌ها را در آیین و مناسک واکاوی کردم، نشان دادن جزییات آیین و مناسک هم برایم مهم بود، در آثارم سعی می‌کنم مفاهیم را به صورت مستند روایت کنم.
وی اظهارداشت: در هر مجموعه با یک تعداد فریم، داستانی را روایت می‌کنم که مفهوم؛ ابتدا، میانه و انتها دارد و در داخل مجموعه‌ها هم مجموعه‌های دو فریمی، سه فریمی کنار هم گنجانده شده که یک داستانی را از این جریان روایت می‌کند.
عاشور گفت: در نمایشگاه «انسان در گِل و رنگ»، ۲۹ اثر به نمایش گذاشته شده است که همین مجموعه را سال گذشته به صورت جامع‌تر و با بیانیه کامل‌تر با ۶۴ فریم، در قالب کتاب جمع‌آوری کردم که تاکنون شرایط انتشار آن مهیا نشده است.
نمایشگاه «انسان،گِل و رنگ» تا امروز-هشتم شهریور ساعت ۱۰ تا ۱۹ در گالری شماره ۲ فرهنگسرای نیاوران به نشانی میدان نیاوران (باهنر)، خیابان پاسداران، مقابل بوستان نیاوران میزبان علاقه‌مندان است.
در متن بیانیه این نمایشگاه آمده است: «از گذشته‌های دور که انسان‌های بدوی در پایان روز گرد هم می‌آمدند که با اجرای مناسک متفاوت، نعمت حیات را شکرگذاری کنند تا آیین‌های یونان باستان که سرآغازی بر هنرهای نمایشی بوده است، موجودیت و ماهیت انسان، همواره نقشی محوری در این مراسم ایفا کرده است. در ایران نیز، بسته به موقعیت جغرافیایی، فرهنگ و سنت‌ها، مردمان هر منطقه از دیرباز با استفاده از المان‌های متفاوت اقدام به برگزاری مراسم عزا می‌کنند.
مراسم عزاداری ایام محرم و حضور گروه‌ها و دسته‌های مردم در اجتماع مذهبی، فرصت مناسبی برای من فراهم آورد تا بتوانم عکاسی مستند را با ذهنیت فیگوراتیو خود ترکیب کنم. فرآیند مشاهده و ثبت رفتار و کنش فیزیکی «انسان»ها به مثابه «فیگور»هایی که در گروه‌ها و دسته‌های مختلف، دور هم جمع می‌شوند تا اقامه عزا کنند، بدل به دغدغه‌ای شد که امروز آن را در قالب این مجموعه مستند در سه اپیزود مشاهده می‌کنید.»