به گزارش ایرنا، بحران‌های خشکسالی از یکسو و نوسانات شدید قیمت و رکود بازارهای جهانی از سوی دیگر سایه ای سنگین بر صنعت گاو شیری افکنده است ولی تمام سعی کارشناسان این صنعت باید بر حفظ تولید شیر و درگیر شدن با کمترین تنش باشد.
یکی از اساسی‌ترین مشکلات این حوزه، تسهیلات، نهاده‌ها، چندبرابر شدن هزینه‌های تولید، کاهش توان تولیدکنندگان و هزینه‌های بسیار بالای تولید و هزینه‌های سرسام‌آوری که صنعت حمل و نقل به دامداران تحمیل کرده است.
اما با توجه به اینکه صنعت دامپروری در کشور یکی از منابع اصلی برای تولید مواد غذایی پروتئینی کشور است و در زمینه اقتصادی نیز با اشتغال چند میلیون نفر در بخش‌های مختلف بهره‌برداری و دامداری گردش مالی بالایی برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند، پس از جنبه‌های گوناگون اهمیت فراوانی برای این صنعت می‌توان قائل شد.
برای اطلاع از وضعیت این صنعت در استان زنجان، خبرنگار ایرنا با محمد علی صادقی، معاون بهبود دام سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت و گو کرده است.
ایرنا. در حال حاضر چند دامداری در سطح استان زنجان فعال است؟
محمدعلی صادقی ( معاون بهبود دام جهاد کشاورزی استان زنجان): دامداری‌های استان در بخش‌های مختلف فعال است، در حوزه گاوداری شیری ۱۳۲ واحد در استان فعال است که ظرفیت آن ۲۲ هزار و ۶۰۰ راس است و در حوزه پرواربندی گوساله ۱۴۰ واحد با ۲۰ هزار راس فعالیت دارند.
همچنین تعداد پروار بندی بره ۷۳ واحد با ۲۸ هزار راس و گوسفند داشتی نیز ۴۲ واحد با ۲۵ هزار راس است.
البته به غیر از این موارد در حوزه پرورش اسب نیز فعالیت‌هایی انجام شده است.
ایرنا. دامداری‌های روستایی استان چه تعداد است؟
صادقی: اگر به صورت رسمی آمار بگوییم، در حال حاضر ۲ هزار واحد دامداری روستایی مجوزدار در استان فعال است که شاید آمار دام‌های آنها به ۱۱۱ هزار راس برسد، اما آنچه مسلم است تعداد زیادی دامداری بدون مجوز نیز داریم که آماری از آنها در دسترس نیست.
ایرنا. تولیدات شیر از محل این تعداد دام در سال چقدر است؟
صادقی: طبق آخرین برآوردی که انجام دادیم یعنی آماری که مربوط به سال قبل است، تولید شیر استان سالانه ۱۶۴ هزار تن است و با توجه به میزان مصرفی که داریم ۳۰ درصد آن مازاد بوده و به استان‌های دیگر فرستاده می‌شود.
همین صادرات شیر به سایر استان‌ها یک ظرفیت برای استان محسوب شده و موجب چرخه اقتصادی برای فعالین این حوزه شده است.
ایرنا. وضعیت استان در تولیدات گوشت قرمز چگونه است؟
صادقی: در حوزه گوشت نیز استان وضعیت خوبی دارد و سال قبل تولیدات به ۱۳ هزار و ۸۰۰ تن رسید، البته باید این را اضافه کنم که تولیدات استان بیشتر از دام سبک و دامداری‌های روستایی است.
در حوزه گوشت قرمز نیز با توجه به مصرفی که استان دارد، ۱۵ درصد از تولیدات مازاد بوده و یه سایر استان‌ها صادر می‌شود.
ایرنا. آیا به لحاظ جمعیت دامی وضعیت استان مطلوب است؟
صادقی: بله مطلوب است، اما بسته به نیاز واردات و صادرات دام هم داریم، آنچه آمارها نشان می‌دهد استان در حوزه دام سبک صادر کننده بوده و در حوزه دام سنگین هم وارد کننده است.
ایرنا. علت راکد بودن برخی از واحدهای پروار بندی چیست؟
صادقی: نگهداری دام هزینه زیادی برای دامدار دارد، پس از طرح مردمی‌سازی واحدها هم برخی از دامداران به علت قیمت بالای نهاده‌های دامی از پس هزینه‌ها برنیامدند.
این را هم باید بگویم که سال گذشته قیمت گوشت قرمز افزایش زیادی داشت و به همین خاطر هزینه زیادی به دامداران تحمیل شد.
ایرنا. تعداد شاغلین در حوزه دام سبک و سنگین چند نفر است؟
صادقی: در حال حاضر پنج هزار و ۶۰۰ نفر در حوزه دام مشغول به فعالیت است و نزدیک به سه هزار و ۵۰۰ مورد در این باره خدمات ارائه می کنند.
ایرنا. به نظر شما در حوزه دامداری‌های به لحاظ مکان و فضا مشکل وجود دارد یا پاسخگوی نیاز است؟
صادقی: مسلم است با حجم تولیدات و نیازی که روز به روز افزایش پیدا می‌کند، نیازمند احداث دامداری‌های جدید هستیم و این امر به خصوص طی سال‌های گذشته استان را به چالش کشیده است.
بر همین اساس نیاز داریم که واحدی مثل کشت و صنعت خرمدره در استان فعالیت کند تا ظرفیت زیادی به لحاظ نگهداری دام داشته باشد.
البته طبق هماهنگی صورت گرفته ۲ واحد دامداری نیز در حال احداث است و مجوز دامداری شیری برای آن صادر شده است.
ایرنا. در ارتباط با تولیدات گوسفند افشاری که چند قلوزا هستند چه اقدامی صورت گرفته است؟
صادقی: گوسفند افشاری یکی از دام‌های پرتولید است و قطعا این رویه دنبال می‌شود که این نوع تولیدات افزایش داشته باشد؛ اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم، شرایط نگهداری این محصول است.
چون به علت پربازده بودن این نوع گوسفند نیازمند شرایط خاصی از نگهداری است، البته این دام از مقاومت بالایی برخوردار بوده و در شرایط مختلف خشکسالی و محیط زیستی سازگاری دارد.
ایرنا. چه تعداد اصلاح نژاد در این حوزه داشتیم؟
صادقی: طبق آخرین آمار احصا شده هر سال نزدیک ۱۵ تا ۲۰ هزار راس گوسفند با این روش اصلاح می‌شود و بنا داریم که این تعداد افزایش پیدا کند، چون نیاز استان و ظرفیت بیشتر از این است.
البته باید یک سری فاکتورها در نگهداری از این دام‌ها مورد توجه قرار گرفته شود، چرا که شرایط نگهداری این دام‌ها باید کمی استریلیزه‌تر از سایر دام‌ها باشد.
باید توجه کنیم که این استان سهم ۲ درصدی در تولید محصولات دامی در کشور دارد و با توجه به اینکه چندین واحد پرورش گوساله و گوسفند پرواری در استان در حال احداث است با تکمیل این پروژه‌ها میزان تولید گوشت قرمز بالاتر خواهد رفت و استان زنجان به یکی از قطب‌ها در تولید گوشت قرمز تبدیل خواهد شد.
برآیند: همان‌طور که بهره‌وری در تمام صنایع مختلف کشور نیاز به آموزش و پیشرفت همگام با تکنولوژی دارد، در صنعت دامداری نیز باید بهره‌برداران و دامداران تحت آموزش‌های نوین قرار بگیرند. همان‌طور که مشاهده می‌شود در دامداری‌های صنعتی که هم‌سطح با دامداری‌های کشورهای دیگر و همگام با دانش روز پیش می‌روند، میزان بهره‌وری افزایش یافته است. در مقابل در سیستم‌های سنتی با وجود کمبودهای فراوان در تأمین منابع اصلی، بکارگیری آموزش‌های تخصصی برای افزایش بهره‌وری کاملاً ضروری است و این امر مأموریت خطیر شبکه تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها را به نمایش می‌گذارد.