به گزارش خبرنگار ایرنا، آذربایجان غربی از جمله استان هایی است که محصولات کشاورزی متعدد و انبوه در آن کاشته و به صورت های متعدد عرضه می شود؛ از جمله این اقلام میوه های درختی به ویژه سیب است که نوع صنعتی آن به علت ارزش کمتر نسبت به نوع درختی، به صورت عمده به مراکز تولید آبمیوه و کنسانتره عرضه می شود و در همین راستا، دلالان با ایجاد مراکزی به ویژه در حاشیه جاده ها، اقدام به خرید و فروش این اقلام می کنند.
بهترین جلوه و کارکرد این مراکز این است که محصولاتی که بر اثر باد و تگرگ آسیب دیده و دچار ریزش می‌شوند، جمع آوری کرده و به مراکز فراوری ارسال می‌کنند اما به شرطی که این شیوه جمع آوری و انتقال به کارخانه مطابق با استاندارهای تعریف شده و در اسرع وقت باشد.
در کنار آن، مزیت خرید میوه تازه و متنوع برای شهروندان هم فراهم است؛ هر چند دست واسطه‌ها کوتاه نمی‌شود ولی شهروندان ترجیح می‌دهند این موضوع را در زیر سایه تازگی و شادابی میوه نادیده بگیرند.
آنچه که در این میان از چشم هر بیننده‌ای به خصوص گردشگران دور نمی‌ماند، منظره‌ای غیرمنتظره از میوه های گندیده‌ای است که با بوی بد متصاعد از میوه‌ها همراه می شود.
این حکایت ناخوشایند در ایام خرید و فروش سیب درختی ( آخر تابستان و ابتدای پاییز) پُررنگ تر می‌شود و افزایش بی رویه مراکز غیرمجاز خرید و فروش آنچنان چشمگیر می‌شود که در هر ۵۰۰ متر از جاده‌های استان به ویژه ارومیه به مهاباد، اشنویه به ارومیه و ارومیه به سلماس و برعکس این مراکز دیده می‌شود.
به رغم تلاش مسوولان سازمان جهادکشاورزی برای ساماندهی این نوع فعالیت در مراکز مجاز، این امر تاکنون کاملا محقق نشده و دهها جایگاه انباشت میوه (به‌ویژه سیب زیردرختی) غیرمجاز در حاشیه جاده‌های آذربایجان‌غربی همچنان دایر است.
انباشت میوه در این مراکز اغلب بدون نظارت مراکز متولی امر صورت می‌گیرد و به خاطر غیراصولی و غیربهداشتی بودن آن بخشی از محصول قبل از رسیدن به چرخه صنعت کیفیت خود را از دست داده و یا بر اثر عوامل محیطی آلوده می‌شود.
یک کارشناس بخش کشاورزی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: این استان ۱۲۰ هزار هکتار باغ دارد که ۴۰ تا ۵۰ درصد باغات سیب درختی است و سالانه بین ۸۰۰ هزار تا ۱.۲ میلیون تن سیب درختی علاوه بر سایر تولیدات باغی در آذربایجان غربی تولید می‌شود.
وی که نخواست نامش ذکر شود، ادامه داد: بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی در حوزه خرید و فروش سیب درختی در استان تخمین زده می‌شود و با احتساب سایر محصولات این رقم بیشتر می‌شود.
این کارشناس اضافه کرد: ۳۰ درصد این گردش مالی در بخش سیب صنعتی است بنابراین کنترل دلالان این بازار کار چندان آسانی نیست.
سود سرشار دلالی میوه باعث بی نتیجه بودن ساماندهی‌ها می‌شود
یکی از افرادی که در مرکزی در مسیر روستای امامزاده ارومیه مشغول به کار است، در این باره گفت: چهار ماه سال از خرداد تا پایان مهر در این مرکز کارگری و واسطه گری می‌کند، چون کار پُر سودی است و تا ۲ برابر دستمزد کارگر و گاهی سه برابر برای یک فرد درآمد دارد.
به گفته محمدعلی ولیلو، مدیریت کنندگان اصلی این مراکز که میوه‌های خریداری شده را با تریلی به کارخانجات منتقل می‌کنند، از محل گردش مالی آن سالانه پول هنگفتی به جیب می‌زنند.
وی با اشاره به مشهود بودن بازرسی از این مراکز هم اظهار کرد: ساماندهی این مراکز از مواردی بوده که از خرداد و با آغاز فصل برداشت میوه‌های تابستانی انجام می‌شود.
او معتقد است انباشت میوه‌های تابستانه به صورت غیراصولی و بدون رعایت نکات بهداشتی در حاشیه جاده‌ها، موجب از دست رفتن کیفیت آن شده و این موضوعی است که همه شهروندان حتی کم سواد متوجه هستند.
برخورد جدی با دستگاههایی که در ساماندهی مراکز خرید میوه کنار جاده‌ها کوتاهی کنند
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: دستگاه‌های مرتبط با مراکز خرید میوه در کنار جاده‌ها لازم است تا نسبت به ساماندهی این مراکز از منظر بهداشتی و رعایت حریم راه‌ها و سایر موارد ضروری اقدام کنند.
جواد کرمی با اشاره به تشکیل کمیته‌های استانی مرتبط با خرید محصولات کشاورزی افزود: اگر دستگاه‌های مرتبط در زمینه ساماندهی این مراکز کوتاهی کنند، تذکر جدی به آنها می‌دهیم.
وی اظهار کرد: هم اکنون حدود ۸۰ مرکز خرید دارای مجوز در استان فعال است که طبق تصمیمات مقرر شده در صورت نیاز این مراکز افزایش یافته و با مراکز غیرمجاز نیز برخورد جدی شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: منظر اجتماعی ایجاد شده در نتیجه فعالیت این مراکز غیرمجاز و غیر بهداشتی دارای تبعات بسیاری برای بخش کشاورزی و اقتصاد استان است که به سادگی نمی‌شود از کنار آن عبور کرد.
کرمی اضافه کرد: نباید اجازه تعدی به حریم راه‌های استان توسط دستگاه مربوطه با دایر کردن مراکز خرید و فروش غیر مجاز میوه داده شود چرا که عواقب جبران ناپذیری می‌تواند در پی داشته باشد.
وی با اشاره به نظارت بر ساماندهی مراکز خرید میوه در استان گفت: دستگاه قضایی در این زمینه همراهی مطلوبی دارد و با خاطیان برخورد می‌شود.
تدوین دستورالعمل برای جمع‌آوری سیب صنعتی در آذربایجان غربی ضروری است
سالانه بیش از یک میلیون تُن سیب در آذربایجان غربی تولید می شود که ۳۰ درصد آن صنعتی است و بیشتر اوقات خرید، جمع آوری و انتقال غیر بهداشتی محصولات زیر درختی در کنار جاده‌ها، علاوه بر ایجاد چهره‌ای زشت موجب از بین رفتن این محصول و خرابی آن قبل از رسیدن به کارخانه می‌شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی با بیان اینکه تدوین دستورالعمل و یک نظام‌نامه برای جمع آوری سیب صنعتی ضروری است، گفت: ساماندهی جمع آوری و انتقال این نوع سیب به کارخانه‌های فرآوری در استان برای تامین ایمنی راه‌ها و همچنین از نظر بهداشتی لازم است.
کرمی با بیان اینکه ۸۲ مرکز خرید مجاز سیب زیردرختی و یا صنعتی در استان فعال است، افزود: در صورت نیاز برای ساماندهی این موضوع بر تعداد مراکز مجوزدار در محیط‌های ایمن و دور از حریم جاده‌ها اقدام می شود.
به گفته .وی، سردخانه‌ها نیز لازم است در صورت وجود ظرفیت در دپوی محصول در محوطه ها در کنار کشاورزان باشند تا این محصولات به صورت بهداشتی جمع آوری و به کارخانه منتقل شود.
وی با تاکید بر همکاری همه دستگاه‌ها در این زمینه، ادامه داد: ساماندهی تمامی مراکز خرید از نظر بهداشتی و صدور اخطاریه به این مراکز باید مورد توجه باشد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی گفت: اعطای مجوز به سردخانه داران در زمینه انبار و فروش سیب صنعتی بعد از فصل خرید هم می‌تواند گام مهمی در زمینه بهبود روند خریداری سیب صنعتی باشد.
۲۲ مجوز برای احداث مراکز خرید میوه در آذربایجان غربی صادر شد
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان غربی به خبرنگار ایرنا گفت: ۲۲ مجوز تازه برای احداث مراکز خرید میوه در استان صادر شده و از این تعداد ۱۵ مورد در شهرستان ارومیه واقع شده‌است.
محمد دموکری تاکید کرد: فراخوانی برای صدور مجوز و اعلام آمادگی سردخانه‌های استان در زمینه خرید سیب صنعتی داده شده تا سردخانه‌های دارای محوطه‌های مناسب در این زمینه ورود کرده و خرید انجام دهند.
به گفته وی، این استان دارای ۴۷۰ سردخانه است که در کنار آنها ۲۷۵ واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی کار می‌کنند.
تلاش عمده دولت بر خرید توافقی میوه است
مدیر سازمان تعاون روستایی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه سیب صنعتی عمده میوه عرضه شده در مراکز خرید کنار جاده‌ای است، گفت: مراکز مجاز خرید بیشتر ملزم به رعایت موارد بهداشتی و سایر موارد هستند.
میرجمال ساداتی اضافه کرد: با توجه به ظرفیت ایجاد شده در صنایع تبدیلی استان زمینه برای جذب کامل میوه سیب درختی توسط بخش خصوصی و کارخانجات فراهم است.
وی با اشاره به اینکه خرید توافقی میوه به خصوص سیب صنعتی مورد توجه دولت است، افزود: خرید حمایتی فقط موقعی انجام می‌شود که موضوع تضرر برای کشاورزان مطرح باشد.
ساداتی با اشاره به اینکه برخی کارخانجات همکاری خوبی در این زمینه دارند، ادامه داد: بخش دولتی در این زمینه بسیار فعال است و از بخش خصوصی درخواست می شود تا تعادل را رعایت کنند.
به گفته مدیر تعاون روستایی آذربایجان غربی، برای خرید حمایتی سیب استان نیز با توجه به پیش بینی افزایش این محصول به بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال‌جاری مکاتبات لازم انجام شده که این موضوع هم به قیمت گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی بستگی دارد.
ساداتی تاکید کرد: اعمال قیمت خریدهای تضمینی و حمایتی به استناد مصوبات شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی از محصولات کشاورزی وزارت جهادکشاورزی است .
وی تاکید کرد: در حال حاضر اولویت و سیاست دولت خریدهای توافقی است و مبنای آن تعادل در عرضه و تقاضای محصول در سطح بازار است.
محصولات باغی در کارخانه ها به صورت بهداشتی فراوری می‌شود
مدیریت نظارت و ارزیابی فراورده های خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی آذربایجان غربی هم در پاسخ به خبرنگار ایرنا در زمینه وظایف این مدیریت در زمینه نظارت بر میوه‌های انباشت شده کنار جاده‌ای گفت: در زمینه انبارشدن میوه جهادکشاورزی دارای مسوولیت اصلی است و ما در زمینه فراوری و صدور پروانه ها سهم داریم.
دکتر اکبر زمانی اضافه کرد: کارخانجات مصرف کننده نهایی این محصولات هستند و هر نوع محصول باغی و یا سیبی وارد کارخانه می‌شود، براساس تکنولوژی موجود شستشو شده و استریل است.
وی با اشاره به ارزیابی و سنجش‌های انجام شده از محصولات کارخانه ها گفت: مشاهدات بیانگر عدم وجود سموم است و سیب و میوه غیر بهداشتی وارد چرخه فراوری نشده‌است.
به عقیده وی فراوری این محصولات که با عنوان سیب درجه ۳ مصطلح است باعث افزایش ارزش محصولات شده و در صادرات نقشی مهمی ایفا می‌کنند.
به گفته وی اگر محصولات موجود مشکلی داشت صادراتی در این زمینه انجام نمی‌شد در حالی که در سالهای اخیر موردی از بازگشت محصولات تولیدی ثبت و یا گزارش نشده‌است.
کشاورزان محصولات خود را به مراکز مجوز دار تحویل دهند
باغداران آذربایجان‌غربی سالانه با برداشت بیش از یک میلیون تن سیب، رتبه نخست تولید این محصول را در کشور به خود اختصاص دادند؛ از مجموع ۱۲۰هزار هکتار مساحت باغ‌های بارور آذربایجان‌غربی حدود۵۰ تا ۶۰ هزار هکتار به سیب اختصاص یافته و حدود یک سوم سیب کشور در این استان تولید می‌شود.
سیب آذربایجان‌غربی به سبب شرایط مناسب خاک، آب و هوا، استفاده از ارقام مرغوب اصلاح شده با تحمل ماندگاری و انبارداری و مهارت باغداران در زمینه مراحل داشت و برداشت در بین خریداران این محصول شناخته شده و به سبب رنگ و طعم خاص آن، بازار خوبی دارد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی بر تحویل سیب درختی به مراکز مجوز دار تاکید دارد و افزود: برخی سردخانه داران استان حاضر هستند تا این محصولات را در محوطه سردخانه خریداری و نگهداری کنند.
خسرو شهبازی اضافه کرد: طبق قانون و دستور دادستانی هیچ گونه مرکز جمع آوری غیر مجاز در حاشیه جاده ها نباید ایجاد شود و قرار شده که راهداری با این موضوع برخورد قانونی داشته باشد چراکه حاشیه جاده ها برای استراحت مسافران و تردد است.
به گزارش ایرنا آذربایجان غربی به عنوان بهشت محصولات باغی و حتی زراعی در کشور مطرح است و انواع میوه ها با کیفیت مناسب در این استان تولید می‌شود که برای بهبود درآمد کشاورزان و همچنین کوتاه کردن دست واسطه ها، ارتقای کیفیت و کمیت تولید باید در دستور کار دولت مردمی سیزدهم قرار گیرد.
انباشت میوه ها بخصوص سیب درختی در حاشیه جاده ها با هدف انتقال به کارخانه ها نیز لازم است تا به هر نحوی ساماندهی شود تا دیدگاههای موجود درباره فراورده های تولیدی اصلاح شود و از این منظر آسیبی به تجرات سیب و محصولات و فراورده های آن وارد نشود.