تهران- ایرنا- محول شدن ریاست آتی «جی۲۰» به برزیل همزمان با حضور این کشور در قالب «بریکس»، زمینه برای تمرکز بر اقتصادهای جنوب جهانی و نقش‌آفرینی جدی این کشور در عرصه بین‌المللی را فراهم خواهد کرد.

به گزارش روز شنبه ایرنا، لولا داسیلوا رئیس‌جمهوری برزیل، روز پنج‌شنبه و پس از مراسم گرامیداشت ۲۰۱ سالگی استقلال این کشور، بی درنگ عازم دهلی نو شد تا با شرکت در نشست جی۲۰، ریاست دوره‌ای یکساله (۲۰۲۴) این گروه کشورهای قدرتمند جهان را عهده‌دار شود.

نشست جی‌۲۰ در حالی امروز در دهلی نو برگزار می‌شود که هند با میزبانی برای سومین بار از داسیلوا، خود را برای تحویل ریاست دوره‌ای این گروه به این کشور غول آمریکای جنوبی آماده می‌کند. ریاست دوره‌ای یکساله برزیل بر گروه ۲۰ به طور رسمی از اول دسامبر ۲۰۲۳ (۱۰ آذر) آغاز می‌شود و نقش‌آفرینی پر رنگ‌تر برزیل در صحنه جهانی را می‌توان متصور شد.

به این ترتیب، پس از چهار سال خواب دیپلماتیک ژائیر بولسونارو همتای سلف راستگرای داسیلوا، این رئیس‌جمهوری فعال ۷۸ ساله چپگرای برزیل در تلاش است تا صدای این غول آمریکای جنوبی را در عرصه جهانی بلند کند.

داسیلوا در سخنرانی مراسم تحلیف خود در یکم ژانویه گذشته (۱۱ دی ۱۴۰۱) اعلام کرد: «برزیل بازگشته است». بازگشتی که به معنای عزم دولت جدید برای گسترش نفوذ و روابط خود فراتر از آمریکای لاتین بود؛ از آن تاریخ تا کنون، سفرهای بین‌المللی وی، ایالات متحده، چین، ژاپن، انگلیس، پرتغال، اسپانیا، آفریقای جنوبی، امارات متحده عربی و سایر کشورها را شامل شده است.

داسیلوای کهنه‌کار در حالی راهی دهلی نو شده است که با گذشت ۷۵ سال از آغاز روابط دیپلماتیک میان هند و برزیل، مناسبات میان دو کشور در طول سال‌های گذشته، همواره دوستانه بوده است. نخستین دیدار داسیلوا از هند در سال ۲۰۰۶ و با هدف ایجاد پیوند مستحکم همکاری بیشتر میان هند و به طور کلی، آمریکای لاتین و به طور خاص، روابط میان این کشور آسیایی با کشورهای مرکوسور (بازار مشترک آمریکای جنوبی/ برزیل، آرژانتین، اروگوئه، پاراگوئه) انجام شد.

از آن زمان به بعد، هند یک توافقنامه تجارت ترجیحی (Acuerdo de Preferencias Comerciales) با مرکوسور امضا کرد که مزایای تجاری با آرژانتین، اروگوئه و پاراگوئه را برای آن فراهم کرده است. با این حال، تلاش‌ها برای امضای قراردادهای تجارت آزاد با کشورهای مرکوسور پیشرفت چشمگیری نداشته است.

هند و برزیل در امنیت غذایی، امنیت انرژی، فناوری اطلاعات، توسعه زیرساخت‌ها و فعالیت‌های فضایی، به عنوان حوزه‌هایی که می‌توانند در آن‌ها هم‌افزایی ایجاد کنند، منافع مشترکی دارند. به این ترتیب انتظار می‌رود که با حضور دو کشور در چارچوب جی۲۰، همکاری دو کشور افزایش یابد.

با توجه به اینکه داسیلوا از تقویت روابط برزیل با کشورهایی همچون چین و روسیه نیز حمایت می‌کند، این روند با مشارکت این کشور در جی۲۰ و بریکس (بلوک اقتصادهای نوظهور جهان) تسهیل خواهد شد.

سفیر سابق برزیل در هند، توانایی این کشور در ایجاد توازن منافع خود میان غرب و جنوب جهانی و در عین حال حفظ روابط دوستانه با چین و روسیه را تحسین کرد و در این راستا، داسیلوا قصد دارد از این موقعیت استفاده کرده و از روابطی که هند پیشتر ایجاد کرده است، بهره‌برداری کند.

برزیل در سال ۲۰۲۴، با قرار گرفتن در کانون توجه گروه۲۰، این فرصت را دارد که به طور مداوم صدای خود را در صحنه جهانی مطرح و نفوذ خود را ابراز کند. ریاست جی‌۲۰ در کنار فعالیت برزیل در بریکس، زمینه برای حمایت تمام قد این کشور از اقتصادهای در حال توسعه را فراهم خواهد کرد.

آرژانتین در سال ۲۰۲۴ به بریکس ملحق خواهد شد و احتمال می‌رود با در اختیار گرفتن ریاست جی۲۰ توسط برزیل، مشارکت آرژانتین در گروه ۲۰ نیز افزایش یابد. برزیل همچنین تمایل خود برای دادن اعطای نقش برجسته‌تر به کشورهای مرکوسور در جی۲۰ را ابراز کرده است و انتظار می‌رود این لفاظی در سفر داسیلوا به دهلی نو تکرار شود.

این اهمیت فزاینده مرکوسور، به مسئله تمرکز جی۲۰ بر اقتصادهای جنوب جهانی مرتبط است؛ ایده‌ای که توسط هند ترویج شده و توسط سایر کشورهای جنوب جهانی پشتیبانی می‌شود. تروئیکای جی۲۰ متشکل از اندونزی، هند و برزیل، نشان دهنده به رسمیت شناختن قدرت رو به رشد اقتصادهای در حال توسعه است.

تحلیلگران معتقدند در صورت مدیریت ماهرانه برزیل، این کشور هم در سطح منطقه‌ای و هم در سطح جهانی، نفوذ خود را افزایش خواهد داد. چنان که به گفته نهاد ریاست جمهوری برزیل، سخنرانی این رهبر آمریکای جنوبی در نشست جی۲۰ بر محیط زیست، صلح میان روسیه و اوکراین، مشارکت بیشتر کشورهای در حال توسعه در نهادهایی مانند شورای امنیت سازمان ملل، کاهش نابرابری و مبارزه با گرسنگی تمرکز خواهد داشت و انتظار می‌رود تلاش‌های برزیل برای یافتن راه‌حلی قابل قبول بین طرف‌های درگیر جنگ اوکراین افزایش یابد. از طرف دیگر میزبانی برزیل از جنگل‌های آمازون، اعتبار این کشور را در بحث سیاست‌های آب‌وهوایی، دو چندان کرده و همچنین فرصتی بی‌نظیر برای پیشبرد دستور کار جنوب جهانی برای اصلاح هنجارهای حکمرانی در راستای افزایش نمایندگی کشورهای در حال توسعه فراهم کرده است.