یاسوج- ایرنا- قاسم ۱۱ سال سن دارد و سرپرستی مادرش را بر عهده دارد و برای امرار معاش خانواده مجبور است در یک نانوایی در شهر یاسوح کار کند، ۲ سال است ترک تحصیل کرده و البته می گوید بارها از بخش سوادآموزی آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد به محل کارش آمده اند تا شاید بتوانند او را به سر کلاس درس بازگردانند.

به گزارش ایرنا، وقتی با قاسم چشم در چشم گفت و گو می کنی ،بدون هرگونه حاشیه و لکنت زبان از وضعیت نامناسب اقتصادی جامعه می گوید و دلیل ترک تحصیل خود را تامین معاش خود و مادرش ذکر می کند.

آموزش و پرورش استان آمار دقیق نمی دهد اما می گوید دانش آموزان زیادی در استان وجود دارند که توان خرید کیف، کفش و لوازم التحریر برای آغاز سال تحصیلی را ندارند. ۲۱ هزار دانش آموز در کهگیلویه و بویراحمد زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) هستند.طبق آخرین آمارها حدود چهار هزار دانش آموز استان پول تهیه کتاب ندارند و همین عوامل سبب ترک تحصیل می شود.آمار زیر پوشش بهزیستی هم جداست.

داستان ترک تحصیل قاسم و دختر و پسر های کم سن و سال در استان کهگیلویه و بویراحمد تکراری شده است ، «ترک تحصیل دانش آموزان» یکی از معضلاتی است که می توان آن را به دلایل مختلف، آفتی برای ساختار آموزشی ذکر کرد.

استان کهگیلویه و بویراحمددر بیشتر شاخص های توسعه همواره واژه محرومیت را همراه خود دارد و یکی از این شاخص ها آموزش پایه است که فقر ناشی از توزیع نامناسب منابع و امکانات این وضعیت را به وجود آورده است.

مطابق اساسنامه وزارت آموزش و پرورش، هیچ دانش آموزی نباید از تحصیل باز بماند حتی اگر در مناطق سخت گذر و دورافتاده باشد و متولیان امر موظف به تهیه امکانات تحصیلی برای این دانش آموزان بازمانده از تحصیل هستند.

طبق تعریف آموزش و پرورش، بازمانده از تحصیل به کسانی گفته می شود که یا به مدرسه نرفته اند و یا پس از طی یک دوره کوتاهی تحصیل را ترک کرده اند.

معاون سواد آموزی مدیرکل آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد، ۲ نوع بازمانده از تحصیل شامل ابتدایی و متوسطه یعنی بین ۶ تا ۱۷ سال را معرفی می کند .

عوامل موثر بر ترک تحصیل دانش آموزان

معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد یکی از عوامل موثر در ترک تحصیل دانش آموزان در این استان را فشار والدین برای انتخاب رشته عنوان کرد و گفت: ترک تحصیل در مقاطع اول و دوم استان بسیار بالاست و عوامل زیادی در این امر دخیل است که یکی از این ها می تواند فشار و اجبار والدین برای انتخاب رشته دانش آموزان باشد، فشاری که بیشتر مواقع دانش آموز را دچار دلزدگی و ترک تحصیل می کند.

محمد جمالی آرند افزود: ازدواج زودهنگام دختران نیز یکی دیگر از عوامل ترک تحصیل دانش آموزان استان است که بیشتر مواقع در متوسطه اول درس‌ را رها می کنند.

وی ادامه داد: یکی دیگر از عوامل ترک تحصیل در استان را می توان به تعصبات منطقه ای و عشایری نسبت داد زیرا بسیاری از خانواده ها پس از اتمام تحصیل دوره ابتدایی فررندشان، اجازه ورود به مقطع متوسطه را به وی نمی دهند.

معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: بحث مدارس مختلط نیز یکی از عوامل دیگری است که خانواده ها اجازه تحصیل دختران را در مقطع متوسطه نمی دهند.اکنون ۵۰۰ کلاس درس مختلط در استان وجود دارد.

آموزش و پرورش از سال ها پیش تاسیس خوابگاه های شبانه روزی را در مناطق مختلف استان در دستور کار قرار داد تا بتواند دانش آموزان بازمانده از تحصیل را به چرخه علم آموزی برگرداند، اکنون به گفته جمالی آرند، خوابگاه شبانه روزی در اختیار حدود هزار نفر از این دانش آموزان قرار گرفته است اما این مراکز جوابگوی نیاز نیست .

معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: کمبود خوابگاه های دانش آموزی در استان دردی مضاعف برای ترک تحصیل دانش آموزان است.

جمالی آرند افزود: ۵۸ خوابگاه دانش آموزی در استان وجود دارد که جوابگوی نیاز استان نیست.در بخش دیشموک خوابگاه وجود ندارد البته ساخت خوابگاهی آغاز شده است اما این خوابگاه معلوم نیست ساخت آن کی پایان یابد.

وی تصریح کرد: دانش آموزان زیادی در استان وجود دارند که توان خرید کیف، کفش و لوازم و التحریر را ندارند. ۲۱ هزار دانش آموز در کهگیلویه و بویراحمد تحت‌پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) هستند.طبق آخرین آمارها حدود چهار هزار دانش آموز استان پول تهیه کتاب ندارند و همین عوامل سبب ترک تحصیل می شود.

معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: نمی توان کتمان کرد که آسیب های اجتماعی در جامعه سبب می شود دانش آموزان در مقطع متوسطه اول و دوم تحصیل را رها کنند.

البته تعداد دیگری هم تحت پوشش بهزیستی استان اند. در مجموع می توان گفت که ۱۲ درصد دانش آموزان استان زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی ره و بهزیستی اند.

وی ادامه داد: می طلبد خیران نگاه ویژه ای به این دانش آموزان در تهیه لباس، کیف، کفش و لوازم التحریر داشته باشند و به کمک آن ها بشتابند.

عمده آمار بازماندگان از تحصیل را در استان چه کسانی تشکیل می دهند؟

معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: مهمترین علت بازمانده از تحصیل بودن در استان این است که تعداد زیادی از این افراد بازمانده از تحصیل اصلا قادر به تحصیل نیستند.این افراد معلول جسمی و حرکتی و یا دیرآموز اند. این افراد قابلیت آموزش رسمی ندارند و اکثریت بازماندگان از تحصیل استان این شرایط را دارند.

باقری نژاد تصریح کرد: در استان ما عده ای از بازماندگان از تحصیل استان غیر قابل شناسایی اند و در لیست این استان ثبت شده اند اما در استان غیرقابل شناسایی اند زیرا مهاجرت کرده اند.

وی ادامه داد: تعدادی از آمار بازماندگان از تحصیل استان هم فوتی اند که هنوز نامشان ثبت نهایی نشده است و از لیست خارج نشده اند.

قدم های عملی برای جذب بازماندگان از تحصیل

اولویت جذب مدارس شبانه روزی با بازماندگان از تحصیل: برای جذب این افراد بازمانده از تحصیل در مدارس شبانه روزی اولویت جذب و پذیرش به بازماندگان از تحصیل داده شده است.

مدارس زیر نرم دانش آموزی برپا می شوند: با پیگیری های انجام شده به منظور ممانعت از ترک تحصیل دانش آموزان در مناطق روستایی و عشایری استان، قرار شده مدارس زیر نرم جمعیت دانش آموزی( با تعداد محدود) برپا شوند و جلو تعطیلی آن ها گرفته شود.

ایجاد مدارس شبانه روزی: امسال پنج آموزشگاه شبانه روزی برای جلوگیری از ترک تحصیل ایجاد شده است.

هر ساله بخش زیادی از دانش آموزان بخش سرفاریاب ترک تحصیل می کردند اما امسال مدرسه شبانه روزی برای آن ها تاسیس شده است تا از ترک تحصیل شان جلوگیری شود. سیاست دولت بر این است که از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری کند.

یکی از اقدامات خوبی که می توان مثال زد این است که برای جلوگیری از ترک تحصیل هفت دانش آموز در یکی از روستاهای دورافتاده استان مینی بوسی در نظر گرفته شده تا راحت تر به کلاس درس در روستای مجاور انتقال داده شوند.

شناسایی افراد بی سواد و کم سواد

معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: مهاجرت بی رویه در برخی شهرهای استان سبب مشکلات زیادی برای استان در حوزه سوادآموزی شده است.

وی تاکید کرد: با اینکه نرخ سواد آموزی در استان به ۹۶.۴ درصد رسیده است، شناسایی افراد بی سواد باقیمانده کار بسیار سختی است.

باقری نژاد تصریح کرد: پراکندگی جمعیت استان بسیار بالاست.روستاها و مناطق عشایری استان عمدتا در مکان های صعب العبور واقع شده اند.بنابراین شناسایی این افراد بی سواد و کم سواد با مشکل مواجه است.

معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: در راستای شناسایی و جذب این افراد اقداماتی انجام داده ایم که در در این یک سال و نیم بی نظیر بوده اند.

اجرای طرح های راهبردی برای توسعه سوادآموزی

معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: اولین اقدام برای شناسایی افراد بی سواد و کم سواد طرح شناسایی محله به محله، کوچه به کوچه و روستا به روستا است.

باقری نژاد تاکید کرد: در این طرح شناسایی افراد کم سواد و بی سواد با همکاری دهیاران، شوراهای اسلامی روستاها، مدیران مدارس، خانواده های شهدا و یک نفر ریش سفید معتمد روستا انجام می گیرد.

طرح دوم تاسیس باشگاه خیرین سوادیار در مرکز استان و شهرستان هاست که پنج نفر از حوزه های مختلف در فرایند جذب و شناسایی بازماندگان از تحصیل کمک می کنند.

سومین طرح، پروژه توسعه سواد زنان روستایی و عشایری است چون روستاها و مناطق عشایری استان بیشترین نرخ کم سوادی و بی سوادی را دارند.

در این طرح زنان روستایی و عشایر در کنار شغل سواد یاد می گیرند و به گونه ای سواد مهارتی به آن ها آموخته می شود.

طرح چهارم استفاده از نهضت دانشجو معلمان است که در این طرح دانشجویان برای آمادگی در تدریس، حداقل یک نفر بی سواد را انتخاب و به او آموزش می دهند.

البته طرح های دیگری همچون شتاب بخشی به فعالیت های سواد آموزی در شهرستان کهگیلویه(مناطق چاروسا و دیشموک) هم اجرا شده است.

رشد۱۵۰ درصدی دوره های سه گانه سوادآموزی کهگیلویه وبویراحمد

معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: حجم ابلاغی نهضت سواد آموزی استان در سال گذشته در سه دوره سواد ،تحکیم و انتقال پنج هزار و ۳۰۰ نفر بودکه با تلاش های انجام شده این حجم به هشت هزارو ۴۰۰ نفر تحت پوشش رسانده شد واستان در این شاخص با رشد ۱۵۰ درصدی رتبه اول کشور را کسب کرده است البته امسال حدود هشت هزار نفر پیشنهاد داده شده است.

سید حمزه باقری نژاد اظهار کرد: هزار و هفت نفر آموزش دهنده فعال در استان وجود دارند و توانمند سازی آموزش دهندگان نهضت سواد آموزی، اجرای طرح های نماز کلید بهشت ،آموزش رایانه در کنار آموزش سواد پایه و طرح خواندن همراه با خانواده از اولویتهای کاری نهضت سواد آموزی استان است.

وی افزود: سازمان نهضت سواد آموزی این استان در ۲ سال پیاپی توانسته (۱۴۰۱ و ۱۴۰۲) در ۲۲ شاخص عملکرد حائز رتبه برتر شود و همچنین در همین مدت سواد آموزان در رشته های کتابخوانی، مقاله نویسی و انشای نماز حائز چهار رتبه برتر شدند.

معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: نرخ باسوادی استان در اوایل انقلاب برای سن ۱۰ تا ۴۹ سال ۲۸.۶ درصد بوده است و این نرخ در کشور ۴۶ درصد بوده و استان اصلا وضعیت خوبی نداشته است.

باقری نژاد عنوان کرد: طبق برآورد جامعه آماری کشور در سال ۱۴۰۲ نرخ باسوادی در کشور ۹۷ درصد است.در استان نرخ باسوادی ۹۶.۴ درصد. است که کمی از میانگین کشوری پایین تر است.

وی ادامه داد: با این وجود نرخ شناسایی افراد کم سواد و بی سواد رشد چشمگیری نسبت به اوایل انقلاب تاکنون داشته و در مجموع عملکرد استان بسیار خوب بوده تا به این نقطه رسیده است.

معاون سواد آموزی آموزش وپرورش کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: به گونه ای که نرخ باسوادی در استان حدود ۶۴ درصد رشد داشته، در سالیان قبل این استان جزو کمترین نرخ سواد بوده است.

در هفتم دی‌ماه سال ۱۳۵۸، امام خمینی (ره) فرمانی مبنی بر تشکیل نهضت سوادآموزی صادر کرد تا بخش عمده ای از جامعه به ویژه بانوان کهگیلویه و بویراحمدی که تا پیش از این در انجام ابتدایی ترین امور زندگی خود مانند حساب کردن هزینه یک خرید ساده بازمانده بودند از نعمت سواد برخوردار شوند.

استان کهگیلویه و بویراحمد با ۷۲۶ هزار نفر جمعیت،هشت شهرستان و۱۷ بخش و یکهزار و ۶۷۰ روستای دارای سکنه و حدود ۱۷۲ هزار دانش آموز و بزرگسال و در بیش از ۳۰۱۸باب آموزشگاه زیر نظر ۱۴ هزار نفر معلم تحصیل می کنند که از این تعداد دانش آموز، ۱۲هزار در پیش دبستانی و مهدکودک استان حضور دارند.

از کل دانش آموزان استان کهگیلویه و بویراحمد، ۴۹ درصد از آنها را دختران و ۵۱ درصد را آقایان تشکیل می دهند.