گرگان- ایرنا- رقابت‌های کشتی قهرمانی جهان در شرایطی شامگاه امروز در بلگراد به پایان می‌رسد که سال‌ها است کشتی گلستان در حسرت اعزام یک کشتی‌گیر به این رویداد مهم جهانی می‌سوزد.

به گزارش ایرنا، در دهه‌های قبل، مناطق غربی و مرکزی استان گلستان که بخشی از مازندران به شمار می‌رفت محل ظهور ستاره‌های کشتی ایران شد که از جمع همه آن‌ها، سه نفر با کسب عناوین متعدد، جای ثابتی در تالار افتخارات ورزش ایران پیدا کرده اند.

منطقه گلستان که تا ۲۶ سال قبل بخشی از مازندران به شمار می‎‌رفت قهرمانان بسیاری را به جهان کشتی معرفی کرد که رضا سوخته‌سرایی، اویس ملاح، عیسی مومنی، رمضان خدر، جلیل جهانشاهی و حسن طهماسبی مشهورترین آن‌ها هستند و در این میان، سوخته‌سرایی، ملاح و خدر موفق به کسب مدال در مسابقات جهانی شدند.

با وجود استعدادهای فراوان در کشتی گلستان، کم توجهی به استعدادیابی و نبود برنامه‌ریزی برای هدایت درست کشتی‌گیران به سمت مدال‌آوری، دست این استان را از مدال‌های معتبر خالی کرد تا اندازه‌ای که از آخرین افتخارآفرینی کشتی گلستان حدود ۱۶ سال می‌گذرد.

رضا سوخته‌سرایی نفر دوم از سمت چپ و مرحوم رمضان خدر نشسته نفر وسط در ترکیب تیم ملی کشتی آزاد ایران اعزامی به المپیک ۱۹۷۶ کانادا

بالا رفتن حسن طهماسبی از سکوی قهرمانی بیستمین دوره رقابت‌های قهرمانی آسیا در بیشکک قرقزیستان، آخرین تصویر غرورآفرین درج‌شده در ذهن علاقه‌مندان ورزش گلستان است و بعد از آن دیگر این موفقیت تکرار نشد.

نکته جالب توجه و تامل آن است که مازندران به عنوان همسایه غربی گلستان، مشغول یکه‌تازی در کشتی ایران است و اعزام هشت کشتی‌گیر از مجموع ۱۰ عضو تیم ملی به مسابقات جهانی بلگراد، یکی از نشانه‌های این رشد تحسین‌برانگیز است.

نکته جالب‌تر آن است که پیش از جداشدن گلستان از مازندران، شهر نوکنده در غرب استان، جایگاهی مانند جویبار فعلی داشت و ستاره‌های کشتی فراوانی از این شهر ظهور کردند که شاخص‌ترین آن‌ها رمضان خدر و اویس ملاح بودند.

آقا سوخته

پیشقراول مدال آوران کشتی گلستان، رضا سوخته سرایی، سنگین وزن به یادماندنی کشتی آزاد و فرهنگی ایران قرار دارد که برخی از رکوردهای او همچنان دست نخورده باقی مانده و شاید شکستن آن هم بعید باشد.

رضا سوخته‌سرایی زاده ۱۳۲۹ در روستای دارکلاته از توابع بخش فندرسک استان گلستان است که توانایی شرکت در هر دو رشته آزاد و فرنگی را داشت.

او یکی از بهترین کشتی‌گیران دسته فوق سنگین تاریخ کشتی ایران به شمار می‌رود، با این‌که رشته تخصصی او کشتی آزاد بود اما در کشتی فرنگی نیز سابقه قهرمانی بازی‌های آسیایی را دارد.

اوج دوران ورزش قهرمانی او در دهه ۱۳۶۰ بود که ایران کمتر در رقابت‌های بین‌المللی حاضر می‌شد، وی همچنین یک رقیب داخلی بسیار قوی به نام علی‌رضا سلیمانی نیز داشت.

از نقاط عطف دوران ورزشی او بازی‌های آسیائی سئول ۱۹۸۶ بود که سوخته‌سرایی تصمیم گرفت در کشتی فرنگی شرکت کند تا سلیمانی در ترکیب تیم آزاد قرار گیرد و هر دو نیز مدال طلای بازی‌های آسیایی را کسب کردند.

این کشتی گیر اهل دارکلاته فندرسک به حدی در کشتی دارای تبحر و توانایی بود که در ۴۰ سالگی نیز مدال طلای بازی های آسیایی را به گردن آویخت.

دو مدال نقره مسابقات جهانی در مکزیکوسیتی و مقدونیه، مدال طلای رقابت های قهرمانی آسیا هند، سه مدال طلا در بازی های آسیایی پکن، سئول و دهلی و نقره بازی های آسیایی تهران مجموعه ای از عنوان های این کشتی گیر گلستانی در مسابقات معتبر برون مرزی است.

سوخته‌سرایی کاپیتان و باتجربه‌ترین کشتی‌گیر تیم ملی در دهه ۱۹۸۰ و پرچم‌دار کاروان ورزشی ایران در سه دوره بازی‌های آسیایی ۱۹۸۲، ۱۹۸۶ و ۱۹۹۰ بود.

یکی از افتخارات دست نیافتنی سوخته سرایی، پرچمداری در بازی های آسیایی است. او در سه دوره آخر بازی های آسیایی که طلا گرفت، مسوولیت پرچمداری کاروان ایران را نیز برعهده داشت و این افتخار برای هیچ ورزشکار دیگری در بازی های آسیایی تکرار نشده است.

پس از سوخته سرایی، محمود نامجود با دو بار پرچمداری در رده دوم دارندگان این افتخار قرار دارد.
منصور مهدی‌زاده، عبدالله موحد، مسلم اسکندر فیلابی، امیررضا خادم، آرش میراسماعیلی، علی دایی، حسین رضازاده، صمد نیکخواه بهرامی، بهداد سلیمی و الهه احمدی، هر کدام یکبار پرچم کاروان ورزش ایران را در ادوار گوناگون بازی های آسیایی حمل کردند.

بزرگی نام و مدال های کسب شده هر کدام از این پرچمداران نشان دهنده اهمیت مسوولیت سه بار پرچمداری سوخته سرایی و نقش آفرینی موثر او در آن روزهای ورزش ایران است.

رمضان خدر؛ نماد مظلومیت کشتی ایران

رمضان خدر مشهور به مرد طلایی جام‌های معتبر، ۹ سال متوالی قهرمان وزن ۵۷ کیلوگرم کشتی بزرگسالان ایران شد که پس از آن هیچ کشتی‌گیر دیگری موفق به تکرار آن نگردید.

صید مدال طلای جام جهانی، نائب قهرمانی در مسابقات جهانی استانبول، مقام پنجم المپیک مونترال و هفتم مونیخ و سه طلای پیشکسوتان جهان بخشی از افتخارات این کشتی گیر اهل شهر نوکنده در غرب گلستان است.

قهرمان به یادماندنی و تاریخ ساز ورزش گلستان با وجود ۲ بار حضور در المپیک و کسب مدال‌های رنگارنگ، به دلیل کم‌توجهی مدیران به نماد مظلومیت کشتی ایران معروف شد تا حدی که از او به عنوان اسطوره گم شده در کشتی ایران یاد می‌کنند.

علاقمندان کشتی هیچ گاه قدرت نمایی مرحوم رمضان خدر در اجرای فنون کشی آزاد و فرنگی را فراموش نمی کنند تا حدی که سال های پس از دوران قهرمانی وی هنوز برخی کارشناسی این رشته معتقدند پس از او هیچ کشتی‌گیری نتوانست کلکسیونی از فنون را بر روی تشک به نمایش بگذارد.

رمضان خدر (نفر ششم از راست) به همراه دیگر اعضای تیم کشتی مازندران در سال ۱۳۵۴

با وجود این توانایی ها و مدال ها، خدر به دلیل اعزام نشدن چند باره به مسابقات قهرمانی جهان به خصوص صوفیه (خرداد ۱۳۵۱) در اوج آمادگی و به بهانه نداشتن تجربه، به نماد مظلومیت در کشتی ایران مشهور است.

مشهورترین روایت زندگی تلخ پس از دوران قهرمانی خدر مربوط به دیدار او با استاندار وقت مازندران است.

او که به دلیل ابتلا به بیماری کبد ناشی از وزن کم کردن چندین ساله، دچار مشکلات فراوان مالی شده بود، به دیدار استاندار مازندران رفت ( آن زمان گلستان بخشی از استان مازندران به شمار می‌رفت) و همه مدال‌های دوران قهرمانی خود را روی میز گذاشت و گفت: «برای هزینه درمانم که در مسیر افتخارات ورزشی به آن دچار آسیب شده‌ام فکری بکنید». پس از این مکالمه کوتاه، استاندار از اتاق بیرون رفت در حالی که خدر منتظر پاسخ بود رییس دفتر استاندار گفت که «آقای استاندار برای صرف ناهار رفته و فرصت به رسیدگی درخواست شما را ندارد».!

خدر که با این پاسخ دل‌شکسته و مایوس شده بود با دستان خالی به خانه بازگشت و مدتی بعد به دلیل اثرات بیماری کبد در یکی از بیمارستان‌های تهران درگذشت.

او صاحب مدال نقره مسابقات جهانی استانبول (۱۹۷۴)، مدال نقره و طلای جام‌های معتبر تفلیس شوروی ، دانکلوف بلغارستان، یاشار دوغوی ترکیه، فرایبورگ آلمان غربی و ورنر سیلیندر بیندر آلمان شرقی بود.

جای خالی اویس

آخرین مدال‌آور کشتی گلستان در مسابقات جهانی اویس ملاح دیگر ورزشکار اهل شهر نوکنده است.

ملاح صاحب افتخارات فراوان شامل نشان برنز جهان و سه نقره مسابقات آسیایی و یک طلا و یک برنز بازی‌های آسیایی است که در المپیک ۱۹۹۲ بارسلون هم به مقام نهم رسید.

ملاح در کسوت مربی‌گری سابقه هدایت تیم منتخب استان گلستان، تیم بانک ملی گلستان را دارد و در یک دوره به دعوت منصور برزگر به عنوان مربی سازنده شهرستانی به جمع کادرفنی تیم ملی کشتی آزاد بزرگسالان پیوست.

رییس هیات کشتی گلستان هم با قبول کم توجهی به رشد استعدادهای این رشته در سال‌های قبل گفت: حضور در لیگ کشتی می تواند انگیزه کشتی‌گیران منطقه را مضاعف کند که در گام اول رسیدن به این هدف و برای رفع مشکلات مالی رایزنی با چند حامی مالی بخش خصوصی آغاز شده است.

علی اکبر بصیرنیا افزود: در سال های قبل گلستان در این ورزش دارای اسم و رسم بود و باید به آن آوازه قبل برسیم و حتی فراتر از آن برویم.

بصیرنیا با قبول وجود مشکلات مالی و اعتباری در کشتی گلستان گفت: از لحاظ اعتباری و بودجه در وضعیت خوبی نیستیم که برای حل آن راه‌اندازی مجمع خیرین ورزش کشتی را مورد نظر داریم.

وی تعویض ریل گذاری در توسعه ورزش کشتی پس از هر تغییر را یکی از اصلی ترین معضلات این ورزش در گلستان عنوان کرد و گفت: با ایجاد شورای سیاستگذاری کشتی، استفاده از تجربه پیشکسوتان را مورد توجه قرار داده‌ایم تا با تعویض یک مجموعه مدیریتی، سیاستگذاری ها دچار تغییر و دگرگونی نشود.

رییس هیات کشتی گلستان افزود: خانه کشتی استان از نظر تجهیزات بروز نیست و با امکانات و تجهیزات کهنه و قدیمی در حال فعالیت است و نیاز به توجه دارد.