هنگامی که سخن از شعر و ادب فارسی به میان می‌آید، می‌بینیم که درخشانترین سند هویت و همبستگی مردم ایران، یعنی شاهنامهی فردوسی،اشعار فاخری است که برانگیزاننده شور حماسی ایرانیان و اوج آرمانخواهی آنان بوده است.
به تعبیر ﺣﮑﯿﻢ ﻧﻈﺎﻣﯽ،سخن، اولین آفریدۀ خداوند و نخستین جلوه هستی است:
جنبش اول که قلم برگرفت/
حرف نخستین ز سخن درگرفت/
پرده خلوت چو برانداختند/
جلوت اول به سخن ساختند
سخن، در قالب کلمات و جملات جلوه گری می‌کند و در این بین، ﺷﻌﺮ فضیلت سخنوری و مرتبه والای آن ﺍﺳﺖ. شعر، جوهره ذات انسان و پاره‌ای از وجود شاعر است. لحظه‌ی سرودن، سرشار از بودن و ستودن است، چرا که ماندگارترین کلام، بعد از کلام خداوند، در این مرتبه تجلّی پیدا می کند.
بر همین منوال زبان و ادب فارسی عامل یکپارچگی و اتحاد ملت ایران و مظهر یگانگی ایران فرهنگی است. زبان فارسی، زبان شعر و عرفان و فلسفه و تاریخ و فرهنگ ایران زمین است و در هویت بخشیدن به ایران و حفظ وحدت ارضی و فرهنگی آن، نقشی انکار ناپذیر ایفا می‌کند. به تعبیر رهبر معظم انقلاب،شعر یک "ثروت ملی" و سرمایه معنوی است و باید این ثروت را روز به روز افزایش داد تا دچار خُسران و کم آمدن و کاهش نشود.
شعر،به عنوان منبع غنی از تجربه‌های ارزنده با هر خواندن، از نو زاده می‌شود و به زندگی در هر سطح و شرایطی غنا می‌بخشد.شعر به‌راحتی با تعدادی کلمه یک پیام یا پیام‌های متعدد را در ماندگارترین صورت برای ابد مخابره می‌کند و همین،این هنر را یکتا و منحصر بفرد می کند. شعر، به عنوان مهم‌ترین و ناب‌ترین هنر و رسانه ایرانیان فرهنگ دوست محسوب می‌شود که جهانیان ما را به پاس این هنر می‌شناسند و قدر می‌نهند.
علی‌رغم اینکه ایران عزیز مهد گونه گونی‌های زبانی و گویشی از ترکی، عربی و لهجه‌ها و گویش‌های مختلف است و به آنها می‌بالیم، اما زبان فارسی به‌عنوان زبان مشترک، خود را در همه دوره‌ها، نشان داده است.زبان فارسی این امکان را فراهم کرده است که به عنوان هنرمندانه‌ترین زبان گفتاری به کار گرفته شود.همیشه شعر فارسی نگهبان و رواج دهنده زبان فارسی بوده و در همه زمان‌ها بیشتر اهل ادب و ذوق و فارسی زبانان با شعر فارسی به فراگیری زبان فارسی پرداخته‌اند. شعر فارسی همیشه از مرزهای ایران گذشته و همه جا را فرا گرفته به تعبیر سعدی شیرازی:
شعرش چو آب در همه عالم چنان شده/ کز پارس می‌رود به خراسان سفینه‌ای
کاروان پرارج شعر و ادب فارسی از سپیده‌دم افق تمدن ایرانی اسلامی تا به اکنون ، صدها شاعر و سخنور بزرگ را به خود دیده است و این کاروان سترگ،در زمان ما، بر خیال شاعرانه و اندیشه باریک شاعری توانمند همچون مرحوم استاد محمدحسین شهریار رسیده است.
شهریار به تعبیر مقام معظم رهبری "مایة افتخار ادبی" و تجلیل از او حقیقتاً تجلیل از شعر و ادب فارسی است. با توجه به تأکیدِ مقام معظم رهبری که فرمودند: «هر کاری برای شهریار بکنیم باز کم کرده‌ایم»، شایسته است تلاش بیشتری برای گرامیداشت، معرفی و شناساندن آثار و احوال این شاعر صورت پذیرد.
شهریارجزو ماندگاران شعر فارسی است. شعر تراش خورده، شیرین، فصیح و پرمضمون او، در خود «جوشِ خونِ ایرانیت» را به خوبی بازتاب می‌دهد و از دورنمـای پر رمز و راز تاریخ ایران ، به زیبایی هرچه تمام‌تر، داد سخن سر می‌دهد.
شهریار سخنِ ایران، شیفتة زبان فارسی و فرهنگ ایرانی است. اوهمیشه دیگران را به ارج نهادن به فرهنگ ایرانی و پاسداشت زبان و ادب فارسی توصیه کرده است. شاعر درآشنایی است که آگاهانه و دلسوزانه همه مردم ایران را به وحدت و یگانگی فرا می‌خواند. از دیدگاه شهریار، آذربایجان در حکم سَری برای پیکر ایران است.
همبستگی ملی در نگاه استاد شهریار مربوط به کشورش ایران است. او مردم ایران، مخصوصاً آذری زبانان را در زیر پرچم یک ملت به نام ایران، به همبستگی ملی فرا می‌خواند. شــعروزندگی شهریار گواه پرورش ذوق و طبع اودرمتن سنت‌های ادبی این مرزوبوم کهن اســت. او با این سنت و قرادادهای آن، الفت و پیوندی عمیق داشت و از طریق پیوستگی باهمین سنت ادبی بود که جایگاهی رفیع در شعرمعاصر ایران به دست آورد و سرآمد شاعران سنت گرای عصر خود شد.
شهریار ازهمان سالهای آغازین کودکی با دیوان حافظ انس و الفت پیدا کرد و هرچه بزرگ وبزرگتر شد، اُنس والفت بیشتری با آن یافت؛ چنان که حافظ همدم همیشگی او باقی ماند و شاید براثر همین انس با حافظ بود که اوبعدها از میان انواع شعر، غزل را برگزید و گونه‌های دیگرِ شعر را درکنارغزل مورد توجه قرارداد. اوپس از حافظ ، با سرآمدان شعر وادب آشنایی یافت، ازهمه آنها بهره اندوخــت وتحت تأثیـرآموخته ها واندوخته های خود ازمنبع گذشتگان، بنیادشعرخویش را استوارکرد.
با این حال، شهریارباهمه دل بستگی و تعلق خاطر به شعروادبِ گذشته، ازتحولات عصر خود نیزهیچ گاه غفلت نورزید، و کوشــید تا آثار و دیدگاه‌های جدید ادبی را آنچنان که در زمان اوبود، بشناســد وبا سنجش ودقت آنچه را که برای شعر روزگارخود سودمند می‌دانست، برگزیند ودربنای ساختمان شعر خود به کارببرد.
خرسندیم دولت انقلابی و مردمی، فصل نوینی را در پاسداشت و گرامیداشت زبان و شعر و ادب فارسی در همه ابعاد آغاز کرده است. بر این باوریم که زبان فارسی،مهم ترین ابزار بیانی در جنگ روایت ها و نبرد اراده هاست.در شرایطی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب در ایران اسلامی همه نشانه‌ها ،مژده‌ی امید و پیشرفت به ما می‌دهند؛ سزاوار است که نسل جدید، مؤانست و الفت بیشتری با زبان و فرهنگ و مفاخر ملی خود داشته باشد و تاریخ درخشان و پرافتخار خود را از بر بداند. بدیهی است اشارات و تأکیدات مقام معظم رهبری در زمینه اهمیت توسعه فرهنگ و توجه به نفوذ فرهنگیِ زبان فارسی و مرجعیت علمی این زبان در جهان، نقشه راه آینده ماست.
امروز جهت صیانت از این میراث گرانبها نیازمند یک جهاد فرهنگی و غیرت ملی هستیم. امید است شاعران توانای روزگار ما، که وارثان آب و خرد وروشنی‌اند، پاسداران حریم زبان پارسی باشند و در راستای گرامی داشتن و اعزاز آن، لحظه ای کوتاهی نکنند.
بر خود می‌بالیم که زبان فارسی مظهری از انسجام ایران فرهنگی است و اکنون در چنین روزی که با نام و یاد شهریار شعر ایران و بزرگداشت شعر و ادب فارسی مزین شده است، باردیگر میثاق صادقانه خویش در امر مراقبت و حراست از زبان و خط فارسی را پاس می‌داریم و نگاهبانی از این میراث گرانبها و سپردن آن را به آیندگان، وظیفه اصلی خویش به شمار می‌آوریم.