به گزارش خبرنگار ایرنا،خرید تضمینی گندم در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ از رُشدی ۴۴درصدی برخوردار بوده است.
وضعیت خرید تضمینی گندم در سال ۱۴۰۲
طبق گزارش شرکت بازرگانی دولتی ایران تا هفتم شهریورماه سال جاری حدود ۱۰میلیون و ۱۲۴ هزار تُن گندم در قالب ۲میلیون و ۱۱هزار محموله از ۷۰۹ هزار کشاورز در ۳۱استان کشور خریداری شد که از رُشد ۴۳درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ و رُشد۱۲۴درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ برخوردار بوده است.
در حقیقت میزان خرید گندم در هر یک از سه استان خوزستان، کردستان و فارس از مرز یک میلیون تُن عبور کرده و این استان‌ها به همراه استان کرمانشاه، در مجموع ۴۶ درصد از کل خرید گندم کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
چه استان‌هایی بیشترین خرید گندم را داشته‌اند؟
بدین ترتیب استان‌های خوزستان با خرید یک میلیون و ۷۲۰ هزار تُن، کردستان با خرید یک میلیون و ۱۰۹ هزار تُن، فارس با خرید یک میلیون و ۲هزار تُن و کرمانشاه با خرید ۸۰۲ هزار تُن گندم، رتبه‌های اول تا چهارم بیشترین آمار خرید گندم کشور را تا این تاریخ به دست آورده‌اند.
۱۱شهریورماه ۱۴۰۲ بود که مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران از خرید سه‌میلیون تن گندم بیش از سال گذشته خبر داد و اعلام کرد: ۱۰ میلیون و ۲۲۶ تُن گندم تا صبح امروز از کشاورزان خریداری شده که نسبت به سال گذشته ۴۴ درصد رشد داشته است.
جایگاه استان فارس در حوزه تولید گندم
استان فارس هم که در حوزه تولید گندم از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردار است، امسال با تولید یک میلیون و ۳۰۰هزار تن گندم از ۴۲۷ هزار هکتار کشت آبی و دیمی، با افزایش پنج برابری تولید در دیم‌زارها روبرو شده و شهرستان مرودشت نیز با ۲۰درصد تولید گندم، مقام نخست را در بین ۳۷شهرستان استان به خود اختصاص داده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس شهریورماه از اتمام برداشت گندم در این استان خبر داد و گفت: پس از ۱۳سال میزان گندم خریداری شده از کشاورزان این استان از مرز یک میلیون تن فراتر رفت که نسبت به سال گذشته افزایش ۲برابری دارد.
چندی پیش مدیر کل غله و خدمات بازرگانی فارس نیز اعلام کرد: دولت امسال مبلغی حدود ۱۵۰هزار میلیارد تومان برای خرید گندم کشاورزان هزینه کرده است؛ دولت هر کیلوگرم گندم را از کشاورز ۱۵هزار تومان خریداری می‌کند و به منظور حمایت از تأمین غذای مردم و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها با پرداخت حدود ۸۰درصد یارانه، گندم را به کارخانه‌های آرد می‌فروشد.
گلایه کشاورزان از عدم پرداخت بهای کامل گندم
اما هم‌اکنون برخی کشاورزان به دلیل عدم پرداخت بهای گندم خریداری شده با مشکلات بسیاری روبه رو شده‌اند؛ این در حالیست که تا پیش از این هم یکی از معضلات گندمکاران قیمت خرید تضمینی گندم بود.
گندمکاران در هفته‌های پایانی سال گذشته، با وجود اینکه تنها یک بار در سال، قیمت خرید تضمینی مصوب و اعلام می‌شود، خواستار افزایش نرخ شده و معتقد بودند به دلیل جهش نرخ دلار تا ۵۰ هزار تومان، کشت گندم برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد.
سرانجام با چانه زنی‌های بسیار با مسئولان در وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه، شورای قیمت‌گذاری در میانه بهار امسال، قیمت نهایی یک کیلوگرم گندم را با احتساب شرایطی ۱۵ هزارتومان مصوب کرد.
این در حالی بود که پیشتر در شهریورماه سال قبل، قیمت گندم در سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تعیین و به این ترتیب دولت موظف شد، هر کیلو گندم را به مبلغ ۱۳ هزار تومان یعنی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت پایه گندم، به اضافه هزار و ۵۰۰ تومان یارانه کشت خریداری کند؛ بنابراین دولت با در نظر گرفتن ۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم گندم تحویلی به عنوان جایزه تحویل گندم تلاش کرد تا رضایت گندمکاران را جلب کند.
در حال حاضر نیز عدم پرداخت مبلغ مربوط به خرید تضمینی گندم با حاشیه‌ها و گلایه‌های بسیاری از سوی گندمکاران همراه شده است.
برخی کشاورزان فارس با اعلام کرده‌اند که با وجود فرا رسیدن فصل پائیز هنوز این کشاورزان بهای گندم خود را بطور کامل دریافت نکرده‌اند.
آنها معتقدند عدم پرداخت به موقع بهای گندم باعث شده که اکثر گندمکاران پولی برای خرید بذر و کرایه تراکتور نداشته باشند.
پیگیری مطالبات کشاورزان توسط رئیس دولت سیزدهم
البته این مشکل تنها به کشاورزان فارس محدود نمی‌شود و گندمکاران در سایر استان‌ها نیز با این مسئله رو به رو بوده‌اند.
بر همین اساس مردادماه سال جاری اتاق اصناف کشاورزی ایران طی نامه‌ای به رئیس جمهوری خواستار رسیدگی به این موضوع شد، همچنین بنیاد ملی گندمکاران نیز در اعتراض به قیمت جدید گندم طی نامه‌ای سرگشاده موضوع را به رهبر معظم انقلاب اعلام وصول کرد.
بدین ترتیب آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در جلسه هیأت دولت از وزارت جهاد کشاورزی خواست به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که گندمکاران با آرامش و اطمینان خاطر نسبت به دریافت حقوق خود، محصولات‌شان را تحویل مراکز تعیین‌شده بدهند.
در ادامه رئیس دفتر رئیس جمهوری طی نامه‌ای درباره «درخواست بازنگری قیمت خرید تضمینی گندم در شورای قیمت گذاری» خواستار بررسی مجدد و آنی موضوع شد.
تلاش برای به حداقل رساندن فاصله دریافت گندم و پرداخت
پس از آن وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد: با دستور رئیس جمهور مقرر شد فاصله دریافت گندم و پرداخت وجه آن به کشاورزان را به حداقل برسانیم.
با این حال بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی تا ۲۵مردادماه فقط ۴۲درصد مطالبات گندمکارها پرداخت شد یعنی از چیزی حدود ۱۶۴ هزار میلیارد تومان که باید به آنان داده می شده ۶۱ هزار میلیارد تومان آن پرداخت شد؛ لذا رئیس جمهور مجدداً در جلسه هیئت دولت به وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه دستور داد که این امر تسریع شود.
بدین ترتیب وزیر جهاد کشاورزی با اعتقاد به اینکه خرید تضمینی گندم به ۱۰ میلیون و ۳۰۵ هزار تن رسیده است، اعلام کرد: مطالبات گندمکاران تا پایان شهریور پرداخت می‌شود.
و حالا با پایان یافتن شهریورماه و عدم پرداخت مبلغ کامل بهای گندم به کشاورزان، گلایه گندمکاران درخصوص تحقق نیافتن این مطالبه از سر گرفته شده است.
مطالبات کشاورزان فارس؛ از پرداخت بهای کامل گندم تا تعیین قیمت خرید تضمینی
رییس صنف کشاورزی فارس به عنوان نماینده گندمکاران در این باره گفت: برداشت گندم از ۱۷ فروردین ماه در جنوب فارس آغاز شده و تا ۳۱مردادماه ادامه داشته است اما هنوز مبلغ گندم خریداری شده توسط دولت به صورت کامل به کشاورزان فارس پرداخت نشده است.
حیدر شیبانی روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: در حال حاضر کشاورزان به دلیل عدم پرداخت این مبلغ با مشکلات بسیاری مواجه شده‌اند؛ این در حالیست که فصل کشت گندم هم شروع شده و کشاورزان در مناطق سردسیر مانند اقلید و خرم‌بید در ماه مهر کشت گندم را آغاز می‌کنند.
مدیر اجرایی اتاق اصناف کشاورزی فارس ادامه داد: قرار بود تا پایان شهریورماه مبلغ مربوط به خریداری گندم به کشاورزان پرداخت شود اما هنوز این مبلغ پرداخت نشده است و کشاورزان در بالاتکلیفی به سر می‌برند
شیبانی تأکید کرد: اگر دولت نتواند این مبلغ را به موقع پرداخت کند باید مبلغی را هم جهت تأخیر در پرداخت بهای گندم به کشاورزان پرداخت کند.
تولید بالای گندم هُنر کشاورزان بود
وی با اعتقاد به اینکه محصول استراتژیک گندم حرف اول را در بحث امنیت غذایی می‌زند، گفت: کشور امسال در مقایسه با سال‌های گذشته بیشترین تولید گندم را داشته؛ در استان فارس هم بیش از یک میلیون تُن گندم از کشاورزان خریداری شده است. درصورتی که سال گذشته ۵۶۰هزار تُن گندم از کشاورزان خریداری شده بود.
رییس صنف کشاورزی فارس یادآور شد: این از هُنر کشاورزان بوده که امروز مسئولان از افزایش تولید گندم خوشحال هستند و تلاش کشاورزان بوده که موجبات این خوشحالی را فراهم کرده است.
کشاورزان به دولت اعتماد کردند
وی افزود: کشاورزان به دولت اعتماد و گندم تولیدی خود را تقدیم دولت کردند اما هنوز بلاتکلیف هستند؛ اگر کشاورزان به دولت اعتماد نمی‌کردند و گندم خود را تحویل نمی‌دادند بخش عمده‌ای از این محصول به کشورهای همسایه قاچاق می‌شد.
شیبانی یادآور شد: در حال حاضر برخی کشاورزان به دلیل خرید تضمینی گندم و دیرکرد در پرداخت بهای این محصول از کشت گندم منصرف شده‌اند.
وی عنوان کرد: بیش از ۲برابر گندم در استان فارس تولید شده و ۹۰درصد از این افزایش تولید در حوزه سددرودزن بوده است، در واقع با تدابیر خوب استاندار فارس و کارگروه کشاورزی استان مبنی بر رهاسازی آب سددرودزن، تولید گندم در استان فارس به ویژه شهرستان‌های مرودشت، خرامه و زرقان بیشتر شد.
خسارت دیرکرد پرداخت شود
مدیر اجرایی اتاق اصناف کشاورزی فارس با بیان اینکه ۶ماه از نخستین پرداخت می‌گذرد، افزود: با توجه به افزایش تولید گندم در این استان پهناور، کشاورزان انتظار دارند که بهای گندم به آنها به صورت کامل پرداخت شود؛ باز هم تأکید می‌کنم دولت باید طبق مصوبه مبلغی را بابت تأخیر پرداخت کند.
وی با بیان اینکه کِشت گندم از اول مهر در مناطق سردسیری استان فارس آغاز می‌شود، گفت: با توجه به شروع فصل کشت گندم نیاز است قیمت گندم سال آینده اعلام شود.
شیبانی یادآور شد: در قانون آمده است که در ابتدای شهریورماه هر سال شورای قیمت‌گذاری موظف است قیمت تضمینی خرید گندم برای سال آینده را قبل از کشت گندم اعلام کند تا کشاورزان بتوانند تصمیم بگیرند گندم بکارند یا کشت دیگری را جایگزین کنند.
رییس صنف کشاورزی فارس اعلام کرد:عدم پرداخت به موقع بهای گندم و عدم اعلام به موقع خرید تضمینی گندم باعث نگرانی شدید کشاورزان شده است.
پاسخ مسئولان
در ادامه خبرنگار ایرنا برای پیگیری این موضوع با متولیان امر در اداره کل غله و خدمات بازرگانی فارس تماس گرفت.
معاون بازرگانی اداره کل غله و خدمات بازرگانی فارس در این خصوص گفت: در استان فارس حدود یک میلیون و سه هزار تُن گندم با ارزشی بالغ بر ۱۵هزارمیلیارد تومان خریداری شده؛ بخشی از مبلغ مربوط به خرید تضمینی گندم که حدود ۱۱هزار و ۵۰۰میلیارد تومان بود به کشاورزان پرداخت شده است.
پرداخت بخش نخست بهای گندم به ۹۹درصد از کشاورزان
شهرام زارع در گفت‌وگو با ایرنا افزود: البته ممکن است این مبلغ برای تعداد انگشت‌شماری از کشاورزان که شماره حساب آنها با مشکل روبه رو بود پرداخت نشده باشد اما می‌توان به جرأت گفت که ۹۹درصد از کشاورزان استان این مبلغ را دریافت کرده‌اند.
وی با بیان اینکه سه هزار و ۶۰۰میلیارد تومان دیگر باید به کشاورزان فارس پرداخت شود گفت:در واقع بیش از ۳۵هزار میلیارد تومان باید به کشاورزان در سراسر کشور پرداخت شود.
پیشبینی می‌شود مبلغ باقی‌مانده تا اوایل مهر پرداخت شود
زارع اضافه کرد: در ماه‌های گذشته کشاورزان درخواست پیگیری برای حل این مشکل را دادند، ریاست جمهوری نیز جهت رفع این مشکل ورود و به سازمان برنامه و بودجه تکلیف کرد که این مبلغ هر چه سریعتر آماده و به کشاورزان پرداخت شود؛ قرار بود مبلغ مورد نظر تا پایان شهریورماه به کشاورزان پرداخت شود اما بنا به دلایلی این اتفاق نیافتاد، در واقع وزارت جهاد کشاورزی، سازمان برنامه و بودجه و حتی معاون اول رئیس‌جمهور در رسانه‌ها اعلام کردند که این مبلغ آماده شده و تا پایان شهریورماه پرداخت می‌شود.
وی افزود: پیشبینی ما این است که در اوایل مهرماه یعنی تا پنجم مهر این مبلغ به کشاورزان پرداخت خواهد شد.
دیرکرد در مبلغ پرداختی دیده شده
وی در خصوص خسارت دیرکرد در پرداخت گندم هم گفت: شورای کشاورزی مصوبه‌ای دارد که اگر دولت تا زمان مشخص شده مبلغ مورد نظر برای خرید تضمینی را پرداخت نکند باید مبلغی برای دیرکرد به کشاورزان بپردازد، البته دولت معتقد است اختلاف قیمت و دیرکرد از قبل در مبلغ اعلام شده که قرار است پرداخت شود دیده شده است.
با پیگیری این مطالبه از سوی کشاورزان در مناطق مختلف کشور ۲۶شهریورماه ۱۴۰۲،کمیسیون کشاورزی مجلس اعلام کرد: به‌یقین عدم پرداخت مابه‌التفاوت قیمت خرید گندمکاران پذیرفتنی نیست، بنابراین این موضوع را در کمیسیون کشاورزی دنبال خواهیم کرد.
در حقیقت این مطالبه در دستورکار مسئولان قرار گرفته و در حال پیگیری است.
از آنجا که گندم یک کالای اساسی و استراتژیک و بنیان زراعت کشور را تشکیل می‌دهد، نیازمند است تولید و کشت این محصول در کشور به ثبات و پایداری برسد و تحقق این امر نیز در گرو رضایتمندی کشاورزان و اشتیاق آنها برای هر چه بیشتر فعالیت کردن در این عرصه است؛ لذا اهتمام برای افزایش تولید گندم و ایجاد انگیزه در این قشر باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.