به گزارش ایرنا، آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز "سلسله" لرستان باعث شده تا این شهرستان ظرفیت کم نظیری در تولید محصول گردو داشته باشد، اگر در اواخر شهریورماه به این منطقه کوچک و سرسبز سفر کرده باشید، با انبوهی از گردوهای سبز جمع آوری شده برای فروش در میادین و معابر اصلی شهر مواجه خواهید شد.
سرتاسر دشت الشتر (مرکز شهرستان سلسله) به دلیل آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز، مستعد کاشت و پرورش درختان گردو است، یکی از بهترین و مستعدترین مناطق این شهرستان که استعدادی فوق العاده و بی نظیر در به بار نشستن درختان گردو دارد، منطقه نمونه گردشگری "کهمان" است، به گونه ای که باغات این منطقه مملو از درختان به بار نشسته گردو است که هرساله بخش قابل توجهی از محصول تولیدی لرستان را تامین می کند.
سطح زیرکشت کل باغات شهرستان سلسله سه هزار و ۳۵۵ هکتار است که ۲ هزار و ۱۷۴ هکتار از این مقدار باغات گردو است و ۲۸۰ هکتار آن به تنهایی در منطقه کهمان قرار دارد ، اما از مهمترین مشکلات اغلب باغداران سلسله برداشت گردو به روش سنتی است که هرساله، منجر به حوادث جسمی ناگواری برای گردوچینان می شود.
" گردوچینی" با روش " گردوتکانی" انجام می شود
بطور معمول کار برداشت گردو در شهرستان سلسله اواخر شهریورماه آغاز و اغلب باغداران به صورت خانوادگی اقدام به برداشت محصول خود می کنند ، در برخی از مناطق به دلیل سر به فلک کشیده بودن درختان، افراد "گردو تکان" با مشکلات و صدمات جسمی جدی مواجه می شوند.
در روش سنتی برداشت گردو، گردوچینان با بالا رفتن از درختان بلند و با استفاده از چوبی بلند اقدام به تکان دادن شاخه‌های درختان و پایین ریختن گردو از پایین‌ترین شاخه‌ها تا شاخه‌های نازک و شکننده در بلندای این درختان می‌کنند که این امر خطر سقوط از ارتفاع های بلند درختان را برای گردوچینان به دنبال دارد و گاهی در جریان این سقوط ها علاوه بر صدمات و لطمات جبران ناپذیر جسمی، این شیوه برداشت، گردوچین را به کام مرگ فرستاده است.
صدمات جسمی و جانی در انتظار "گردو تکان ها"
یکی از باغداران منطقه کهمان که سال گذشته هنگام برداشت گردو از روی درخت افتاده و پایش از ناحیه ساق دچار شکستگی شده است، می گوید: متاسفانه سالهاست باغداران گردو با این چالش مواجه و برداشت به روش سنتی باعث شده است اغلب باغداران شهرستان برای یک بار هم شده خود یا فرزندانشان سقوط از روی درخت، صدمات جسمی و شکستگی اعضای بدن و حتی مرگ عزیزان را تجربه کرده باشند.
"حمید حاتمی" معتقد است تا زمانیکه برداشت گردو به شیوه سنتی باشد ، همیشه صدمات جانی نیز هنگام برداشت برای باغداران دور از انتظار نخواهد بود.
باغدار دیگری با اشاره به تنومند بودن درختان سر به فلک کشیده گردوی این منطقه افزود: ارتفاع زیاد بسیاری از درختان گردو باعث شده تکاندن شاخه های بالایی کار بسیار سخت و دشواری باشد و اغلب اوقات اتفاق افتاده است که فرد گردو تکان برای دسترسی به شاخه های بالاتر و تکاندن آنها از درخت بالا برود ، اما تعادل خود را از دست داده، از روی درخت سقوط کرده و با شکستگی اعضای بدن و خطرات جانی شدید مواجه شده است که گاهی اوقات جبران آنها و بازگشت به وضعیت عادی تقریبا غیرممکن می شود.
"رضا ترکاشوند" با اشاره به مرگ یکی از اهالی منطقه در سال گذشته بر اثر سقوط از درخت، بیان کرد: برخی درختان ارتفاع بسیار بالایی دارند و وقتی فرد گردو تکان از آنها سقوط می کند ، مرگ برای او دور از انتظار نیست ، اما چاره ای هم نداریم و روش سنتی برداشت، همچنان نسل به نسل ادامه می یابد.
وی گفت: با اینکه چندسالی چند دستگاه گردو تکان (شیکر) برای کمک به باغداران وارد شهرستان شده است ، اما چون سطح باغات زیاد و اغلب شیب دار است ، جوابگو نیست و اهالی به شیوه برداشت سنتی ادامه می دهند.
وی عنوان کرد: در برخی درختان نیز به دلیل اتصال محکم تر گردوها با شاخه، عملکرد دستگاه گردو تکان پایین می آید و بازهم باغدار مجبور است از همان شیوه سنتی برداشت استفاده کند که این امر مشکلات خاص خود را دارد.
ناهمگونی باغات و برداشت زودهنگام از مهمترین دلایل برداشت سنتی است
مدیر جهاد کشاورزی سلسله در این خصوص به ایرنا گفت: سطح زیرکشت کل باغات شهرستان سه هزار و ۳۵۵ هکتار است که ۲ هزار و ۱۷۴ هکتار از این مجموع باغات گردو می باشد و ۲۸۰ هکتار آن به تنهایی در منطقه کهمان قرار دارد.
"روح اله حقی منصوری" با بیان اینکه پنج هزار و ۲۱۱ بهره بردار در راستای تولید این محصول در شهرستان فعالیت دارند، افزود: عملکرد تولید گردوی خشک شهرستان به طور متوسط ۱.۶ تا ۱.۸ تن در هکتار است که در منطقه نمونه گردشگری کهمان به ۲.۵ تا ۲.۶ تن در هکتار می رسد.
وی با اشاره به پیش بینی برداشت چهار هزار و ۳۴۰ تن گردو در شهرستان تصریح کرد: هم اکنون بیش از ۲۰ دستگاه ماشین آلات گردوتکان (شیکر) توسط بخش خصوصی وارد شهرستان شده است که با پرداخت تسهیلات مناسب، حمایت های لازم از سرمایه گذاران جهت افزایش تعداد ماشین آلات برداشت مکانیزه صورت می گیرد.
مدیر جهاد کشاورزی سلسله بیان کرد: باتوجه به احداث باغات گردو در مناطق گردشگری و چیدن گردوی باغات توسط افراد مختلف، گردوکاران مجبور می شوند محصول خود را زودهنگام و به صورت تر برداشت کنند که به دلیل وزن گردو، دستگاه شیکر نمی تواند برداشت را انجام دهد بنابراین بیشتر به روش سنتی صورت می گیرد.
حقی منصوری با اشاره ه مرگ یک فرد میانسال گردو چین در شهرستان بر اثر سقوط از درخت گردو در روزهای اخیر افزود: همچنین دستگاه های شیکر در باغاتی که زمین هموار و راه دسترسی مناسب دارند ، قابل استفاده است که با توجه به ناهمگونی باغات شهرستان، این امر برای باغداران میسر نیست و دوباره به روش برداشت سنتی روی می آورند.
مشکلات دیگر گردوکاران سلسله چیست؟
وی همچنین عدم تشکیل تعاونی گردوکاران شهرستان را از دیگر مشکلات باغداران دانست و گفت: با تشکیل این تعاونی می توان اقدامات ارزشمندی در راستای مکانیزه کردن، برندسازی و بازاریابی مناسب محصول باغداران صورت داد.
مدیر جهاد کشاورزی سلسله تصریح کرد: خام‌فروشی، خرید محصول تولیدی باغداران به بهایی اندک توسط واسطه‌ها و دلالان و فروش این محصول با برند استان های همجوار باعث شده است باغداران این شهرستان نتوانند سود آنچنانی از محصول برداشت شده خود داشته باشند و برای خریداران این محصول باکیفیت در گمنامی بمانند.
حقی منصوری همچنین با اشاره به سرمای زودرس بهاره به عنوان یکی از مهمترین مشکلات باغداران گردو، گفت: سلسله در زمستان آب و هوایی سرد و خشن دارد که همین موضوع باعث می شود به بیشتر نهال های گردو و درختان جوان خسارت جدی وارد شود ، بنابراین بیمه باغات در اینگونه مواقع می تواند کمک بسیار بزرگی برای جبران بخشی از خسارات وارده باشد و همچنین کمبود ادوات کاشت، داشت و برداشت از دیگر مشکلات باغداران گردوی شهرستان است.
به گفته وی بازار گردوی شهرستان هرساله میلیاردها تومان چرخش مالی دارد و این در شرایطی است که عمده گردوهای تولید شده در باغ‌های این شهرستان خام‌فروشی می‌شوند و ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی و بسته بندی گردو در سال‌های گذشته آنچنان که باید و شاید رقم نخورده و همین امر موجب محقق نشدن بهره‌وری حداکثری از ظرفیت اقتصادی این محصول در شهرستان شده است.