به گزارش ایرنا؛ عکاسی آئینی یکی از حوزه‌های هنر عکاسی است که با پرداختن به موضوع‌های مذهبی دارای گستردگی زیادی است و باید در ذهن یک عکاس آئینی و عاشورایی به نوعی از بالندگی و بلوغ فکری رسیده باشد تا بتواند در حزن و اندوه عزاداران تبلور یابد و به طور حتم نیاز به شناخت و آگاهی دارد.
هنر عکاسی بدون تردید نقش بسیار موثری در فرهنگ به ویژه در معرفی و شناخت فرهنگ محرم و فرهنگ عاشورایی دارد.
در همین راستا، همانند دیگر آثار هنری، هر ساله جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و مسابقات زیادی با موضوع عکس‌های آئینی در سطح کشور برگزار می‌شود که مورد توجه علاقه‌مندان بسیاری قرار می‌گیرد و شهرستان ملایر نیز از این قائده مستثنی نیست.
مسابقه عکاسی "سوگواره عاشورایی" همزمان با ایام محرم در شهرستان ملایر از جمله این اقدامات در راستای به نمایش گذاشتن جلوه‌های زیبایی از عاشورا و عزاداری محرم است که به همت انجمن سینمای جوانان این شهر و در سه بخش حرفه‌ای، آماتور و همایش شیرخوارگان حسینی با حضور علاقه‌مندان به هنر عکاسی برگزار شد و همزمان با فرا رسیدن مهرماه و با انتخاب آثار، در آستانه تجلیل از برگزیدگان آن است.
در همین رابطه؛ فیلمساز و مدرس انجمن سینمای جوانان ایران و رئیس انجمن سینمای جوانان ملایر روز شنبه در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا اظهار داشت: طی فراخوان کلی پیرامون عکاسی از آئین عزاداری محرم و مراسم‌هایی که زیرمجموعه دهه محرم همچون تعزیه و عزاداری است، حدود ۷۰۰ عکس از ۷۰ عکاس به دبیرخانه ارسال شد.
۷۰۰ عکس ارسالی از آئین‌های عزاداری به مسابقه عکس عاشورایی
«امید وفایی» با بیان اینکه مهلت ارسال آثار تا ۲۰ مرداد تعیین شد، بیان کرد: از مجموعه عکس‌های ارسالی، حدود ۴۰ عکس به وسیله هیات انتخاب و داوری در اوایل شهریور انتخاب و نفرات برتر در سه حوزه حرفه‌ای، آماتور و بخش ویژه شیرخوارگاه مشخص شدند.
دبیر مسابقه عکاسی عاشورایی ادامه داد: بخش حرفه‌ای این مسابقه مربوط به عکاسانی بود که با دوربین‌های حرفه‌ای و آشنا به مفاهیم و تکنیک عکاسی، بخش آماتور مربوط به عکاسان موبایلی و عکاسانی که آموزش عکاسی ندیده‌اند و بخش ویژه مختص عکاسی شیرخوارگان بود.
وفایی گفت: استاد «حسین امیری» عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، «قاسم نهاوندی» از اساتید پیشکسوت عکاسی و «میثم عبدلی» از عکاسان ممتاز و برتر این شهرستان و عضو کانون عکاسان ملایر است که توسط انجمن سینمای جوانان ملایر انتخاب شدند و داوری مسابقه را بر عهده داشتند.
وی یادآور شد: از بین ۴۰ عکس انتخابی؛ هفت عکس حائز رتبه شدند که سه عکس در بخش حرفه‌ای، سه عکس در بخش موبایلی و یک عکس هم منتخب ویژه بخش شیرخوارگان است.
رئیس انجمن سینمای جوانان ملایر با اشاره به برگزاری نمایشگاه عکس آثار منتخب در گالری‌های مختلف شهر در ایام مهرماه، ادامه داد: بزودی در یک مراسم ویژه از منتخبان آثار و نفرات برگزیده قدردانی شد.
حق مطلب در عکس‌های آئینی ادا نشده است
وفایی با اشاره به اهمیت و جایگاه ویژه عکاسی عاشورایی، معتقد است: در حوزه عکاسی از آئین‌ها حق مطلب ادا نشده و همیشه تحت‌الشعاع نگاه ایدئولوژیک قرار می‌گیرد که موجب شده تا به امروز عکس‌ها متناسب با معرفی و شناخت آئین نباشند.
رئیس انجمن سینمای جوانان ملایر تاکید کرد: گاهی عدم شناخت از تاریخ و شرایط زیستی مردمان منطقه و نوع آئین و مراسم حجم عکس‌ها، شعاری و دور از رئالیته اجتماعی اینگونه مراسم‌ها است و در برخی عکس‌ها ذات، اصل و هویت آئین در آن مشخص نیست.
وفایی اضافه کرد: این امر نشان از عدم آگاهی از چنین مناسبات اجتماعی و آئینی است و عکاس آگاهی لازم نسبت به آئین‌های مذهبی ندارد و خاستگاه آنها را نمی‌شناسد و آنچه می‌ماند پوسته ظاهری رفتارهای اجتماعی است.
به گفته وی؛ عدم مشارکت نگاه کارشناسان هنر عکاسی و آئینی و نبود این اجماع و البته به دست گرفتن اینگونه نمایشگاه از سوی دستگاه‌های دولتی نامرتبط و ناآشنا به مفاهیم تاریخی و اجتماعی آئین‌ها، این نوع تصویرسازی و تصویرگری را به سویی سوق می‌دهد که به صورت کاملا کلیشه‌ای تبدیل به عناوین صوری بی‌محتوا می‌شود که از آئین، نشانه‌های را بجا می‌گذارد که به معرفت و شناخت از آئین ختم نمی‌شود و در نهایت تبدیل به تابلوهای زینتی بی‌هویتی می‌شود که به جای شناخت، تیشه به ریشه آئین‌ها و مراسم‌های مذهبی می‌زند که خاستگاهی به قدمت تاریخ دارد.
رئیس انجمن سینمای جوانان ملایر معتقد است: این معضل باید به وسیله جامعه شناسان یا کسانی که در این حوزه کار می‌کنند، بررسی شود و عکاس حداقل با چنین شناختی قدم در این مسیر بگذارد.
سطح نمایشگاه‌های آئینی کیفی نیست
وفایی با تاکید بر اینکه این شناخت موجب می‌شود حداقل در قاب، نگاه و هنر عکاسی جلوه خاصی پیدا شود، افزود: تا به امروز اکثر نمایشگاه‌هایی که برگزار شده است، نتوانستند به سطح مطلوب و کیفی که مد نظر این آئین‌های مذهبی است، برسند.
رئیس انجمن سینمای جوانان ملایر با بیان اینکه برخی عکاسان فکر می‌کنند عکاسی از آئین‌های مذهبی در اصل نوعی وجهه دادن به یک جریان سیاسی خاص است، تصریح کرد: این در حالیست که چنین نگاهی از عدم آگاهی از چنین حوزه‌ای می‌آید و فراموش نکنیم که در ساحت هنر، هنرمند عکاس بیش از هر چیزی به کار و هنر خود تعهد دارد.
دبیر مسابقه عکاسی عاشورایی گفت: آئین‌های مذهبی، تعزیه و آیین عزاداری محرم یک قدمت چند صد ساله دارد و نمی‌توانیم در تاریخ اجتماعی یک مملکت این شکل از آئین‌ها و تاریخ روایی را نادیده بگیریم، در حالی‌که پیشینه این آئین‌ها را وقتی نگاه می‌کنیم، حتی به قبل‌تر از خود برمی‌گردد.
وفایی درباره فرهنگ اصیل و غنی ایران اظهار داشت: ایرانیان به عنوان مردمانی که دارای فرهنگ و تمدن هستند، سعی کردند همه عناوین فرهنگی را با شکل‌های مختلف فرهنگی تطبیق دهند و تلفیق کنند و در بین این آئین‌ها و فرهنگ‌ها، تعزیه دارای ریشه‌های تاریخی روایی است.
تعزیه؛ ریشه تاریخی روایی در فرهنگ ایران دارد
وی بیان کرد: ریشه‌های اصلی تعزیه و عنصر روایی آن به پیش از اسلام و از تمدن ایرانی و سیاوش‌خوانی نشات می‌گیرد که به روز شده است، در حالی‌که در جهان عرب چیزی به عنوان تعزیه نداریم.
رئیس انجمن سینمای جوانان ملایر یادآور شد: چیزی که تعزیه را خیلی مختص و خاص می‌کند، این است که تعزیه اجرای نمایشی زنده و اجرایی بسیار پرقدرت است، به شکلی که مردم با قهرمان‌ها و اسطوره‌های تعزیه همزاد پنداری می‌کنند و گاها تماشاگران خود را قسمتی از نمایش می‌دانند.
وفایی تعزیه را یکی از زنده‌ترین اجراها در حوزه نمایش در جهان دانست و ادامه داد: این همزاد پنداری و اثرگذاری تعزیه، موجب می‌شود گاها مردم شبیه‌خوان شمر را به خاطر شهادت امام حسین(ع) مورد ضرب و شتم قرار دهند، یا از شبیه‌خوان امام حسین(ع) شفاعت و مدد می‌خواهند.
به گفته او؛ این سبک روایی برگرفته از سیاوش‌خوانی و چنین مناسکی موجب زنده نگه داشتن داستان واقعه کربلا می‌شود، وقتی عکاس نسبت به این شکل از تاریخ یا نسبت به این بخش از آئین‌های مذهبی در حوزه‌های ادیان مختلف ورود می‌کند، باید با علم و آگاهی وارد شود.
وفایی با بیان اینکه آئین‌های مذهبی در همه ادیان مختلف وجود دارد، خاطرنشان کرد: وقتی عدم آگاهی وجود دارد و با یک شکل انتقادی به فضای سنتی یا آیین‌های مذهبی نگاه می‌شود، اتفاقی که می‌افتد این است که این عدم آگاهی و کمبود مطالعه در این فضا، در حوزه تصویر به خصوص تولید محتوا، عکاسان ما را در معرفت یک آئین دچار چالش می‌کند.
مطالعه ساختار اجتماعی، فرهنگی و قومی، لازمه عکاسی آئینی
وی اشاره کرد: امروز اکثر عکاسان مسلط بر مباحث تکنیکی و فنی هستند، اما چیزی که بیش از بیش به آن نیاز دارند مطالعه ساختاری اجتماعی، فرهنگی و قومی مناطق مختلف و مد نظر عکاسی است که در این حوزه متاسفانه کم کار شده است.
دبیر مسابقه عکاسی عاشورایی اظهار داشت: به همین دلیل مجموعه عکس‌هایی که گرفته شده، یا آنقدر شعارزده است که کیفیت لازم را ندارد و در اثرگذاری مخاطب آنقدر از خودِ آئین دور است که نمی‌توان آن اثر را در عکاسی آئینی قرار دهیم و همین امر موجب شده که کیفیت نمایشگاه‌های عاشورایی به شدت افت کند.
وفایی دلیل افت سطح نمایشگاه‌های عاشورایی را همراه نبودن یا عدم آگاهی عکاسان نسبت به مراسم‌ها و آئین‌های مذهبی از عزاداری تا تعزیه عنوان کرد.
وی با قدردانی از حمایت مالی شهرداری و اداره اوقاف و امور خیریه ملایر در برگزاری مسابقه عکس عاشورایی، گفت: یکی از اتفاقات خوب این مسابقه، همراهی و هماهنگی بین چندین ارگان و اداره است که برای یک رویداد هنری به نام عکاسی این وقت را گذاشتند و از همه مهمتر به یک مجموعه تخصصی در حوزه عکاسی و سینما اعتماد کردند.
رئیس انجمن سینمای جوانان ملایر با بیان اینکه برای نخستین بار است که یک مسابقه فرهنگی و هنری با همکاری تمامی ارگان‌های شهر با عکس‌های مطلوبی برگزار می‌شود، ابراز امیدواری کرد: این روند حمایت و مشارکت دستگاه‌ها از هنر و تولیدات هنری بیشتر از گذشته تقویت و تداوم یابد.
به گزارش ایرنا؛ مسابقه عکاسی عاشورایی با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه‌های عمومی شهرستان، شهرداری، اداره اوقاف و امور خیریه، حسینیه سیدالشهدا(ع) و کانون خدمت رضوی در ایام محرم و صفر برگزار شد و طی روزهای آینده از نفرات برگزیده این مسابقه تجلیل می شود.