به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری دارای بیش از ۸۰۰ جاذبه گردشگری شامل ۱۰۸ جاذبه طبیعی، ۶۷۴ جاذبه فرهنگی و تاریخی، هشت اثر دست‌ساز، ۱۲ روستای هدف گردشگری ملی، ۱۵ منطقه نمونه گردشگری مصوب دولت است.
این استان همچنین ۷۲۷ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که شامل ۶۲۸ اثر غیرمنقول، پنج اثر منقول، ۷۸ اثر ناملموس و ۱۷ اثر طبیعی است که هر یک از این آثار جاذبه‌ای دیدنی برای دوستداران تاریخ و طبیعت‌گردی است.
این استان دارای ۱۲ روستای هدف گردشگری از مناطق ساحلی زاینده‌رود گرفته تا ارتفاعات زردکوه بختیاری است و هریک از روستاها در کنار طبیعت چهار فصل استان در تمامی ایام سال می‌تواند پذیرای گردشگران باشد.
در سند آمایش سرزمین چهارمحال و بختیاری، در کنار کشاورزی و صنعت، گردشگری خود را به یکی از مزیت‌های نسبی این استان برای تحقق توسعه پایدار تبدیل کرده است.
وجود ذخیره‌گاه جهانی زیست‌کره تنگ صیاد و سبزکوه، مناطق حفاظت شده، برخورداری از سه هزار کیلومتر رودخانه، وجود آب و هوای چهار فصل، پایگاه قایق‌رانی و رفتینگ، برخورداری از نخستین سایت سنگ‌فرش پاراگلایدر ایران، وجود مرتفع‌ترین سایت بانجی‌جامپینگ به ارتفاع ۷۵ متر در دوپلان شهرستان اردل در کنار زندگی کوچ‌نشینی عشایر و جاذبه‌های فرهنگی نظیر صنایع‌دستی، سوغات محلی و روحیه مهمان‌نوازی مردم این مرز و بوم، چهارمحال و بختیاری را به یکی از مقاصد گردشگری کشور تبدیل کرده و در سند آمایش سرزمین این استان در کنار کشاورزی و صنعت، گردشگری خود را به یکی از مزیت‌های نسبی این استان برای تحقق توسعه پایدار مطرح کرده است.
اما اینکه این ظرفیت‌های منحصربه فرد و قابل توجه تا چه اندازه در رشد و توسعه این استان نقش‌آفرین است، موضوعی است که تاکنون پاسخ شفافی برای آن اعلام نشده است.
در نقطه مقابل برخی کارشناسان معتقدند این ظرفیت‌ها در رونق اقتصادی این استان مغفول مانده و هنوز به یکی از پایه‌های کلیدی توسعه استان تبدیل نشده است. برای رونق گردشگری باید تا می‌توان در جذب گردشگر موفق عمل کرد.
گردشگر کسی است که دست‌کم یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر ببرد و سفر این فرد با انگیزه‌های استراحتی، تفریحی، تفرجی، دیداری، تجاری، فرهنگی و یا گذران اوقات فراغت انجام می‌گیرد.
گردشگران: طبیعت و آب‌وهوای چهارمحال و بختیاری جذاب است
برخی از گردشگران ورودی به استان بسیاری بر این نکته تاکید داشتند که چهارمحال و بختیاری ظرفیت بالایی در حوزه طبیعت‌گردی دارد و باید بیش از گذشته جاذبه‌های این استان را به مردم دیگر استان‌ها معرفی کرد.
خانواده‌ای که از کازرون استان فارس به شهرکرد سفر کردند وجه متمایز این استان را نسبت به دیگر نقاط کشور آب‌وهوای مطبوع، آسمان صاف و بدون آلودگی و طبیعت بکر و دست‌نخورده آن عنوان کردند.
پدر این خانواده به خبرنگار ایرنا گفت: در حالی که عزم سفر به استان دیگری را داشتیم در گذر از این استان جذب آب و هوای خنک و پاک آن شدیم و ترجیح دادیم چند روزی در این استان بمانیم و از مناطق طبیعی و گردشگری آن بازدید کنیم.
خانواده دیگری که از استان خوزستان به چهارمحال و بختیاری سفر کرده بودند از تجربه نخستین سفر خود به استان چنین گفتند: در حالی که این استان در همجوار ما قرار دارد اما تاکنون توفیق سفر خانوادگی به این منطقه را برای تفریح و گردش نداشتیم اما برای نخستین بار تجربه خوبی از این سفر داریم و به دیگر هموطنان هم سفارش می‌کنیم که در فصل تابستان حتما به شهرکرد سفر کنند.
برخی گردشگران ورودی به چهارمحال و بختیاری بر این موضوع تاکید دارند که باید زیرساخت‌های بیشتری در مناطق گردشگری این استان ایجاد و مجتمع‌های بین‌راهی بیشتری در نقاط مختلف احداث شود
در عین حال برخی گردشگران ورودی به استان بر این موضوع تاکید داشتند که باید زیرساخت‌های بیشتری در این استان در مناطق گردشگری شکل گیرد و مجتمع‌های بین‌راهی و تفریحی بیشتری در نقاط مختلف احداث شود تا برای اسکان خانواده‌ها از نظر امنیت مشکلی شکل نگیرد.
خانواده دیگری از استان خوزستان عنوان کردند که هر سال تابستان به این استان سفر می‌کنند و از آب و هوا و طبیعت آن لذت می‌برند.
پدر خانواده تاکید کرد چهارمحال و بختیاری از امن‌ترین استان‌های کشور است که می‌توان با آسودگی خاطر در مناطق مختلف این استان طی شبانه‌روز در طبیعت اسکان یافت و از مناطق بکر آن لذت برد.
گردشگر دیگری از اصفهان نیز با وجود اینکه تجربه سفر خود به استان چهارمحال و بختیاری را شیرین و به یادماندنی توصیف کرد اما نسبت به خدمات‌دهی در برخی مناطق گردشگری این استان گلایه داشت و خواستار آن بود تا مسئولان مربوطه نسبت به دریافت ورودی این مراکز که از سوی مردم بومی منطقه انجام می‌گیرد نظارت بیشتری داشته باشند.
اقامت بیش از ۸۷ هزار گردشگر در چهارمحال و بختیاری
در حالی که بر اساس اعلام اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای چهارمحال و بختیاری در نیمه نخست امسال هفت میلیون و ۷۵۴ هزار و ۸۸۱ تردد ورودی و هفت میلیون و ۵۱۵ هزار و ۳۱۱ تردد خروجی در استان به ثبت رسیده است اما به گفته معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، از این تعداد تردد مسافران و گردشگران، ۸۷ هزار و ۴۴۲ نفر در هتل‌ها و سایر مراکز اقامتی این استان اسکان پیدا کرده‌اند.
قدرت‌الله داوودی افزود: همچنین در این مدت یک میلیون و ۲۷۶ هزار و ۴۱۶ مورد بازدید از امکان تفریحی، گردشگری و تاریخی استان به ثبت رسیده است.
وی یادآور شده است: بازدیدهای نظارتی از امکان تاریخی، فرهنگی و گردشگری استان در ۶ ماهه اول امسال ۱۵۲ مورد بوده است.
در اینجا این سوال مطرح می‌شود که چرا با وجود اینکه سالانه مسافران بسیاری از استان گذر می‌کنند اما تعداد اندکی از آنها در این استان اقامت دارند و تنها می‌توان این دسته از افراد را تحت عنوان گردشگر قلمداد کرد و از سوی دیگر چرا از ظرفیت همین تعداد اندک گردشگر نیز نتوانسته‌ایم بهره چندانی ببریم بطوریکه بر اساس آخرین آمارهای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی رهاورد اقتصادی حوزه گردشگری در استان بسیار ناچیز است.
سهم بسیار ناچیز گردشگری در تولید ناخالص داخلی استان
رییس گروه حساب‌های منطقه‌ای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به سهم بخش‌های مختلف اقتصادی در تولید ناخالص داخلی استان به خبرنگار ایرنا گفت: بر اساس آخرین اطلاعات جمع‌آوری شده و در دسترس این سازمان، رسته مربوط به هنر، سرگرمی و گردشگری در مجموع ۷۴ صدم درصد ارزش تولید ناخالص داخلی استان را به خود اختصاص داده است.
بر اساس آخرین اطلاعات جمع‌آوری شده و در دسترس این سازمان، رسته مربوط به هنر، سرگرمی و گردشگری در مجموع ۷۴ صدم درصد ارزش تولید ناخالص داخلی استان را به خود اختصاص داده است.
طاهره اشرفی ادامه داد: سهم صنعت در تولید خالص داخلی استان ۲۷ درصد، معدن ۲۳ درصد، کشاورزی ۱۷.۵ درصد و خدمات که شامل فعالیت‌هایی نظیر عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، حمل و نقل، تامین غذا و دارو، ارتباطات، فعالیت‌های مالی و بیمه، خدمات عمومی شهری، آموزش، سلامت، پست و سایر فعالیت‌های خدماتی ۵۵ درصد است.
وی تصریح کرد: گردشگری در رسته خدمات قرار دارد که به همراه فعالیت‌هایی نظیر هنر و سرگرمی کمتر از یک درصد تولید ناخالص داخلی استان را به خود اختصاص داده که نشان می‌دهد سهم بسیار ناچیزی در این رابطه دارد و متناسب با ظرفیت‌های موجود نیست.
ارتباط مستقیم گردشگری و زیرساخت‌ها
معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی چهارمحال و بختیاری نیز در خصوص جایگاه گردشگری در سند آمایش سرزمینی این استان به خبرنگار ایرنا گفت: در اسناد آمایش سرزمین با توجه به مزیت‌های نسبی هر منطقه، اولویت‌های توسعه مشخص می‌شود و برهمین اساس در مناطق مختلف استان بر اساس ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در هریک از رسته‌های کشاورزی، صنعت و گردشگری اولویت‌هایی تعیین شده است.
اردشیر آذر ادامه داد: اگرچه در تمامی مناطق استان ظرفیت توسعه گردشگری وجود دارد اما تمرکز توسعه در مناطق غربی استان بر حوزه گردشگری است.
وی وجود آب و هوای مطبوع را از مهمترین ظرفیت‌های گردشگری استان برشمرد و گفت: ظرفیت‌هایی از این دست، گردشگری را به یکی از ظرفیت‌های نسبی استان تبدیل کرده است هرچند تاکنون این بخش نتوانسته سهم خود را در تولید ناخالص داخلی استان ایفا کند.
معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در حوزه گردشگری نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتری در زیرساخت‌ها هستیم، تصریح کرد: تاکنون موفقیت قابل توجهی در حوزه جذب سرمایه‌گذار در بخش گردشگری استان نداشتیم که همین موضوع سبب شده در زیرساخت‌ها کاستی‌های زیادی وجود داشته باشد و شرایط برای جذب و اقامت گردشگری در استان بخوبی مهیا نباشد.
آذر خاطرنشان کرد: جذب گردشگر تا حد زیادی به ایجاد زیرساخت‌ها برمی‌گردد از همین رو اگر بخواهیم در این بخش توفیقاتی حاصل شود باید هم دستگاه‌های اجرایی در این راستا اقدامات بیشتری انجام دهند و اعتبارات بیشتری به این بخش تخصیص یابد و هم از سوی دیگر به سبب ناکافی بودن اعتبارات دولتی در جهت جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی بیش از پیش نقش فعالانه‌ای ایفا شود.
اگرچه همانطور که اشاره شد، برخی کارشناسان نبود زیرساخت‌ها را عامل ضعف استان در حوزه گردشگری عنوان می‌کنند اما برخی دیگر از صاحب‌نظران معتقدند آنچه مهمتر از گردشگری سخت‌افزاری و زیرساخت در این حوزه است، مباحث نرم‌افزاری و ایجاد باور درست نسبت به ماهیت گردشگری است.
گردشگری یک مفهوم نرم‌افزاری است
یک کارشناس گردشگری در عین حال که توسعه زیرساخت‌ها را عامل مهمی در جذب گردشگر عنوان کرد اما عامل مهمتر را باور و اعتقاد به گردشگری به عنوان یک مفهوم فرامادی و نرم‌افزاری دانست.
مرتضی محمدیان ادامه داد: با وجود اینکه زیرساخت‌های گردشگری کافی در استان ایجاد نشده و ضعف‌هایی در این خصوص وجود دارد اما زیرساخت‌های موجود می‌تواند تا حدی پاسخگوی نیاز گردشگران باشد، به طور مثال ۱۷ باب هتل، پنج هتل آپارتمان و تعداد زیادی بوم‌گردی و خانه‌مسافر در استان وجود دارد اما بسیاری از مسافران ترجیح می‌دهند در حاشیه پارک‌ها چادر بزنند و از این طریق سفری ارزان‌تر برای خود مهیا کنند.
وی تصریح کرد: همچنین تاکنون ۸۰ چشمه سرویس بهداشتی در مراکز گردشگری استان ایجاد شده است اما حفظ و نگهداشت این فضاها موضوعی است که به فرهنگسازی بیشتر نیاز دارد.
این کارشناس گردشگری ادامه داد: اگر باور به اهمیت گردشگری در استان نهادینه شود و هم‌افزایی و انسجام بین‌دستگاهی شکل گیرد با همکاری نهادهایی نظیر شهرداری می‌توان اقامتگاه‌های ارزان‌قیمتی برای مسافران آماده کرد تا از این طریق از ظرفیت تعداد زیاد گردشگران و مسافرانی که به استان سفر می‌کنند در جهت رونق اقتصادی بهره‌گیری شود.
آنچه در این میان باید بر آن متمرکز شویم اینست که چگونه بتوانیم گردشگر ورودی به استان را حفظ کرد و اقامت داد نه اینکه این استان تنها محل گذری برای مسافران باشد.
محمدیان تصریح کرد: مشکل موجود در حوزه گردشگری استان کمیت گردشگران و مسافران نیست چراکه در سال‌های اخیر به سبب گسترش شبکه‌های اجتماعی در بستر فضای مجازی و معرفی استان‌ها تا حد زیادی مردم کشور، استان را شناخته و علاقمندند به این منطقه سفر کنند اما آنچه در این میان باید بر آن متمرکز شویم اینست که چگونه بتوانیم گردشگر ورودی به استان را حفظ کرد و اقامت داد نه اینکه این استان تنها محل گذری برای مسافران باشد.
وی تصریح کرد: در تعطیلات پایانی شهریور حجم زیادی از مسافران به استان سفر کردند اما در این روزهای تعطیل بسیاری از اصناف و کسبه بسته بودند و مسافران برای تهیه مایحتاج یا رفتن به مراکز خرید و بازار با مشکل مواجه شدند و تعداد زیادی از گردشگران در پارک‌ها چادر زده بودند در حالیکه هتل‌ها و مراکز اقامتی استان همچنان ظرفیت داشت.
این کارشناس گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تاکید بر ایجاد جاذبه برای پایداری و حفظ مسافر در استان، تصریح کرد: این جاذبه می‌تواند بوسیله برگزاری کنسرت‌های موسیقی، ایجاد مراکز تفریحی، پارک‌های آبی، رفتینگ و ورزش‌های ماجراجویانه، گردشگری کوهستان، زندگی عشایری و سایر ظرفیت‌های موجود ایجاد شود اما استان همچنان در این حوزه استفاده چندانی نکرده است و اقدام شاخصی در این راستا انجام نشده است.
محمدیان با بیان اینکه امسال در جذب گردشگر تابستانی توفیق چندانی نصیب استان نشد، اظهار داشت: فصل زمستان را در پیش داریم و با توجه به پیش‌بینی هواشناسی بارش‌ها خوبی در انتظار استان است اما آیا از هم اکنون فکری برای رونق گردشگری، برگزاری جشنواره شهر برفی، اسکی و برگزاری تورها در استان انجام شده است یا همانند گردشگری تابستانی فرصت‌سوزی می‌شود.
سند جامع توسعه گردشگری استان همچنان خاک می‌خورد
وی تاخیر در اجرایی شدن سند جامع توسعه گردشگری استان را یادآور شد و گفت: این سند چند سالی است که تدوین و تصویب شده اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است که ۲ احتمال برای آن می‌توان متصور شد اینکه یا این سند تاکنون به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ نشده و یا اگر هم ابلاغ شده دستگاه‌ها متعهد به وظایف خود نیستند و هیچ نظارتی نیز بر نحوه اجرا و یا بررسی چرایی اجرایی نشدن این سند صورت نگرفته است.
باید گردشگری به عنوان یک موضوع مهم تبدیل به باور شود و همه بخش‌ها متحد و منسجم در کنار هم فعال باشند.
این کارشناس گردشگری با تاکید بر اینکه رونق صنعت گردشگری با شعار محقق نمی‌شود، افزود: باید گردشگری به عنوان یک موضوع مهم تبدیل به باور شود و همه بخش‌ها متحد و منسجم در کنار هم فعال باشند.
محمدیان در پاسخ به این سوال که مدیریت گردشگری با چه دستگاهی است، توضیح داد: اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری متولی انسجام، یکپارچه‌سازی و به نوعی کاپیتان تیم صنعت گردشگری استان است و باید برای جلب کمک دستگاه‌ها و بخش خصوصی تلاش کند که می‌طلبد این اداره‌کل در استان فعالانه‌تر عمل کند.
سفر ارزان راهکاری برای جذب گردشگر
یک فعال حوزه گردشگری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: در استان چهارمحال و بختیاری ظرفیت‌های جدیدی مانند اقامتگاه‌های بوم‌گردی برای مسافران ایجاد شده است اما رشد ایجاد ظرفیت‌ها به خاطر کمبود بودجه یا نحوه مدیریت اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با سرعت کُندی انجام می‌شود.
اشکان آل‌ابراهیم افزود: زیرساخت‌های لازم از جمله سرویس بهداشتی در استان وجود دارد اما تعداد آن کافی نیست و از سوی دیگر نگهداری این فضاها هم از سوی مسافران و گردشگران با بی‌توجهی همراه است.
وی با بیان اینکه دفاتر(آژانس‌های) مسافرتی تورهای کمتری در استان برگزار می‌کنند، تصریح کرد: از سوی دیگر برای دریافت کارت راهنمای گردشگری مراحل زیادی باید طی شود و هزینه‌بر هم هست.
این راهنمای گردشگری، هزینه سفر در استان را بالا اعلام کرد و گفت: هزینه استفاده از جاذبه‌هایی نظیر رفتینگ و یا هتل‌ها و برخی اقامتگاه‌ها در استان بسیار بالاست و از همین رو تعداد کمی از مسافران که قدرت خرید بالایی دارند می‌توانند از این امکانات استفاده کنند.
آل‌ابراهیم بر ضرورت تسهیل صدور مجوز برای کسب‌وکارهای گردشگری در استان تاکید کرد و گفت: وجود قوانین دست و پا گیر مانعی برای ایجاد و رونق فعالیت‌های اقتصادی و کسب و کارهای مرتبط با حوزه گردشگری است که می‌طبد در این خصوص نیز تسهیل‌گری شود.
به گزارش ایرنا، پنجم تا ۱۱ مهر ماه با عنوان هفته گردشگری نامگذاری شده است، امسال شعار این هفته "گردشگری و سرمایه‌گذاری‌های سبز" انتخاب شده و این موضوع می‌طلبد تا از فرصت‌های گردشگری موجود در استان برای جذب بیش از پیش سرمایه‌گذاری در راستای رونق صنعت گردشگری استان بهره گیری شود تا بتوان از ظرفیت‌های خدادادی این استان در راستای رشد و توسعه و بهبود وضع معیشت مردم استان استفاده کرد.