به گزارش خبرنگار ایرنا، تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان‌های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم‌اندازی باشد که در افق روشن ۱۴۰۴، ترسیم‌گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی، الهام‌بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و موثر در عرصه روابط بین‌المللی است.
هرچند در سه دهه گذشته تلاش‌های وافر و قابل تقدیری از سوی مسئولان و دست‌اندرکاران نظام تعلیم و تربیت برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی کشور به عمل آمد که خوشبختانه نتایج مثبت و مفیدی نیز برجای گذاشته است اما هنوز آموزش و پرورش با چالش‌های جدی روبه‌رو است که در شان، جایگاه و طراز جمهوری اسلامی ایران نیست.
تاکید حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت تحول بنیادی در آموزش و پرورش با تکیه بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ـ ایرانی و تدوین الگویی اسلامی ـ ایرانی برای تحول و پرهیز از الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض، چراغ راه برون‌رفت از چالش‌های نظام آموزشی کشور شد.
با درک ضرورت و اهمیت این امر و در پاسخ به ندای هوشمندانه رهبری معظم انقلاب اسلامی، طرح تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به مثابه سند تحول راهبردی نظام آموزش و پرورش در افق چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران در دستورکار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و سرانجام پس از شکل‌گیری حلقه‌های کارشناسی ـ پژوهشی با مشارکت صاحب‌نظران حوزوی و دانشگاهی و مدیران و کارشناسان مجرب آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های ذیربط، ضمن پایبندی به دیدگاه‌های حضرت امام خمینی(ره) و نظرات مقام معظم رهبری درباره تحول بنیادین نظام آموزشی و همسو با اسناد فرادستی، از جمله سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، سند یاد شده تدوین و به تصویب این شورا رسید.
با هدف بهره مندی اقشار مختلف جامعه از نظام تعلیم و تربیت کشورمان، آموزش و پرورش استثنایی فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۷۰ آغاز کرده است که بواسط نوع فعالیت و ارایه خدمات به دانش آموزان به تناسب با مشکلات بیشتری از جمله کمبود مدارس خاص، معلم و مربیان توانبخشی مواجه است.
تاریخچه
اولین تلاش‌ها در زمینه آموزش و پرورش استثنایی در حدود یکصد سال قبل در ایران انجام شد، نخستین فعالیت‌ها در بخش آموزش و پرورش نابینایان از سال ۱۲۹۹ هجری شمسی توسط شخصی به نام ارنست کریستوفر اهل کشور آلمان در شهر تبریز با جذب پنج دانش آموز آغاز شد. در گروه کودکان آسیب دیده شنوایی مرحوم باغچه بان در شهر تبریز در سال۱۳۰۳ اولین گام را با تاسیس مدرسه ناشنوایان در جهت تعلیم و تربیت ناشنوایان برداشت و در زمینـه آموزش کودکان آسیب دیده شنوایـی و بینایی افرادی همچون ذبیح بهروز و دکتر محمدخزائـلی نیـز نقش مـوثر و مهمـی داشتـه‌انـد. همچنیـن فعالیت آموزشی به کودکـان کم توان ذهنی نیز بـه شـکل آمـوزشگاهی از سـال ۱۳۲۹ در تـهران به صورت داوطلبانه و در بخش غیر دولتی آغاز شد.
در سال ۱۳۴۷ در وزارت آموزش و پرورش "دفتر آموزش کودکان و دانش آموزان استثنایی" تشکیل شد و این بخش فعالیت خود را در قالب مدارس استثنایی و کلاس‌های خاص به شکل دولتی و رسمی آغاز کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی تمام مدارس ناشنوایان استان تهران تحت عنوان مدارس باغچه بان، زیر پوشش اداری، مالی و آموزشی مجتمع آموزشی ناشنوایان باغچه بان قرار گرفت. همچنین مجتمع نابینایان شهید محبی با بودجه مستقل، اداره مدارس نابینایان شهر تهران را به عهده گرفت. این ۲ مجتمع "ناشنوایان و نابینایان" در سال ۷۰ با تاسیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی فعالیت رسمی خود را آغاز کردند.
فراگیری و توسعه آموزش برای اقشار مختلف دانش آموزی
تـوجه وسیع و همه جـانبه نـظام جمهوری اسـلامی ایران به آمـوزش و پرورش کودکان استثنایی سبـب شـد تا بـا تصویب قانونی در مجلس شورای اسلامی، سـازمانی وابستـه بـه وزارت آمـوزش و پـرورش تحت عنـوان سـازمان آمـوزش و پـرورش استثنایی" در سال ۱۳۷۰ تاسیس و با ابعادی وسیع‌تر، اهداف و وظایف بیشتر، گروه‌های بیشتری از کودکان و دانش آموزان استثنایی را تحت پوشش قرار دهد.
ماموریتی که امروزه سازمان آموزش وپرورش استثنایی بر عهده دارد تاکید بر فراگیرسازی و تـوسعه آمـوزش بـرای همه و بـه رسمیـت شنـاختن حقـوق دانش آموزان معلول برای برخورداری از فرصت های آموزشی برابر با سایر کودکان در نظام آموزش همگانی است.
با توجه به اهمیت و ویژگی های توان بخشی تعلیم و تربیت کودکان و دانش آموزان استثنایی اعم از آسیب دیده شنوایی، آسیب دیده بینایی، معلول جسمی – حرکتی، کم توان ذهنی، اختلال های رفتاری – هیجانی، و چند معلولیتی به موجب این قانون موسسه دولتی به نام " سازمان آموزش و پرورش استثنایی" وابسته به وزارت آموزش و پرورش تشکیل می شود.
اساسنامه سازمان آموزش و پرورش استثنایی پس از تصـویب مجلس شـورای اسـلامـی و طـی مـراحل قـانـونی در تــاریخ ۲۷ شهـریـور سال ۱۳۷۰ از ســـوی رئیس جمهور وقت بـرای اجـرا به وزارت آمـوزش و پـرورش ابـلاغ و سازمـان آمـوزش و پرورش استثنایی در ششم بهمن ماه همنا سال افتتاح و رسما آغاز به کار کرد.
اهداف عمده مدارس استثنایی
سازمان آموزش و پرورش استثنایی به منظور اهمیت موضوع آموزش دانش آموزان استثنائی از جمله افراد آسیب دیده شنوایی، آسیب دیده بینایی، معلول جسمی - حرکتی، کم توان ذهنی، اختلال های رفتاری - هیجانی و چند معلولیتی کشور ایجاد شد.
مدارس استثنایی به منظور کمک به کودکان دارای ناتوانی‌های ذهنی و جسمی راه اندازی شده‌اند. از لحاظ آموزشی این کودکان نیازمند آموزش فردی‌اند و ویژگی‌ها و توانمندی‌های خاص خود را دارند، به همین دلیل نیاز است تا یک معلم استثنایی متخصص و ماهر باشد تا شرایط خاص پیش رو را به خوبی مدیریت کند اما کمبود معلم در دستگاه تعلیم و تربیت کشورمان از جمله آموزش و پرورش استثنایی مازندران باعث شده است تا کار آموزش به دانش آموزان با نیازهای ویژه و خاص از اهداف ترسیم شده کمی با مشکل مواجه شود.
دانش آموزان استثنایی نیاز به برابری برخورداری از فرصت های آموزشی و کیفیت تحصیلی مانند سایر کودکان و نوجوان در نظام آموزشی دارند. وزارت آموزش و پرورش تاکید برای گسترش آموزش برای همه دانش آموزان استثنایی دارد.
محتوای آموزشی دانش آموزان استثنایی شامل گروه های آسیب دیده بینایی، شنوایی، اختلال های رفتاری - هیجانی، گروه حرفه آموزی، گروه برنامه ریزی مشکلات ویژه یادگیری، گروه توانبخشی، گروه جسمی - حرکتی، گروه کم توان ذهنی، گروه چند معلولیتی، پرورش و تربیت بدنی، گروه برنامه ریزی اختلال طیف اتیسم و گروه تلفیقی فراگیر می شود و همین امر نیز ضرورت بهره مندی آموزش و پرورش استثنایی از مربیان توانبخشی کارآزموده و باتجربه را دو چندان می سازد ...
در کشورمان و برابر آمارهای موجود در سال ۱۴۰۰ به نسبت هر ۱۴۹ دانش‌آموز یک نیروی گفتار درمان وجود داشت در حالیکه مطابق استانداردها باید به ازای هر ۲۵ دانش‌آموز یک نیروی توانبخشی وجود داشته باشد و برای رسیدن به استاندارد مطلوب در حوزه گفتار درمانی به بیش از یکهزار و ۹۰۰ نیروی دیگر نیازمندیم.
این آمار خود گویای این واقعیت بزرگ و اساسی است که دستگاه تعلیم و تربیت کشورمان با بحران نیروی آموزشی مواجه است و این مشکل در آموزش و پرورش استثنایی با توجه به ماهیت کاری آن نمود بیشتری دارد.
در میان سایر دانش آموزان با نیازهای ویژه، دانش آموزان مبتلا به بیماری اوتیسم علاوه بر ارایه فعالیت آموزشی ویژه به مراقبت های بیشتری نیز دارند که کمبود مدارس خاص و معلم و مربی مشکلاتی را برای آنان و خانواده هایشان ایجاد کرده است.
نیم نگاهی به مشکلات آموزشی دانش‌آموزان اوتیسمی
آموزش و پرورش استثنایی وظیفه توانبخشی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه را نیز بر عهده دارد، اما کمبود مدارس خاص ویژه دانش آموزان مبتلا به بیماری اوتیسم در مازندران، مشکلاتی را برای آنان و خانواده هایشان و در مجموع برای نظام آموزشی استان ایجاد کرده است که برای رفع این مشکل باید فکری اساسی شود.
اوتیسم ( Autism) یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشدی از نوع روابط اجتماعی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود و علایم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و علت اصلی آن هنوز ناشناخته است.
به افرادی که این اختلال را دارند اوتیستیک یا درخود مانده گفته می‌شود. این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است و وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد.
این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد و کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند و ارتباط با دیگران و دنیای خارج برای آنان دشوار می‌شود.
آمارها در سطح بین‌المللی نشان می‌دهد که از هر ۶۸ کودک یک تن به یک اختلال طیف اوتیسم (ASD) مبتلا است. اختلال طیف اوتیسم، در خود فرورفتن، بی‌توجهی به جهان خارج، ناتوانی در رشد و گسترش مهارت های اجتماعی است که می‌تواند باعث ایجاد ارتباطات اجتماعی قابل توجه و چالش‌های رفتاری شود.
دانش‌آموزان مبتلا به اوتیسم اغلب چالش‌های منحصر به فردی را در مدارس به وجود می‌آورند و معلمان بطور موثر می‌توانند پاسخگو به نیازهای آنان در چالش‌ها باشند. چالش‌هایی که در تعامل اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران وجود دارد، در بین دانش آموزان طیف اتیسم مشترک است و بر هر جنبه‌ای از زندگی آنها تاثیر خواهد گذاشت. این چالش‌ها می‌تواند به استرس، اضطراب و افسردگی منجر شود که در دانش‌آموزان اوتیستیک بسیار بالاتر از سایر دانش آموزان است.
طبق بررسی های صورت گرفته، حداکثر ۷۲ درصد دانش آموزان در طیف اوتیسم نیازهای بهداشت روان متفاوت با کودکان دیگر دارند. کلاس‌های درس می‌تواند باعث افزایش استرس، اضطراب و افسردگی در بین این دانش آموزان شود.
در حالی که دانش آموزان مبتلا به بیماری اوتیسم چهار برابر بیشتر از همسالان خود به خدمات یادگیری و پشتیبانی اجتماعی نیازدارند و این امر می‌تواند چالش‌های زیادی را برای معلمان و مربیان توانبخشی مدارس ایجاد کند، در نظام آموزشی کشورمان، دانش آموزان مبتلا به اوتیسم با رده " نیاز به حمایت" و "نیاز حمایت زیاد" زیر چتر تعلیم و تربیت آموزش و پرورش استثنایی قرار می‌گیرند و مبتلایان به بیماری اوتیسم با رده "نیاز به حمایت خیلی زیاد" از حمایت سازمان بهزیستی بهره مند هستند.
نبود مدارس خاص ویژه دانش آموزان اوتیسمی از یک سو و کمبود مربیان توانبخشی، کار درمانی و گفتار درمانی و هزینه بالای ایاب و ذهاب در مازندران باعث شده است تا خانواده‌ها و والدین برای ثبت نام فرزندان خود در مدارس با مشکلاتی مواجه شوند.
تحصیل ۲ هزار ۸۰۰ دانش آموز مبتلا به اوتیسم در کشور
در کشورمان هم اکنون ۲ هزار و ۸۰۰ دانش‌آموز مبتلا به بیماری اوتیسم در ۵۸ مدرسه خاص و ۴۰۰ کلاس ضمیمه در حال تحصیل هستند. آموزش رسمی این دانش آموزان از سال ۱۳۸۲ آغاز شد و بنا به استناد آمارهای ارایه شده توسط مسوولان، پوشش تحصیلی این دانش آموزان از آن زمان تاکنون ۲ هزار و ۵۰۰ درصد رشد داشته است.
افزایش شمار مبتلایان به بیماری اوتیسم
رییس اداره آموزش و پرورش استثنایی مازندران هم با بیان اینکه شمار مبتلایان به بیماری اوتیسم در کشور و از جمله در این استان در حال افزایش است، گفت که تداوم وضعیت موجود با توجه به امکانات فعلی، می‌تواند مشکلات آموزشی به این داشن آموزان و دیگر دانش آموزان استثنایی را دوچندان کند.
سیدسروش ساداتی جمالی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: دانش‌آموزان مبتلا به بیماری اوتیسم در این استان نیازمند فضای آموزشی اختصاصی با نیازها و تجهیزات ویژه هستند.
وی با اشاره به کمبود فضای آموزشی برای دانش آموزان اوتیسمی با بیان اینکه در حال حاضر بابل تنها شهر در مازندران است که مدرسه ویژه دانش‌آموزان اوتیسمی در آن راه اندازی شده است، افزود: ساخت مرکز خاص آموزشی برای این دانش‌آموزان بویژه در شهرهای با جمعیت بالا، یکی از نیازهای اساسی است.
وی با اشاره به تهیه زمین برای ساخت مدرسه ویژه دانش آموزان اوتیسمی در مرکز مازندران، گفت: قطعه زمینی که برای این منظور تهیه شد، وقفی و در مالکیت شهرداری است و برای رفع این مشکل در حالی پیگیری و رایزنی هستیم.
رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی مازندران، کمبود زمین، افزایش بی رویه قیمت زمین و محدود بودن منابع مالی این نهاد را از جمله دلایل اصلی کمبود مدارس خاص برای دانش آموزان مبتلا به بیماری اوتیسم در این استان عنوان کرد و گفت که یک فرد خیر و نیکوکار در تنکابن اعلام آمادگی کرد که در صورت تهیه زمین، هزینه ساخت مدرسه برای دانش آموزان اوتیسمی این شهرستان را تا ۲۰ میلیارد تومان تقبل خواهد کرد.
جمالی تصریح کرد: نبود مدارس خاص ویژه دانش آموزان اوتیسمی از یک سو و کمبود مربیان توانبخشی، کار درمانی و گفتار درمانی و هزینه بالای ایاب و ذهاب در مازندران باعث شده است تا خانواده‌ها و والدین برای ثبت نام فرزندان خود در مدارس با مشکلاتی مواجه شوند.
وی بر لزوم جذب مربیان آموزشی و نیروی انسانی متخصص تاکید کرد و با بیان اینکه در صورت تحقق این مهم می‌توانیم تا حدی به آرمان و اهداف مورد نظر خود دست یابیم، گفت: تداوم وضع موجود، می‌تواند مشکلات آموزشی زیادی را برای دانش آموزان اوتیسمی و یا دیگر دانش آموزان استثنایی به همراه داشته باشد.
این مقام مسئول، شمار نیروی انسانی شاغل آموزش و پرورش استثنایی مازندران را یکهزار و ۲۲ نفر و شمار دانش‌آموزان اوتیسمی این استان را نیز در زمان حاضر ۷۸ نفر اعلام کرد و افزود: به تناسب افزایش جمعیت بیماران اوتیسمی، امکانات مورد نیاز متناسب با آنان نیز از جمله مدارس خاص و کلاس های درسی نیز باید افزایش یابد تا موانع فراروی تحصیل این دانش‌آموزان نیز رفع شود.
جمالی، شمار دانش‌آموران در حال تحصیل در مدارس استثنایی مازندران را هشت هزار نفر اعلام کرد و گفت: از این تعداد ۲ هزار و ۷۵۰ دانش‌آموز استثنایی با نیازهای ویژه از خدمات ۵۵ باب آموزشگاه دولتی و غیردولتی و ۲۴ مرکز دولتی آموزشی ویژه اختلالات یادگیری و ۱۸ مرکز غیردولتی در این استان بهره‌مند هستند.
فعالیت ۵۵ مدرسه استثنایی دولتی و غیردولتی در مازندران
این مسوول شمار مدارس استثنایی دولتی در مازندران را ۵۳ باب و غیردولتی را نیز ۲ واحد اعلام کرد و افزود: ۲۴ مرکز آموزشی دولتی ویژه اختلالات یادگیری و ۱۸ مرکز غیردولتی نیز در این استان به دانش آموزان استثنایی و با نیازهای خاص و ویژه مشغول ارایه خدمت هستند.
وی ادامه داد: در سال تحصیلی گذشته ۲ هزار و ۶۷۰ دانش‌آموز با شرایط خاص و معلولیت شدید در ۵۱ باب مدرسه دولتی و ۲ مدرسه غیردولتی و ۲ هزار و ۲۶۶ دانش‌آموز استثنایی نیز با نیاز ویژه در یکهزار و ۵۸۲ مدرسه مازندران مشغول تحصیل بودند.
رییس اداره آموزش و پرورش استثنایی مازندران تامین نیروی آموزشی مورد نیاز را از نیازهای ضروری این نهاد برای تداوم و ارایه آموزش به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه دانست و گفت که این نهاد با کمبود بیش از ۲۰۰ نیروی آموزشی شامل معلم و نیروهای توانبخشی مواجه است.
تخصیص ۳۹ ظرفیت استخدامی در آموزش و پرورش استثنایی مازندران
رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان مازندران از تخصیص ۳۹ ظرفیت برای استخدام شغل مربی امور آموزش معلولان در بخش کار درمانگر و گفتار درمانگر در این استان خبر داد و گفت که از یکهزار ردیف استخدامی که توسط سازمان اداری و استخدامی به سازمان آموزش و پرورش استثنایی تخصیص داده شده، ۳۹ سهمیه به استان مازندران تعلق گرفته است.
جمالی گفت: امسال دستگاه تعلیم و تربیت، ۲ آزمون استخدامی برگزار کرد که آزمون استخدامی نخست ویژه جذب آموزگار ابتدایی بود که هشتم اردیبهشت برگزار شد و آزمون دوم نیز ویژه جذب دبیر و هنرآموز بود که ۱۲ مرداد برگزار شده است.
وی نشان کرد: در مهرماه جاری نیز آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش ویژه رشته شغلی مربی امور آموزش معلولان در بخش کار درمان و گفتار درمان برگزار می شود.
وی افزود: از روز جمعه ۱۷ شهریور امسال فراخوان ثبت‌نام از طریق مرکز آزمون جهاد دانشگاهی به آدرس https://hrtc.ir منتشر شد و به مدت دو هفته متقاضیان می‌توانستند در این آزمون ثبت‌نام کنند.
وی بیان داشت: این افراد تحت عنوان مربی امور آموزش معلولان در آموزش و پرورش استثنایی مازندران استخدام می شوند و به عنوان کار درمان و گفتار درمان در مدارس استثنایی و مراکز جامع سنجش مشغول به کار خواهند شد تا کار توانبخشی را انجام دهند.
این مقام مسئول زمان برگزاری آنی آزمون را ۲۰ یا ۲۱ مهرماه عنوان کرد و گفت که سه روز قبل آن یعنی ۱۷ مهر کارت ورود به جلسه آزمون منتشر می‌شود و آزمون نیز به صورت متمرکز در مرکز استان برگزار می‌شود.
جمالی با بیان اینکه آزمون استخدامی مربی امور آموزش معلولان شامل سنجش حیطه های عمومی، تخصصی و اختصاصی است که بر اساس شغل محل اعلام شده به صورت کتبی برگزار می شود، گفت: سنجش و ارزیابی صلاحیت ها و شایستگی ها در بخش عمومی، تخصصی و حرفه ای مورد نیاز برای شغل مربی امور آموزش معلولان با هدف تعمیق سنجش شایستگی های معلمی علاوه بر آزمون کتبی صورت می گیرد.
رئیس دستگاه تعلیم و تربیت استثنایی مازندران استان با بیان اینکه عدالت آموزشی به معنای دسترسی عادلانه همه دانش آموزان به امکانات برابر آموزشی است، خاطرنشان کرد: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، عدالت آموزشی و تربیتی از جمله اصلی‌ترین راهکارها و اهداف کلان نظام تعلیم و تربیت معرفی شده و بارها در طول سند بر ضرورت تحقق آن تاکید شده است.
جمالی با اشاره به اینکه بر اساس قانون باید به ازای هر ۲۵ دانش‌آموز استثنایی، یک نیروی توانبخشی در مدارس استثنایی مشغول فعالیت باشد، گفت: با این وجود متاسفانه کمبود نیروی انسانی متخصص و جذب نشدن نیروهای توانبخشی در سال‌های گذشته چالش اساسی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور و از جمله در مازندران بوده است.
وی با اشاره به استخدام مربی امور آموزش معلولان در آموزش و پرورش استثنایی کشور، اظهار کرد: شرایطی برای وزارت آموزش و پرورش فراهم شده است تا بتواند جذب نیروی توانبخشی متخصص برای مدارس استثنایی و مراکز را داشته باشد.
وی گفت: کسب ۴۰ درصد نمره آزمون است، شرط ورود به مرحله ارزیابی تکمیلی است و ۶۰ درصد هم از طریق ارزیابی تامین خواهد شد تا نمره متقاضیان تعیین شود.
آموزش و پرورش استثنایی بر مدار توجه دولت سیزدهم
رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور گفت که در حال حاضر به حدود ۱۰۵ هزار دانش‌آموز استثنایی در شش گروه معلولیت و حدود ۵۰ هزار دانش آموز که به نحوی دارای اختلالات می باشند، خدمت‌رسانی می‌کنیم که بخش زیادی از دانش آموز استثنایی در حال دریافت خدمات از سازمان بهزیستی کشور نیز هستند.
حمید طریفی حسینی در آیین آغاز سال تحصیلی جدید و بازگشایی مدارس که در یکی از مدارس استثنایی پسران تهران سخنرانی کرد، گفت که مهارت آموزی و حرفه آموزی اساس و پایه آموزش در دوره متوسطه اول و دوم دانش آموزان با کم توانی ذهنی است و در این بخش تعاملات نزدیکی با سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور داریم و با هر دو دستگاه سازمان بهزیستی و سازمان آموزش فنی و حرفه ای نیز تفاهم نامه‌های همکاری امضا شده است.
وی در ادامه دانش آموزان را مهمترین سرمایه و دارایی و با ارزش‌ترین و گران قیمت‌ترین سرمایه کشور معرفی کرد و گفت که از این لحاظ تفاوتی بین دانش‌آموز استثنایی و عادی قائل نیستیم، وظیفه ما در دولت و آموزش و پرورش این است که راه را برای شکوفایی استعدادهای این دانش آموزان هموار کنیم.
این مقام مسئول با بیان اینکه در سند تحول بنیادن آموزش و پرورش عنوان شد که مدرسه محل تلاقی دولت و ملت در فرایند رشد و توسعه کشور است، گفت: در حال حاضر آموزش و پرورش استثنایی در مدار توجه وزارت آموزش و پرورش و ارکان مختلف دولت سیزدهم قرار گرفته است، ما در یک نقطه عطف تاریخی از لحاظ توجه به آموزش و پرورش از سوی ارکان مختلف حاکمیت هستیم. دستگاه‌های دولتی و مردم نسبت به آموزش و پرورش توجه ویژه‌ای پیدا کرده اند.
طریفی حسینی، تصریح کرد: اقدامات بی‌نظیر این دولت نسبت به آموزش و پرورش شرایطی فراهم کرد تا خدمات موثرتری ارائه شود و بعنوان نمونه، سازمان اداری و استخدامی کشور حدود یکهزار ردیف استخدامی را در اختیار ما قرار داد تا نیروی کار درمانگر و گفتار درمانگر مورد نیاز مدارس و مراکز استثنایی را جذب کنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر۶۵۰ نیروی توانبخشی داریم و آزمون جذب یکهزار نیرو در مهرماه برگزار می‌شود، ادامه داد: برای اولین بار دولت در قانون بودجه کشور منابعی را برای ایاب و ذهاب دانش آموزان استثنایی در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ کرد و هیات وزیران برای نخستین بار نیز در آیین نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان به موضوع دانش آموزان استثنایی و ایاب و ذهاب ایمن و رایگان آنها توجه کرده است.
وی با اشاره به راه اندازی مراکز جامع سنجش، آموزش، توانبخشی و مداخله بهنگام رشدی-تربیتی برای خدمت رسانی از دوره پیش دبستان با رویکرد مداخله به هنگام گفت: اکنون مجوز ۸۱۱ مرکز جامع در سطح کشور صادر شده و این مراکز در حال استقرار هستند.
اوتیسم ( Autism) یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشدی از نوع روابط اجتماعی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود و علایم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و علت اصلی آن هنوز ناشناخته است. به افرادی که این اختلال را دارند اوتیستیک یا درخود مانده گفته می‌شود. این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است و وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد.
این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد و کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند و ارتباط با دیگران و دنیای خارج برای آنان دشوار می‌شود.
مازندران در سال تحصیلی جدید، ۵۲۰ هزار دانش آموز، ۴۵ هزار معلم و چهار هزار و ۲۰۵ مدرسه در مقاطع مختلف تحصیلی دارد.