به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا طلال حاطوم عضو جنبش امل لبنان در سومین وبینار سی و هفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی برگزاری این کنفرانس را نشان‌دهنده اهتمام ویژه به مسائل امت اسلامی دانست. وی با بیان این که عوامل مختلف و متعددی وجود دارد که انسان‌ها را به یکدیگر مرتبط می‌سازد، تصریح کرد: برخی از عوامل، پیوندهای عمیقی را میان انسان‌ها برقرار می‌سازد که ازجمله آنها می‌توان به پیوندهای خونی، خویشاوندی، نژادی، زبانی و دینی اشاره کرد. انواع و اقسام پیوندهای مختلف وجود دارد که موجب می‌شود تا انسان‌ها بر پایه و اساس آنها با یکدیگر همکاری داشته باشند و بتوانند اهداف مشترک‌شان را محقق سازند.
این اندیشمند لبنانی خاطرنشان کرد: «انسانیت» اولین عاملی است که می‌تواند انسان‌ها را به یکدیگر پیوند دهد. بسیاری از آیات قرآن کریم، انسان‌ها را به همکاری و هم‌افزایی با یکدیگر و نزدیکی به هم فراخوانده است. این آیات شریفه جملگی حکایت از ضرورت همکاری و همبستگی انسان‌ها با یکدیگر دارند. وی در این باره توضیح داد: از این رهگذر است که انسان‌ها می‌توانند به اهداف خود ازجمله برقراری امنیت، صلح و زندگی مسالمت‌آمیز دست پیدا کنند. در این فرایند، افراد مختلف در جامعه هریک متناسب با ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و امکاناتی که در اختیار دارد، مسئولیتی را بر دوش می‌گیرند.
طلال حاطوم ادامه داد: در چنین جامعه‌ای به انسان‌سازی بر اساس ارزش‌های آسمانی اهتمام ورزیده می‌شود. وی با بیان این که نیکی و پرهیزگاری از جمله اموری است که انسان‌ها را با یکدیگر متحد می‌سازد و صفوف‌شان را یکپارچه می‌کند، گفت: نیکی و پرهیزگاری از اموری است که موجب از بین رفتن عوامل فساد، اختلاف، منازعه و تضاد می‌شود. از این رهگذر، انسان‌ها قادر خواهند بود بر امیال و شهوات خود فائق آیند.
عضو جنبش امل لبنان در ادامه به ضرورت همکاری میان مسلمانان اشاره کرد و اظهار داشت: همکاری به معنای کمک به دیگران در دستیابی به حق است. پیامبر اکرم (ص) جامعه را به یک پیکر واحد تشبیه کرده‌اند تا بدین ترتیب، فرزندان یک جامعه اسلامی معنا و مفهوم اصلِ همکاری را بدانند و بتوانند اخوت، برادری، محبت و روحیه فداکاری را در دل‌ها و قلب‌هایشان نهادینه سازند.
وی خاطرنشان کرد: پیامبر اکرم (ص) در جایی دیگر می‌فرمایند: «ما آمَنَ بی مَن باتَ شَبْعانَ و جارُهُ طاوِیا، ما آمَنَ بی مَن باتَ کاسِیا و جارُهُ عارِیا» (به من ایمان نیاورده است آن که شب سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد. به من ایمان نیاورده است آن که شب پوشیده بخوابد و همسایه اش برهنه باشد). این موضوع، بسیار مهم است، زیرا شامل حال تمامی جوامع اسلامی و غیر اسلامی در حوزه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌شود. واقعیت این است که دین اسلام توانست مفهوم همکاری را از یک دایره تنگ خارج ساخته و آن را فراگیر سازد.
این اندیشمند لبنانی ادامه داد: همکاری میان انسان‌ها هیچ حد و مرزی نمی‌شناسد. کشورهای فقیر، ثروتمند، قوی و ضعیف همگی می‌توانند با یکدیگر همکاری داشته باشند و منافع‌شان را محقق سازند. وی کمک به مظلوم در مقابل ظالم را یکی از عرصه‌های همکاری انسان‌ها با یکدیگر دانست و اظهار داشت: همکاری با یکدیگر تنها منحصر در یک دین و مذهب خاص نیست. هرآن کس که به زندگی انسانی ایمان دارد، باید بداند که همکاری با انسان‌ها یک اصلِ فرا مذهبی است. این همکاری می‌تواند در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری، آموزشی، تربیتی و تجربی باشد.
طلام حاطوم در ادامه سخنان خود تصریح کرد: اینجا می‌خواهم توجه شما را به پیروزی‌ای که دولت، ملت جمهوری اسلامی ایران در سایه رهبری « آیت الله علی خامنه‌ای» در عرصه مبارزه با تحریم‌های ظالمانه محقق ساختند، جلب نمایم. این پیروزی از رهگذر همکاری اقشار مختلف جامعه با یکدیگر محقق شد و ایران توانست تحریم‌های ظالمانه را که قدرت‌های خارجی بر آن اعمال کردند، شکست دهد.
وی در این باره توضیح داد: قدرت‌های جهانی به دنبال نابود کردن توانمندی‌های ایران و ممانعت از بهره‌برداری آن از ظرفیت‌ها و امکاناتش بودند؛ اما به هدف خود نرسیدند. این اصرار رهبران ایران و مردم این کشور بر برخورداری از حق خود در پیشرفت بود که دیوار تحریم‌ها را درهم شکست.
طلال حاطوم در پایان سخنان خود تاکیدکرد: این همکاری نباید فقط منحصر در حکومت‌ها، رهبران سیاسی و نهادهای رسمی باشد بلکه باید فراتر رود و اقشار مختلف ملت‌ها را در برگیرد. در این میان، همکاری نسل جوان با یکدیگر اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا دولت‌های استعماری و امپریالیستی برای غربی‌سازی این جوانان و فاصله انداختن میان آنها و تاریخ واقعی‌شان تلاش می‌کنند. دشمنان تلاش دارند مفاهیمی نظیر خودخواهی و فردگرایی را در جوانان نهادینه سازند و آنها را تنها به امور مادی مشغول کنند. بر این اساس، ضروری است که کنفرانس‌ها، همایش‌ها و گردهمایی‌هایی نیز برای تشویق و ترغیب جوانان به ایستادن در کنار جوامع‌شان و کمک به رشد و نمو آنها، اختصاص داده شود.
امکان عملی شدن فرضیه اتحاد مسلمانان وجود دارد
حمزه چیونه، خبرنگار اوگاندایی هم درادامه وبینار سی و هفتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی اظهار داشت: وحدت جهان اسلام هنوز یکی از چالش‌ها و معضلات معاصر در جهانی است که امروزه با آن روبه رو هستیم. وی افزود: فرقه‌گرایی در میان امت اسلامی به علت تحول و توسعه سریع اجتماعی و اقتصادی جهان اسلام، نقشی اساسی و اصلی بازی می‌کند. امت اسلام تا پیش از این و به رغم اختلافات و تفاوت‌ها، با هماهنگی زندگی می‌کردند، اما فرقه‌گرایی امروزه به شدت امت را از هم جدا و دچار تفرقه کرده، تا حدی که به درگیری و جنگ با یکدیگر پرداخته‌اند.
چیونه با اشاره به این که این رخداد ناگوار (فرقه‌گرایی) پیش از بروز اختلافات میان ایران و غرب به ویژه آمریکا در دهه ۱۹۶۰ و همزمان با جنگ سرد روی داده، گفت: متاسفانه غرب از برخی مسلمانان کشورهای اسلامی به عنوان ابزاری برای اختلافات با ایران سوء استفاده کرده و نکته جالب این است که افرادی که هم‌پیمان غرب تصور می‌شدند، همان‌هایی هستند که بیشترین لطمه و آسیب را از جانب غرب متحمل شده‌اند.
وی افزود: در همه جنگ‌های آمریکا که در جهان اسلام به ویژه خاورمیانه به راه انداخته شد، سنی‌ها بیشترین آسیب را از ناحیه آمریکا متحمل شده‌اند. افرادی که در بازداشتگاه ابوغریب (عراق) یا در پایگاه هوایی بگرام آمریکا (در افغانستان) شکنجه می‌شدند، سنی بودند؛ این مسائل دردناک این حقیقت را آشکار می سازد که این افراد همان‌هایی بودند که بذرهای تلخ اختلاف را پخش می‌کردند و شعارهایی به منظور پراکنده کردن تخم بی‌اعتمادی و دشمنی در امتداد خطوط مذهبی می‌دادند.
چیونه تأکید کرد: این افراد تا هنگامی که امت اسلامی بیدار و هشیار نشود، اقداماتشان را متوقف نخواهند کرد. این روزنامه نگار اوگاندایی تأکید کرد: مسلمانان دریافته‌اند که عوامل یکپارچگی آنها، بیشتر از مواردی است که آنان را از هم دور می‌کند. آنان باورهای مذهبی و نظام‌های اخلاقی و دادگاه مشترک دارند که به باور من، بنیاد مهمی برای یکپارچگی است. وی با اشاره به اعتراض یکپارچه اهل سنت و شیعیان و پیروان همه مذاهب اسلامی به ماجرای اهانت به قرآن کریم و درخواست رسمی دولت‌های اسلامی برای رسیدگی به جرایم عاملان این هتک حرمت، گفت: این ماجرا بیانگر آن است که امکان عملی شدن فرضیه اتحاد مسلمانان وجود دارد.
گفت‌وگو بهترین راه مدیریت اختلافات
حجت الاسلام و المسلمین مهدی مهریزی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در وبینار سی و هفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی اظهار داشت: اختلاف میان انسان ها در مباحث علمی و یا اعتقادی یک امر طبیعی است؛ چراکه تمایلات درونی، دانش و استعداد هریک از افراد با یکدیگر متفاوت است. وی با اشاره به فرمایش حضرت علی (ع) در مورد اینکه انسان‌ها تا زمانی که متفاوت اند، به سمت پیشرفت و خیر حرکت می‌کنند، تصریح کرد: زمانی که همه افراد شبیه یکدیگر باشند، جامعه پیشرفت نمی‌کند.
مهریزی با طرح این سوال که با قبول اینکه اختلاف و تکثر یک امر طبیعی است، رفتار ما باید چگونه باشد؟ گفت: برخی از افراد موضع سلبی دارند، یعنی می‌خواهند اختلافات را از ریشه نابود کنند که این امر نه ممکن و نه مطلوب است.
وی ادامه داد: برخی دیگر از افراد در مواجهه با اختلافات شروع به اتهام زنی، نزاع و مشاجره می‌کنند، ما در آموزه های دینی مان در مذمت مشاجره و اتهام زنی آیات فراوانی را داریم که باید به آن توجه کنیم.
استاد درس خارج فقه خاطر نشان کرد: بهترین راهکار در مواجهه با اختلافات این است که باید این اختلافات مدیریت شود و قسمت های مفید و ارزنده آن برای تحقیق و پژوهش باقی بماند. یکی از بهترین راه ها در مدیریت اختلاف، گفت‌وگو است.
مهریزی با بیان اینکه گفت‌وگو با مناظره متفاوت است، گفت: در گفت‌وگو موضوع واحد وجود دارد که طرفین در سود و زیانش سهیم هستند اما در مناظره غرض غلبه است و هریک از افراد در پی اقناع یکدیگر هستند.
هیچ مجوزی برای تفرقه وجود ندارد
محمد صداقت علی‌فریدی، محقق و نویسنده پاکستانی در وبینار سی و هفتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی تصریح کرد: باید توجه داشت که تفرقه بزرگتر از شرک است. وی با اشاره به این که رعایت «برادری اسلامی» به معنای داشتن فطرتی سالم و پاک است، خاطرنشان کرد که «برادری اسلامی» در حقیقت تضمین‌کننده بقای امت اسلامی است.
این محقق و نویسنده پاکستانی اظهارداشت که «برادری اسلامی» و «ایمان» دو واژه با یک معنا و مفهوم هستند. این درحالی است که «برادری اسلامی» و «تفرقه» دو واژه متضاد یکدیگرند. علی‌فریدی گفت: بیایید تا با یکدیگر به این مسیر بزرگ و عظیم بپیوندیم. این مسیری است که امام خمینی (ره) با هدف تحقق وحدت اسلامی، آن را آغاز کردند و تا به امروز، با ثبات ادامه داشته است. ادامه همین مسیر، امروز به برگزاری این کنفرانس بزرگ انجامیده است؛ مقصودم کنفرانس وحدت اسلامی است. پس از این نیز مسیر کنونی متوقف نخواهد شد و نسل به نسل ادامه خواهد داشت تا اینکه حضرت مهدی (عج) ظهور کنند.
وی افزود: مهمترین هدف و غایت برگزاری این گردهمایی بزرگ، صیانت از دین مبین اسلام است؛ دینی که به وسیله خاتم الأنبیاء حضرت محمد (ص) به مردم معرفی شد. ما امروز نتایج و آثار و پیامدهای معرفی دین اسلام را به خوبی می‌بینیم. یکی از ثمرات و آثار عظیم و بزرگ کاری که پیامبر اکرم (ص) کردند، این است که دین اسلام با وجود تمامی دشمنی‌ها و خصومت‌هایی که انجام شده است، همچنان پابرجاست.
این محقق و نویسنده پاکستانی خاطرنشان کرد: لازم است برادری اسلامی میان مذاهب اسلامی و به ویژه پیروان دو مذهب شیعه و سنی وجود داشته باشد. هیچ مجوزی برای وجود تفرقه وجود ندارد. تفرقه با فطرت پاک انسان در تضاد است.
جنگ‌های داخلی قدرت مسلمانان را فرسوده کرده است
دکتر هناءسعاده، استاد دانشگاه الجزایر هم در سخنانی تحت عنوان «تفرقه بینداز و حکومت کن» خاطرنشان کرد: سندی در مرکز آرشیو ملی انگلیس وجود دارد که متضمن گزارش وزیر وقت مستعمره‌های انگلیس خطاب به نخست‌وزیر این کشور در روز ۹ ژانویه سال ۱۹۳۸ است. وزیر وقت مستعمره‌های انگلیس در این گزارش نوشته است: «جنگ به ما آموخت که وحدت اسلامی بزرگترین خطر علیه امپراتوری است و به همین دلیل باید نسبت به آن مراقب بود و البته با آن مبارزه کرد». ما از اظهارات این وزیر انگلیسی نتیجه می‌گیریم که وحدت اسلامی منبع اصلی قدرت مسلمانان است. کسانی که این وحدت هیچگاه خوشایندشان نبوده است، همواره در کمین آن نشسته‌اند تا به منظور تحقق اهداف‌شان به وحدت اسلامی ضربه بزنند.
وی افزود: کمین‌کنندگان برای وحدت اسلامی از ابزار تفرقه‌افکنی و فتنه‌انگیزی برای ضربه زدن به وحدت اسلامی بهره‌می‌برند. آنها از اوایل عصر جدید دریافتند که اگر مسلمانان با یکدیگر متحد باشند، نمی‌توانند به امت اسلامی ضربه بزنند، بر آن سیطره یابند، سرزمین مسلمین را اشغال و ثروت‌هایشان را به یغما ببرند. از همین روی، دشمنان طرح و نقشه‌هایی را برای متلاشی کردن وحدت مسلمانان، ترسیم کردند تا از این رهگذر ضمن ایجاد شکاف در صفوف امت اسلامی، زمینه برای بسط نفوذ خود در جهان اسلام را فراهم آورند.
استاد دانشگاه الجزایر ادامه داد: یکی از راهکارهایی که دشمنان همواره برای اجرایی کردن نقشه خود علیه وحدت مسلمانان مورد توجه قرار دادند، ایجاد فتنه‌های طایفه‌ای و تشویق مسلمانان به نژادپرستی بوده است. آنها تلاش کردند تا در میان طوایف مختلف جهان اسلام روحیه انتقام‌جویی را به وجود آورند.
وی راهکار دیگر دشمنان را ایجاد جنگ‌های داخلی و خارجی عنوان کرد و گفت: در جریان این جنگ‌ها، قدرت مسلمانان به فرسایش کشیده می شود.
دکتر سعاده افزود: گسترش افکار قومیت‌گرایانه و نژادپرستانه میان اقشار مختلف امت اسلامی نیز یکی دیگر از راهکارهای دشمنان برای ضربه وارد کردن به وحدت بوده است. دشمنان تلاش کردند فضا را طوری مدیریت کنند که مسلمانان به تکفیر یکدیگر مبادرت ورزیده و به جای صف آرایی مقابل بیگانگان، با هم وارد منازعات داخلی شوند.