تهران-ایرنا- رییس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران گفت: در محیط دانشگاه نباید جلوی خلاقیت‌ها گرفته شود، مراکز آموزش عالی باید بتوانند به بازار متصل شوند و متمرکز بر تحقیقات مرتبط با بازار کار باشند.

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، سید سعیدرضا عاملی هشتم شهریور ۱۴۰۲ طی حکمی از سوی سید محمد مقیمی رییس دانشگاه تهران به عنوان رییس جدید دانشکده مطالعات جهان منصوب شد. پیش از این محمد سمیعی رییس این دانشکده بود.

مراسم تکریم سمیعی رییس پیشین و معارفه عاملی به عنوان رییس جدید این دانشکده مطالعات جهان با حضور محمود کمره‌ای معاون آموزشی دانشگاه تهران در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.

عاملی رییس جدید این دانشکده در این مراسم شکل‌گیری این دانشکده را برپایه نوآوری دانست که جای آن در بدنه علمی کشور خالی بود و بر توسعه رشته‌های آن تاکید کرد.

وی افزود: این دانشکده در سه حوزه کشورشناسی، مطالعات موضوعی، مطالعات منطقه‌ای و روابط بین‌الملل فعالیت دارد.

رییس جدید دانشکده مطالعات جهان، مطالعات منطقه‌ای و روابط بین‌الملل را متمایز از کشورشناسی دانست و شناخت لایه‌بندی‌ شده و چندوجهی کشور، به‌روزبودن نسبت به وضعیت سیاسی و اجتماعی کشور مورد مطالعه، کاملاً در جریان مسایل کشوربودن، عملگرایی و نه صرفاً دارای جنبه نظری را از ویژگی خاص کشورشناسی عنوان کرد.

عضو شورای عالی فضای مجازی در ادامه تأکید کرد: امروز شاهد جهانی یکپارچه‌تر و به‌هم‌پیوسته‌تری هستیم. تمامی آنچه در فضای فیزیکی وجود دارد، در فضای مجازی آدرس پیدا کرده و به‌موازات جهان فیزیکی، جهان مجازی بستر اقدام شده است. به‌نوعی می‌توان گفت جهان مجازی، جهان واقعی و عینی شده است. این در حالی است که ما هنوز رشته‌هایی نظیر علوم وب، فضای مجازی، بانکداری الکترونیکی، دولت الکترونیک، را در دانشگاه‌های خود نداریم.

عاملی گفت: دانشگاه باید بتواند به بازار وصل شود و به تحقیقات مرتبط با بازار کار تمرکز داشته باشد. ولی امروز بنگاه‌هایی نظیر دی‌جی‌کالا و اسنپ هستند که گوی سبقت را ربوده‌اند. تحقیق و توسعه یا در شکل جدید تحقیق برای توسعه کار در دی‌جی‌کالا از دانش موجود در دانشگاه‌ها جلوتر رفته است.

وی با انتقاد از بروکراسی اداری، درباره مطالعات منطقه‌ای و روابط بین‌الملل خاطرنشان کرد: دانشگاه لندن با هفت کالج، دارای رشته‌های تکراری است، اما فضای رقابت رشد ایجاد می‌کند. نباید در محیط دانشگاه جلوی خلاقیت‌ها گرفته شود و فضا برای حتی تکرار رشته‌ها در دانشکده‌ها فراهم شود.

رییس دانشکده مطالعات دانشگاه تهران با بیان این که این دانشکده دارای استادان جوان و باتجربه در نظر و عمل است، اظهار داشت: این استادان توانایی‌های بالایی دارند. دانشجویان اگر درگیر علم شوند، به‌دنبال سیاست‌بازی نمی روند. افتخار ما جمهوری اسلامی است و به‌گفته شهید سردار سلیمانی، به اعتبار پاکان، مخلصان و شهدای این نظام، جمهوری اسلامی ایران حرم است. به فرمایش رهبر معظم انقلاب، از دانشگاه توقع می‌رود که مسائل کشور را حل کند و به‌نوعی درگیر سیاست‌ورزی شود تا سیاست‌بازی که کم‌ثمر و تخریب‌کننده است.

عاملی دانشجویان را «سرمایه دانشکده برای توسعه» و کارکنان را «عامل توسعه» دانست و کیفیت نیروهای مسوولیت‌پذیر، علاقمند و باانگیزه را بر کمیت رجحان داد.

وی درباره تغییر نسلی دانشگاه‌ها هم گفت: در واقع، نسل‌های دانشگاه‌ها با اعتبارات متفاوتی تقسیم‌بندی شده‌اند. از منظر مأموریت دانشگاه‌ها، ما نسل اول دانشگاه را داشتیم که آموزش‌محور بود؛ نسل دوم، آموزش و پژوهش محور؛ نسل سوم، آموزش، پژوهش و کارآفرین بود؛ نسل چهارم، به‌دنبال تقویت مسوولیت‌پذیر اجتماعی، رابطه دانشگاه با بازار؛ و نسل پنجم و امروز دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های کیفی و هدفمند و تمدنی نامگذاری می‌شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: دانشگاه نسل پنجم، دانشگاه منشأ خلق تمدن‌های جدید است. به باور من، تمدن‌ها به‌خودی‌خود به‌وجود نمی‌آید؛ تمدن برخاسته از تفکرات تمدنی است. جوهر تمدن علم است و جوهر تمدن‌سازی را می‌توان در دانشگاه و حوزه یافت. دانشگاه تهران، به‌عنوان نماد آموزش عالی کشور و دانشکده مطالعات جهان این ظرفیت را دارد که به سمت نسل پنجم دانشگاه‌ها پیش‌رود.

عاملی با مبنای دیگری نسل‌های دانشگاه‌ها تقسیم کرد و افزود: نسل پیشاصنعتی، نسل دانشگاه‌های صنعتی، و پس از آن نسل فراصنعتی که فرارشته‌ای و بین‌رشته‌ای که هنجار علم را تغییر می‌دهد.

وی تصریح کرد: وقتی در دانشگاه‌ها عصبیت رشته‌ای حاکم می‌شود، فرارشته‌ای‌ها هنجارشکن عمل می‌کنند. خالق هستی دائم در حال خلق است و از بندگان خود نیز انتظار دارد دائم در حال خلق جدید باشند. علم نباید مانع علم شود.

رییس دانشکده مطالعات جهان همچنین گفت: پس از دانشگاه‌های فراصنعتی، دانشگاه‌های شناختی به‌وجود آمد که بر شناخت نسلی تأکید دارد و دانش را به سمت فهم دقیق‌تر فضای انسانی و جامعه انسانی سوق می‌دهد.

عاملی تاکید کرد: یکی از خلأهای امروز ما این است که از نسل خود عقب افتاده‌ایم، به‌گونه‌ای که نمی‌توانیم با هم رمزگشایی کنیم.

وی برای تأسیس رشته‌های موضوعی و جهانی، و جذب اعضای هیات علمی جدید از معاون آموزشی دانشگاه تهران درخواست مساعدت کرد و عنوان «انفجار رشته‌ای» را به‌کار برد و گفت: «نظام مسایل جدید جهان، اقتضای ظهور رشته‌های جدید است و لازم است انعطافی در نوآوری رشته‌ای فراهم شود.» همچنین، از هیات رییسه دانشکده و هم اعضای هیات علمی و کارکنان دانشکده، به‌طور ویژه، تشکر کرد.

مسوولان برای حل مشکلات کشور از دانشگاه ها کمک نمی طلبند

معاون آموزشی دانشگاه تهران هم با تقدیر از سمیعی رییس پیشین دانشکده مطالعات جهان و طرح مشکلات به‌طور عینی برای یافتن راه‌حلی برای آن از عاملی برای قبول ریاست دانشکده تجلیل کرد.

کمره ای با تأکید بر اهمیت دانشکده مطالعات جهان برای دانشگاه تهران و برای کشور، تقویت و توسعه رشته‌هایی نظیر مطالعات آفریقا، همچنین رشته‌های جنوب و شرق آسیا و اقیانوسیه و دایرکردن مقطع دکتری برای رشته‌های بیشتر را در دانشکده خواستار شد.

وی فعالیت‌های دانشگاهی را در جهت حل مشکلات جامعه و کمک به دستگاه‌های اجرایی و ارتقای جایگاه ایران در سطح بین‌المللی دانست و افزود: مسوولیت‌پذیری اجتماعی ایجاب می‌کند که دانشگاه در خدمت جامعه باشد. چنین دانشگاهی دانشگاهی تمدن‌ساز خواهد بود.

معاون آموزشی دانشگاه با یادآوری پیشتازشدن کشورهای همسایه در کسب جایگاه‌های برتر در رتبه‌بندی دانشگاهی، خواهان رشد همه‌جانبه بر محور کیفیت بود.

وی به دو مشکل کلان در سطح کشور اشاره کرد و اظهار داشت: نخست مسوولان برای حل مشکلات کشور از دانشگاه‌ها کمک نمی‌طلبند؛ همچنین دانشگاه‌ها استقلال ندارند. گاه موانع اداری و آیین‌نامه‌ها محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند. رشد کمّی، بی‌رویه و بی‌دلیل دانشگاه‌ها در دهه ۸۰ از دیگر مشکلاتی بود که دکتر کمره‌ای به‌دلیل کمبود منابع تأمین، برای جذب و توسعة دانشگاه‌ها برشمرد.

سه رشته جدید در دانشکده تاسیس شد

براساس اعلام دانشگاه تهران، در ادامه این مراسم سمیعی رییس پیشین دنشکده مطالعات جهان، عاملی رییس جدید این دانشکده را فردی فرهیخته، دارای سلامت نفس و بنیانگذار دانشکده توصیف کرد و ادامه همکاری با دانشکده را در حضور وی را موجبات افتخار دانست و افزود: با بزرگان خود در محیط کار رابطه‌ای عاطفی می‌یابیم که علاقه ما را به فعالیت افزایش می‌دهد.

وی در ادامه شروع اولین دوره پذیرش دانشجو در رشته مطالعات ترکیه، رشته شیعه‌شناسی با گرایش جامعه‌شناسی؛ تلاش برای راه‌اندازی سه رشته جدید مطالعات چین، نظام قدرت جهانی، جهانی‌شدن و فرهنگ برای جذب دانشجو در سال آینده و دایرکردن رشته مطالعات جهان عرب در مقطع دکتری را از رشته‌های تازه‌تأسیس دانشکده برشمرد.

رییس پیشین دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران درباره دوران ریاست خود گفت: دوره همه‌گیری کرونا و تحمیل‌شدن آموزش مجازی به‌یکباره به ساختار آموزشی؛ و وقوع ناآرامی‌های ۱۴۰۱ در فضای دانشگاهی از دوران پرتلاطم ریاست من در این دانشکده بود.

سمیعی اظهار داشت: در همین دوران سخت و محدودیت‌های کرونا، چهار همایش بین‌المللی برگزار شد. سه همایش نیز بعد از کرونا و به‌طور حضوری برگزار شد. این همایش‌های بدون هیچ بودجه‌ای با استانداردی مطلوب و با مشارکت ۱۵ تا ۲۰ کشور برگزار شد.

وی افزود: دانشکده مطالعات جهان یکی از دانشکده‌های آرام در دوران ناآرامی‌های سال گذشته بود و کلاس‌ها بدون وقفه برگزار شد. مهم‌ترین امتیاز این دانشکده فضای همدلانه حاکم بر آنچه در میان اساتید و چه کارکنان و چه دانشجویان است. یکی از دلایل آرام‌بودن دانشکده در ناآرامی‌ها همین فعالیت همدلانه اساتید در کنار هم باوجود دیدگاه‌های مختلف آنان بود.