به گزارش ایرنا، خراسان جنوبی با ۱۵۱ هزار کیلومتر مربع مساحت به عنوان سومین استان پهناور کشور جزو مناطق خشک و کم‌آب ایران محسوب می‌شود.
بنابر مستندات موجود، دوره خشکسالی اخیر در خراسان جنوبی از سال آبی ۱۳۷۹ - ۱۳۷۸ آغاز شد و همچنان بعد از گذشت ۲۳ سال تازیانه‌های آن بر پیکر این استان کویری ادامه دارد.
براساس آمار اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی در سال آبی گذشته (اول مهر ۱۴۰۱ تا اول مهر ۱۴۰۲) به طور میانگین ۷۸ میلیمتر بارندگی در استان ثبت شده که این میزان بارش نسبت به بلندمدت ۳۱ درصد و نسبت به سال گذشته ۱۷ درصد کاهش داشته است.
کاهش بارندگی‌ها در سال آبی گذشته با توجه به آبگیری اکثر سدهای استان از طریق سیلاب‌های فصلی باعث شده که حجم آبگیری سدها به ۶.۲ میلیون مترمکعب برسد که این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۴۰ درصدی دارد.
در شرایطی که نَفَس سفره‌های زیرزمینی خراسان جنوبی با کسری تجمعی چهار میلیارد مترمکعبی بریده است، خشکسالی و کاهش بارندگی سدهای این استان را خالی‌تر از همیشه کرد به گونه‌ای که فقط هشت درصد از حجم ذخیره سدهای خراسان جنوبی آب دارد.
خراسان جنوبی دارای هشت سد مخزنی به ظرفیت ۷۵.۷ میلیون مترمکعب است که به دلیل کاهش بارندگی‌ها در چند سال اخیر سه سد از سدهای این استان در برابر ضربات خشکسالی کم آوردند و در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته‌اند.
اما با توجه به پیش‌بینی بارندگی‌های نرمال در فصل پاییز، چشم امید مردم به بارش‌های پیش رو است تا منابع آبی جان تازه‌ای بگیرند.
۹۲ درصد ظرفیت سدهای خراسان جنوبی خالی است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی درباره آخرین وضعیت آبگیری سدها گفت: حجم کل ذخیره‌سازی سدهای مخزنی استان ۷۵.۷ میلیون مترمکعب است که در حال حاضر تنها ۶.۲ میلیون مترمکعب آب ذخیره دارند.
عباس سارانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به وجود هشت سد مخزنی در استان افزود: در حال حاضر ۹۲ درصد ظرفیت‌های سدهای خراسان جنوبی خالی و تنها هشت درصد مخازن آب ذخیره دارند که علت آن کاهش بارندگی و نبود روان آب است.
وی عنوان کرد: در چند سال اخیر بر اثر خشکسالی و کم بارشی، سدهای حاجی آباد زیرکوه، سد کریت طبس و سد پارسا در سرایان به لحاظ ذخیره آب در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار گرفته‌اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: فقط سد نهرین در استان تامین کننده بخشی از آب شرب شهر طبس است که در حال حاضر با توجه به حجم پایین آب این سد، از آب موجود آن برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود.
به گفته وی آب ذخیره در پشت سدهای استان در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۴۰ درصدی دارد.
سارانی افزود: در خراسان جنوبی به دلیل خشکسالی‌های مستمر در شرایط نامناسب تامین آب برای تمامی مصارف قرار داریم و امیدواریم با توجه به پیش‌بینی‌های فصلی، پاییز و زمستان امسال شاهد افزایش بارندگی ها و مدیریت روان آب‌ها باشیم.
وی گفت: به جز سد نهرین و کریت طبس و سد فرخی قاین که تا حدی منابع آبی پایدار دارند، بقیه سدهای استان از سیلاب فصلی آبگیری می‌شوند لذا به دلیل کاهش بارندگی‌ها در ۲ سال اخیر سدهای استان از نظر ذخیره آب وضعیت مطلوبی نداشته‌اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی عنوان کرد: با توجه به اقلیم گرم و خشک استان و درصد تبخیر بالا، بخشی از آب ذخیره شده در سدهای استان نیز به علت تبخیر از دسترس خارج می‌شود.
او میانگین بارش‌های استان در سال آبی گذشته را ۷۹.۱ میلیمتر اعلام کرد و گفت: این مقدار باران نسبت به میانگین بلندمدت ۳۱ درصد کاهش داشته و این کاهش بارندگی نقش موثری در کاهش آبگیری سدهای استان داشته است.
پیش‌بینی بارندگی نرمال و امید به آبگیری سدها
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی هم گفت: میانگین بارش‌های استان در سال آبی ۱۱۳.۴ میلیمتر است که در سال آبی گذشته (اول مهر ۱۴۰۱ تا پایان شهریور ۱۴۰۲) حدود ۷۰ درصد میانگین این بارندگی‌ها را دریافت کردیم.
علیرضا خندان‌رو میانگین بارش‌های استان از اول سال آبی - زراعی را ۷۹.۱ میلیمتر اعلام کرد و گفت: این مقدار باران نسبت به میانگین بلندمدت ۳۰ درصد و نسبت به پارسال ۱۷ درصد کاهش داشته است.
وی تصریح کرد: براساس آخرین نقشه‌های پیش بینی فصلی، بارندگی‌های استان در فصل پاییز نرمال خواهد بود و در برخی مناطق فراتر از نرمال پیش بینی می‌شود.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی افزود: بارش‌های نرمال و بیش از نرمال از نیمه آبان تا نیمه بهمن امسال در استان قابل پیش بینی است.
وی بیان کرد: براساس پیش بینی فصلی از نیمه آبان تا نیمه آذر به جز طبس در سایر مناطق حدود پنج تا ۱۰ میلیمتر باران بیش از نرمال و از نیمه آذر تا نیمه دی در شهرهای قاین، حاجی آباد زیرکوه، بیرجند و درمیان حدود پنج تا ۱۰ میلیمتر بارش‌ها بیش از نرمال پیش‌بینی می‌شود.
خندان‌رو گفت: نیمه نخست زمستان نیز بارندگی‌های نرمال را خواهیم داشت و پیش بینی‌های فصلی ۶۵ تا ۷۰ درصد قابل اطمینان است.