به گزارش ایرنا، در متن پیام محمدمهدی اسماعیلی به این جشنواره که روز یکشنبه منتشر شد آمده است: هنرهای نمایشی از آن رو که بیشترین یکسانی و آیینگی را با زندگی فردی و تعاملات اجتماعی انسان‌ها دارند، در دوره ها و تحوّلاتِ گوناگون تاریخی ملّت ها، همواره ساخت و ساحتی متفاوت پذیرفته اند، امّا اصالت مفهومی و جوهرۀ مشترکِ جلوهه های مختلف آنها همگی در این است که حوزه های آیینی خود را از بُن مایه های فکری و وزنِ فرهیختگی مردم آن قلمرو فرهنگی برگرفته اند و همگی بازتاب نمادین لایه ها و منظرهای ذهنی و آرمانی اجتماع شان بوده اند.
در این پیام آورده شده است: به بیانی دیگر، آیین و تئاتر، دو روی یک سکّه اند و هنرهای آیینی و سنّتی مردمان، از جمله ساکنانِ شریف و هنرور ایران اسلامی، از سویی نزدیک ترین تصویر از زندگیِ حقیقی اقشار فضیلت گرای این مردم را نشان می دهند و از سویی دیگر، وسیع ترین تعریف را از هنرِ تئاتر به مخاطب خود ارائه می کنند.
اسماعیلی در پیام خود با بیان اینکه جشنوارۀ نمایش های آیینی و سنتی هنرمندان این مرز و بوم نیز که اینک بیست و یکمین دورۀ بروز و نمودِ خود را در گسترۀ بین المللی تجربه می کند، از چنین تعریفی بهره می گیرد آورده است: اعتبارِ گرانسنگ خود را وامدارِ سنن و آیین های جاری در چنین فرهنگ و مردمی است و اتفاقاً از این رو بایستی در طی مسیر ارزشگرایی و تأثیرگذاری خود، مردمی بودن را در هر دوره، به نسبتی مضاعف، تقویت کرده و مخاطبان بیشتری را از متن و بطن ملت بزرگوارمان به صحن و ساحت این رویداد بزرگ هنری بیاورد و بر سرمایۀ اجتماعی خود بیفازاید.
وی در پیام خود تاکید بر مردمی کردن هنر را پیشانی نوشت حرکت های فرهنگی ـ هنری دولت مستقر و خدوم عنوان کرده و آورده است: دولت خدمتگزار توان خود را از باور عمیق و ایمان قلبی خدمتگزارانش به ظرفیت ها و توانمندی های وسیع مردم نجیب این کشور، از اقصی نقاط گمنام آن تا آشناترین نقطۀ زیست اجتماعی اش می گیرد و به افق اتصال به دریای توفیق و ماندگاری های فرهنگی تا فردا و فرداهای پیش رو، امیدی واثق دارد از این رو با تمام امید و تواضع، دست دعا به درگاه لایزال احدیّت فرابرده و سربلندی و سرافرازی این ملت هنرمند و خداجو را خواستارم و ایّامی پرفروغ تر و مرزهایی گسترده تر را برای هنرمندان حاضر در برنامه ها و اجراهای منظور در «بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی» ایران عزیز، آرزو می نمایم.
دیروز شنبه و در نخستین روز از سمینار علمی بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی، محمود دهقان هراتی از البرز با مقاله " واکاوی نشانه های نمایش ایرانی در ۲ گونه نمایش سنتی مالزی"، میرمحمدرضا حیدری از تهران با مقاله " نظریه کلامی امر بین الامرین در جبر و اختیار و تاثیر آن بر شکل گیری تعزیه"، هادی ولی پور از تبریز با مقاله " تاثیر عملکرد هوش مصنوعی بر سیر تکامل نمایش سیاه بازی در ایران"، علیرضا میرشکاری از بوشهر با مقاله " نقش مهاجرت و مراودات بین المللی در شکل گیری و توسعه آیین تعزیه خوانی جنوب ایران"، علیرضا داوری از هرمزگان با مقاله " ساختارشناسی جنبه های نمایشی اسطوره شاماران با رویکرد تطبیقی ریشه یابی سرچشمه مشترک با اسطوره های مشابه" به ارائه تحقیقات خود در حوزه نمایش های آیینی و سنتی پرداختند.
همچنین پروفسور ریچارد شکنر از آمریکا با موضوع " آیین و سنت در عصر جدید"، بهارات گوپت از هند با موضوع " سنت و مدرنیته در هنرهای اجرایی هندی" و سی یو ان لیو از چین با موضوع " سنت هفده ساله اپرای پکن (جینگ جو) چینی" به صورت برخط به محل سمینار متصل شده و به ایراد سخنان خود پرداختند.
دومین روز از این سمینار نیز امروز یکشنبه با ارائه پژوهش های منتخبان این حوزه ادامه خواهد یافت و آیین اختتامیه بخش های سمینار علمی و نمایشنامه نویسی، ساعت ۱۶ روز ۹ مهر در سالن اصلی مجموعه فرهنگی هنری تربیت (تئاتر شهر) برگزار می شود.
توجه به حوزه نمایشنامه‌نویسی و پژوهش موجب افزایش کیفیت کارهای هنری و نمایشی می شود
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، توجه به حوزه نمایشنامه‌نویسی و پژوهش را عاملی مهم در افزایش کیفیت کارهای هنری و نمایشی دانست.
علی محرمی در آیین افتتاحیه بخش سمینار بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی اظهار کرد: از ابتدای سال، برنامه های زیادی در حوزه هنرهای نمایشی در استان داشته ایم که اکثر آنها مخصوصا جشنواره سراسری تئاتر رضوی و جشنواره تئاتر کوتاه ارسباران با استقبال بالایی نیز مواجه بوده است.
وی ادامه داد: در حوزه معرفی فرهنگ و سنن و آداب و رسوم و آداب ملی و بومی نیز برنامههای متعددی در حوزه فیلم و نمایش داریم که یکی از آنها برگزاری بخش سیمنار علمی و نمایشنامه نویسی بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آئینی و سنتی است.
محرمی گفت: علاوه بر آن، برگزاری جشنواره ملی فیلم روستایی و عشایر و جشنواره سراسری عکس روستایی و عشایر نیز از دیگر برنامه هایی است که به معرفی ظرفیت ها و پتانسیل های کم‌نظیر موجود در این حوزه می پردازد.
معاون هنری و سینمایی اداره کل در ادامه به نقش و جایگاه و تاثیرگذاری هنر در معرفی ظرفیت ها اشاره و اظهار کرد: همه رشته های هنری به ویژه هنر نمایش نقش بی بدیل و غیر قابل انکاری در تبیین و ترویج فرهنگ، سنن و آداب و رسوم ملی و بومی دارند.
وی ادامه داد: این سمینار علمی دو روزه کمک زیادی به کیفیت کارهای هنری و نمایشی به خصوص در بخش آیینی و سنتی خواهد داشت.
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی همچنین با اشاره به برگزاری بخش نمایشنامه نویسی این جشنواره گفت: در حوزه هنرهای نمایشی در بخش نمایشنامه نویسی ضعف هایی داریم که امیدواریم در این جشنواره شاهد ارائه راهکارهای مناسب برای برطرف سازی این ضعف ها باشیم.
کمیت و کیفیت پژوهش های عرصه هنرهای نمایشی و آئینی مهم است
دبیر سمینار علمی بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی بر لزوم افزایش کمیت و کیفیت پژوهش های ارائه شده در این بخش تاکید کرد.
“نرگس یزدی” گفت: این جشنواره یکی از مهم ترین جشنواره هنری در کشور است که پتانسیل بسیار بالایی نیز دارد و باید به دنبال بالفعل سازی این ظرفیت های بالقوه باشیم.
وی با اشاره ای به بخش سمینار جشنواره نیز گفت: بخش سمینار این جشنواره سبب می شود تا با پژوهش های انجام شده شاهد پویایی بیشتر جشنواره باشیم.
یزدی برگزاری این سمینار را برای انجام پژوهش های نمایش های آیینی و سنتی کافی ندانسته و گفت: این حوزه نیازمند پژوهش های جدی با فراوانی بیشتری است که به صورت مداوم انجام شده و مختص به یک جشنواره خاص نباشد.
وی افزود: در دنیا نیز جای تحقیقات پژوهشگران ایرانی در حوزه نمایش های آیینی و سنتی خالی است و در این بخش، باید مطالب زیادتری را به عرصه علمی جهان ارائه دهیم.
اولویتم در کارهای هنری، نگاه و قضاوت مردم است
پیشکسوت عرصه بازیگری آذربایجان شرقی در گفت و گویی به کارنامه هنری خود اشاره کرد و گفت: متولد ۱۳۳۱ تبریز هستم و از همان ابتدا در عالم هنر علاقه وافری به عرصه سینما، تئاتر و کارهای نمایشی داشتم؛ به گونه ای که در دوران کودکی، کودکان مستعد محله را دور هم جمع کرده و به اجرای نمایش می پرداختیم.
هاشم چاوشی، هنر بازیگری را یک استعداد ذاتی در وجود هر انسانی عنوان کرده و گفت: افراد زیادی وارد این عرصه شده و اساتید زیادی در آموزشگاه های مختلف هم داشته اند اما هنر بازیگری آنان مورد توجه مردم قرار نگرفته است چرا که در عرصه هنر نیز مانند دیگر عرصه ها، باید با مردم صادق بود.
وی افزود: در کارهای نمایشی خود، همواره مردم را در اولویت قرار داده ام و تنها قضاوت و نگاه مردم برایم اهمیت داشته است.
پیشکسوت عرصه سینمایی استان با بیان اینکه همواره با سینما و تصویر زندگی کرده ام، گفت: تلاش کردهام خود را جزوی از مخاطب و تماشاگر دانسته و با مردم، صادق باشم.
وی با اشاره به فعالیت ۶ دهه ای خود در عرصه سینما و تلویزیون گفت: در جشنواره های مختلف و در رشته های متفاوت، دیپلم افتخار و جوایزی دریافت کرده ام.
چاووشی افزود: در عرصه سینما و بازیگری، نه استادی داشته و نه در آموزشگاهی، آموزش دیده ام. در میان اعضای خانواده استعدادهایی در حوزه بازیگری و بخش طنز داشته ایم و این هنر را ذاتی می دانم.
تجلیل از سه پیشکسوت نمایش های آیینی و سنتی آذربایجان شرقی
همزمان با آیین اختتامیه بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی از سه پیشکسوت استان شامل استاد منصور حمیدی، استاد رحیم ترابی و استاد غلامرضا رزاقی در این عرصه تجلیل می شود.
منصور حمیدی، متولد ۱۴ آبان ماه ۱۳۲۸ بوده و پس از اتمام تحصیلات خود در سال ۱۳۴۸ در رشته علوم تربیتی دانشگاه تبریز ادامه تحصیل داده است. وی سپس در سال ۱۳۷۰ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته نمایش با گرایش بازیگری و کارگردانی دریافت کرده است.
حمیدی، کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آذربایجان شرقی و غربی و استان زنجان، مسئول امور هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، مدیر امور هنری فرهنگسرای تبریز (شهرداری تبریز) و مدیر هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی آذربایجان شرقی بوده است.
وی در سال ۱۳۴۳ در دبیرستان منصور زیر نظر زنده یاد فیروز پور فرهاد با هنر نمایش آشنا شده است و تا به امروز بیش از ۱۵۰ اجرای نمایش در صحنه، تلویزیون و فیلم داستانی و سینمایی داشته است.
در خصوص آثار قلمی او می توان به نمایش نامه های آپاردی سئل لر سارانی، ارثیه، پگاه در شب، مویه کن سارایوو، بَیه بیرده گه لردیم آت گولونه، همه پسران من، خرید شب عید رستم دستان، تبریزین آنالاری، مضحکه امیر ارسلان نامدار اشاره کرد.
این پیشکسوت عرصه آیینی و سنتی، پژوهش هایی با موضوع شناسایی و مستند سازی هنرهای سنتی تبریز، شناسایی و مستند سازی هنرهای سنتی هریس، شناسایی و مستند سازی هنرهای سنتی اسکو، شناسایی و مستند سازی هنرهای سنتی آذرشهر، محرم منشاء مردمی ترین هنر ایرانی، اوزانها اسلاف عاشیق ها، ظرفیت نمایشی در ادبیات شفاهی مردم آذربایجان، چهره زن در ادبیات شفاهی آذربایجان و نمایش عامیانه (کوسا گلین) طلایه دار نوروز را در کارنامه خود دارد.
همچنین غلامرضا رزاقی نیز دومین پیشکسوت تجلیلی در این آیین است. وی متولد ۱۳۴۴ بوده و شروع فعالیت هنری وی در سال ۱۳۵۶ با نمایش نامادری بوده است.
وی، بازیگری و کارگردانی در نمایش های شلمچه در خون، از علی تا ولی، مثل مردم، حسنک در حصار دیو، آغ ات، چمچه خاتون، سنگ صنور، شهر ناغیلی و کوسا وکچل را برعهده داشته است.
حضور در جشنواره های بین المللی تئاتر فجر، جشنواره آیین و سنتی، عروسکی، مریوان، مقاومت و جشنواره های مختلف منطقه ای و استانی از دیگر فعالیت های رزاقی در بخش نمایش های آیینی و سنتی است.
رزاقی، کسب مقام های مختلف کارگردانی و بازیگری در جشنواره های تئاتر استانی، ارس، ارسباران، جشنواره تئاتر جوان مرند و چندین دوره عضو هیئت مدیره انجمن نمایش مرند، داوری در جشنواره های دانش آموزی، نمایش نامه خوانی منطقه مرند و جشنواره تئاتر جوان مرند و ۲۵ سال سابقه تعزیه گردانی (معین البکایا) در هئیت حماسه عاشورا را در کارنامه خود دارد.
رحیم ترابی نیز متولد ۱۳۳۶ شهرستان اهر و دبیر بازنشسته آموزش و پرورش است.
وی دارای مدرک فوق دیپلم ادبیات فارسی از دانشگاه آزاد تبریز است و در زمینه نویسندگی، کارگردانی و بازیگری فعالیت می کند.
وی اولین کار نمایشی خود را در سال ۱۳۵۴ با نمایش " چشم در برابر چشم" مرحوم ساعدی و نمایش طنز "حمام انتظارالدوله" در دانشسرای مقدماتی اهر زیر نظر مرحوم استاد حسین فخرایی که خود فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبای تهران بود، آغاز کرده است.
وی جزو هیئت موسسین انجمن نمایش اهر بوده و چندین دوره مسئولیت انجمن نمایش را به عهده داشته است.
ترابی در تمام چهل و هشت سال فعالیت تئاتری خود در شکل‌گیری گروه‌های نمایشی مدارس دخترانه و پسرانه، گروه‌های آزاد و نهادهای دولتی نقش فعالی داشته است.
شرکت در بیش از بیست جشنواره شهرستانی، استانی و کشوری جزء فعالیت‌های هنری وی محسوب میشود.
از سال ۱۳۸۲ به دعوت شبکه استانی سهند به عنوان بازیگر و نویسنده و گزارشگر در سریال‌ها و مجموعه‌های مختلف طنز مشغول فعالیت بوده و این روزها هم در حال ضبط نمایش‌های کوتاه برای برنامه "گئجه‌لر" شبکه سهند است.
شاخص ترین بخش دوره هنری وی جشنواره تئاتر کوتاه ارسباران است که به همت عده‌ای از جوانان تحصیل‌کرده انجمن نمایش اهر شکل گرفته است.
اختتامیه بخش سمینار و نمایشنامه نویسی بیست و یکمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی، ساعت ۱۶ نهم مهرماه در سالن اصلی مجموعه فرهنگی هنری تربیت(تئاتر شهر تبریز) برگزار خواهد شد.