به گزارش ایرنا صحبت از خودروهای سوخت‌کش یا همان شوتی‌ها در جاده‌هاست که از آنها به عنوان "ارابه‌های مرگ" یا "بمب‌های متحرک" یاد می‌شود چرا که هر لحظه ممکن است با وقوع تصادف علاوه بر اینکه جان خود و سرنشین را به مخاطره بیندازند جان دیگر کاربران جاده‌ای را نیز تهدید کنند.
"شوتی" برای مردم استان‌های جنوبی و شرق کشور آشناست؛ خودروهای سواری که از آنها برای انسان و بیشتر قاچاق کالا استفاده می‌شود و چند سالی است با سرعت بالاتر از ۱۶۰ کیلومتر در ساعت، جاده‌های استان خراسان جنوبی را به تسخیر خود درآورده‌اند و به صورت مکرر عامل جان باختن انسان‌های بی‌گناه و تصادف‌های شدید می‌شوند.
در حالی که با دوبانده شدن راه‌های خراسان جنوبی تشویش و اضطراب‌ها کاهش یافته، افزایش تردد خودروهای شوتی نگرانی جدیدی را ایجاد کرده است که بیشتر اوقات هم مخاطره‌آفرین هستند.
هفته‌ای نیست که شوتی‌سواران در جاده‌ها حادثه مرگباری را رقم نزنند؛ از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق و البته بیشتر در محور شرق استان بدون رعایت قوانین با سرعت سرسام آور حرکت می‌کنند و در واقع خراسان جنوبی محل گذر خودروهای شوتی است.
سرعت بالا، پلاک‌های مخدوش و غیرخوانا، ظاهر خاص خودرو، رانندگی مخاطره آمیز و گاهی وحشت آفرین، ایجاد مزاحمت برای سایر رانندگان، آلودگی صوتی، دستکاری فنی خودرو و رانندگی در نیمه‌های شب و راننده‌های ناپخته‌ای که گویا ترسی از پیچ‌های تند جاده، تاریکی و گشت‌های پلیس ندارند، ویژگی همه خودروهای شوتی است که حالا به ارابه‌های مرگ جاده‌های استان خراسان جنوبی معروف شده‌اند.
به گفته رئیس پلیس راه خراسان جنوبی، سال گذشته در نتیجه وقوع ۹۱ فقره تصادف خودروهای شوتی در خراسان جنوبی ۱۰۸ نفر مجروح شدند و ۶۸ نفر جان باختند.
سرهنگ علیرضا رضایی افزود: نیمه نخست امسال هم ۳۱ نفر مستقیم در حوادث مربوط به خودروهای شوتی جان باختند که بیشتر این فوتی‌ها مربوط به محور زاهدان - مشهد بوده به گونه‌ای که ۲۹ نفر فقط در محور سربیشه - نهبندان کشته شدند.
البته شوتی‌سواران این روزها برای رسیدن به مقصد هیچ سدی را در برابر خود تحمل نمی‌کنند، نه تنها جان رانندگان دیگر را به خطر می‌اندازند بلکه کارکنان پلیس را نیز هدف گرفته‌اند، به گونه‌ای که هشتم شهریور امسال برخورد یک دستگاه خودرو شوتی با یکی از ماموران پلیس آگاهی سربیشه منجر به مصدومیت شدید وی شد.
با توجه به هم‌مرز بودن خراسان جنوبی با سیستان و بلوچستان و کشور افغانستان عمده تردد خودروهای شوتی در این استان برای حمل سوخت قاچاق است.
قیمت بالای سوخت در کشورهای همسایه و اختلاف آن با قیمت حامل‌های انرژی در داخل کشور موجب شده تا سودجویان با ترفندهای مختلف سرمایه ملی را از راه‌های وسیع استان خراسان جنوبی به سمت استان سیستان و بلوچستان برای قاچاق به افغانستان و پاکستان عبور دهند.
البته در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ و حتی ۱۴۰۰ شیوع ویروس کرونا در کاهش قاچاق سوخت نقش موثری داشت و در استان‌های مرزی هم آمارهای مسوولان نشان دهنده کاهش قاچاق سوخت بود اما از سال گذشته قاچاق سوخت در خراسان جنوبی روند افزایشی به خود گرفت و تردد خودروهای شوتی به صورت چشمگیری بیشتر شد.
به گفته مدیر شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه خراسان جنوبی در نیمه نخست امسال حدود ۲ میلیون لیتر انواع فرآورده نفتی قاچاق بیشتر از نوع گازوئیل در خراسان جنوبی کشف شد که این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۰ درصد افزایش دارد.
فرمانده انتظامی خراسان جنوبی هم با اشاره به افزایش ۱۴۸ درصدی کشفیات فرآورده‌های نفتی قاچاق در استان گفت: در یک سال گذشته (از هفته انتظامی پارسال تا هفته انتظامی امسال) چهار میلیون و ۹۲۳ هزار لیتر سوخت قاچاق به ارزش هزار و ۵۲۰ میلیارد ریال در استان کشف شده است.
سرهنگ حسن شجاعی نسب افزود: در این مدت بیش از ۲ هزار و ۶۰۰ دستگاه خودرو توقیف شده که ۲ هزار دستگاه خودروهای حامل فرآورده‌های سوختی و دیگر کالاهای قاچاق بوده است.
همچنین در یک سال گذشته تاکنون ۲۶ طرح مقابله و برخورد با کالای قاچاق توسط پلیس امنیت اقتصادی و پلیس آگاهی اجرا شده که در این رابطه ۲ هزار و ۶۳۸ دستگاه خودرو توقیف و سه هزار و ۸۰۹ نفر متهم در این ارتباط دستگیر شده‌اند.
البته سوخت همیشه در صدر فهرست کالاهای قاچاق خراسان جنوبی قرار داشته به طوری که براساس آمارهای رسمی اعلام شده در کشور هم کشفیات سوخت قاچاق نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است.
با اقدمات کنترلی، قاچاق سوخت از مرزهای این استان ناچیز است و قاچاقچیان با ترفندهای مختلف محموله‌های خود را برای قاچاق از مرزهای استان همجوار، از راه‌های خراسان جنوبی عبور می‌دهند.
کارشناسان بر این باورند که یکی از عوامل فعالیت شوتی‌ها، قیمت بالای سوخت در کشورهای همسایه و تفاوت فاحش آن در داخل ایران است که سبب شده سودجویان با ترفندهای مختلف به دنبال عبور دادن سرمایه ملی به سمت مرزها باشند.
به گفته کارشناسان فقط یک عامل در افزایش قاچاق سوخت تاثیرگذار نیست بلکه مجموعه‌ای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دست به دست هم داده تا سرمایه ملی با قیمت اندک به سوی مرزها سرازیر شود که باید این عوامل توسط دستگاه‌های نظارتی و اجرایی ریشه‌یابی و با مشارکت ملی برای رفع این معضل چاره اساسی اندیشیده شود.
انتظار مردم خراسان جنوبی از دستگاه‌های متولی این است از آنجایی که شوتی‌سواران از همه خطوط قرمز رانندگی به راحتی عبور می‌کنند و از این جهت که حامل کالاهای قاچاق هستند نیز ناقضان قوانین کشور به شمار می‌آیند، با اقدامات کنترلی بیشتر و موثر ترمز این خودروها را بکشند تا از این پس شاهد حوادث تلخ در جاده‌ها نباشیم.
خبرنگار ایرنا در خراسان جنوبی