به گزارش ایرنا از روابط عمومی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، غلامعلی حدادعادل در دیدار با هیئت علمی و فرهنگی ترکیه اظهارداشت: از دوره‌ای که پروفسور دریا اُرس سفیر جمهوری ترکیه در ایران بود، خاطرات خوشی به یاد داریم. در دوره مسئولیت او که شخصیتی فرهنگی و علمی است، شاهد پیشرفت روابط دو کشور بودیم.
وی گفت: امیدواریم روابط فرهنگی ایران و ترکیه فارغ از تمام مسائل سیاسی گسترده شود و به سایر حوزه‌ها نیز گسترش یابد. با توجه به سابقه ارتباط دو کشور چنین امری ضرورت دارد.
حدادعادل با اشاره به طرح تألیف «دانشنامه زبان و ادب فارسی در آسیای صغیر» در فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: این طرح ۱۰ سال پیش به تصویب رسیده و در گروه مطالعات آسیای صغیر فرهنگستان در دست پیگیری است. همچنین به همت فرهنگستان کتاب «دولت و تمدن عثمانی» را ترجمه و با همکاری مؤسّسه اریسکا منتشر کرده‌ایم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به اهمیت اسناد تاریخی اظهارداشت: بدون شناخت ریشه‌ها و اشتراکات دو ملّت شناخت ما از هم ناقص خواهد بود و این اسناد و منابع تاریخی به ما کمک می‌کنند تا به شناخت درستی از هم دست یابیم. برای نمونه، اگر پژوهشگری بخواهد تاریخ دوره صفویه را بنویسد، بدون دسترسی به اسناد ترکیه این کار میسر نخواهد شد. همان گونه که پژوهش درباره تاریخ عثمانی بدون دسترسی به اسناد موجود در ایران مشکل خواهد بود.
حدادعادل با اشاره به پیشینه نزدیک به صد ساله فعالیت فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی آماده است دستاوردهای خود را، به ویژه دوره سوم را در اختیار بنیاد زبان ترک بگذارد.
در ادامه این دیدار، محمد دبیرمقدم معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیان کرد: در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳ گروه علمی فعالیت می‌کند و هشت نشریه تخصصی علمی و پژوهشی نیز منتشر می‌شود.
وی با اشاره به تأثیر متقابل زبان و ادب فارسی و ترکی گفت: هفته آینده در پژوهشکده اصطلاح‌شناسی و واژه‌گزینی فرهنگستان، یکی از دانشجویان از پایان‌نامه خود با عنوان «بررسی واژه‌ها و وندهای فارسی در ساخت‌واژه ترکی استانبولی» دفاع خواهد کرد که در پژوهش خود از منابع مهم موجود در ترکیه نیز استفاده کرده است.
دبیرمقدم افزود: زبان‌ها و گویش‌ها گنجینه ارزشمندی هستند و نباید نسبت به مسائل زبانی بی‌اعتنا بود. خوشبختانه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی پژوهش‌های مفصّلی در این حوزه انجام شده یا در دست انجام است.
برگزاری همایش مشترک ایران و ترکیه در شیراز
در ادامه، پروفسور دریا اُرس رئیس مؤسّسه عالی فرهنگ، زبان و تاریخ آتاترک و عضو افتخاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهارداشت: بسیار خوشحالم فرصتی فراهم شد تا به ایران سفر کنیم. هدف ما از این سفر چندروزه، این است تا مدیران نهادهای فرهنگی ترکیه با سازمان‌های مشابه در ایران دیدار داشته باشند و در جریان فعالیت‌های یکدیگر قرار گیرند.
وی گفت: بنیاد زبان ترک که نهادی مشابه فرهنگستان زبان و ادب فارسی است، از سال ۱۹۳۲ تاکنون یکهزار و ۵۵۰ عنوان و بنیاد تاریخ ترک نیز تاکنون ۲هزار عنوان کتاب منتشر کرده است و از میان کتاب‌های این دو نهاد ۲۰۰ عنوان آن مرتبط با تحقیقات و پژوهش‌های ایران‌شناسی است.
اُرس افزود: در این دیدار تمایل دارم درباره زمینه‌های مشترکی که میان دو کشور وجود دارد، سخن بگویم تا زمینه همکاری‌های مشترک را فراهم کنیم و در رأس این فعالیت‌ها، برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های مشترک و مبادله کتاب بین نهادهای فرهنگی دو کشور است.
عضو افتخاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیان کرد: ما می‌توانیم با همکاری مشترک، کارهای گوناگونی درباره زبان و ادب فارسی و زبان ترکی انجام دهیم و عرصه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری دو زبان را بررسی کنیم.
وی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های بنیاد زبان ترک اظهارداشت: این بنیاد ۴۰ عضو دارد و فعالیت‌های آن مشابه فعالیت‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی است با این تفاوت که فعالیت‌هایی که در گروه‌های مختلف فرهنگستان زبان وادب فارسی در ایران انجام می‌شود در ترکیه با مسئولیت چند نهاد در حال پیگیری است.
سفیر پیشین جمهوریه ترکیه در ایران افزود: سال آینده همایش مشترکی میان ایران و ترکیه در شیراز برگزار خواهد شد.
۱۳۰۰ عنوان نسخه خطی در کتابخانه بنیاد زبان ترک
در ادامه، عثمان مرت سرپرست بنیاد زبان ترک گفت: بنیاد زبان ترک از سال ۱۹۳۲ میلادی فعالیت خود را آغاز کرده است. پژوهشگران این بنیاد درباره همه گویش‌ها و لهجه‌های زبان ترکی پژوهش می‌کنند و توانسته‌ایم گنجینه‌ای غنی درباره زبان ترکی گردآوری کنیم.
سرپرست بنیاد زبان ترک افزود: زبان ترکی از زبان فارسی بسیار تأثیر پذیرفته، حتی ریشه بسیاری از واژگان ترکی، فارسی است. از این رو، بخش مهمی از فعالیت‌های بنیاد زبان ترک بر میراث مشترک این دو زبان متمرکز شده است. تاکنون در بنیاد زبان ترک یکهزار و ۵۵۰ عنوان کتاب منتشر شده و سه نشریه علمی نیز از سال ۱۹۴۰ در بنیاد منتشر می‌شود. همچنین ۷۵ هزار عنوان کتاب در کتابخانه بنیاد موجود است که یکهزار و ۳۰۰ عنوان آن نسخه خطی است.
وی بیان کرد: بنیاد زبان ترک با دانشگاه‌ها و نهادهای فرهنگی همکاری تنگاتنگی دارد و سالانه رویدادهای مختلفی را با این نهادها برگزار می‌کند. ما در بنیاد زبان ترک آماده هر گونه همکاری علمی و پژوهشی با فرهنگستان زبان و ادب فارسی هستیم.
در ادامه فرروح اوزپیلاوجی رئیس سازمان آثار مکتوب ترکیه اظهارداشت: سازمان آثار مکتوب ترکیه با تجمیع تمام مخازن مکتوب ترکیه زیرنظر ریاست جمهوری تأسیس شده است و این سازمان سه شعبه در شهرهای مختلف ترکیه دارد.
وی افزود: پس از مرمت و دیجتالی کردن منابع خطی، تاکنون توانسته‌ایم ۶۰۰ هزار نسخه خطی را بر روی وبگاه سازمان آثار مکتوب ترکیه بارگذاری کنیم تا پژوهشگران به راحتی بتوانند از این منابع بهره ببرند. همچنین تاکنون توانسته‌ایم ۲۰۰ هزار نسخه خطی را به همراه ترجمه منتشر کنیم.
در پایان این دیدار که اوئور اونال رئیس سازمان آرشیو دولتی ترکیه و یوکسل اوزگن رئیس بنیاد تاریخ ترک نیز در آن حضور داشتند، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی دوره ۱۲ جلدی دانشنامه زبان و ادب فارسی را به سرپرست بنیاد زبان ترک و یک دوره از آثار انتشارات فرهنگستان نیز از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ به مؤسّسه عالی فرهنگ، زبان و تاریخ آتاترک اهدا کرد.