به گزارش ایرنا، یکی از مهمترین برنامه های دولت سیزدهم در بیش از ۲ سال گذشته از فعالیت این دولت، توجه به موضوع احیای دریاچه ارومیه است تا زمینه ارتقای میزان آب موجود در آن و همچنین بهبود پایدار شرایط دریاچه را فراهم کند.
هرچند باید توجه داشته باشیم که مهمترین راهکار بهبود وضعیت دریاچه ارومیه و افزایش میزان آب آن، کاهش مصرف در حوزه های مختلف به ویژه بخش کشاورزی و البته بهبود شرایط اقلیمی و افزایش میزان بارش در منطقه است، ولی دولت سیزدهم دست روی دست نگذاشته و با اجرای طرح های سخت افزاری با هزینه های کلان و هزاران میلیاردی سعی داشته که تکالیف تمهید شده را به بهترین شکل ممکن به سرانجام برساند و در کنار آن، تمرکزی هم بر روی کاهش مصرف آب بگذارد.
یکی از اقدامات موثری که در این خصوص صورت گرفته و همچنان ادامه دارد، اجرای طرح های سخت افزاری در حوزه انتقال آب به دریاچه ارومیه از بخش های گوناگون است؛ در این میان علاوه بر اتمام ساخت سد و پروژه انتقال آب از کانی سیب به دریاچه ارومیه در اسفند سال گذشته، فاز سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه و همچنین خط انتقال ۱۱ کیلومتری آن به سمت دریاچه در اوایل تابستان امسال افتتاح شد.
این روند البته همچنان ادامه دارد و در آخرین برنامه ریزی ها، سد چپرآباد اشنویه که در دولت گذشته با وجود عدم تکمیل به بهره برداری رسیده و خط اعتباری آن هم حذف شده بود، با تلاش دولت سیزدهم دوباره فعال شد و با اختصاص ردیف اعتباری ویژه، اجرای آن از سر گرفته شد که روند احداث آن نیز به پایان رسیده و به گفته مسوولان آب منطقه ای، در مهرماه امسال افتتاح خواهد شد؛ همچنین پس از آن، نوبت به بند بادین آباد می رسد که با افتتاح آن نیز دهها میلیون مترمکعب آب به سمت دریاچه ارومیه سرازیر خواهد شد.
سد چپرآباد اشنویه آماده بهره برداری شد
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی با اشاره به انجام موفقیت آمیز آزمایش اولیه سد چپرآباد اشنویه گفت: پس از این مرحله و اتمام کارهای باقی مانده ساختمان اداری کارگاه، این سد تا پایان مهر آماده بهره برداری کامل خواهد بود.
مجید رستگاری افزود: انجام آزمایشی تخلیه از شیرهای خروجی اتاق شیرآلات و تست اولیه این سد با موفقیت صورت گرفت.
وی اضافه کرد: با توجه به از سرگیری کارهای باقی مانده سد چپرآباد از سال ۱۴۰۱ و تلاش های شبانه روزی صورت گرفته در این خصوص، آخرین اقدامات نیز به اجرا درآمده و با موفقیت انجام شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی ادامه داد: سد چپرآباد اشنویه در جنوب آذربایجان غربی قرار داشته و در تامین بخشی از نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه اثرگذار است.
رستگاری اظهار کرد: این سد همچنین بیش از ۱۲ میلیون مترمکعب آب مورد نیاز شرب شرههای نالوس، اشنویه، محمدیار، نقده و روستاهای اطراف را تامین خواهد کرد.
سد چپرآباد اشنویه در ۱۰ کیلومتری شهرستان اشنویه از نوع خاکی با هسته رسی بوده و طول تاج این سد ۴۸۸ متر، عرض تاج ۱۰ متر و ارتفاع از پی ۳۴ متر و همچنین مساحت مخزن آن ۵۵۰ هکتار است.
سالانه ۲۷ میلیون مترمکعب از آب‌های روان رودخانه کانی رش و حدود ۵۰ میلیون مترمکعب از آب سد سیلوه به مخزن سد چپر آباد هدایت می‌شود؛ این سد دارای مخزن آبی به حجم ۳۸ میلیون و حجم تنظیمی ۷۱ میلیون مترمکعب است.تامین بخشی از نیاز زیست محیطی دریاچه ارومیه، از مهمترین اهداف اجرای سد چپرآباد در اشنویه است؛ آب رهاشده از آن در مسیر رودخانه کانی رش به گدارچای و سپس به دریاچه ارومیه می ریزد.
تأمین بخشی از نیاز زیست‌محیطی دریاچه ارومیه مهمترین هدف از اجرای سد چپر آباد است که آب رها شده از سد در مسیر رودخانه کانی رش به گدارچای و در پایان به بستر دریاچه ارومیه می‌پیوندد.
تمرکز دولت سیزدهم بر تکمیل پروژه‌های سخت‌افزاری نجات دریاچه ارومیه
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه نیز در این باره گفت: دولت سیزدهم با تمام توان بر تکمیل پروژه‌های سخت‌افزاری و پیشبرد برنامه‌های نرم‌افزاری احیای دریاچه ارومیه متمرکز شده است.
محمدصادق معتمدیان همچنین با اشاره به اجرای برنامه‌های مختلف برای احیای دریاچه ارومیه افزود: ۲۶ برنامه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری پیش از این برای احیای دریاچه ارومیه مصوب شده و دولت سیزدهم به دنبال اتمام این پروژه‌هاست.
وی به تکمیل فاز سوم تصفیه‌خانه فاضلاب ارومیه و انتقال آب کانی سیب به دریاچه ارومیه در یک سال اخیر اشاره کرد و ادامه داد: در کنار اتمام این ۲ پروژه دولت سیزدهم تلاش دارد تا پایان سال جاری برنامه های دیگری چون تکمیل سد چپرآباد و انتقال آب بادین آباد به کانی سیب را به سرانجام برساند.
دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با اشاره به توسعه ۱۴۰ هزار هکتاری اراضی کشاورزی در منطقه در طول سال‌های اخیر اضافه کرد: با توسعه اراضی کشاورزی، ۱.۵ میلیارد مترمکعب آب مازاد از حوضه آبریز دریاچه ارومیه برداشت شده و ۹۰ درصد آب این حوضه در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
معتمدیان با تاکید بر ضرورت اصلاح الگوی کشت در حوضه دریاچه ارومیه اظهار کرد: اولویت دولت سیزدهم در حوزه نرم‌افزاری احیای دریاچه ارومیه، تغییر الگوی کشت و مدیریت مصرف آب در کنار حمایت از کشاورزان است.
وی به بهره‌برداری از باغ گردوی ۲ هزار و ۲۰۰ هکتاری در حوضه دریاچه ارومیه در راستای اصلاح الگوی کشت نیز اشاره کرد و گفت: با تغییر الگوی کشت و کاشت محصولاتی چون گردو و پسته، در کنار کاهش مصرف آب، شاهد افزایش درآمد مردم منطقه خواهیم بود.
استاندار آذربایجان غربی با اعلام اینکه در سال گذشته ۱۰ هزار میلیارد ریال برای احیای دریاچه ارومیه اختصاص یافت، افزود: دولت سیزدهم در مجموع ۲۳ هزار میلیارد ریال برای تکمیل برنامه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری احیای دریاچه ارومیه مصوب کرده است.دولت سیزدهم ۲۳ هزار میلیارد ریال برای تکمیل برنامه های سخت افزاری و نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه مصوب کرده است.
در کنار این اقدامات سخت افزاری و البته توجه به حوزه تغییر الگوی کشت و اقدامات نرم افزاری برای کاهش مصرف آب در حوضه دریاچه ارومیه، روند بارش نزولات آسمانی در حوضه دریاچه ارومیه و گرمای هوا نیز در تابستان امسال و حتی طول سال آبی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲ مطلوب نبوده و آمارها از کاهش قابل توجه در برخی شاخص ها حکایت دارد که به دریاچه ارومیه لطمه زیادی زده است.
آمارها گویای گرمای قابل توجه و کاهش بارش‌ها در پهنه و حوضه دریاچه ارومیه
طبق آماری که از سوی هواشناسی آذربایجان غربی در خصوص سال آبی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲ (اول مهر تا ۳۱ شهریور) منتشر شده، ایستگاه پایش میانگذر دریاچه ارومیه ۳۹ درجه را نشان داده که در زمره ارقام بالای دمایی استان است؛ همچنین میانگذر دریاچه ارومیه همچنین با منفی ۶.۳ درجه، گرمترین نقطه آذربایجان‌غربی در سردترین زمان سال بود.
در میانگین دمای سال، ایستگاه پایش دمایی میانگذر دریاچه ارومیه رقم ۱۵.۸ درجه را نشان داد که بعد از پلدشت با ۱۵.۹ درجه فقط با فاصله (۰.۱) یک دهم درجه، جزء گرمترین نقاط استان بود.
همچنین ایستگاه پایشی میانگذر دریاچه ارومیه کمترین میزان یخبندان را در سال آبی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲ داشت و در حالی که شهرهایی مثل چالدران نزدیک به ۱۴۰ روز را یخبندان بودند، پل میانگذر دریاچه ارومیه کمترین روزهای یخبندان را با ۴۵ روز به خود اختصاص داد.
در بارش های کل سال آبی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲، رقم ۲۳۸ را جلو نام ارومیه شاهد بودیم که بسیار کمتر از بارش های سال های گذشته و دور بود.
با این آمار، یکی از مهمترین دلایل کاهش آب دریاچه ارومیه به خوبی نمایان می شود که آن هم، افزایش دما به ویژه در ایستگاه میانگذر که واقعی ترین آمار را ثبت می کند و همچنین کاهش بارش در حوضه دریاچه ارومیه به‌ویژه شهرستان های مهمی مثل ارومیه و سلماس است.میانگین دما در ایستگاه پایشی میانگذر دریاچه ارومیه، با ۱۵.۸ درجه در رده دوم بالاترین میانگین دمای استان در سال آبی گذشته بود.
با توجه به این موارد و نزدیک شدن به زمان افتتاح سد چپرآباد اشنویه به عنوان یکی از تامین کنندگان آب دریاچه ارومیه و احتمال رهاسازی آب از کانی سیب به دریاچه در هفته های آتی و همچنین پیش بینی های خوب بارشی در استان، انتظار می رود که نگین آبی آذربایجان، به وضعیت خوبی برسد که هرچند با وضعیت مطلوب و البته اکولوژیکی فاصله دارد ولی بازهم زمینه کاهش نگرانی های موجود از وضعیت دریاچه فراهم خواهد شد.