به گزارش ایرنا، "اجازه ندهید صدا و درخواست مردم برای شما عادی شود" تاکید آیت الله رئیسی رییس جمهور به دولتمردان در جلسه هیات دولت در ۱۲ مهر سال جاری است که دلیلی شده تا مردم ویدر خواستار شنیده شدن دوباره صدایشان از سوی مسوولان شوند.
ویدر روستایی ۳۰۰ خانواری در ابتدای جاده منطقه خرقان شهرستان زرندیه استان مرکزی بوده که مردمان آن بیش از سه سال است، نگران احداث سومین کارخانه سیمان در جوار این روستا هستند.
سال های گذشته ۲ کارخانه سیمان سفید و خاکستری در پنج کیلومتر ابتدایی جاده منطقه خرقان احداث شده و هم اکنون در حال فعالیت بوده و سومین کارخانه سیمان (سفید) نیز در فاصله ۲ کیلومتری از کارخانه دوم در حال احداث است.
مردم این منطقه به ویژه ساکنان روستای ویدر و فعالان محیط زیستی از اواخر سال ۱۳۹۹ همزمان با زمزمه های ساخت سومین کارخانه در نزدیکی این روستا نسبت عواقب زیست محیطی و اقلیمی به این مساله اعتراض های خود را اعلام کرده اند.
این اعتراض ها ۱۸ آذر سال گذشته پای معاون رییس جمهور و رییس سازمان محیط زیست به این مساله را باز کرد و "علی سلاجقه" در بازدید خود از این منطقه دستور داد برای تعیین تکلیف احداث این کارخانه به طور سریع کمیته ای تشکیل و مجوزهای صادر شده این کارخانه در دولت قبل بازنگری شود.
امروز حدود یکسال از این سفر سپری شده و هرچند به گفته مسوولان شهرستانی و استانی تمام مجوزهای لازم برای احداث این کارخانه از سوی دستگاه های ذیربط صادر شده اما مردم همچنان نسبت به اعتراض های خود پافشاری می کنند و خواستار ورود مجدد مراجع بالا دست به این قضیه هستند.
خرقان در کنار اینکه از ظرفیت معدنی باریت و آهک برخوردار است دارای ویژگی های کشاورزی و منطقه شکار ممنوع نیز هست که پیشرفت صنعت در این منطقه باید با نگاه محیط زیستی همراه باشدکه مدیرعامل انجمن محیط زیستی رویش زرندیه باور دارد، کارخانه سیمان سفید فرداد این نگاه را ندارد.
«حسین اکبرلو» در خصوص دلایل مخالفت مردم این منطقه با احداث سومین کارخانه سیمان به ایرنا گفت: این مخالفت منحصر به مردمان روستای ویدر نیست و ساکنان حدود ۱۵ روستا طی نامه های مختلف از مسوولان خواستار توقف این مساله شده اند.
وی اظهار کرد: کمبود منابع آبی در منطقه، نزدیکی به رودخانه فصلی، قرار گیری این کارخانه در ابتدای باد غالب باعث ایجاد چالش‌های زیست محیطی و اقلیمی می شود.
داده‌های نادرست
وی افزود: معتقدم این شرکت براساس داده های نادرست، برخی اطلاعات را به دستگاه ها اعلام کرده است به طوریکه در طرح توجیهی آن اعلام شده هیچ رودخانه ای بالای ۲ متر در محل قرار گیری این رودخانه عبور نمی کند این درحالی است که رودخانه فصلی مشرف به این کارخانه دارای یک پل با هفت دهنه و عرض حدود ۵۰ متر است.
اکبر لو اضافه کرد: طبق ماده ۱۱ قانون هوای پاک ضوابط استقرار فعالیت های صنعتی، معدنی و تجاری از جمله کارخانه سیمان که در رده آلایندگی ۶ و هفت قرار دارد باید از رودخانه های دائمی و فصلی حداقل ۷۵۰ متر فاصله داشته باشد این درحالی است که حداکثر فاصله این کارخانه با رودخانه حدود ۳۲۰ متر است.
ما با احداث کارخانه سیمان نه تنها مخالف نیستیم بلکه موافق هم هستیم اما در جایی که خطرات کمتری داشته باشد و حداقل با قوانین مصوب مجلس مغایر نباشدوی یادآور شد: در طرح توجیهی اعلام شده که کارخانه فاقد فاضلاب و تصفیه خانه صنعتی است و آب مصرفی این واحد تولیدی آب‌بر از فاصله ۷۰ کیلومتری و از یک چاه غیرشرب در شهر پرندک و با تانکر به این کارخانه منتقل خواهد شد.
اکبر لو با اشاره به اینکه بدون شک این آب چون غیر زراعی و غیر شرب است بر منابع آب زیر زمینی و در نهایت بر محصولات تولیدی این منطقه تاثیر منفی می گذارد گفت: انتقال آب مورد نیاز یک کارخانه سیمان با تانکر نیز جای بحث دارد.
وی گفت: از طرفی برای این واحد صنعتی آب‌بر ادعا شده میزان مصرف آب آن چهار لیتر در ثانیه بوده که با توجه به کارخانه های مشابه نیاز هرکدام از این واحدها عددی بسیار بالاتر از میزان اعلام شده است.
مدیرعامل انجمن محیط زیستی رویش زرندیه افزود: طبق ضوابط هوای پاک کارخانه سیمان و این گونه صنایع باید در انتهای باد غالب قرار بگیرد اما این طرح در ابتدای باد غالب منطقه قرار گرفته و پایداری کوه برابر باد هم که قبلا بوده با برداشت معدن همین کارخانه از بین رفته است.
وی یادآور شد: در این منطقه باد از شرق به غرب حرکت می کند و در تنگه ای بین ۲ کوه ممتد، ۱۲ روستا از جمله ویدر، خشکک، علی آباد، میانه و اصفهانک را تحت تاثیر آلودگی ماندگار خود قرار می دهد.
اکبرلو ادامه داد: ما با احداث کارخانه سیمان نه تنها مخالف نیستیم بلکه موافق هم هستیم اما در جایی که خطرات کمتری داشته باشد و حداقل با قوانین مصوب مجلس مغایر نباشد.
مردم چشم انتظار نتیجه مطلوب
رییس شورای اسلامی روستای ویدر هم در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: به عنوان شورا و نماینده مردم به محض اطلاع از احداث کارخانه سیمان فرداد پیگیری های مختلفی را از نماینده مردم شهرستان های ساوه، زرندیه در مجلس شورای اسلامی، بخشدار و فرمانداری زرندیه انجام داده ایم.
«مهدی ابروزن» یادآور شد: هم اکنون نیز اعتراض خود به علت کمبود آب در منطقه، نزدیکی کارخانه به روستا و مشکلات جاده ای را اعلام می کنیم و خواستار پیگیری برای جلوگیری از ساخت و یا حداقل انتقال آن به مکانی دورتر از روستا هستیم.
وی با اشاره به اینکه همچنان به نتیجه مطلوب نرسیده ایم افزود: کارخانه بر خلاف اعتراض اهالی در حال پیشرفت است.
مسایل اجتماعی در صدور مجوزها لحاظ شود
رضایت مردم یکی از اصول اولیه اجرای طرح ها است که نماینده مردم ساوه و زرندیه در مجلس شورای سلامی در این ارتباط به ایرنا گفت: سال گذشته در صحن علنی مجلس در قالب تذکری خطاب به دستگاه های اجرایی اعلام کردم هنگام صدور مجوزهای احداث واحد تولیدی یا صنعتی لازم است علاوه بر استعلام های چندگانه به مسایل اجتماعی هم توجه شود.
هنگام صدور مجوزهای احداث واحد تولیدی یا صنعتی لازم است علاوه بر استعلام های چندگانه به مسایل اجتماعی هم توجه شود
حجت الاسلام «محمد سبزی» افزود: ممکن است به لحاظ قانونی همه چیز درست باشد اما مردم آن منطقه به دلایل خاصی از این قضیه ناراضی هستند و نباید خواسته آنان بی جواب باقی بماند.
وی ادامه داد: به همین دلیل به عنوان نماینده مردم با روند احداث کارخانه مخالفت خود را اعلام کردم و در نتیجه پیگیری ها و ارسال نامه های مختلف به نهاد ریاست جمهوری و دادستانی کل کشور آذر سال گذشته رییس سازمان محیط زیست کشور در منطقه حضور یافت و پس از بررسی ها اعلام شد مجوزهای این کارخانه کاملا قانونی است.
حجت اسلام سبزی افزود: چندی پیش مدیرعامل کارخانه هم در جلسه ای با حضور اهالی و نمایندگان روستا توضیحاتی را مبنی بر رعایت اصول زیست محیطی را ارایه کرد.
وی گفت: در این جلسه اعلام شد که آلودگی های کارخانه به دلیل دانش بنیان بودن پایین تر از حد نرمال خواهد بود و آب مورد نیاز آن نیز از منطقه ای دیگر تامین می شود.
حجت الاسلام سبزی اضافه کرد: پس از آن برخی از اهالی روستا نیز با کارخانه به تفاهم رسیده اند و رضایتشان را با مسوولان کارخانه اعلام کرده اند و ما پیگیری های خود را ادامه ندادیم.
وی یادآور شد: اگر معادن و شرکت ها به وظیفه قانونی و اجتماعی خودشان عمل کنند و نیم تا یک درصد فروش معادن را در روستاها خرج کنند بدون شک مردم واکنش منفی نخواهند داشت.
تفاهمی نداشتیم
یکی دیگر از اعضای شورای اسلامی ویدر هم در خصوص اینکه آیا با صاحبان کارخانه توافقی صورت گرفته یا خیر گفت: چندی پیش جلسه رفع موانع تولید در فرمانداری شهرستان تشکیل شده و با حضور مسوولان موضوع مخالفت اهالی با احداث کارخانه سیمان سفید فرداد بررسی شد.
«عباس رنجبر» افزود: اعضای شورای اسلامی شهر و برخی از اهالی روستا در این جلسه حاضر شدند اما هیچ توافقی با مدیران کارخانه و یا سرمایه گذاران انجام نشده است.
وی اضافه کرد: اواخر سال ۱۳۹۹ که زمزمه های احداث این کارخانه مطرح شد اعضای این شورا اولین نامه را به عنوان اعتراض مردمی به بخشداری وقت اعلام کردیم که بی جواب ماند.
شکایت حقوقی می‌کنیم
به دلیل همزمانی با اغتشاشات نخواستیم معاندان از این مساله سوء استفاده کنند و تجمعات را لغو کردیم
رنجبر با بیان اینکه سال گذشته نیز همزمان با شروع بکار احداث این کارخانه اعتراض های مردمی نسبت به این قضیه شدت گرفت افزود: نیمه دوم سال گذشته مردم به دنبال تجمع مقابل دستگاه های اجرایی بودند اما به دلیل همزمانی آن با اغتشاشات نخواستیم معاندان از این مساله سوء استفاده کنند و تجمعات را لغو کردیم.
وی یادآور شد: مسوولان کارخانه نیز از همین فرصت استفاده کرد و به صورت چند شیفت مراحل ساخت را ادامه دادند.
رنجبر اضافه کرد: همچنان ما با احداث این کارخانه مخالف و از دستگاه ها پیگیر توقف ساخت هستیم اما اهمیتی به درخواست های ما داده نمی شود و قصد داریم به صورت حقوقی مساله را پیگیری کنیم.
شروط ۱۵ گانه محیط زیست برای احداث کارخانه سیمان
مشکلات زیست محیطی مهمترین دغدغه مردم منطقه از احداث این کارخانه است که برای بررسی این موضوع به سراغ معاون محیط انسانی محیط زیست استان مرکزی رفتیم که وی گفت: دفتر اثرات زیست محیطی سازمان محیط زیست کشور موافقت احداث این کارخانه بعد از ارزیابی اثرات زیست محیطی ارایه شده توسط کارفرمای شرکت سیمان فرداد ساوه را در ۲۲ تیرماه ۱۴۰۰ اعلام کرده و ۱۵ شرط را برای انجام تعهدات این کارخانه گذاشته است.
«کامبیز خلیلی» افزود: بر مبنای این مجوز این اداره کل نامه موافقت خود مبنی بر احداث کارخانه سیمان فرداد با ظرفیت ۱۸۰ هزار تن سیمان سفید در سال را به اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان اعلام کرده است.
وی یادآور شد: برنامه مدیریت مصرف آب، پایش کنترل کیفیت آب و هوا با توجه به نقاط پایشی واحدهای مجاور و مناطق اطراف، رعایت حریم ۹ مسیل، آبراهه و رودخانه همجوار، جلوگیری از آلودگی پسماندها و فاضلاب های بهداشتی و صنعتی بر آب و خاک و هوای هوای منطقه، ایجاد فضای سبز مشجر به وسعت ۲۰ درصد سطح اراضی کارخانه از جمله شروط ابلاغ شده به کارخانه در این مجوز است.
نتیجه بازنگری مجوزها چه شد؟
خلیلی افزود: علاوه بر این پیرو اعتراض مردم منطقه و تشکل های زیست محیطی آذر سال گذشته علی سلاجقه رییس سازمان محیط زیست و معاون محیط انسانی وی بازدیدی از محل اجرای طرح انجام دادند و دستور تشکیل کمیته ارزیابی مجدد را ارایه کردند.
وی یادآور شد: این مجوز دوباره در کمیته ارزیابی بررسی و در ۱۱ اسفند سال ۱۴۰۱ نتیجه آن از سوی سازمان محیط زیست اعلام و عنوان شده که این مجوز قانونی بوده و هیچ گونه انحرافی در صدور صورت نگرفته و مجوز قبلی تایید شده است.
مجوزها در خصوص نکته نظرات اهالی چه می گوید؟
خلیلی در مورد قرارگیری کارخانه در ابتدای باد غالب نیز گفت: یکی از موارد اعلام شده در ارزیابی با استناد به نظر کارشناسی مرکز ملی هوا و اقلیم سازمان مبنی بر این بوده که براساس مدل سازی آلودگی هوا، طرح فاقد اثر تجمعی برای محیط های مجاور است.
رعایت نکردن فاصله محل قرارگیری کارخانه با یک رودخانه فصلی از دیگر موارد مورد اعتراض اهالی است که معاون محیط انسانی محیط زیست استان مرکزی در این خصوص گفت: زمان صدور مجوز در ۲۲ تیر ماه ۱۴۰۰ آیین نامه ای در خصوص فاصله طرح ها از رودخانه های دائمی به میزان ۴۰۰ متر وجود داشته اما برای رودخانه های فصلی در این قانون موردی اشاره نشده است.
وی توضیح داد: اما در اصلاحیه این قانون در سال ۱۴۰۲ رعایت فاصله ۴۰۰ متری واحدهای تولیدی در رده آلایندگی ۶ و هفت نیز قید شده و با توجه به اینکه تاریخ صدور مجوز و ارزیابی مجدد قبل از این تاریخ است این قانون مشمول طرح سیمان فرداد نمی شود؛ هر چند در مجوز اولیه رعایت حریم ۹ آبراه، مسیل و رودخانه برای آن ابلاغ شده است.
خلیلی با بیان اینکه مکان یابی کارخانه هم بر مبنای نقاط ارایه شده در طرح ارزیابی زیست محیطی مشخص شده است افزود: در خصوص آلایندگی های محیط زیستی به ویژه فاضلاب نیز طرح هم اکنون به بهره برداری نرسیده و صحت سنجی آن پس از افتتاح طرح مقدور است.
مجوزها قانونی است
مدیرعامل شرکت کارآفرینان سیمان سفید فرداد ساوه هم در این ارتباط طی جوابیه ای مکتوب به ایرنا اظهار کرد: فرآیندهای قانونی مرتبط با صدور مجوزها از جمله استعلام از دستگاه های اجرایی و زیست محیطی استان مرکزی و کشور صورت گرفته است.
«محسن علی محمدی» افزود: موضوع نیز در کارگروه امور زیربنایی استان مرکزی مطرح و با لحاظ شدن جمیع موارد کارشناسی و نقطه نظرات صاحبنظران در جریان ارزیابی مجدد به تایید رسیده است.
مدیرعامل شرکت کارآفرینان سیمان سفید فرداد ساوه یادآور شد: با تصویب قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار توسط مجلس شورای اسلامی هر گونه محدودیت و مانع در مسیر صدور مجوز به دلایلی از قبیل اشباع بازار، محدودیت ظرفیت و صدور صنفی یا فاصله جغرافیایی، به منظور افزایش تولید و اشتغال ممنوع اعلام شده است.
وی گفت: آب مورد نیاز واحد به دلیل فناوری بکار رفته در فرایند تولید، به مراتب کمتر از واحدهای مشابه بوده و از آب غیر شرب مورد توافق است.
آماده انعکاس دوباره خواسته مردم به مراجع بالا دست هستیم
فرماندار زرندیه نیز در این ارتباط با بیان اینکه مجوزهای این کارخانه قبل از شروع بکار دولت سیزدهم در سطح ملی و استانی صادر شده است افزود: کارخانه هم اکنون در چارچوب این مجوزها عملیات اجرایی خود را انجام می دهد.
«ابوالقاسم مهری» یادآور شد: به نوبه خودمان وقتی مردم به این فرمانداری مراجعه کردند نظرات آنان را به شورای اجتماعی استان انعکاس دادیم تا بررسی و نتایج به این فرمانداری اعلام شود.
وی با اشاره به اینکه با بررسی شورای اجتماعی استان مرکزی اعلام شد کوتاهی در صدور مجوزها صورت نگرفته است اضافه کرد: باز آماده هستیم در صورت اعلام مردم مجددا نظرات آنان را بر اساس وظایف قانونی خود به منظور رفع نگرانی های اهالی منطقه به بالا دست جهت رسیدگی منعکس کنیم.
مهری گفت: از طرفی هم اکنون تمام دستگاه های ذیربط در این موضوع از جمله محیط زیست و دادستانی شهرستان به صورت کامل مراحل اجرا را بر اساس ضوابط و مجوزات صادر شده بررسی می کنند.