به گزارش ایرنا از روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، محمدعلی بهدانی روز دوشنبه در تشریح این دستاورد پژوهشی اظهار کرد: کار علمی و تحقیقاتی برای محصول راهبردی زعفران از حدود ۲۰ سال پیش آغاز و گروه پژوهشی زعفران با مجوز شورای گسترش آموزش عالی در دهه ۸۰ برای ایجاد زمینه انتشار تحقیقات پژوهشگران تاسیس شد.
وی گفت: در ادامه مجله‌ای با عنوان پژوهش‌های زعفران برای اولین بار به صاحب امتیازی دانشگاه بیرجند و گروه پژوهشی زعفران راه‌اندازی شد.
استاد دانشگاه بیرجند ادامه داد: در ارتباط با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و در قالب طرح‌های پژوهشی مورد درخواست این معاونت، چند طرح پژوهشی انجام شد که یکی از این طرح‌های اثرگذار در حوزه زعفران طرح ممیزی علم زعفران بود.
وی گفت: گروه پژوهشی زعفران در این طرح به چالش‌ها و مقایسه زعفران ایران با کشورهای همسایه و توسعه یافته پرداخت و نتایج تحقیقات باعث شد که به سمت تولید محصولات فناورانه حرکت کنیم و این رویکرد، گروه پژوهشی زعفران را بر آن داشت که به مشکل اساسی خام‌فروشی و مشکلات مرتبط با نبود امکان تولید محصولات با ارزآوری و ارزش افزوده بالا ورود کنیم.
بهدانی افزود: سطح زیر کشت زعفران کشور در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۲۰ هزار هکتار بوده که از این میزان حدود ۴۵۰ تن زعفران تولید شده و با پیش بینی‌های اقلیمی این عملکرد رو به کاهش است لذا میانگین عملکرد ما نسبت به سالیان گذشته کاهش یافته است.
وی بر ضرورت کسب درآمد از کاربردهای جدید دارویی، پزشکی و دانش بنیان زعفران تاکید کرد و گفت: لازم است ترکیبات دارویی موثر و مجوزدار زعفران که در درمان و پیشگیری بیماری‌ها موثر است به دنیا معرفی شود.
مدیر گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند با ابراز خرسندی از توسعه تحصیلات تکمیلی تصریح کرد: باید از توان اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در تحقیقات و پژوهش‌های مرتبط با زعفران و زیست فناوری زعفران استفاده شود.
وی افزود: در راستای تحقیقات و پژوهش‌های مرتبط با زعفران، کار مشترکی با متخصصان بیوشیمی و داروسازی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام و با ایجاد جمع حقوقی یک شرکت دانش بنیان تاسیس شد.
بهدانی گفت: پس از تاسیس شرکت و ارائه مستندات در سال ۱۳۹۴ مجوز دانش بنیانی آن کسب شد و تحقیقات مرتبط با تولید محصول زعفران با ارزش افزوده بالا کلید خورد که در این مسیر تحقیقات مرتبط با اثرات پیشگیری زعفران در سرطان‌ها و اثرات بر افسردگی و تنش‌ها انجام شد همچنین اثرات بر رده‌های سلول‌های سرطانی در دانشگاه علوم پزشکی بررسی و مقالات متعددی منتشر شد.
وی ادامه داد: در مقایسه زعفران‌های مختلف به این نتیجه رسیدیم که زعفران در پیشگیری و درمان سرطان، افسردگی و آلزایمر تاثیرگذار است همچنین سعی شد از محققان شرکت داروپخش استفاده شود و pmf (تناسب محصول با بازار) توسط داروسازان برجسته این شرکت تهیه شد که پس از تایید، محصول با نام تجاری سافرانال به ثبت رسید.
مدیر گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند گفت: پس از ثبت، فرآیند تولید محصول و اخذ مجوزهای لازم و دریافت کد اخلاق و جواز تاسیس برای شرکت دریافت شده است.
وی ابراز امیدواری کرد: این محصول بتواند علاوه بر جلوگیری از خام‌فروشی زعفران به کسب ارزش افزوده بالاتر برای کشاورزان و صاحبان صنعت نیز کمک کند.
بهدانی افزود: سافرانال محصولی دانش بنیان و براساس همکاری‌های تحقیقاتی مشترک پژوهشگران دانشگاه بیرجند و دانشگاه علوپزشکی بیرجند معرفی شد و موفق به اخذ مجوز نهایی تولید انبوه از سازمان غذا و دارو شده است.
وی گفت: امیدواریم با حمایت مدیران ذیربط و سرمایه‌گذاری لازم، امکان تولید تجاری محصول نیز فراهم شود که تحقق آن ارزش افزوده بسیار بالایی برای تولید کنندگان زعفران به همراه خواهد داشت.
زعفران در کنار زرشک و عناب از محصولات راهبردی خراسان جنوبی است و این استان بعد از خراسان رضوی رتبه دوم تولید زعفران را در کشور دارد.