مهدی طُغیانی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا، افزود: زاینده رود در وضعیت عادی و بدون خشکسالی یک میلیارد متر مکعب کسری آب دارد و این یعنی مصارفی تعریف شده که منابع آن وجود ندارد و فرایند شفافیت و کنترل این برداشت ها نیز به درستی انجام نمیشود.
وی افزود: چاههای غیر مجاز، نگهداری آب پشت سد، تله اندازی آب در بالادست زاینده رود، آب بندها و فعالیت هایی نظیر باغداری، ماهیگیری و کارخانه های آب معدنی از مواردی است که برای مصارف زاینده رود مطرح می شود در حالی که ارقام و آمار دقیقی در این خصوص اعلام نمیشود.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی افزود: در حکمرانی هنوز آب از حوضه فقیر زاینده رود به حوضه غنی منتقل میشود در حالی که پشت سد کارون، ۲ میلیارد مکعب آب ذخیره شده است.
طغیانی مدیریت ناکارآمد در حکمرانی آب را دلیل این مساله دانست و افزود: سهل انگاری و نبود اقدام جدی در این زمینه به چالشهای اجتماعی و امنیتی منتهی شده است.
وی با انتقاد از اینکه برای مقوله شفافیت جدول مصارف زاینده رود کسی پاسخگو نیست، افزود: آب زاینده رود به مثابه چک بی محل برای مصارف مختلف و مبهم اختصاص یافته و بدون توجه به توان رودخانه از بالادست تاپایین دست حاتم بخشی شده که نتیجه این بی تدبیری کسری شدید آب رودخانه است، بطوریکه امسال تخصیص سال آبی برای کشاورزی ۵۵۰ میلیون متر مکعب بود که تنها ۳۵۰ میلیون متر مکعب دریافت شده است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: وزارت نیرو پاسخگوی عملکرد خود درباره مسائل اساسی زاینده رود نیست در حالی که در این ۲ سال، باید برای شفافیت مصارف زاینده رود بودجه اختصاص داده می شد.
وی به نگرانی ها در خصوص توقف طرح های انتقال آب به زاینده رود از جمله کوهرنگ سه و بهشت آباد اشاره و بیان کرد: اکنون منع قانونی در برنامه هفتم توسعه برای طرح های انتقال آب به زاینده رود وجود ندارد اما در حالی که این طرح ها سالها بی سرانجام مانده اند باید پرسید که آیا مسائل آب استان با آنها رفع می شود؟
نماینده مجلس گفت: زاینده رود همواره بجز اواخر تابستان و اوایل پاییز بطور طبیعی جریان داشته است اما سالهاست فقط در ۱۰ درصد روزهای سال و فقط برای کاربردهای کشاورزی و نه تغذیه آبخوان و محیط زیست جاری می شود.
وی اضافه کرد: برای احیای زاینده رود علاوه بر اینکه نیازمند شفافیت در مصارف هستیم حتی لازم است آب آشامیدنی جنوب و شمال استان را نیز از منابع دیگر تامین کنیم و این بار را از دوش زاینده رود برداریم.
طغیانی با بیان اینکه همه نهادها از جمله مدیریت محلی و کلان، وزرات نیرو و دستگاه قضا باید در این زمینه کمک کنند، افزود: تا وقتی که منابع زاینده رود تامین نشده فرایند عادلانه و معقول این است که سهم مصارف آب آشامیدنی برخی مناطق از جمله کاشان و یزد حذف شود و وزرات نیرو باید بتوانددر این زمینه توازن برقرار کند.
وی افزود: محیط زیست، هویت و بناهای تاریخی و سلامت مردم اصفهان بهدنبال خشکی زاینده رود با تهدید های جدی رو به روست و چالش های اجتماعی نیز بر عُمق فاجعه افزوده است، از این رو نباید اینگونه باشد که فقط برای برخی استان ها نگرانی درباره تنش آبی وجود داشته باشد و فقط اصفهان نادیده گرفته شود.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: برخی مساله استیضاح وزیر نیرو را مطرح می کنند، این یک کار جمعی و مربوط به اکثریت نمایندگان است و وزرای بعدی نیز در همین ساختار و سیستم کار را ادامه می دهند بنابراین باید مشکلات ساختاری و سیاست هایی که مدت ها در حکمرانی آب وجود داشته است بطور ریشه ای رفع شود.
وی با بیان اینکه طرح انتقال آب دریا به اصفهان فقط می تواند از بار صنعت بر دوش زاینده رود بکاهد و تا حدودی آبخوان را تغذیه کند، افزود: این در حالی است که میانگین سهم صنعت در تابلوی جدول منابع و مصارف زاینده رود ۵۰ میلیون متر مکعب معادل ۴ درصد است، بنابراین نباید اینگونه تصور شود که انتقال آب دریا به اصفهان برای توسعه صنعت است زیرا وضعیت زاینده رود بدتر می شود، بلکه این آب جایگزین مصرف فعلی در این بخش می شود.
نماینده مجلس افزود: با این وجود یک جریان رسانه ای در کشور القا می کند با انتقال آب دریا به اصفهان تنش آبی استان حل می شود که اشتباه است و نباید کار را سخت تر کرد، زیرا سیاستگذار می خواهد به حل موضوع کمک کند اما رسانه این را بازتاب می دهد که مساله رفع شده است.
وی ادامه داد: نباید این نکته که مصارف زاینده رود در بیشتر بخش ها تامین شده اما منابع رودخانه از جمله طرح های سه گانه کوهرنگ، بهشت آباد، چشمه لنگان، خدنگستان و پساب هنوز معطل و بدون نتیجه ملموس مانده است کم اهمیت تلقی شود.
طغیانی با بیان اینکه با خشکی زاینده رود وضعیت به گونه ای شده که شاهد شیوع بیماریها، فرونشست زمین و نابودی معیشت کشاورزان هستیم، افزود: در نحوه استفاده از منابع رودخانه و انسجام در تصمیمگیریها اشکالاتی وجود دارد و معتقدیم وزرات نیرو در این مساله آنطور که باید تدبیر نکرده است.
به گزارش ایرنا، وزارت نیرو اعلام کرده است که از اسفند ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲ میزانِ ۶۳ میلیون مترمکعب آب برای حقابه زیست محیطی زایندهرود رهاسازی کرده است، اما به گفته معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان، چنین رهاسازی آبی به سوی زاینده رود و مختص این رودخانه در این بازه زمانی نداشته ایم.
سد زاینده رود از بهمن سال ۱۴۰۱ تا پایان بهارِ ۱۴۰۲ در سه نوبت برای آبیاری زمینهای کشاورزی باز شد و آب در بستر زاینده رود جریان پیدا کرد.همچنین از هشتم تا سی ام بهمن ۱۴۰۱، ۲ بار به صورت کوتاه مدت و موقت آب به سمت تالاب گاوخونی رهاسازی شد که در مجموع هشت میلیون مترمکعب آب به تالاب رسید.
انتقال آب از دریای عمان بخشی از طرح احیای رودخانه زایندهرود است که با اجرای مرحله نخست آن، برداشت آب از زایندهرود توسط صنایع متوقف خواهد شد و در مرحله دوم علاوه بر آب صنایع، مازاد آب در بخش آشامیدنی، کشاورزی و حقابه محیط زیست به مصرف خواهد رسید.اجرای این طرح فقط با هدف تامین آب برای صنایع موجود در استان خواهد بود و طرح توسعه واحدهای صنعتیِ آب در دستور کار نیست.
در مرحله نخست انتقال آب از دریای عمان ۷۰ میلیون مترمکعب و در مرحله دوم ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب به اصفهان منتقل میشود.عملیات اجرایی مرحله نخست این پروژه مهر سال ۱۴۰۱ آغاز شد که در دولت سیزدهم و اکنون در ۲۴ نقطه با حضور ۱۴ پیمانکار در حال تکمیل است.طول مسیر طرح انتقال آب از دریای عمان به اصفهان ۹۸۰ کیلومتر است و تاکنون آزادسازی ۵۲۰ کیلومتر از مسیر آن انجام و ۴۲۰ کیلومتر حفاری و ۲۱۴ کیلومتر آن نیز لولهگذاری شده است.سامانه برخط(آنلاین) پایش دادههای کمی و کیفی منابع و مصارف آب استان اصفهان چندی پیش همزمان با "هفته دولت" با حضور مسئولان استانی رونمایی شد.
وضعیت کمآبی در استان اصفهان به یکی از مشکلات اساسی این خطه تبدیلشده تا جایی که تأمین آب آشامیدنی نیز با اختلال روبهرو میشود. تنش آبی استان اصفهان در کنار خشکی مستمر رودخانه زایندهرود، افزایش پدیدههای مخرب همچون فرونشست زمین، ریز گردها و دیگر معضلات زیستمحیطی را بهدنبال داشته است.
اصفهان از معدود استانهایی است که رهبر معظم انقلاب نسبت به حل مسئله آب آن تأکید مستقیم داشتند و رییس دولت سیزدهم نیز برای رفع این چالش اهتمام ویژه دارد.