میرمحمد مودی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اداره کل راه و شهرسازی استان به نمایندگی از شرکت بازآفرینی شهری ایران و با نگاه ویژه به محلات هدف توانسته است، اعتبارات بازآفرینی شهری را از ۸۵ میلیارد ریال به ۲۳۰ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ و ۳۰۰ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۱ افزایش دهد.
وی گفت: از سال ۱۳۹۹ تاکنون ۷۳ پروژه عمرانی کوچک و بزرگ از قبیل احداث کتابخانه، خانه محله، سالن ورزشی، مدرسه، پارک و فضای سبز، بهسازی معابر و کمک به بهسازی انشعابات آب و برق با اعتبار بیش از ۴۶۰ میلیارد ریال تعریف و عملیات اجرایی آنها شروع شده که ۶۱ پروژه با اعتبار ۳۰۰ میلیارد ریال به اتمام و بهره‌برداری رسیده است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی ادامه داد: ۱۲ پروژه با اعتبار بیش از ۱۶۰ میلیارد ریال نیز در حال اجرا است که به طور میانگین ۸۶ درصد پیشرفت فیزیکی دارد همچنین سال ۱۴۰۱ از محل اعتبارات بازآفرینی شهری ایران، ۲۲ پروژه با اعتبار ۱۶۰ میلیارد ریال در سطح محلات هدف بازآفرینی شهری پیگیری شده که به مرحله اجرا خواهد رسید.
وی گفت: از محل اعتبارات بازآفرینی شهری در سال ۱۴۰۰ نیز نسبت به پیگیری و افرایش سهمیه قیر رایگان از ۲۰ میلیارد ریال به ۵۰ میلیارد ریال و سال ۱۴۰۱ به ۷۰ میلیارد ریال اقدام کردیم که بین شهرداری‌های دارای محدوده و محلات هدف بازآفرینی شهری برای آسفالت و بهسازی معابر شهری توزیع شده است.
مودی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین معضلات شهرها بافت‌های ناکارآمد و فرسوده شهری است افزود: این نوع بافت‌ها با توجه به زلزله خیز بودن خراسان جنوبی و قدمت بالای واحدهای مسکونی همچنین از نظر فرسودگی کالبدی، ابتدایی‌ترین زیرساخت‌های شهری را ندارند.
فاجعه در بافت‌های فرسوده دور از انتظار نیست
وی گفت: جابه‌جایی جمعیت و جایگزین شدن جمعیت مهاجر و ناهمگن در کنار گسترش ناهنجاری‌های مختلف از پیامدهای عمده‌ای است که همگی در فرسودگی و ناکارآمدی بافت‌های فرسوده شهری و سکونتگاه‌های غیر رسمی ریشه دارند.
دبیر شورای مسکن استان خراسان جنوبی ادامه داد: دامنه فرسودگی برخی از این محله‌ها به گونه‌ای است که با وقوع یک زلزله متوسط، وقوع فاجعه دور از انتظار نیست از طرفی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری بازتابی از تاثیر عوامل مخرب هستند که برای برخی از ساکنان غیرقابل سکونت و باعث گریز آنان از این مناطق می‌شود.
وی گفت: بافت‌های فرسوده اگرچه به خودی خود به عنوان یک معضل شهری مطرح می‌شوند، اما در حقیقت ظرفیت بالقوه‌ای است که می‌توان با شناسایی، برنامه‌ریزی و اجرای دقیق به یک فرصت خوب تبدیل شود.
سکونت ۳۳.۶ درصد ساکنان شهرها در بافت‌های فرسوده
مودی ادامه داد: از طرفی این بافت‌ها به لحاظ اجتماعی و فرهنگی همچنین به دلیل تمرکز کمتر جمعیت تبدیل به مناطق ناامن و مراکز جرم خیز شده‌اند بنابراین رفع نابسامانی‌های موجود و ارتقای کیفی و کمی شرایط زیست محیطی، مستلزم برنامه‌ریزی، تهیه و تدوین و ساماندهی توسعه پایدار شهری، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده، برنامه ریزی صحیح و استفاده بهینه از مشارکت مردمی است.
وی گفت: در استان خراسان جنوبی ۹ شهر شامل بیرجند، قاین، بشرویه، فردوس، نهبندان، سرایان، خوسف، گزیک و قهستان دارای محدوده و محلات هدف مصوب با ۶۰ محله تحت عنوان سکونتگاه غیر رسمی، بافت فرسوده و ناکارآمد شهری، بافت تاریخی و روستاهای ادغام شده با مساحت حدود هزار و ۷۳ هکتار وجود دارد که جمعیت ساکن در محدوده محلات هدف ۱۱۱ هزار و ۹۲۴ نفر است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی بیان کرد: ۳۳.۶ درصد ساکنان شهرهای استان در این محدوده‌ها زندگی می‌کنند همچنین چهار شهر طبس مسینا، اسلامیه، سه قلعه و آرین شهر در حال پیگیری است.
وی افزود: یکی از اولویت‌های شرکت بازآفرینی شهری ایران، نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری است از همین رو برای تسهیل در ساخت و سازها و صدور پروانه ساختمانی مشوق‌هایی به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسیده است.
مودی گفت: بر این اساس شهرداری‌ها موظف هستند در زمان صدور پروانه ساختمانی نسبت به تخفیف ۵۰ درصدی هزینه‌های پروانه و اعطای یک طبقه تشویقی، محاسبه نکردن بالکن در زیربنا، ایجاد درب اضافه برای تامین پارکینگ و تامین ۳۰ درصد پارکینگ در فضای باز ساختمان اقدام کنند.
طرح کلید به کلید
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی گفت: همچنین به لحاظ تشویق ساکنان این محلات، دولت سیزدهم به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ مصوب کرد تا مالکان واقع در محلات هدف (طرح کلید به کلید) منزل مسکونی فرسوده و غیر قابل سکونت خود را به شرکت بازآفرینی شهری ایران، به قیمت کارشناسی روز تحویل دهند و در عوض آن کلید یک واحد آپارتمان یا یک قطعه زمین مسکونی در مناطق خوب شهر به قیمت کارشناسی روز و با ۴۰ درصد تخفیف برای نوسازی و احداث تحویل بگیرند.
وی افزود: از طرفی اراضی واگذار شده به دولت در محلات هدف به کاربری‌های مورد نیاز یا بازگشایی معابر موجود تعلق خواهد داشت.
مودی گفت: نرخ بالای سود تسهیلات (۱۸ درصد در سال ۱۴۰۱) از دلایل استقبال کم و مشارکت مالکان محلات هدف بازآفرینی شهری در سال‌های گذشته بوده و از سال ۱۴۰۱ تاکنون تعداد ۲۲۰ واحد مسکونی منجر به انعقاد قرارداد شده است.
وی تصریح کرد: لذا این اقدام نیاز به ارائه تسهیلات با بهره کم است که بر همین اساس در اردیبهشت سال ۱۴۰۰ تبصره‌ای مبنی بر پرداخت تسهیلات در استان‌های مرزی با کارمزد چهار درصد از سوی هیات وزیران به تصویب رسید.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی افزود: تسهیلات کم بهره موجب حمایت دستگاه‌های عضو ستاد بازآفرینی شهرستان‌ها و اعتمادسازی و اقدامات بسترسازی گسترده در جهت جلب رضایت و اعتماد مردمی شده همچنین قسمتی از بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری در محدوده و حریم بناهای تاریخی بوده و دارای محدودیت‌های ساخت است که خطرات احتمالی سکونت در این بافت‌ها و ضرورت نوسازی فقط با مشارکت حداکثری مردم و با تسهیلات کم بهره به نتیجه می‌رسد.
وی تاکید کرد: شایسته است شرایط مثبت و ویژه‌ای درخصوص تعدیل شرایط تسهیلات پرداختی به متقاضیان استان خراسان جنوبی اختصاص یابد تا از پیامدها و معضلات نامطلوب و جبران ناپذیر احتمالی شامل افزایش مهاجرت به خارج استان یا ایجاد خسارات ناشی از حوادث غیر مترقبه از جمله زلزله جلوگیری شود.
مودی با تاکید بر اینکه افزایش میزان تسهیلات بافت فرسوده و کاهش نرخ سود تسهیلات به چهار درصد در اولویت قرار گیرد گفت: افزایش میزان اعتبارات با توجه به محروم بودن استان در سال ۱۴۰۲ نیز مورد انتظار است.
وی افزود: با توجه به محرومیت محلات هدف و نبود تمکن مالی ساکنان نیاز است نسبت به تقسیط تسهیلات به مدت حداقل ۱۵ سال اقدام شود.