به گزارش ایرنا، کل و بز با نام دیگر پازن یا بز وحشی یکی از پستانداران ایران که جثه آن بسیار بزرگتر از بز اهلی است.
هادی سینایی مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه وبویراحمد می گوید: این گونه جانوری در رده‌بندی پستانداران زیر مجموعه نام کلی Chirrcus قرار می‌گیرد.
وی بیان کرد: این موجود زیبا ۱۲۰ تا ۱۶۰ سانتی‌متر طول دارد، دم او ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر است، ارتفاع بدنش ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر و وزنش حدود ۲۵ تا ۱۲۰ کیلوگرم است،نرهای این گونه حیات وحش شاخ بلند و داسی شکل دارند که گره‌های روی آن هر یک نماینده یک سال از عمر حیوان است.
سینایی افزود: طول شاخ کل نر تا ۱۵۲ سانتی‌متر نیز می‌رسد و ماده‌ها شاخ باریک‌تر و کوتاه‌تر دارند،بدن تنومند و ماهیچه‌ای به رنگ خاکستری مایل به قهوه‌ای یا زرد خصیصه ظاهری کل‌های ماده است و نرها تیره‌تر هستند.
مناطق حفاظت شده استان چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد، شامل منطقه حفاظت شده دنا، منطقه حفاظت شده خائیز و سرخ، منطقه حفاظت شده جنگلی خائیزی شرقی، منطقه حفاظت شده جنگلی خامین، منطقه حفاظت شده جنگلی دیل و منطقه حفاظت شده تنگ سولک هستند.
منطقه حفاظت شده خاییز که به گونه حیات وحش کل و بز معروف است دیگر گونه‌های جانوری و شکاری از جمله گرگ، گراز ،کفتار، شغال، جوجه تیغی، کاراکال (سیاه گوش) ، پلنگ، سنجاقک و انواع خزنده گان است پرندگان این منطقه را شامل کبگ، تیهو، شاهین ،بحری، عقاب ،بلوط خور، سارگپه ، را نیز در خود اسکان داده است.
بر اساس سرشماری سالانه حیات وحش، شمار گونه‌های جانوری منطقه حفاظت شده خاییز؛ یکی از زیستگاههای منحصربه‌فرد کل و بز کشور از رشد قابل ملاحظه‌ای برخوردار است.
منطقه حفاظت شده خائیز به عنوان یکی از مهمترین زیستگاههای حیات وحش کشور و کهگیلویه و بویراحمد در حوزه شهرستانهای کهگیلویه،گچساران و بهبهان خوزستان واقع شده است.
این منطقه حفاظت شده سال ۱۳۷۷ با توجه به نقش محیط زیستی و اکولوژی منطقه در جادادن گونه های جانوری و شکاری به عنوان منطقه حفاظت شده معرفی شد.
کمبود محیط بان
با توجه به وسعت، پراکندگی، وجود روستاهای اطراف این منطقه، حفاظت بهتر از آن نیازمند تامین نیروی انسانی و تجهیز پاسگاه‌های محیط بانی است.
سینایی همچنین گفت: این استان با داشتن ۳۱۲ هزار هکتار منطقه حفاظت شده و با توجه به توپوگرافی کوهستانی و صعب العبور بودن آن، با کمبود ۲۳۷ نفر نیروی محیط بان مواجه است.
سینایی افزود: در مجموع ۷۵ محیط بان هم اکنون از مناطق حفاظت شده کهگیلویه و بویراحمد محافظت می کنند که با استاندارد کشوری فصله بسیاری دارد.
وی ادامه داد: براساس استانداردهای کشوری و جهانی برای هر یک هزار هکتار منطقه حفاظت شده نیاز به یک نفر محیط بان است در حالی که در کهگیلویه و بویراحمد برای بیش از چهار هزار هکتار عرصه یک محیط بان خدمت می کند.
وی تاکید کرد که محیط بانان استان با وجود مشکلاتی مانند گستردگی وظایف، کمبود تجهیزات، کوهستانی بودن استان و پراکندگی مناطق با تمام توان از طبیعت و حیات وحش پاسداری می‌کنند.
وی عنوان کرد: در سال های اخیر محیط زیست تلاش کرده است محیط بانان را به تجهیزات روز محیط بانی مجهز کند چرا که بهره وری از تجهیزات به روز توسط محیط بانان می‌تواند به حفاظت هر چه بهتر محیط زیست بیانجامد به طوری که در حوزه پیشگیری از صید و شکار توسط شکارچیان و جلوگیری از آتش سوزی‌های پی در پی موثر واقع شوند.
مجموع ۴۱ هزار و ۶۶۱ هکتارمناطق حفاظت شده خائیز سرخ، خامین و دیل در محدوده گچساران ، ۱۷ هزار و ۵۰۸ هکتار بخشی از خائیز و سرخ در محدوده کهگیلویه ، ۱۲ هزار و ۸۱۲ هکتار حفاظت شده سولک و شکار ممنوع ماغر در محدوده بهمئی و ۲۸ هزار و ۲۲۰هکتار شکار ممنوع لار و بخشی از حفاظت شده خامین در محدوده باشت قرار دارد.
هفت منطقه حفاظت شده دنا با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامین با وسعت ۲۵ هزار ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با دو هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در استان وجود دارد.
در راس آن ها پارک ملی دنا و منطقه حفاظت شده دناست که با وسعتی معادل ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار دارای ۱۵۵ گونه جانوری پرنده، ۲۴ گونه جانوری پستاندار، ۲۰ گونه آبزی و ۳۹ خزنده است.
منطقه حفاظت شده دنا یکی از غنی ترین مناطق زیستی از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری در ایران و دنیاست که در سال ۲۰۱۰ میلادی از سوی سازمان یونسکو به عنوان اولین ذخیره گاه بعد از انقلاب، دهمین ذخیرگاه بیوسفری ایران و پانصد و پنجاهمین ذخیره‌گاه دنیا به ثبت رسید.