رییس مرکز اقیانوس شناسی خلیج‌فارس در حاشیه برگزاری این رزمایش گفت: یکی از اهداف این رزمایش در واقع ارزیابی عملکرد زنجیره هشدار تهیه شده برای موضوع هشدار سونامی بوده که باتوجه به وجود گسل فعال مَکُران در محدوده‌ی ۲ شهرستان چابهار در سیستان وبلوچستان و جاسک در هرمزگان امکان رخداد سونامی هست.
صمد حمزه‌ای در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: برخلاف رخداد زمین لرزه در پدیده سونامی فرصت محدودی برای فرار از محدوده خطر سونامی وجود دارد که در صورت تمرین و صدور هشدارهای مناسب امکان کاهش تلفات انسانی وجود دارد.
وی یادآورشد: پس از زلزله و سونامی ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ اندونزی و به بار آمدن تلفات جانی و مالی گسترده در کشورهای محدوده اقیانوس هند، کمیته بین الدولی اقیانوسی زیرنظر (UNESCO) به هماهنگی و برنامه‌ریزی جهت ایجاد سامانه هشدار سونامی اقیانوس هند پرداخت.
رییس مرکز اقیانوس شناسی خلیج‌فارس اضافه کرد: از زمان راه‌اندازی آن تاکنون آزمایش‌ها و تمرین‌های متعددی برای تایید کارآمدی و همچنین ارتقای سطح این سامانه اجرا شده است و امرو سوم آبانماه جاری نیز هفتمین تمرین سونامی به نام (IOWave۲۳) همزمان در میان ۲۴ کشور حوزه اقیانوس هند و در چهار سناریو اجرا است.
حمزه‌ای ادامه داد: براساس یکی از طرح‌های این رزمایش، زلزله‌ای با شدت ۹ ریشتر در ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه امروز سوم آبان در محدوده گسل مکران در نزدیکی سواحل جنوبی ایران رخ می‌دهد و تمرین سونامی طبق زمانبندی اعلام شده راس این ساعت آغاز می‌شود.
وی گفت: امکان رخداد سونامی در ایران به دلیل وجود گسل فعال مکران در محدوده‌ی شهرستان‌های چابهار و جاسک وجود دارد و برخلاف رخداد زمین لرزه، در پدیده سونامی فرصت محدودی برای فرار از محدوده خطر سونامی وجود دارد که در صورت تمرین و صدور هشدارهای مناسب می‌توان تلفات انسانی را کاهش داد.
آخرین سونامی در سواحل مکران، افزون‌بر چهار هزار کشته برجای گذاشت
رییس مرکز اقیانوس شناسی خلیج‌فارس گفت: آخرین رخداد سونامی در منطقه مکران در سال ۱۹۴۵ میلادی (برابر با ۱۳۲۴ شمسی) به وقوع پیوست که افزون‌بر چهار هزار نفر تلفات انسانی داشته است و بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌ای که تاکنون در فلات ایران و منطقه مکران ثبت شده، زلزله‌ای به بزرگی ۸٫۲ ریشتر بوده که به وقت جهانی در ۲۷ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی (سه شنبه، ۶ آذر ۱۳۲۴) رخ داد.
حمزه‌ای ادامه داد: زلزله و سونامی هفتم آذر ۱۳۲۴ به وقت ایران نیز مهم‌ترین رخداد شناخته شده در سده قبل در ساحل مکران ایران و پاکستان است، در ۲۸ نوامبر ۱۹۴۵ (به وقت جهانی هفتم آذر ۱۳۲۴)، یک زمین‌لرزه بزرگ در سواحل مکران (بلوچستان) در ناحیه مرزی بین ایران و پاکستان باعث ایجاد سونامی مخربی در دریای مکران و اقیانوس هند شد.
وی اضافه کرد: افزون‌بر چهار هزار نفر در امتداد سواحل مکران به دلیل این زلزله و سونامی کشته شدند، تلفات جانی و ویرانی در سواحل ایران، عمان و غرب هند نیز گزارش شد.
این مسوول خاطرنشان کرد: زمین‌لرزه بزرگ ساحل مکران در ساعت ۲۱ و ۵۶ دقیقه در ۲۷ نوامبر ۱۹۴۵ به وقت جهانی (سه‌شنبه، ۶ آذر ۱۳۲۴)، یک و ۲۶ دقیقه بامداد ۲۸ نوامبر ۱۹۴۵ (چهارشنبه هفت آذر ۱۳۲۴) به وقت ایران و سه و ۲۶ دقیقه بامداد به وقت هند رخ داده و امواج سونامی از سمت غرب به شرق افزایش ارتفاع داشته؛ به‌طوری‌که در نواحی غربی (ایران) ارتفاع آن حداکثر به یک متر و در بخش شرقی (پاکستان) به حدود ۱۵ متر رسیده است.
رییس مرکز اقیانوس شناسی خلیج‌فارس یادآورشد: نواحی مسکونی به دلیل تراکم پایین جمعیت و قرار گرفتن نقاط جمعیتی بر روی دریا، بارها دچار آسیب چندانی نشدند اما در بخش اسکله پسابندر، بسیاری از قایق‌ها دچار آسیب و غرق شدند و شدت زمین‌لرزه ۱۹۴۵ در سراسر منطقه بالا بود.
حمزه‌ای اظهار کرد: گزارش شده که در بخش‌های غربی و جنوبی کراچی حرکت‌های سطحی قوی حدود ۳۰ ثانیه به طول انجامید، اتصال کابل زیرآب بین کراچی و مسقط (عمان) آسیب دید و ارتباطات را مختل کرد، امواج سونامی باعث تخریب روستاهای ماهیگیری و صدمات زیادی به تاسیسات بندری شد.
وی گفت: زلزله‌ی بزرگ اندونزی در مورخه ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ میلادی مطابق با ۶ دی‌ماه ۱۳۸۳ با بزرگی ۹/۱ ریشتر در عمق ۳۰ کیلومتری زمین و در فاصله ۱۶۰ کیلومتری شمال غرب سواحل سوماترای اندونزی درون اقیانوس هند اتفاق افتاد که این زمین لرزه، سومین زلزله قدرتمند ثبت شده تاریخ و دومین زلزله طولانی ثبت شده در تاریخ پس از زمین‌لرزه ۱۹۶۰ والدیویا نام گرفت که به مدت هشت تا ۱۰ دقیقه مناطق اطراف را به لرزه درآورد.
رییس مرکز اقیانوس شناسی خلیج‌فارس اضافه کرد: سونامی حاصل از این زلزله باعث مرگ بیش از ۲۸۶ هزار نفر در ۱۴ کشور شد و یکی از مناطقی که با وجود فاصله بسیار از مرکز لرزه آسیب‌های جدی دیده بندر بیلا است، همچنین شدت و قدرت این زمین‌لرزه چنان بود که باعث شد تا کره زمین به میزان ۱۰ میلیمتر (۰٫۴ اینچ) تکان بخورد.
جاسک با ۶۰ هزار نفر جمعیت در فاصله ۳۳۲ کیلومتری شرق بندرعباس واقع شده است، این شهرستان به علت واقع شدن در انحنای جغرافیایی هرمزگان و مجاورت با دریایی مکران و تنگه هرمز از گذشته تا عصر حاضر دارای اهمیت بوده و موقعیت طبیعی‌اش آنرا عهده‌دار نقش‌های تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خاصی کرده است.
این شهرستان یکی از ۶ شهرستان بندری هرمزگان است که به علت واقع شدن در انحنای جغرافیایی استان و مجاورت با دریایی مَکُران و تنگه هرمز همواره دارای اهمیت بوده است و محور مهم در توسعه کریدور شمال به جنوب در کشور محسوب شده که در برخی اخبار منتشره سخن از مسیر ریلی برای آن به میان آمده است.