به گزارش ایرنا، کویر میقان اراک با مساحت ۵۰ هزار هکتار در شمال شرقی شهر اراک قرار دارد که حدود ۱۲ هزار هکتار آن را تالاب میقان فرا گرفته است.
بر اساس مطالعات سازمان منابع طبیعی کشور یک مورد کانون بحران فرسایش بادی در شمال کویر میقان وجود دارد که با اقدامات انجام شده تا ۸۰ درصد این کانون کنترل و مهار شده است.
به گفته کارشناسان حوزه منابع طبیعی اجرای بادشکن‌های غیر زنده همزمان با طرح‌های نهالکاری در مناطق بحرانی از جمله راهکارهای مهم برای مقابله با حرکت شن‌های روان و گرد و غبار در این منطقه است و با توجه به توسعه قطب‌های صنعتی خیرآباد و ایبک آباد در ۲ ضلع شمالی و جنوبی کویر نیاز است صنایع و معادن فعال در این منطقه با تخصیص اعتبارات لازم زمینه تسریع در اجرای این طرح‌ها در کویر میقان اراک را فراهم کنند.
اجرای طرح‌های بادشکن‌های غیر زنده
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان اراک اجرای طرح‌های بادشکن‌های غیر زنده را از جمله اقدامات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی برای مقابله با حرکت شن و گرد و غبار در کویر میقان این شهر عنوان کرد و گفت: در راستای مقابله با حرکت شن‌های روان کویر میقان اراک ۸۲ کیلومتر بادشکن غیر زنده از سال ۹۵ تا کنون در شمال و جنوب کویر اجرا شده و اجرای طرح‌های جدید نیازمند تخصیص منابع مالی به این منطقه است.
«محمد رضایی» افزود: بادشکن‌های غیر زنده به تنهایی تاثیر زیادی در کاهش گرد و غبار منطقه کویر میقان اراک ندارند و تنها از پیشروی شن‌های روان جلوگیری می‌کنند و برای جلوگیری از کاهش اثرات شن‌های روان در منطقه باید از روش‌های بیومکانیک و توسعه پوشش گیاهی استفاده شود.
وی ادامه داد: ۲۰۰ میلیارد ریال منابع مالی از سال ۹۵ تا کنون برای ایجاد بادشکن‌های غیر زنده هزینه شده و مصالح مورد نیاز اجرا این طرح از نی، سرشاخه درختان و بوته‌های هرس شده موجود در کویر میقان اراک تامین شده‌است.
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان اراک خاطرنشان کرد: بیش از هفت هزار هکتار نهالکاری و بوته کاری از نوع گونه‌های آتریپلکس. تاغ و قره داغ به صورت دست کاشت در اراضی ملی ضلع شمال، غرب و جنوب کویر اجرا شده و قرق ۳۰ ساله این مناطق موجب بازگشت بیشتر گونه گیاهی بومی در منطقه شده است.
رضایی اظهار کرد: با توجه به صنعتی بودن شهر اراک به ویژه توسعه قطب‌های صنعتی خیرآباد و ایبک آباد در ۲ ضلع شمالی و جنوبی کویر نیاز است صنایع و معادن فعال دراین منطقه با تخصیص اعتبارات لازم سرعت بیشتری به اجرای طرح‌ها بخشیده و سهم خود را در این زمینه عملیاتی کنند.
وی افزود: با تامین اعتبار لازم ایجاد بادشکن غیر زنده همزمان با نهالکاری در مناطق بحرانی کویر میقان اراک در دستور کار اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی قرار دارد.
شهرک صنعتی خیرآباد آماده همکاری برای اجرای طرح بیابان زدایی کویر میقان
مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شهرک های صنعتی استان مرکزی در این خصوص گفت: شهرک‌های صنعتی ۲ سند بالا دستی دارند که یکی از این سندها، سند حفاظت تالاب بوده و توسط اداره کل محیط زیست استان منتشر شده و یکی قانون هوای پاک است که قانون بالادستی تمامی آنها به شمار می‌رود.
«مهدی مرتضایی» افزود: این اسناد چند تکلیف برای شهرک صنعتی خیرآباد مشخص کردند که ایجاد فضای سبز نخستین تکلیف این شهرک به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: بر این اساس شهرک صنعتی خیرآباد نسبت به درختکاری در معابر و ورودی این شهرک اقدام کرده و فضای سبز ایجاد کرده است، تمامی واحدهای صنعتی این شهرک نیز باید ۱۰ تا ۱۵ درصد داخل واحد خود را به ایجاد فضای سبز اختصاص دهند.
مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شهرک های صنعتی استان مرکزی با یادآوری ایجاد تصفیه خانه فاضلاب در شهرک صنعتی خیرآباد گفت: تمامی واحدهای صنعتی شهرک صنعتی خیرآباد به این فاضلاب متصل هستند و با ایجاد این تصفیه خانه اجازه ورود فاضلاب صنایع در قالب چاه جذبی به داخل زمین داده نمی‌شود.
مرتضایی خاطرنشان کرد: اقدام سوم شهرک صنعتی خیرآباد که بر اساس سند زیست محیطی اراک انجام شده‌است، گاز رسانی به صنایع بوده که اکنون تمامی واحدهای صنعتی این شهرک از نعمت گاز طبیعی برخوردار بوده و سال هاست که از سوخت گاز استفاده می‌کنند.
وی اظهار کرد: واحدهای آلاینده که اقدامات ریخته‌گری در آنها انجام می‌شد از دیگر موضوعاتی بود که در تالاب میقان اراک مطرح بود که این واحدها به محیط زست معرفی شدند.
مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شهرک‌های صنعتی استان مرکزی استقرار صنایع در قسمت‌های تخصصی از دیگر اقدامات شهرک صنعتی خیرآباد بر اساس قانون هوای پاک عنوان کرد و گفت: این شهرک با تایید اداره کل محیط زیست استان قسمت بندی شده و واحدها صنعتی بر اساس فعالیت آنها از جمله قسمت فلزی و تولیدات مواد غذایی زمین تهیه و در قسمت تخصصی خود مستقر شده‌اند.
مرتضایی خاطرنشان کرد: اجرای این مهم جلوگیری از بی نظمی در شهرک صنعتی خیرآباد و افزایش نظارت محیط زیست استان مرکزی بر صنایع را به همراه دارد.
وی ادامه داد: بر اساس دستورالعمل محیط زیست، صنایع بر اساس میزان آلایندگی به هفت رده تقسیم بندی شده‌اند و صنایع مستقر شده در این شهرک بیشتر تا رده چهار هستند و صنایع به شدت آلاینده در این شهرک حضور ندارند.
مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شهرک‌های صنعتی استان مرکزی خاطرنشان کرد: بیشتر صنایع مستقر در شهرک صنعتی خیرآباد کم آببر هستند که این مهم نقش مهمی در کاهش مصرف آب و تولید فاضلاب در این شهرک به همراه دارد.
مرتضایی با یادآوری تاثیر ساخت و ساز صنایع ، ایجاد فضای سبز و بلوار شهرک صنعتی خیرآباد بر حرکت شن‌های روان گفت: این شهرک در بستر ماسه و شن قرار می‌گیرد و اقداماتی که در این شهرک انجام می شود تاثیر بسزایی در تثبیت خاک به همراه داشته و مانع از پراکنش خاک می‌شود و ایجاد شهرک صنعتی در این بستر یک حرکت زیست محیطی به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: کاشت قره داغ توسط منابع طبیعی استان مرکزی در کویر میقان اراک به یک شکل و ایجاد شهرک صنعتی نیز به شکل دیگر جلوگیری از حرکت شن‌های روان در کویر میقان را به همراه دارد و شهرک سازی در این بستر تاثیر بیشتری بر جلوگیری از حرکت ریزگردها به همراه دارد.
مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شهرک‌های صنعتی استان مرکزی خاطرنشان کرد: در محدوده‌ای از حاشیه کویر میقان اراک که بر اساس تصویب اداره کل محیط زیست استان برای شهرک سازی اختصاص یافته، خاک به ۲ شکل راه سازی و ایجاد فضای سبز توسط صنایع کنترل می‌شود.
مرتضایی یادآور شد: در راستای جلوگیری از حرکت شن‌های روان اکنون کاشت اتریپلکس و قره داغ در مناطق بحرانی کویر میقان اراک توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی در حال انجام است و در صورتی که برای اجرای طرح‌های بیابان زدایی از این شهرک خواستار مشارکت باشند این شهرک در قالب برنامه‌های مشارکتی توسعه فضای سبز می‌تواند با این اداره کل همکاری کند.
وی ادامه داد: شهرک صنعتی خیرآباد متعهد شده است ۱۰ درصد شهرک را به اجرای فضای سبز اختصاص دهد و با اعلام اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی این شهرک می‌تواند در قالب این ۱۰ درصد، طرح های بیابان زدایی یا تثبیت خاک با این اداره کل مشارکت کند.
مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شهرک‌های صنعتی استان مرکزی گفت: مقرر شده است ۱۰ هزار اصله نهال توسط شهرک صنعتی خیرآباد در این شهرک کشت شود که این شهرک آمادگی دارد در قالب مشارکت در اجرای طرح‌های بیابان زدایی و فضای سبز شهرک ۱۰ هزار اصله اتریپلکس در کویر میقان اراک کشت کند.
کاشت گیاهان و اجرای بادشکن‌های غیر زنده نقش مهمی در کنترل گرد و غبار کویر میقان اراک دارد
رئیس شورای اسلامی روستای ایبک آباد اراک نیز در این خصوص گفت: گیاهان و اجرای طرح‌های بادشکن در کویر میقان اراک نقش مهمی در کنترل ریزگردها و انتقال گرد و غبار به سمت این روستا، شهر داود آباد و شهرهای اطراف کویرمیقان داشته است.
«عباس آقابیگلویی» افزود: صنایع آلاینده مستقر در شهرک‌های صنعتی هیچ‌گونه کمکی به روستاهای اطراف نکرده‌اند و پیگیری‌های انجام شده نیز به جایی نرسیده است.
توسعه ۲۰۰ هکتاری شهرک صنعتی خیرآباد
مدیر شهرک خیرآباد اراک نیز این خصوص گفت: ۲۰۰ هکتار زمین به فاز توسعه‌ای شهرک خیرآباد این شهر اختصاص یافته که تعدادی از واحدهای صنعتی در این منطقه مستقر و عملیات اجرایی ساخت آنها آغاز شده است.
«احسان محتشم زاده» افزود: ایجاد شهرک صنعتی در این منطقه موجب جلوگیری از بروز گرد و غبار در منطقه می‌شود.
مدیر شهرک خیرآباد اراک خاطرنشان کرد: علاوه بر این ۲۰۰ هکتار، ۱۵۰ هکتار نیز برای ایجاد کارگاه آندسازی اختصاص یافته که صنایع بزرگ مستقر در این شهرک می‌توانند از محل مسئولیت اجتماعی برای جلوگیری از حرکت گرد و غبار و ریزگردها با منابع طبیعی همکاری داشته باشند.
محتشم زاده افزود: بر اساس برنامه ریزی‌های انجام شده ۲۰ شرکت در فاز توسعه‌ای شهرک صنعتی خیرآباد مستقر می‌شوند که ساخت و ساز، جدول گذاری و آسفالت این منطقه نقش مهمی در کنترل ریزگردها دارد.
در مجموع اداره کل منابع طبیعی استان طرح‌های قابل توجهی در جلوگیری از پخش ریزگردها و ورود به شهر اراک انجام داده است اما محدوده کویر میقان به غیر از تالاب حدود ۴۰ هزار هکتار است که کنترل ریزگردها در تمامی مساحت این مجموعه نیازمند اعتبارات بیشتری است که صنایع مستقر در ۲ شهرک خیرآباد و ایبک‌آباد که در محدوده کویر هستند باید در حوزه حمایت مالی داشته باشند.
استان مرکزی با ۲۹ هزار و ۵۳۰ کیلومتر مربع وسعت، حدود یک و ۸۲ صدم درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده که ۷۰ درصد آن را عرصه های منابع طبیعی تشکیل می دهند.