تهران- ایرنا- سفیر ترکیه در ایران با تاکید بر لزوم همکاری‌های دانشگاهی بین دو کشور گفت: در ترکیه پنج دانشگاه دارای گروه زبان فارسی است و هر کدام از این گروه‌ها سالانه حدود ۳۰ دانشجو پذیرش می‌کنند. خواسته دولت ترکیه این است که به منظور گسترش تعاملات علمی در دانشگاه تهران نیز مانند دانشگاه علامه طباطبایی گروه زبان ترکی راه‌اندازی شود.

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، پروفسور حجابی کرلانگیچ، در این دیدار با رییس دانشگاه تهران که در محل دفتر رییس دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار داشت: دانشگاه تهران یکی از ریشه‌دارترین دانشگاه‌های منطقه است و برای من جایگاه ویژه‌ای دارد و علاقمندی من به دانشگاه‌های ایران به خصوص دانشگاه تهران، علاقه‌ای وافر است.

وی با اشاره به علاقمندی دولت ترکیه برای تعامل با ایران در زمینه علم و فناوری، به سابقه حضور خود در دانشگاه آنکارا به عنوان معاون این دانشگاه اشاره کرد و گفت: وقتی ارتباط دانشگاهی بین دو کشور مطرح می‌شود، اولین محوری که به ذهن می‌رسد گسترش همکاری‌ها در زمینه تاسیس گروه‌های زبان فارسی و زبان ترکی در دانشگاه‌های دو کشور است. هر چند تاسیس این گروه‌ها موثر است، ولی کافی نیست.

پروفسور حجابی کرلانگیچ افزود: در ترکیه، ۵ دانشگاه دارای گروه زبان فارسی است و هر کدام از این گروه‌ها سالانه حدود ۳۰ دانشجو پذیرش می‌کند. در ایران نیز از سال ۲۰۰۴ تاکنون گروه زبان ترکی در دانشگاه علامه طباطبائی دایر است اما خواسته دولت ترکیه این است که در دانشگاه تهران نیز گروه زبان ترکی راه‌اندازی شود. البته در زمینه‌های مهندسی، کشاورزی و انتقال فناوری نیز علاقمند همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایران هستیم.

مقیمی: تعاملات دانشگاهی ایران و ترکیه مورد غفلت واقع شده است

سید محمد مقیمی رییس دانشگاه تهران نیز در این دیدار با ابراز علاقه برای گسترش همکاری‌های علمی بین‌المللی بین دانشگاه تهران و دانشگاه‌های بزرگ کشور ترکیه در همه حوزه‌های علمی گفت: امیدواریم این تعاملات به گونه ای توسعه یابد که هر دو کشور اسلامی بتوانیم با به اشتراک گذاشتن نقاط قوت یکدیگر، در زمینه تقویت جایگاه علمی هم‌افزایی داشته باشیم.

وی افزود: در تعاملات بین دانشگاهی ایران و ترکیه، با نوعی غفلت مواجه بوده‌ایم؛ به‌رغم همه اشتراکات، تعاملات دانشگاه‌های دو کشور اثربخش نبوده است و نظام‌های دانشگاهی ما پیوند قابل توجهی در زمینه‌هایی نظیر فرصت‌های مطالعاتی، ایجاد رشته‌های مشترک و دیگر فعالیت‌های علمی مشترک نداشته‌اند.

رییس دانشگاه تهران با اشاره به اشتراکات فرهنگی فراوان و روابط فرهنگی نزدیک بین دو ملت ایران و ترکیه، گفت: شرایط جهان می‌طلبد که ارتباطات دو کشور ایران و ترکیه گسترش بیشتری پیدا کند، به ویژه با توجه به شرایطی که امروز در غزه شاهد هستیم. تجمع باشکوه مردم ترکیه در حمایت از مردم غزه، نشان‌دهنده تعصب ارزشمندی است که مردم شریف ترکیه نسبت به مسائل کشورهای اسلامی و سرنوشت جهان اسلام دارند.

مقیمی افزایش همبستگی و گسترش روابط دو کشور را مستلزم تقویت ارزش‌های مشترک در موضوعات بین‌المللی و منطقه‌ای، فرهنگی و دانشگاهی دانست و تصریح کرد: دولت آیت‌الله رئیسی، اولویت خاصی برای توسعه روابط با کشورهای همسایه و کشورهای مسلمان قائل است و گسترش تعاملات دو کشور ایران و ترکیه باعث تقویت جهان اسلام می‌شود.

نقش گسترش همکاری‌های علمی در پایداری، ماندگاری و اثربخشی روابط کشورها

وی با بیان اینکه دانشگاهیان با گسترش همکاری‌های علمی بین‌المللی می‌توانند در پایداری، ماندگاری و اثربخشی روابط کشورها نقش‌آفرین باشند، بیان داشت: اعتقاد داریم برای اینکه دیپلماسی علمی بتواند مایه قوام دیپلماسی سیاسی شود، نیازمند هم‌اندیشی بیشتر سیاستمداران و دانشگاهیان هستیم و در چارچوب این هم‌اندیشی، ضمن یافتن راهکارهایی برای توسعه محتواهای ارتباطات دانشگاهی، نهادسازی‌هایی نیز در این زمینه انجام دهیم.

۵۳ تفاهم‌نامه بین دانشگاه تهران و دانشگاه‌های ترکیه طی دو دهه اخیر

رییس دانشگاه تهران گفت: ۵۳ تفاهم‌نامه فی‌مابین دانشگاه تهران و دانشگاه‌های مختلف ترکیه طی دو دهه اخیر به امضا رسیده است. وقتی حجم تبادلات و تعاملات علمی این دانشگاه با دانشگاه‌های ترکیه در زمینه‌های مختلف اعم از تبادل دانشجو و استاد، تحقیقات مشترک و سایر برنامه‌ها بررسی می‌شود، نشان می دهد که این تعاملات ناچیز است به گونه‌ای که در حال حاضر فقط ۱۵ دانشجو از کشور ترکیه در دانشگاه تهران در رشته‌های علوم انسانی، حقوق و هنرها مشغول به تحصیل هستند و این نمی‌تواند منعکس‌کننده ظرفیت‌های واقعی تعاملات علمی بین دو کشور باشد.

پیشنهاد نهادسازی بین دانشگاه‌های بزرگ ایران و ترکیه

مقیمی در ادامه، به یک دهه تجربه تعاملات سازمان‌یافته بین دانشگاه‌های بزرگ ایران و روسیه در قالب برگزاری هفت دوره اجلاس روسای این دانشگاه‌ها در تهران و مسکو اشاره کرد و اظهار داشت: در دیدار با سفیر چین در تهران و همچنین رییس دانشگاه نانجینگ نیز در زمینه برگزاری اجلاس روسای دانشگاه‌های بزرگ ایران و چین توافق صورت گرفت؛ که برگزاری این رویداد مشترک یک گام فراتر از انعقاد تفاهم‌نامه‌های بین دانشگاهی برای گسترش روابط علمی است. ابتکار برگزاری اجلاس روسای دانشگاه‌های بزرگ ایران و سایر کشورها می‌تواند در تعامل با دانشگاه‌های بزرگ ترکیه نیز اجرایی شود.

وی به استقرار دبیرخانه اجلاس روسای دانشگاه‌های بزرگ ایران در دانشگاه تهران اشاره کرد و گفت: دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، امیرکبیر، شهیدبهشتی، تربیت مدرس، علامه طباطبائی، خواجه نصیرالدین طوسی، الزهراء (س)، فردوسی مشهد، شیرا ز، تبریز، اصفهان و صنعتی اصفهان به عنوان ۱۴ دانشگاه عضو این اجلاسیه هستند.

رییس دانشگاه تهران افزود: تعاملات و هم‌اندیشی‌هایی که به طور مستمر بین روسای این دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد مایه هماهنگی سیاست‌ها و پررنگ‌تر شدن نقش دانشگاه‌ها در عرصه‌های مهم نظیر تدوین برنامه هفتم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است.

آخرین وضعیت تاسیس شعبه دانشگاه تهران در عراق و گرجستان

مقیمی در بخش دیگر سخنانش، به برنامه ایجاد شعبه دانشگاه تهران در کشورهای هدف اشاره کرد و با اعلام اینکه کشور ترکیه یکی از کشورهای هدف دانشگاه تهران برای راه‌اندازی شعبه است، گفت: شعبه دانشگاه تهران در دو کشور عراق و گرجستان در آستانه تاسیس است. همچنین برخی کشورهای حوزه خلیج فارس، شبه قاره هند و آسیای میانه نیز به عنوان کشورهای هدف راه‌اندازی شعبه دانشگاه تهران در نظر گرفته شده‌اند. در پی سفر اخیر رئیس‌جمهور کشورمان به آفریقای جنوبی نیز در نامه‌ای به دکتر رئیسی، آمادگی دو دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران برای افتتاح شعبه دو دانشگاه در ژوهانسبورگ اعلام شد.

وی افزود: مشوق‌هایی را برای اساتید تعیین کرده‌ایم که اگر دوره فرصت مطالعاتی را در دانشگاه‌های کشورهای همسایه بگذرانند، مزایایی به ایشان اختصاص پیدا کند. البته برای توسعه پیوندهای دانشگاهی بین ایران و ترکیه لازم است مشوق‌های بیشتری در نظر گرفته شود.

دانشگاه تهران در ۱۳ گروه و رشته علمی در فهرست ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار دارد

رییس دانشگاه تهران در این دیدار، به تشریح جزئیات جایگاه جهانی دانشگاه تهران در حوزه‌های مختلف علم نیز پرداخت و گفت: بر اساس رتبه‌بندی موضوعی شانگهای در سال ۲۰۲۳، دانشگاه تهران در رشته منابع آب با رتبه ۳۷ جهانی دارای بهترین رتبه در میان دانشگاه‌های ایرانی است و بر اساس همین رتبه‌بندی، حضور دانشگاه تهران در میان ۷۵ دانشگاه برتر دنیا در رشته‌هایی نظیر مهندسی مکانیک، مهندسی پزشکی، مهندسی عمران و مهندسی معدن؛ قرارگیری در بین ۱۰۰ دانشگاه اول دنیا در علوم کشاورزی و رشته‌های علوم و فناوری ابزار و علوم و صنایع غذایی و حضور در فهرست ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا در علوم دامپزشکی و همچنین رشته‌های مهندسی برق و الکترونیک، علوم و مهندسی کامپیوتر، علوم و مهندسی انرژی و علوم و فناوری حمل‌ونقل، زمینه مناسبی برای گسترش همکاری‌های علمی بین‌المللی در این عرصه‌ها ایجاد می‌کند.

وی، رشد علمی چشمگیر در برخی رشته‌های کلیدی را نتیجه همت اعضای هیات علمی و پژوهشگران دانشگاه تهران دانست و توضیح داد: در ویرایش ۲۰۲۲ رتبه‌بندی موضوعی شانگهای شاهد بودیم که دانشگاه تهران در رشته مهندسی مکانیک جزو ۱۵۰ دانشگاه برتر دنیا، در مهندسی عمران جزو ۲۰۰ دانشگاه، در منابع آب جزو ۷۵ دانشگاه، در علوم کشاورزی جزو ۲۰۰ دانشگاه، در مدیریت جزو ۳۰۰ دانشگاه و در علوم و مهندسی محیط زیست جزو ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار داشت؛ اما جایگاه دانشگاه تهران در این رشته‌ها بر اساس ویرایش ۲۰۲۳ شانگهای به طور چشمگیری بهبود پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که در رشته‌های مهندسی مکانیک و مهندسی عمران در فهرست ۷۵ دانشگاه اول دنیا، در منابع آب در جایگاه ۳۷ دنیا، در علوم کشاورزی جزو ۱۰۰ دانشگاه برتر، در رشته مدیریت جزو ۲۰۰ دانشگاه اول دنیا و در رشته علوم و مهندسی محیط زیست نیز جزو ۴۰۰ دانشگاه اول دنیا قرار گرفته است.

راه‌اندازی دفتر پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در دانشگاه آنکارا

الهام امین‌زاده معاون بین‌الملل دانشگاه تهران نیز در این دیدار، در کنار شکل‌های متداول همکاری‌های بین دانشگاهی نظیر تبادل استاد و دانشجو، اجرای طرح‌های مشترک تحقیقاتی، انتشارات مشترک، راهنمایی مشترک پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها و …، از برگزاری هفته فرهنگی دانشگاه‌های ایران و ترکیه، برگزاری نمایشگاه‌های کتب خطی، شکل‌گیری همکاری‌های بین دانشگاهی با محور گردشگری، اعزام اساتید دانشگاه‌های ایران و ترکیه برای فرصت مطالعاتی، راه‌اندازی دفتر پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در دانشگاه آنکارا و راه‌اندازی گروه زبان ترکی در دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران به عنوان محورهای عملیاتی برای گسترش همکاری‌های دانشگاهی ایران و ترکیه نام برد.

محمودرضا دلاور مدیرکل اعضای هیات علمی و دانشجویان بین‌الملل دانشگاه تهران نیز از حوزه‌هایی نظیر تغییر اقلیم، آب، مدیریت بحران، کشاورزی، انرژی، خودرو، محیط زیست، بحران مهاجرین، فناوری‌های دیجیتال، فناوری فضایی، فناوری اطلاعات، اینترنت اشیاء، علوم شناختی و مدیریت زمین و کاداست به عنوان عرصه‌های تحقیقاتی مهم مورد علاقه دو کشور یاد کرد و ابراز امیدواری نمود همکاری‌های جدی در زمینه توسعه کرسی‌های مشترک، اقتصاد دیجیتال و توسعه فرهنگی، انجام بازدیدهای علمی و فرهنگی مشترک و آینده‌پژوهی در زمینه علم و فناوری بین ایران و ترکیه رقم خورد.

فریده علوی رییس دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی، دکتر عبدالمجید اسکندری مدیرکل امور بین‌الملل دانشگاه تهران، دکتر فرزانه اعظم لطفی رئیس مرکز پژوهشی آسیا دانشگاه تهران (UTARC) و دکتر سید طاها مرقاتی حقوقدان و دانشیار دانشگاه تهران نیز به بیان دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود برای توسعه روابط علمی بین ایران و ترکیه پرداختند.