به گزارش ایرنا، مخزن گازی مختار در استان کهگیلویه و بویر احمد و در فاصله ۱۰ کیلومتری شهر یاسوج واقع شده است، البته وجود گاز در مخزن مختار با حفر نخستین چاه اکتشافی در سال ۱۳۶۹ اثبات شد.
میدان گازی مختار سال ها در پیچ و خم وعده ها باقی ماند تا اینکه پس از سال ها انتظار این میدان گازی در دولت سیزدهم تعیین تکلیف شد.
سال ۱۴۰۰ ، سید علی احمد زاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد خواستار تعیین تکلیف میدان گازی مختار توسط وزارت نفت شد. وی گفت: راه اندازی میدان گازی مختار از مطالبات و خواسته‌های به حق مردم منطقه از مجموعه وزارت نفت است.
میدان گازی یا میدان گاز طبیعی ( Natural gas field ) به مخزن طبیعی گاز طبیعی می‌گویند که طی میلیون‌ها سال در اثر فعل و انفعالات شیمیایی بر روی بقایای جانداران مدفون شده در زمین به وجود می‌آید و این میادین اغلب در کنار میادین نفتی یافت می شوند.
میدان گازی مختار یاسوج با تولید بیش از ۲۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی ذخیره شده در ۱۰ کیلومتری این شهر یاسوج قرار دارد و یکی از ظرفیت های مهم اقتصادی در استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب می شود.
طبق اعلام معاون وزیر نفت، بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، این طرح در ۲ مرحله اجرا و با توسعه این میدان، روزانه ۱۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزوده می‌شود.
مجید چگنی گفت: این طرح مهم، طبق سیاست‌های کلان وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران به‌منظور کمک به حل مسئله ناترازی فصلی گاز و تقویت شبکه گاز کشور طراحی شده و به مرحله اجرا رسیده است که با اجرای این طرح، بیش از ۲ هزار نفر نیروی متخصص بومی به‌مدت سه سال مشغول به‌کار می‌شوند و اعتبار در نظر گرفته‌شده برای تکمیل آن، ۴۲۰ میلیون یورو است.
میدان گازی مختار آغازگر تحولات چشمگیر
استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز پیش از این گفته بود که حدود ۱۱ حلقه چاه در میدان گازی مختار حفر می شود و بهره برداری از این مخزن گازی در سفر دوم دولت به فضل الهی آغاز خواهد شد.
سید علی احمدزاده، همچنین دستور وزیر نفت در خصوص بهره برداری از منطقه گاز مختار را کاری بزرگ دانست و بیان کرد: پیمانکار انتخاب شده است و تجهیز کارگاه انجام شده است.حتما باید برای گاز شیرین کردن تاسیساتی ایجاد شود که اشتغال پایدار خواهد داشت.
وی ادامه داد: میدان گازی مختار، بخش زیادی از گاز کشور را می تواند تامین کند و کمبود گاز کشور را در فصل زمستان جبران می کند.
استاندار گفت : برآورد این است که تا ۱۵ سال می تواند کل گاز ایران را تامین کند و البته کار لرزه نگاری یک فاز آن با هلیکوپتر آغاز می شود و تا کل مخزن شناسایی شود.
احمدزاده اضافه کرد: اجرای این طرح موجب رونق اقتصادی منطقه، ایجاد فرصت های شغلی فراوان و نیز پایداری گاز در شبکه سراسری می شود.
وی تاکید کرد: یونیت هایی ( دستگاه های گاز شیرین کن)که قرار است ایجاد شود حداقل در کمترین تراز ۵۰۰ نفر شغل ایجاد می کند که پیش بینی می شود تا هزارفرصت شغلی در این رابطه ایجاد شود.
گفتنی است علی رغم تماس های مکرر خبرنگار ایرنا مرکز یاسوج با مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد وی پاسخگو نبوده است.
مخزن مختار از میادین هیدروکربوری توسعه نیافته کشور است که از نظر نزدیکی به مراکز پرجمعیت و خطوط لوله گاز، میدانی ایده‌آل برای ذخیره‌سازی محسوب می‌شود.
پس از اتمام دوره پنج ساله تولید از مخزن مختار، امکان بهره‌برداری از آن به‌عنوان یک مخزن ذخیره‌سازی گاز فراهم می‌شود، در این مرحله ظرفیتی در حدود ۱,۲۵ میلیارد متر مکعب در مخزن ایجاد می‌شود تا در هشت ماه گرم سال روزانه پنج میلیون متر مکعب در مخزن ذخیره و در ماه‌های سرد سال روزانه ۱۰ میلیون متر مکعب از آن تولید کنیم.
این پروژه با ایجاد اشتغال برای ۴۰۰ نفر به صورت مستقیم و با هدف تولید روزانه هشت میلیون متر مکعب گاز بشکه میعانات گازی ایجاد خواهد شد.
به علت وضعیت خاص فیزیکی منبع طبیعی گاز، قابلیت تزریق و ذخیره گاز در فصول گرم گرم سال برداشت در فصول سرد سال و تراز نمودن شبکه را دارا است.
این میدان گازی در استان کهگیلویه و بویر احمد و فاصله ۱۰ کیلومتری شهر یاسوج واقع شده است.
برنامه های پیش رو برای توسعه میدان گازی مختار
وی گفت: طبق تعریف اولیه طول این میدان ۱۸ کیلومتر و عرض متوسط چهار کیلومتر دارد و این میدان، مخزن حجیم و قابل توجهی است که با حفاری این چاه تا هشت ماه آینده باید مطالعه دقیق آن نهایی شود.
مدیر پروژه میدان گازی مختار تاکید کرد: در فاز بعدی از این میدان روزانه پنج میلیون تا هشت میلیون متر مکعب گاز برداشت می شود، باید در نظر داشت که در فصل سرد حتی یک میلیون متر مکعب گاز نیز ارزش پیدا می‌کند.
اژدری ابراز کرد: ذخیره‌سازی در کل کشور در حال انجام است، طرح‌هایی از سال ۸۶ شروع شد و در سال ۹۵ پایان یافت که از این میادین نزدیک به ۲۵ میلیون متر مکعب برداشت می‌شود، با مطالعه و راه‌اندازی میدان گازی مختار و چند میدان دیگر که در ایلام و چند شهر دیگر وجود دارد، میزان ۲۵ میلیون متر مکعب برداشت را به حدود ۱۱۵ میلیون متر مکعب می‌رسانیم.
وی بیان کرد: بنابراین میادین مستقل پراکنده‌ای که از آن به عنوان میادین ذخیره‌سازی یاد می‌شود، برداشت گاز را به روزی ۱۱۵ میلیون متر مکعب در ماه‌های سرد سال می‌رساند.
اژدی تصریح کرد: در کشور برای از بین بردن ناترازی گاز باید میادین گازی را به مخازن ذخیره‌سازی گاز تبدیل کنیم، به این صورت که در هشت ماه گرم سال گاز شیرین را از خطوط انتقال سراسری به مخازن مستقل تزریق کنیم، تا در فصل زمستان مورد استفاده قرار می‌گیرد. میدان گازی مختار یکی از کاندیداهای اولویت اول برای این مخازن بوده است.
مطالبی مبنی بر اینکه هنوز گاز از قلب زمین‌های «مختار» در شهرستان بویراحمد بیرون نیامده، نزدیک به ۴۰۰ بلوط دانه‌زاد بدون اجازه و اطلاع منابع طبیعی قطع شده است در روزهای اخیر دست به دست می چرخید.
برای بررسی موضوع و روشن شدن زوایای این موضوع خبرنگار ایرنا مرکز یاسوج در سفری و به همراه تعدادی از مدیران اجرای پروژه در منطقه حاضر می شود و به گفت و گو با آن ها پرداخته است.
مهدی روشنفکر نماینده مردم بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی پیش تر اعلام کرده بود که بر اساس ارزیابی ها سالانه در این استان با هدف تأمین سوخت در مناطق غیربرخوردار از شبکه گازرسانی، بین ۱۰ تا ۱۵ هزار اصله درخت توسط مردم قطع می‌شوند و با گازرسانی ۱٠٠ درصدی به استان از این معضل جلوگیری خواهد شد.
محمد علی اژدری می افزاید که مکلف هستیم که در کوتاه‌ترین زمان ممکن حفاری کنیم اگرچه محاسبات پیچیده مخازن یکی از پارامترهای اساسی در انتخاب موقعیت حفاری است، اما استقرار در ناحیه کم تراکم منابع طبیعی نیز یکی از پارامترهایی بود که مورد نظر قرار گرفت.
وی ادامه داد: به منظور اهمیت منابع طبیعی و محیط زیست منطقه، یک سری تأسیسات حذف شدند و از یک سری موارد عبور کردیم برای نمونه هلی پد حذف و کمپ را جابجا کردیم.
مدیر پروژه میدان گازی مختار تاکید کرد: پیمانکار قرار است که چنانچه درختی هم قطع شود به همان میزان کاشتن درخت‌هایی را با هماهنگی منابع طبیعی در دستور کار قرار دهد.
اژدری تصریح کرد: موضوع پدافند غیرعامل و تأمین گاز در میان است، منظور از پدافند غیرعامل ایجاد استقلال در تأمین گاز نقاط دور از دسترس یا شهرهای سردسیری است که بخاطر کمبود گاز دچار کسری می‌شوند.
مدیر پروژه میدان گازی مختار ابراز کرد: یاسوج شهر سردسیری است و زمستان با بارش برف و باران روبرو است، تکمیل طرح ذخیره‌سازی و تولید روزانه بین پنج تا هشت میلیون متر مکعب گاز به راحتی می‌تواند یاسوج را از خط لوله سراسری مستقل کند.
وی گفت: راه‌اندازی میدان گازی موجب اشتغال زایی برای ۴۰۰ نفر و رونق اقتصادی و آبادانی منطقه می‌شود و پشتوانه قوی برای تأمین کسری گاز زمستانه است.
اژدری بیان کرد: تاکنون سیاست‌های کلان به این صورت بوده که گازرسانی به روستاهای بالای ۲۰ خانوار صورت بگیرد، اگر بتوانیم ظرفیت ذخیره‌سازی را بالا ببریم و ناترازی را به حداقل برسانیم، گازرسانی به روستاهای کمتر از ۲۰ خانوار نیز در دستور کار قرار می گیرد.
اژدری بیان کرد: تاکنون سیاست‌های کلان به این صورت بوده که گازرسانی به روستاهای بالای ۲۰ خانوار صورت بگیرد، اگر بتوانیم ظرفیت ذخیره‌سازی را بالا ببریم و ناترازی را به حداقل برسانیم، گازرسانی به روستاهای کمتر از ۲۰ خانوار نیز در دستور کار قرار می گیرد.
اجرای پروژه میدان گازی مختار یک ضرورت ملی است
معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: اجرای میدان گازی مختار ۲ وجه کاملا متفاوت دارد که یک وجه آن استانی استانی است و با دید اشتغال و درآمد به آن نگاه می شود.
سید احسان عسکری افزود: وجه دوم و اصلی آن مخزن متوسطی است که ابعاد آن حدود ۲۵ کیلومتر در ۶ کیلومتر است و به عنوان مخزن ذخیره ای عمل می کند.
وی تاکید کرد: در فصل زمستان یک ناترازی در انتهای شبکه گاز در استان های شمال کشور وجود دارد و حتی در این استان کارخانه های بزرگی همچون سیمان یاسوج، سیمان مارگون، آجر دهدشت وجود دارد و همه این صنایع در فصل زمستان تعطیل می شوند زیرا که گاز نیست (کسری وجود دارد) و کارگران از کار بیکار می شوند.
معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: با توجه به ضرورت فعال کردن بنگاه های اقتصادی استان و ناترازی موجود در انتهای شبکه گاز در استان های شمالی کشور حاکمیت به این نتیجه رسید که از این مخزن گازی استفاده کند.
وی بیان کرد: در فصل تابستان که مصرف گاز کمتر است، از بوشهر به این مخزن گاز تزریق می کنند و این مخزن به عنوان یک مخزن کمکی عمل می کند و این گاز به شبکه دسترسی گاز ما وارد می شود.
عسکری ابراز کرد: بهره برداری از میدان گازی مختار ضرورت ملی و استانی است برای اینکه بتواند ناترازی گاز را در سطح کشور برطرف کند.
وی اضافه کرد: برآورد اولیه ما این است که هفت چاه برای برداشت و چهار چاه برای تزریق حفر شود و در مجموع ۱۱ چاه ایجاد خواهد شد البته حدود سه سال طول می کشد تا این چاه ها حفاری شوند و شبکه ساختاری شان ایجاد شود.
معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد افزود: اشتغال و درآمدی که به واسطه این طرح حاصل می شود تا حدودی برای رفع بیکاری در استان موثر خواهد بود.
عسکری ادامه داد: توسعه پایدار به منظور سازگاری با محیط زیست است و اکنون در محیط اجرای طرح حدود ۱۰۰ درخت وجود دارد.
وی گفت: کارفرما موظف است هر تعداد درخت که آسیب ببیند در محیط پیرامونی در تراکم بالاتری کاشت درخت انجام دهند.
معاون اقتصادی استاندار کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: قرار بود پد هلیکوپتری در این طرح ایجاد شود اما به منظور جلوگیری از قطع درختان در این منطقه پد اختصاصی برای مجموعه در طرح حذف شد و در فاصله دیگری این طرح اجرایی شد.
عسکری تاکید کرد: بحث دیگری هم مطرح است اما به لحاظ فنی هنوز تایید نشده است به گونه ای که چاه آتش در محل خاک دپو ایجاد و از خاک دپو استفاده کنند تا به درختان منطقه آسیبی وارد نشود.