به گزارش خبرنگار ایرنا، عملیات اجرایی راه‌آهن اقلید - یزد سال ۱۳۹۰ توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) به طول ۲۷۰ کیلومتر آغاز شد؛ ۲۴۵ کیلومتر طول مسیر این راه‌آهن در یزد و بقیه در حوزه استحفاظی فارس قرار دارد.
افتتاح طرح در سال ۱۴۰۰
این طرح که با هدف جابه جایی مسافر و همچنین بار و کالا و تکمیل مثلث گردشگری مرکز ایران در استان های یزد، شیراز و اصفهان ایجاد شده است در سال اول بهره‌برداری، قابلیت حمل بیش از چهار میلیون تُن بار را دارد و برنامه ریزی صورت گرفته برای این طرح هفت میلیون تُن جابه‌جایی بار است.
در حقیقت راه‌آهن اقلید_یزد به دلیل مجاورت با معادن بسیاری که در طول مسیر آن قرار دارد دارای توجیه اقتصادی بالایی است و همچنین بهره‌برداری از این طرح موجب ارتباط مستقیم سه قطب گردشگری شیراز، یزد و اصفهان می‌شود.
این طرح ملی که از مصوبه‌های سفر رهبر معظم انقلاب است یک بار در هفتم مردادماه سال ۱۴۰۰ توسط دولت دوازدهم به بهره‌برداری رسید و در آن مقطع زمانی قطارهای مسافربری ۲بار در این مسیر اقدام به جابه‌جایی مسافر کردند.
توقف فعالیت‌های راه‌آهن
در آن زمان اعلام شد که راه آهن اقلید به یزد با هزینه بیش از ۶ هزار میلیارد تومانی احداث شده و یکی از پروژه های اساسی است که استان فارس را به راه آهن شمال شرق کشور متصل می کند.
اما اعزام قطارهای مسافربری در این مسیر تداوم نداشت و پس از مدتی روند جابه‌جایی بار و مسافر در این خط ریلی متوقف شد.
متوقف شدن این روند این پرسش را به ذهن متبادر کرد که چرا پس از افتتاح این طرح در سال ۱۴۰۰، بهره‌برداری از آن صورت نگرفت و دلیل عدم فعالیت این خط ریلی چه بود؟چرا از تردد قطار در این راه‌آهن ۲سال پس از افتتاح خبری نیست؟
مجری طرح راه‌آهن اقلید یزد در پاسخ به این پرسش‌ها گفت: هفتم مردادماه سال ۱۴۰۰ نخستین قطار مسافربری از مسیر این طرح از شیراز به مشهد مقدس اعزام شد و دومین قطار مسافربری هم ۱۱مردادماه همان سال اقدام به جابه‌جایی مسافر در این مسیر کرد اما پس از تغییر و تحول در شرکت راه‌آهن، مدیرعامل جدید این شرکت معتقد بود که قبل از اینکه بهره‌وری از این طرح ادامه یابد باید کارهای باقی مانده فاز یکِ این محور نیز به پایان برسد تا سِیر قطار روی این مسیر به صورت مستمر انجام شود.
چرا از تردد قطار در این راه‌آهن ۲سال پس از افتتاح خبری نیست؟
محمد منجمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: تحقق این مهم نیاز به تزریق اعتباراتی در حدود ۲۵۰میلیارد تومان داشت که بخشی از این مبلغ در مصوبه سفر سال ۱۴۰۰ رییس‌جمهور دولت سیزدهم به استان یزد تأمین شد.
وی اضافه کرد: در حال حاضر منتظر تأمین اعتبارات بیشتری برای ادامه روند عملیات هستیم و امیدواریم بتوانیم بقیه اعتبار را از طریق مصوبات سفر جدید رییس‌جمهور به استان فارس که در مهرماه سال جاری انجام شد، تأمین کنیم.
مجری طرح راه‌آهن اقلید یزد ادامه داد: در حال حاضر فاز اول بهره‌برداری ۹۷درصد و فاز نهایی بهره‌برداری ۸۳درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی یادآور شد: طول مسیر اصلی راه‌آهن اقلید به یزد ۲۷۰کیلومتر است و از ۴۹ کیلومتر خطوط ایستگاهی بهره می‌برد؛ ایستگاه ابتدایی این راه‌آهن ایستگاه رخش در محور یزد به بافق است و ایستگاه انتهایی آن نیز محور اصفهان به شیراز است که به ایستگاه اقلید منتهی می‌شود.
منجمی که معتقد است افتتاح این خط ریلی تأثیرات قابل‌توجهی در سیستم حمل و نقل و انتقال بار و جذب صنایع موجود در محدوده این مسیر دارد، گفت: این مسیر از صنایع متعددی بهره می‌برد؛ از سمت استان یزد بندر خشک در محدوده کیلومتر ۱۵ و معدن سنگ آهن اسمالون با قابلیت استحصال بیش از سه میلیون تُن سنگ آهن در کیلومتر ۱۲۰، شهرک صنعتی ابرکوه و کارخانه فولاد سرمد در کیلومتر ۱۹۲ مسیر واقع شده‌اند در کیلومتر ۲۴۵ مسیر نیز امکان انتقال صنایع استان فارس وجود دارد.
ایستگاه اقلید؛ حلقه اتصال کریدور ریلی شمال به جنوب
به گفته مجری طرح راه‌آهن اقلید یزد، این خط ریلی که تکمیل کننده راه‌آهن اصفهان و شیراز است، مسیر اتصال فارس به بندر عباس و بندر شهید رجایی را کاهش می‌دهد و فاصله این استان را به استان خراسان رضوی و مشهد مقدس کوتاه می‌کند؛ در واقع این خط ریلی موجب کوتاه‌تر شد سه ساعته این مسیر می‌شود.
پیش از این نیز در ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ استاندار فارس هم در نشست خبری در رابطه با وضعیت راه آهن اقلید یزد گفت: این پروژه ۳۰۰ میلیارد تومان دیگر نیاز دارد و امیدوارم امسال با تأمین اعتبارات لازم، موانع تکمیل این پروژه رفع شود.
بدین‌ترتیب ایستگاه اقلید که به عنوان حلقه اتصال کریدور ریلی شمال به جنوب و شرق به جنوب غرب کشور است یکی از مهمترین بخش‌های این طرح محسوب می‌شود که به گفته متولیان امر تکمیل این بخش نیازمند تأمین اعتبارات لازم است.
نگرانی‌هایی برای هدر رفت هزینه‌های پرداخت شده برای ایجاد زیرساخت‌های فعلی
راه‌آهن اقلید_یزد در حالی روی ریل انتظار برای تأمین اعتبار است که اخیرا نیز نگرانی‌هایی برای هدر رفت هزینه‌های پرداخت شده برای ایجاد زیرساخت‌های فعلی این سرمایه ملی به دلیل افتتاح زودهنگام و عدم بهره‌برداری از این پروژه در زمان مقرر وجود دارد.
مدیرعامل راه‌آهن هفته گذشته با اشاره به عوارض افتتاح ناقص طرح‌های ریلی گفته بود: در دولت گذشته شاهد برخی تحویل‌ها با ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی از طرف شرکت ساخت بودیم، اما در این دولت سعی شده جلوی افتتاح‌های زود هنگام شرکت ساخت گرفته شود.
اشاره میعاد صالحی به راه آهن یزد- اقلید است که در دولت گذشته در یک افتتاح زودهنگام با پیشرفت ۹۵ درصدی افتتاح شد، اما به تشخیص راه‌آهن به دلیل عدم نصب «ارتباطات» به بهره برداری نرسید.
تلاش قرارگاه خاتم‌الانبیا برای حفاظت از این خط ریلی
مدیر پروژه راه‌آهن اقلید- یزد در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در این‌باره گفت: قرارگاه خاتم‌الانبیا تمام تلاش خود را برای ساخت و حفاظت از این خط ریلی به کار گرفته است.
وحید شیبانی ادامه داد: در حال حاضر یکی از مشکلات پروژه بحث تأمین اعتبار آن است؛ برخلاف پای کار بودن تیم و نیروهای قرارگاه خاتم‌الانبیا و به کارگیری ماشین آلات و امکانات لازم اما این پروژه به دلیل عدم تأمین اعتبار هنوز تکمیل نشده است.
به گفته مدیر این پروژه در قرارگاه خاتم الانبیا این پروژه به ویژه در بخش خرید نیازمند اعتباراتی است که قرار بود این اعتبارت از محل مصوبات سفر رئیس جمهور به استان فارس در مهرماه سال جاری تأمین شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است.
شیبانی که معتقد است اگر اعتبارات تأمین شود این پروژه تا پایان سال جاری تکمیل خواهد شد ابراز کرد که امیدواریم با تأمین اعتبارات لازم شاهد بهره‌برداری هر چه سریعتر این پروژه تا پایان سال جاری باشیم.
در حقیقت دولت سیزدهم با تخصیص اعتبارات به ارزش ۲۵۰ میلیارد تومان در سال گذشته سعی کرد که به پیشرفت فیزیکی این پروژه کمک کند اما با توجه به نیاز این خط ریلی به اعتبارات بیشتر، متولیان امر هنوز هم تمام تلاش خود را برای تکمیل این پروژه با اعتبارات تازه به کار گرفته‌اند.
مزایای افتتاح این طرح
بدون شک با افتتاح این طرح که یکی از بزرگترین طرح‌های عمرانی کشور است، ارتباط استان فارس که یکی از مناطق پرجمعیت کشور با ظرفیت های گردشگری، کشاورزی، صنعتی و علمی ایران است با استان‌های یزد، اصفهان و حتی خراسان رضوی برای نخستین بار از طریق خط ریلی برقرار خواهد شد؛ در واقع مسیر ریلی شیراز تا مشهد ۳۱۱ کیلومتر کوتاه‌تر می شود.
این در حالیست که در طول مسیر این طرح تقاطع‌های مختلفی بر روی محورهای یزد - بندرعباس، یزد - خاتم ، یزد - ابرکوه ، ابرکوه - سورمق و آزاد راه اصفهان - شیراز ساخته شده است.
با بهره‌برداری از این طرح نه تنها مسیر ارتباطی فارس به استان‌های همجوار و استان‌های شمال شرقی کشور به چهار ساعت کاهش یافته بلکه زنجیره گردشگری، مسافری و باری نیز در جنوب کشور تأمین شده است.
می‌توان گفت راه‌آهن اقلید–یزد در کنار آزاد راه شیراز–اصفهان، موجب تحولی عظیم در مناطق شمالی استان فارس خواهد شد.