به گزارش خبرنگار ایرنا، محمدشریف زارعی روز دوشنبه در آیین نکوداشت «کاشان شهر جهانی نساجی» افزود: سابقه تمدن و یکجانشینی در این منطقه به هفت هزار و ۵۰۰ سال قبل در منطقه سیلک باز میگردد، مناطقی مانند سفیدآب و کفتارخون در حاشیه کاشان نیز از آثار و شواهدی از سکونت های اولیه بشر تا حدود ۴۰ هزار سال قبل را دارند.
وی اظهار کرد: در دوره قبل از اسلام نیز آثاری مانند چهار طاقی خرمدشت و منطقه طسمیجان بیانگر سیر تمدن و سکونت در منطقه کاشان است.
فرماندار ویژه کاشان بیان کرد: این شهر پس از ظهور اسلام مسیر توسعه و رشد چشمگیری در حوزههای معماری، فرهنگی، هنری و صنایع مختلف داشته ، در دوره سلجوقیان رونق بسیار زیادی مییابد که یکی از آثار شاخص معماری آن دوره، باروی بزرگ شهر کاشان است که این بارو دور شهر ساخته شده و هنوز بخشهایی از آن بجا مانده است.
زارعی گفت: دوره صفویه اوج پیشرفت شهر کاشان است که این شهر از لحاظ علمی، هنری، ادبی، فنون و صنایع مختلف از جمله مسگری، سفال، کاشی و بافندگی پارچههای سنتی به اوج میرسد، هر چند در دوره زندیه در سال ۱۱۹۲ بر اثر زلزله ویرانگری که رخ داد، شهر تبدیل به ویرانهای از تل خاک شد اما با درایت و همت حاکم وقت "عبدالرزاق خان کاشی" دوباره مسیر توسعه، عمران و آبادانی از سرگرفته شد و کاشان دورهای جدید از معماری و صنایع را آغاز کرد.
وی افزود: شواهد باستانشناسی حاصل از کاوشهای سیلک و وجود آثار بافت پارچه روی برخی از اشیا مانند سفالینهها، نشان میدهد صنعت نساجی در کاشان به هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح میرسد اما شکوفایی صنایع در کاشان مربوط به دوره صفویه به ویژه زمان شاه عباس اول است که بافت انواع پارچههای حریر، ابریشم و زربفت به اوج خود رسیده بود.
وی اضافه کرد: در برخی از سفرنامههایی که جهانگردان ثبت کردهاند هم گفته شده که ۱۰ درصد از ماشین آلات نساجی آن زمان در منطقه کاشان قدیم و در میسر جاده ابریشم بوده که دستبافتههای ابریشمی، پنبهای و انواع دیگر را شامل میشده، حتی در نام فامیلی مردم کاشان خیلی از اسامی به بافتههایی که در این منطقه رواج داشته مانند شعربافی، زریبافی، قطنیبافی، شالبافی، زیلوبافی و غیره مشهور بوده است.
فرماندار ویژه کاشان بیان کرد: در دوره مدرن و فعلی هم " حسن تفضلی" از مدیران و کارآفرینان نامدار صنعت ریسندگی که به پدر نساجی ایران مشهور است، نخستین کارخانه ریسندگی را در آذر ۱۳۱۳ در کاشان ایجاد کرد و در ادامه در سالهای بعد کارخانههای شماره ۲ و ۳ ریسندگی را نیز راهاندازی کرد.
زارعی گفت: اکنون هفت رشته صنایع دستی شامل رشتههای شعربافی، زریبافی، مخملبافی، زیلوبافی، چادر شببافی، شالبافی و گلیمبافی در کاشان فعال است.
وی افزود: یکی از مرکزهای مهم در توسعه صنعت نساجی سنتی بازار بزرگ کاشان است که محلی برای مبادلات و تجارت تاجران و خریداران محصول بوده ، وجود بازارچههای گوناگون با اسامی مربوطه بیانگر این مدعاست که برخی از قسمتهای این بازارچهها هنوز به حیات خود ادامه میدهند.
وی اظهار کرد: اکنون بازارچههای رنگرزها، مسگرها، ابریشم فروشها، رفوگران، فرش فروشها، فروشندگان خامه و رنگ در بازار کاشان مشغول فعالیت هستند.
فرماندار ویژه کاشان بیان کرد: یکی از سراهای معروف بازار کاشان سرای زرکشها است که در آن نخ طلا و نقره تولید میشده و قابل توجه است که در هیچ شهری چنین مجموعهای برای تولید نخهای طلا و نقره و زرکشی نبوده است.
زارعی گفت: ورود بخش خصوصی به حوزه نساجی سنتی، وجود کارگاههای فعال نساجی سنتی در رشتههای مختلف و فعالیت۱۰۰ نفر از هنرمندان صنایع دستی در نزدیک به ۳۰ کارگاه مختلف و علاقهمندی نیروهای جوان برای اشتغال در این حوزه، کسب ۶۰ نشان ملی و مرغوبیت صنایع دستی توسط هنرمندان با توجه به پیشینههای قبلی با تصمیم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و پیگیری معاونت صنایع دستی این وزارتخانه، شهر کاشان برای ثبت جهانی نساجی سنتی در دستور کار قرار گرفت.
وی افزود: پس از اعزام گروه ارزیاب و با نظر شورای جهانی نساجی به عنوان شهر نساجی سنتی پس از ۲ مرحله دیدار رئیس و اعضای شورای جهانی صنایع دستی از کاشان، گزارش پرونده ثبت کاشان به عنوان شهر جهانی نساجی برای متخصصان این حوزه در آمریکا، اروپا، آفریقا و آسیا ارسال و پس از طی این روند سند کاشان به عنوان شهر جهانی نساجی سنتی، صادر شد.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اصفهان هم گفت: ثبت جهانی آثار تاریخی و صنایع دستی تصویر زیبایی از تمدن کشور ایران را به جهانیان نشان میدهد.
حمیدرضا محققیان افزود: وقتی یک اثر ثبت جهانی میشود، متعلق به آحاد جامعه بشری است و در قبال آن یک ملت و جامعه جهانی خود را مسوول این آثار میداند.
وی، ثبت جهانی یک اثر را ثبت ثروت ملی و اعتبار برای ملت ایران دانست و اظهار کرد: با ثبت جهانی آثار ملموس و ناملموس به دستاوردهایی بزرگی خواهیم رسید.
محققیان اضافه کرد: ثبت جهانی در توسعه گردشگری سهم بسرایی دارد و هرچه آثار ثبت شده جهانی بیشتر باشد، کشور میتواند جزو نخستین مقصدهای گردشگری در جهان محسوب شود.
وی تصریح کرد: ثبتهای جهانی باعث احساس غرور و افتخار ملی برای آحاد جامعه به خصوص جوانان که نقش بزرگی در تقویت و همبستگی دارند، میشود.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اصفهان با بیان اینکه در عصر ارتباطات و توسعه مناسبات، ثبت جهانی، جایگاه واقعی کشور را در جهان نشان میدهند، تاکید کرد: ایرانیان ملتی با فرهنگ و تمدن و افرادی متمایز در جهان هستند و باید قدر این همه ثروت را بهتر و بیشتر بدانیم.
وی گفت: کاشان شهر جهانی نساجی سنتی با تمدن غنی سفالینههای هفت هزار ساله سیلک آن، سخن از زندگی و فرهنگ دارد در شهری که طرح و نقش درطول تاریخ بر سفال و بافتههای سنتی به همت هنرمندان این آب و خاک نقش میبندند.
محققیان افزود: کاشان، شهر زییای ایران در دل کویر است با علمای بزرگی در طول تاریخ ازجمله فیض کاشانی، ملاحبیباللهشریف کاشانی، محتشم کاشانی و در دوره معاصر علمایی مانند یثربیها، خراسانیها، مدنیها، مصطفویها، اعتمادیها، اسلامیتبارها و مردمانی که لقب دارالمومنین را زیبنده این شهر کردهاند شناخته می شود.
وی با گرامیداشت یک هزار و 800 شهید کاشان، خاطر نشان کرد: این شهدا ستارگان درخشانی هستند که با نور و درخشش خود راه و مسیر را برای آیندگان روشن کردهاند.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اصفهان، گفت: اگر امروز صحبت از جهانی شدن نساجی است و زریبافی، مخمل و زیلوی کاشان جهانی شده به دلیل وجود هنر دستان استادان بزرگانی ازجمله "یاالله"، "خداداد و "بینوا" است.
کاشان که سال ۱۳۹۷ در شورای ملی صنایع دستی به عنوان شهر ملی نساجی از سوی هیات داوران انتخاب شده بود شهریور امسال با نظر شورای جهانی صنایع دستی به عنوان شهر جهانی نساجی انتخاب شد و امروز ۱۵ آبان در آیینی به عنوان شهر جهانی نساجی انتخاب و معرفی شد.
۵۲ رشته صنایع دستی هم اکنون در شهرستان کاشان فعال می باشد.
شهرستان کاشان با جمعیت افزون بر ۳۶۵ هزار نفر در فاصله نزدیک به ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان واقع شده است.