به گزارش روز سه شنبه ایرنا، فارن افرز توقف ناگهانی توافق عادی سازی روابط بین عربستان و رژیم صهیونیستی را یک پیروزی برای حماس در جنگ با این رژیم ارزیابی کرد و نوشت: این توافق می توانست کار را برای محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در پیشبرد اهدافش جهت تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان و کاهش اتکا به صادرات نفتی آسانتر کند. اما جنگ غزه و احتمال تشدید درگیری ها، پیشرفت این روند را تهدید می کند.
ولیعهد عربستان همزمان با درخواست رهبران آمریکایی و اروپایی از او برای ایفای نقش پیشتاز در آینده غزه، اکنون در داخل و از خارج از کشورش با فشارهایی مواجه است. ریاض همچنین تحت فشار گروه های منطقه ای و داخلی است که از این کشور می خواهند فعالانه از فلسطینی ها حمایت کند.
فارن افرز نوشت، طرف هایی که از عربستان برای ایفای نقش در جنگ غزه انتظار دارند، ممکن است ناامید هم شوند. چون عربستان نه می تواند و نه تمایلی دارد نیروهایش را در غزه بعد از جنگ وارد کند یا در زمینه بازسازی این منطقه هزینه هنگفتی را متحمل شود.
این کشور همچنین از خود تمایلی برای استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارد، از جمله آنها ابزارها کاهش تولید نفت یا صادرات این محصول برای فشار بر رژیم صهیونیستی و آمریکا نشان نمی دهد.
این رسانه در ادامه آورده است: هر چند که توافق عادی سازی روابط ریاض با تل آویو فعلا از روی میز مذاکره برداشته شده و انگیزه هایی که عربستان را به تجدیدنظر در رویکرد خود برای به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی تشویق کرد، هنوز از بین نرفته است. اما اهداف اقتصادی ولیعهد عربستان تنها از طریق ثبات در خاورمیانه و روابط قوی با آمریکا تامین خواهد شد. این برنامه طولانی، روند اقدامات عربستان در درگیری کنونی در منطقه را شکل خواهد داد.
قبل از حمله حماس دولت جو بایدن با موانعی برای توافق عادی سازی به دلیل تعارض در منافع سه طرف توافق عادی سازی مواجه بود. اما به رغم پیشرفت های بدست آمده برای حصول توافق، مساله فلسطین و درخواست سعودی ها برای تشکیل یک کشور مستقل همچنان یک مانع باقی ماند.
عربستان حتی قبل از جنگ غزه از اسرائیل خواست اقدامی اساسی در مساله فلسطین انجام دهد و آن را پیش شرط هرگونه عادی سازی روابط قرار داد. اما تا وقتی رژیم صهیونیستی سرگرم جنگ غزه است و افکار عمومی عرب برای حمایت از فلسطینی ها بسیج شده اند، توافق عادی سازی، شدنی نیست.
این گزارش افزود: آتش بس با حوثی های یمن، لغو تحریم قطر در سال ۲۰۲۱، ارتباط با چین برای میانجیگری جهت از سرگیری روابط با ایران، همگی به نام برنامه اصلاحات اقتصادی ولیعهد عربستان موسوم به «چشم انداز ۲۰۳۰» انجام شد که تنوع پذیری اقتصاد و کاهش وابستگی اقتصادی به نفت را هدف قرار می داد. ریاض بر ضرورت ثبات منطقه ای برای یکپارچگی بیشتر و توسعه اقتصادی تاکید دارد. در همین چارچوب بود که آمریکا برای عادی سازی روابط ریاض- تل آویو میانجی گری کرد.
این احتمال وجود دارد که عربستان تمایل به نقش تامین کننده مالی در دولت انتقالی مورد تایید سازمان ملل در آینده غزه را به عهده بگیرد؛ دولتی که تا بازگشت کنترل این منطقه به تشکیلات خودگردان فلسطینی مستقر خواهد شد.
با این حال این نقش عربستان شبیه کمک های گذشته این کشور، شامل انتقال مقادیر هنگفتی پول نخواهد بود. ریاض در مذاکرات اخیر خود با طرف مصری تاکید کرده که فرصت های سرمایه گذاری را به انتقال پول نقد ترجیح می دهد.
رویکردی که عربستان در غزه بکار خواهد بست نیز همین طور خواهد بود مگر این که آمریکا با دستاوردهای دیپلماتیک که ریاض در توافق عادی سازی با رژیم صهیونیستی به دنبال آن است، چنین توافقی را شیرین تر کند.
این رسانه با اشاره به تحولات جنگ سال ۱۹۷۳ بین اعراب و اسرائیل و تحریم های نفتی عربستان و کشورهای عربی علیه آمریکا برای مجازات این کشور به خاطر حمایت از رژیم صهیونیستی نوشت، اوضاع کنونی با سال ۱۹۷۳ متفاوت است و سیاستمداران و رهبران تجاری باید از بابت آن آسوده خاطر باشند.
برخی از ناظران، نگران کاهش تولید نفت هستند اما سعودی ها تاکنون تولید نفت را به دو میلیون بشکه در روز کاهش داده اند. این تصمیم از اواخر سال ۲۰۲۲ اتخاذ شد و کاهش بیشتر تولید نفعی برای عربستان ندارد.
فارن افرز نتیجه گرفت: بحران غزه نیز مانند همه بحران ها فروکش خواهد کرد و شاید بیش از هفته ها و ماه ها طول بکشد و هر گونه تلاش دیپلماتیک دیگری را در خاورمیانه متوقف کند. اما تا وقتی نیروهای اسرائیلی در غزه هستند شانس شتاب گرفتن مذاکرات غیر مستقیم ریاض- تل آویو با میانجی گری دولت بایدن، اندک است یا اصلا وجود ندارد.
اما عواملی که انگیزه این مذاکرات را ایجاد کرد هنوز از بین نرفته است. تل آویو علاقه مند است که روابط نزدیک تری با عربستان سعودی داشته باشد. از طرف دیگر، سعودی‌ها مایلند بتوانند از اقتصاد اسرائیل به نفع خود بهره ببرند. دو طرف همچنان ایران را به عنوان یک تهدید منطقه‌ای می‌بینند. درخواست عربستان از رژیم صهیونیستی برای برداشتن برخی گام‌های ملموس به سوی تشکیل کشور فلسطین، همچنان به عنوان مانع باقی خواهد ماند، اما اگر جنگ در غزه منجر به تحول جدیدی در کابینه رژیم صهیونیستی شود، شاید این موانع کاهش یابد و احتمال بازگشت به میز مذاکره هم فراهم آید.
این رسانه یادآور شد، هر توافقی از سوی کشورهای عربی با تل آویو در اصل توافق با ایالات متحده است. چشم انداز کسب چنین منافعی برای عربستان سعودی صرف نظر از آنچه در اسرائیل و غزه رخ می دهد، برای عربستان جذاب خواهد بود. بازگشت نهایی مذاکرات عادی سازی بین عربستان و رژیم صهونیستی همچنین به معنای بازگشت به مذاکرات آمریکا و عربستان مطابق با فهرست آرزوهای ریاض خواهد بود: یعنی تضمین امنیت و حمایت ایالات متحده از توسعه هسته ای عربستان بدون محدودیت های پادمانی که واشنگتن بر دیگر کشورها تحمیل می کند.
اگر آمریکا بتواند بر دیپلماسی عادی سازی روابط ریاض-تل آویو تمرکز کند، برای این کشور ارزیابی این مساله هم مهم خواهد بود به اینکه آیا عادی سازی به هزینه تعهدات نظامی جدید آمریکا و خطر بیشتر گسترش سلاح های هسته ای در منطقه ارزش آن را دارد یا خیر. البته فعلا واشنگتن می تواند این دغدغه ها را کنار بگذارد: پس تا وقتی درگیری غزه ادامه دارد، امیدی به توافق عادی سازی نمی رود.