به گزارش ایرنا؛ ایرانیان پیشینه‌ای کهن در سنت‌ها، آداب و رسوم دارند که از گذشتگان‌شان دست به دست شده تا به امروز رسیده و به داشتن این میراث کهن بر خود می‌بالند، از آثار تاریخی و بناهای قدیمی با قدمت هزاران ساله، تا میراث‌های ملموس تا آثار فرهنگی معنوی و غیرملموس، گویش‌ها و زبان‌ها و پخت آش‌ها و شیرینی‌هایی که در هیچ کجای دنیا مثل و مانندی ندارد.
پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین با غنای فرهنگی بالایی که در حوزه‌های مختلف میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دارد، مهد تمدن‌های کهن است و در کنار تمام پیشینه‌های تاریخی و طبیعی استان همدان، شهرستان ملایر با بیش از ۳۴۰ اثر شاخص و تاریخی، قطعه‌ای از تاریخ کهن ایران به شمار می‌رود.
از بناهای تاریخی، آثار و بناهای کهن و میراث‌های ملموس و ناملموس که بگذریم، کلوچه ملایر برگی دیگر از تاریخ این شهرستان است که از همان ابتدای وجود تاریخی این شهر، زنان خوش‌فکر آن با همان دیرینگی خود، کلوچه را به روش سنتی در خانه‌های قدیمی و کاهگلی خلق کردند و پس از گذر از دوران‌های تاریخی، این سنت دیرینه را همچنان حفظ کرده‌اند، اگرچه پخت کلوچه روزی کاری زنانه بوده و هست، اما این فرهنگ رنگ دیگری به خود گرفته و به بازارهای شهر رسیده و کاری مردانه شده است.
بوی خوش عطر و طعم کلوچه ملایر امروز از روستاهای گوراب، داویجان، آورزمان، روستاهای دره جوزان، حسین‌آباد شاملو، ازندریان و بخش زند گذر کرده و به کوچه و خیابان‌های شهر رسیده، آنجا که نظر هر گردشگر و مسافری را در ایام مختلف سال به خود جلب می‌کند تا کام‌شان را با شیرینی «کلوا» شیرین کند.
تنور کلوچه ملایر همه فصل‌ها گرم است، گرمی آن را هم افرادی رقم زده‌اند که موی سپید کرده این سنت دیرینه هستند و شیرینی آن با اعتبار و اصالت خانوادگی‌شان قوام خورده و می‌خواهند نسل به نسل این سنت را دست به دست کنند.
برندسازی کلوچه ملایر؛ آرزویی دیرینه
جهان شهر ملایر افتخار می‌کند که عطر و طعم کلوچه‌اش به جای‌جای نقاط کشور و حتی آنسوی مرزها رسیده و در صدد است به همت تولیدکنندگان و افراد صاحب‌نام آن اتفاقات خوبی را رقم بزند، آرزویی دیرینه که به طور قطع حمایت مسئولان را می‌طلبد.
البته موی‌سپیدان این حرفه در فکر این هستند که در پخت کلوچه خلاقیت ایجاد کنند و با استفاده از شیره انگور در پخت آن، طعم و ذائقه مشتریان خود را تغییر دهند تا نام کلوچه ملایر نیز همانند کلوچه لاهیجان، برندی ملی و جهانی شود، آن هم در بسته‌بندی‌های شکیل و متناسب با نظر و خواسته مشتری.
در این وادی اما کلوچه‌پزان ملایر با آنکه آرزوهای بلندی برای توسعه این حرفه دارند، از دغدغه‌هایشان می‌گویند، میلاد جوانی رعنا با وجود همه سختی‌ها، با عشق و علاقه بیش از ۱۲ سال است که به این حرفه مشغول است، زمانی بساط کارش را در نهاوند به پا کرد، اما درآمدی که انتظارش را داشت، عایدش نشد و دوباره به ملایر بازگشت.
در کارش استاد است و در مغازه‌ای اجاره‌ای در خیابان محمدی ملایر به کلوچه‌پزی مشغول است، میلاد از دستمزد پایین، گرانی مواداولیه، تهیه آرد به صورت آزاد، مشکلات بیمه‌ای گلایه می‌کند، از اینکه صبح تا شب برای پختن و آماده کردن کلوچه‌های باید دائم سرپا باشند.
میلاد کلوچه را یکی از سوغات‌های اصلی شهر ملایر می‌داند که در فصل‌های مختلف همچون نوروز و تابستان، فروش بهتری دارند، گردشگران زیادی به ملایر سفر می‌کنند به ویژه ملایری‌های مقیم سایر شهرهای کشور که سوغات اصلی آنها کلوچه است و این موجب شده کلوچه ملایر نام و آوازه‌اش به سایر نقاط کشور برسد.
کلوچه‌پزان ملایر که دارای مجوز هستند در یک سفر آموزشی به استان گیلان، مازندران، لاهیجان و شهرهای همجوار بروند تا از نزدیک با چند و چون تهیه، تولید و فروش کلوچه لاهیجان به عنوان یک برند کشوری آشنا شوند و با عزم جدی‌تری در راه معرفی و برندسازی کلوچه سنتی ملایر و البته صادرات آن گام برداریم.
«حاج عباس» اما نامی آشنا در حرفه قنادی است که از سال ۷۸ فعالیتش را در شهر ملایر آغاز کرد و ایده‌های نویی برای پخت انواع کلوچه و شیرینی دارد تا همشهریانش بتوانند به راحتی به انواع شیرینی‌ها و کلوچه دسترسی داشته باشند.
او معتقد است: برای برند سازی کلوچه سنتی ملایر غفلت کرده‌ایم، باید کلوچه‌پزان ملایر که دارای مجوز هستند در یک سفر آموزشی به استان گیلان، مازندران، لاهیجان و شهرهای همجوار بروند تا از نزدیک با چند و چون تهیه، تولید و فروش کلوچه لاهیجان به عنوان یک برند کشوری آشنا شوند و با عزم جدی‌تری در راه معرفی و برندسازی کلوچه سنتی ملایر و البته صادرات آن گام بردارند.
راه‌اندازی نخستین کارگاه پخت کلوچه سنتی در بسته بندی‌های شکیل و مشتری پسند در شهرک صنعتی سامن یکی از آرزوهای حاج عباس است و از این طریق قصد دارد گام بلندی برای برندسازی این سنت دیرینه ملایری‌ها بردارد.
شیره انگور جایگزین شکر در کلوچه
وی می‌گوید: ما می‌توانیم شیره انگور را جایگزین شکر در پخت کلوچه کنیم و با استفاده از فرآوری‌های انگور و کشمش، کلوچه ملایر را جایگزین دیگر برندهای کشوری کنیم.
مسعود دیگر کلوچه‌پز ملایری است که بیش از ۱۶ سال کلوچه‌های داغ و تازه دست مردم می‌دهد و امیدوار است مشکلات این صنف برای همیشه پیگیری و حل شود.
او نبود آرد یارانه‌ای، کمبود و گرانی مواد اولیه را از جمله مشکلات برشمرد و افزود: آردی که تحویل می‌گیریم، بسیاری از مواقع کفاف پخت را نمی‌دهد و آخر ماه آرد نداریم و با وجود افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت کلوچه افزایشی ندارد و در مقایسه با شیرینی قیمت کلوچه بسیار پایین است.
کلوچه؛ اتحادیه مستقل می‌خواهد
به گفته مسعود؛ با افزایش قیمت چند برابری مواد اولیه و ثابت ماندن قیمت کلوچه، فروش ما ۲۵ تا ۳۰ درصد نسبت به قبل کاهش یافته و همین امر موجب شده برخی کلوچه‌پزی‌ها دست از کار بکشند و کلوچه‌پزی را تعطیل کنند.
کلوچه‌پز ملایری: اگر کلوچه‌پزی‌ها اتحادیه جداگانه‌ای داشته باشند، به مشکلات‌شان هم در تامین مواد اولیه و هم در حوزه قیمت‌گذاری بهتر رسیدگی خواهد شد.
او تاکید می‌کند: اگر کلوچه‌پزی‌ها اتحادیه جداگانه‌ای داشته باشند، به مشکلات‌شان هم در تامین مواد اولیه و هم در حوزه قیمت‌گذاری بهتر رسیدگی خواهد شد.
این کلوچه‌پز ملایری عدم تبلیغات برای کلوچه و عدم حضور این میراث ملی در جشنواره‌های تابستانه در کنار مبلمان منبت، انگور و یا حتی ترخینه را یک نقطه ضعف و دلیل عمده آن را نبود اتحادیه کلوچه‌پزان عنوان کرد.
مسعود می‌گوید: اگر اتحادیه داشته باشیم می‌توانیم برای بسته‌بندی شکیل‌تر کلوچه برنامه‌ریزی و با تبلیغات مناسب این میراث ملی را به همه ایران معرفی کنیم.
افزایش قیمت؛ خواسته کلوچه‌پزان
او معتقد است: اگر کلوچه مانند شیرینی بصورت کیلویی بفروش برسد، قدرت رقابت بین کلوچه‌پزان افزایش پیدا می‌کند و با توجه به اینکه تعداد واحدهای کلوچه‌پزی بیشتر از قنادان است، اما اتحادیه زیر نظر قنادان است و اتحادیه مستقل نداریم که به مشکلات‌مان رسیدگی شود.
پرونده ثبت ملی «کلوچه ملایر» همزمان با ثبت جهانی مبل منبت، تایید و این میراث ناملموس تحت عنوان «کلوا» به شماره ۲۰۴۱ ثبت ملی شد، اتفاقی خوش که راه را برای صادرات این صنعت هموار کرده است.
در نشست شورای عالی ثبت ملی که نهم دی ۱۳۹۸ با حضور ۹ استان کشور در واحد ثبت تهران برگزار شد، پرونده ثبت ملی «کلوچه ملایر» همزمان با ثبت جهانی مبل منبت، تایید و این میراث ناملموس تحت عنوان «کلوا» به شماره ۲۰۴۱ ثبت ملی شد، اتفاقی خوش که راه را برای صادرات این صنعت هموار کرده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: مهارت پخت کلوای شهر ملایر مربوط به روستای گوراب در تاریخ نهم دی‌ماه ۱۳۹۸ به شماره ۲۰۴۱ در فهرست آثار معنوی کشور هم زمان با ثبت جهانی مبلمان منبت به ثبت رسید.
ثبت ملی کلوچه ملایر؛ آرزویی که محقق شد
"ابراهیم جلیلی" افزود: در واحدهای کلوچه‌پزی ملایر بیش از ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم و حدود ۵۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم فعالیت می‌کنند که البته آمار بیشتر از این میزان است.
وی با بیان اینکه اتحادیه این صنف زیر نظر اتاق اصناف و صنعت و معدن فعالیت می‌کند، بیان کرد: اشتغال بیش از ۸۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این حرفه، نشان از پویایی و رونق اقتصادی این سنت دیرین دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر ادامه داد: این اداره در راستای وظایف خود اقدامِ ثبت ملی و به نوعی برندسازی کلوچه را انجام داد و لازم است اتحادیه مربوطه و اعضا به منظور برگزاری یک رویداد ملی و سایر اقدامات همچون بسته‌بندی مطلوب پای کار آمده و بتوانند از برند ملی خود در کشور استفاده کنند.
جلیلی تاکید کرد: یکی از سوغات‌های معروف شهرستان ملایر که اکثر مسافران و گردشگران خریداری می‌کنند، کلوچه یا کلوا است که در کشور شهرت خوبی دارد.
وی گفت: برای توسعه این حرفه و معرفی آن، آمادگی داریم در حوزه‌های مربوطه با اتحادیه و متولیان امر همراهی کنیم.
کلوچه ملایر قابلیت صنعتی شدن و صادرات را دارد
عضو هیات رئیسه و رئیس اتحادیه قنادان و صنوف وابسته ملایر نیز به ایرنا گفت: طبق منویات و تاکیدات هر ساله رهبر معظم انقلاب مبنی بر حمایت از تولید و اشتغالزایی، این صنف نیازمند حمایت بیشتر است.
"احمد کاظم‌پور" اظهار داشت: در حال حاضر ۸۶ واحد کلوچه‌پزی در شهرستان ملایر فعال است که از این تعداد ۲۷ واحد در روستاها و مابقی در شهر است.
وی با تاکید بر اینکه سرپا ماندن این حرفه نیازمند حمایت هر چه بیشتر دارد، افزود: واحدهای کلوچه‌پزی ملایر را از نظر مصرف گاز و برق، جزء واحدهای صنعتی به شمار آورده‌اند که مشکلات زیادی را برای این واحدهای خرد و کوچک به وجود آورده است.
وی با ببان اینکه از لحاظ بهداشت و الزامات بهداشتی و مالیات مشکلاتی برای واحدها ایجاد شده، اظهار داشت: قیمت کلوچه نسبت به گرانی مواد اولیه همچنان پایین است و با توجه به هزینه‌های تولید آن، قیمت هر کیلو کلوچه باید افزایش پیدا کند.
رئیس اتحادیه قنادان و صنوف وابسته ملایر یادآور شد: آرد هر واحد کلوچه‌پزی سهمیه‌بندی به صورت آزاد است و یارانه‌ای نیست و واحدها ماهیانه ۴۰ تا ۵۰ کیسه ۴۰ کیلویی سهمیه دارند.
کاظم‌پور گفت: وزن هر چونه کلوچه باید حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ گرم باشد که به نسبت قیمت‌گذاری آن، برای کلوچه‌پز صرفه اقتصادی ندارد و به همین منظور درخواست افزایش قیمت دادیم.
رئیس اتحادیه قنادان و صنوف وابسته ملایر: اکثر واحدهای کلوچه‌پزی ملایر اجاره نشین هستند و شاید حدود سه درصد آنها ملک متعلق به خودشان است.
به گفته وی؛ اردیبهشت امسال قیمت کلوچه حدود ۲۳ درصد افزایش یافت که با توجه به قیمت کُماج همدان و شیرینی خشک، قیمت هر کیلو کلوچه با ۵۵ هزار تومان و از طرفی افزایش سه برابری قیمت مواد اولیه، عادلانه نیست.
رئیس اتحادیه قنادان و صنوف وابسته ملایر بیان کرد: این در حالیست که اکثر واحدهای کلوچه‌پزی ملایر اجاره نشین هستند و شاید حدود سه درصد آنها ملک متعلق به خودشان است.
کاظم‌پور با بیان اینکه واحدهای کلوچه‌پزی مشکلی در تامین مواد اولیه ندارند، افزود: گرانی مواد اولیه این واحدها را با مشکل مواجه کرده که امیدواریم با نگاه حمایتی مسئولان، بتوانیم از مشکلات آنها کم کنیم.
از سرمایه‌گذاران در حوزه کلوچه استقبال می‌کنیم
وی ادامه داد: از سال ۱۳۷۱ به صورت رسمی فعالیت واحدهای کلوچه‌پزی از خانه‌ها وارد اتحادیه شد و در سطح شهر و روستا واحدهای زیادی به این حرفه مشغولند و قابلیت صنعتی شدن دارند.
رئیس اتحادیه قنادان و صنوف وابسته ملایر تاکید کرد: در راستای صنعتی‌سازی و صادرات کلوچه ملایر می‌توان اقدام و آن را با برند ملایر، بسته‌بندی کرد.
کاظم‌پور گفت: با توجه به اینکه کلوچه ملایر محصولی بسیار خوب و سالم است و هیچ مواد افزودنی و مضرّی ندارد سالم است و می‌توان آن را در سبد غذایی دانش‌آموزان و دانشجویان قرار داد.
رئیس اتحادیه قنادان ملایر؛ با توجه به اینکه کلوچه ملایر قابلیت بسته‌بندی و صادرات را دارد، بسترهای لازم برای سرمایه‌گذاری در این حوزه فراهم است و از سرمایه‌گذاران استقبال می‌کنیم.
به گفته او؛ با توجه به اینکه کلوچه ملایر قابلیت بسته‌بندی و صادرات را دارد، بسترهای لازم برای سرمایه‌گذاری در این حوزه فراهم است و از سرمایه‌گذاران استقبال می‌کنیم.
کاظم‌پور با بیان اینکه فرماندار ویژه ملایر نگاه خوب و حمایتی به تولید و اشتغال دارد، ابراز امیدواری کرد: با حمایت ویژه از کلوچه ملایر، هر روز به سمت رفع مشکلات و صادراتی شدن این برند ملی ملایر گام برداریم.
از آنجا که به همت معاون استاندار همدان و فرماندار ویژه ملایر، اطلس جامع سرمایه‌گذاری و طرح تحول اقتصادی این شهرستان تهیه و تدوین شد، فرصت‌های زیادی در حوزه‌های مختلف برای معرفی به سرمایه‌گذاران شناسایی و احصا شد، بدون شک کلوچه نیز به عنوان یک برند ملی فرصتی ناب برای سرمایه‌گذاری است که می‌تواند این بخش مستعد از صنعت و سوغات ملایر را در مسیر تحولی شگرف به ویژه در حوزه صادرات کلوچه قرار دهد.