حجت الاسلام محمدباقر مشکاتی روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، افزود: در این مدت ۳۲ مورد آثار تاریخی به همراه ۶۰۰ اثر هنری به موزه فاطمی قم اهدا شده و به‌رغم اینکه هنوز فراخوان رسمی جذب آثار انجام نشده هر هفته به‌صورت میانگین شاهد اهدای یک اثر ارزشمند تاریخی و هنری به این موزه هستیم که این امر کم‌سابقه بوده‌است
به گفته وی، تحول گفتمانی و چیدمانی موزه در سه سال گذشته و استقبال عموم بازدیدکنندگان اعم زائران و مجاوران از این رویکرد و توجه جدی به محتوامحوری و آموزندگی موزه، از عوامل اقبال بیشتر به اهدای آثار به این موزه تاریخی و هنری است.
مشکاتی تصریح کرد: صاحبان آثار تاریخی و هنرمندان، کارکردها و تاثیرگذاری فوق‌العاده این موزه در هویت‌دهی به نسل جوان و ترویج فرهنگ و باورهای مذهبی و سبک زندگی اسلامی ایرانی را می‌بینند، تمایل و انگیزه پیدا می‌کنند در این خدمات و فعالیت‌های مفید سهیم شده و نام خود را ماندگار کنند.
اهدای ۳۸۰ قلم اثر توسط هنرمند جهرمی
وی با اشاره به تنوع و ویژگی‌های متفاوت آثار اهدایی به موزه فاطمی، گفت: بیشترین مجموعه آثار تاریخی و هنری اهدا شده امسال مربوط به یکی از هنرمندان شهر جهرم استان فارس با اهدای ۳۸۰ قلم اثر متنوع می‌باشد.
مدیر موزه فاطمی قم ادامه داد: گونه‌های آثار اهدایی شامل سکه‌ها، ظروف چینی و سفالی، انواع مدال‌های ورزشی اهدایی قهرمانان ورزشی اعم از بانوان و آقایان، نشان‌های فرهنگی و علمی، تمبرهای ایرانی و خارجی، شمشیر و تبر، گلدان بلورین، قرآن‌های خطی، کتب خطی، پارچه و بقچه، مهر و هاون‌سنگی، کشکول نارگیل دریایی، ماشین سلمانی قدیمی، انواع تسبیح نادر جنس‌ها و رنگ‌ها و اشکال مختلف، حلقه‌های مبادلاتی، کلید و قفل قدیمی، دستبند، جا شانه قدیمی، کلاه نشان‌دار قدیمی، مدال و نشان قدیمی، سنگ‌های نیمه قیمتی و کمیاب، انواع گوی‌های رنگین، ظروف فلزی، قندشکن و قهوه‌جوش قدیمی، تابلوهای خوشنویسی و نقاشی، انواع آثار مفرغی و غیره می‌شود.
موزه فاطمی قم و آثاری از هزاره‌های قبل از میلاد
مشکاتی ادامه داد: آثار موزه‌ای اهداشده به لحاظ قدمت و دیرینگی از اشیای باستانی متعلق به هزاره‌های قبل از میلاد، تا آثار تاریخی متعلق به دوره‌های حکومتی دوران اسلامی از قبل و بعد صفویه را شامل می‌شود و آثاری نیز هنری و نمایشگاهی است که مربوط دوره معاصر و قبل و بعد انقلاب اسلامی ایران است.
وی اضافه کرد: طبق سیاست و رویکرد جدید موزه، در زمان اهدای آثار به‌تمامی اهدا گران رسید رسمی موزه آستان ارائه می‌گردد. طبق کارشناسی اولیه درصورتی‌که محرز شدن موزه‌ای یا نمایشگاهی بودن اقلامی دریافتی، به واقفان آثار موزه در قالب کاربرگ "وقف‌نامه" رسید داده می‌شود و به اهداگران آثار نمایشگاهی یا معاصر "هبه نامه" تقدیم می‌شود. در مواردی که زمان اهداء به هر دلیل امکان تشخیص و نظر قطعی در خصوص قدمت آثار اهدایی فراهم نباشد؛ رسید موقت به اهداگران ارائه می‌شود تا در فرصت معینی تحقیق و کارشناسی نهایی انجام‌گرفته و سپس طبق درجه آثار اهدایی وقف‌نامه نامه یا هبه نامه رسمی ارائه گردد.
مدیر موزه فاطمی قم گفت: تمام مراحل وقف و اهدای آثار به موزه مستندسازی می‌شود و در قالب برگزاری آیین اهدای آثار یا آیین رونمایی آثار با تقدیم متبرکات فاطمی تجلیل می‌شود و واقفان و اهداگران متناسب با نوع آثار اهدایی و مناسبت‌های مذهبی و ملی معرفی می‌شوند.
مشکاتی ادامه داد: پس از دریافت آثار اهدایی به موزه، فرایند تخصصی ثبت و کدگذاری، کارشناسی و شناسنامه‌نویسی، نگهداری و مرمت و مراحل دیگری بر روی آثار پیگیری می‌شود. برخی از آثار فاخر که تناسب با سناریو و روند چیدمان فعلی موزه داشته باشند در اولین فرصت به نمایش ثابت در می‌آیند.
وی گفت:برخی آثار اهدایی به‌صورت نوبتی و برخی نیز در "گنجواره آثار نواهدایی" به‌صورت فصلی به نمایش عموم گذاشته می‌شود. برخی از آثار شاخص اهدایی نیز در مناسبت‌های مذهبی و ملی، رونمایی شده و به‌صورت ویژه به نمایش در می‌آید و در پایگاه خبری آستان و فضای مجازی معرفی می‌شود که امسال نیز چند مورد به این شیوه اطلاع‌رسانی شده است.
بازدید ۸۰۰ گردشگر خارجی از موزه فاطمی قم
وی بیان داشت: از ابتدای امسال ۸۰۰ گردشگر از کشورهای کانادا و ونزوئلا، ترکیه، چین، ماداگاسکار، نیجریه، آفریقای جنوبی، نیجریه، بوسنی، سریلانکا، پاکستان، مالزی و چند کشور عربی همسایه از موزه فاطمی به‌صورت گروهی و انفرادی بازدید داشته‌اند.
مدیر موزه فاطمی قم گفت: در قالب طرح‌های مختلف ترویجی و مناسبتی موزه، حدود ۱۵ هزار نفر از موزه فاطمی قم بازدید رایگان داشته‌اند که ۱۰ هزار نفر از آنان را بانوان تشکیل می‌دهند که در مناسبت‌های ملی و مذهبی مختلف به همراه خانواده‌های خود در این مرکز هنری و تاریخی حضور به هم رساندند.
مشکاتی اضافه کرد: از ابتدای امسال بیش از هفت هزار دانش‌آموز از موزه فاطمی قم بازدید داشتند که بیشترین فراوانی را در بین اقشار مختلف جامعه دارد.
وی گفت: به ابتکار موزه فاطمی، امسال نخستین نشست هم‌اندیشی موزه‌داران قم با دعوت از ۱۰ نهاد موزه‌ای و میراثی استان قم در راستای هم‌افزایی و تعامل و همسویی بیشتر، در دهه کرامت برگزار و با ایجاد دبیرخانه مجازی، تداوم ارتباط و همکاری را پیگیر هستیم.
وی اظهار داشت: امسال با همکاری و شرکت موزه فاطمی در آیین رونمایی از کتاب گنجینه فرش ایران در روز ملی فرش در موزه فرش تهران که بخشی قابل‌توجهی از این اثر بسیار فاخر به معرفی فرش‌های نفیس و منحصربه‌فرد موزه آستان اختصاص دارد؛ قدم بسیار خوبی در جهت شناسایی گنجینه فاخر فرش موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) برداشتیم.
مشکاتی یادآور شد: همچنین با برگزاری اولین "نشست ایده‌پردازی صنایع‌دستی و هنرهای سنتی" با موضوع فرش دستبافت قم در گنجینه فرش موزه فاطمی با حضور صاحب‌نظران و کارشناسان و اعضای انجمن فرش دستبافت قم، اطلاع‌رسانی خوبی به جامعه تخصصی فرش ایران صورت گرفت.
موزه فاطمی تنها موزه متعلق به یک زن تمدن‌ساز در جهان اسلام
وی با بیان اینکه موزه فاطمی قم تنها موزه‌ای در جهان اسلام است که متعلق به یک بانوی مقدس و تمدن‌ساز است، گفت: به همین منظور به بهانه‌های مختلف ۲۰ روز از سال بازدید از این موزه برای بانوان رایگان است و علاوه‌برآن میزهای تخصصی خوشنویسی، نمایشگاه و گعده‌های مختلف ویژه دختران و زنان در این موزه در طول سال به اجرا در می‌آید.
چندزبانه شدن زیرنویس آثار موزه فاطمی قم
مدیر موزه فاطمی قم گفت: ساماندهی و تجهیز برخی از مخازن نگهداری آثار موزه به‌منظور افزایش فضای نگهداشت و ارتقاء استانداردهای حفاظت و نگهداری بهینه اشیاء موزه‌ای و آثار هنری و همچنین تجهیز و ارتقاء شاخص‌های کنترل رطوبت و دما، نورپردازی و نگهداشت بهینه آثار نمایش یافته از اقدامات حفاظتی هشت ماه گذشته است.
مشکاتی ادامه داد: طراحی و نصب تابلوهای گنجینه‌ها و گنجواره‌ها، تابلوهای راهنمای بازدید موزه، به‌صورت زبانه عربی ،انگلیسی و فارسی و همچنین دوزبانه یا سه‌زبانه سازی بخشی از زیرنویس آثار نمایش یافته موزه از اقدامات سال ۱۴۰۲ موزه بوده که تا چندماه آینده سه‌زبانه سازی زیرنویس‌های موزه تکمیل می‌شود که با این کار جذب گردشگر غیرایرانی با طرح‌های ویژه شروع خواهد شد.
وی اضافه کرد: در بخش تعریف "هویت بصری" برای موزه فاطمی فضاسازی داخلی و تبلیغات محیطی و شهری نیز صورت‌گرفته که با پیگیری آن فضای داخلی موزه به‌نوعی نوسازی و جذاب‌تر خواهد شد. قدم‌هایی برای تهیه ویترین‌های جدید و ایمن‌تر نیز برداشته شده که البته نیاز به حمایت خیرین در این زمینه بیش‌ازپیش حائز اهمیت است.
مشکاتی اظهار داشت: ارائه خدمات پژوهشی پژوهشگران و دانشجویان در سطوح دانشگاهی از دیگر خدمات موزه بوده که با صاحبان ده‌ها مقاله و پایان‌نامه دانشگاهی همکاری کرده و منابع اطلاعی را در اختیار پژوهشگران قرار داده‌است.
موزه فاطمی (حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) با دارا بودن بیش از ۳۰ هزار اثر تاریخی و هنری در میدان آستانه، جنب درب شماره یک حرم مطهر قرار دارد.