به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، غلامعلی حداد عادل پیش از ظهر امروز سه شنبه در آیین اختتامیه کنگره بین المللی علامه طباطبایی، اظهار داشت: علامه طباطبایی در پاسخ به نامه ای به آیات و روایاتی اشاره می کند که خدای متعال پیشرفت اسلام و سرکوب یهود را به مسلمانان وعده می دهد؛ مسلمانانی که قوانین اسلام و اتفاق کلمه را حفظ میکنند؛ نه کشورهایی که چیزی جز اسم اسلام ندارند.
وی نتیجه گرفت: علامه طباطبایی معتقدند این آیات دلالت دارد که آن کشورها روزی با اجانب طرح دوستی ریخته و سرسپرده آنها شده، در نهایت سلطه و غلبه را از دست داده و عزت آنها نصیب دیگران خواهد شد.
حدادعادل درباره نقش علامه طباطبایی در ورود علوم انسانی به حوزه های علمیه بیان کرد: تا پیش از علامه در حوزههای علمیه مقولهای به عنوان علوم انسانی موضوعیت چندانی نداشت، مسئله اصلی در فقه و اصول خلاصه می شد و فلسفه در حاشیه بود.
شناخت شخصیت علامه بدون آشنایی با ایران دهه ۲۰ میسر نیست
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به قدرت و دایره گسترده مباحث علوم انسانی در حوزه های علمیه کنونی گفت: طلاب امروز پیش از ورود به حوزه نیز در تحصیل مدارج دانشگاهی اهتمام دارند و در رشته های علوم انسانی تحصیل کرده اند، انجمن های علمی حوزه ناظر به رویکرد علوم انسانی تقویت شده و مهمترین پایگاه وحدت حوزه و دانشگاه هستند. انواع پایان نامه ها و کتابها و مقالات نگاشته شده، فقها در درس های خود مباحث تازه ای را مطرح می کنند که همه مرتبط با علوم انسانی است.
علامه طباطبایی بیش از هر کسی دیگری در جهت دهی به حوزه در طی این طریق و رسیدن به این مرحله موثر بود. شناخت اندیشه و شخصیت علامه بدون شناخت فکری و سیاسی و اجتماعی ایران در دهه ۲۰ میسر نیست. در آن دوران مارکسیسم میدان دار تهاجم فکری و اندیشه ای به سرزمین اسلامی ایران بود، بسیاری از جوان ها و تحصیل کردگان تحت تاثیر مارکسیسم و کمونیسم بودند که حزب توده آن را مدیریت می کرد.
استاد پیشین دانشگاه تهران با اشاره به این که علامه طباطبایی با کتاب اصول فلسفه اسلامی و روش رئالیستی فلسفه ماتریالیست دیالکتیکی مارکسیست ها را به چالش کشید، گفت: مارکسیسم دربردارنده فلسفه جهان شمول، مشتمل بر علوم انسانی اعم از اقتصاد، فرهنگ، هنر، ادبیات، روانشناسی، جامعه شناسی و علوم سیاسی بود و اعتقادات دینی را به چالش کشیده بود و در این شرایط با نقد جدی علامه روبرو شد.
وی گفت: علامه طباطبایی در نقد اندیشههای مارکسیستی هم فضل تقدم داشت و هم تقدم فضل. علامه طباطبایی در ۱۴ مقاله کتاب اصول فلسفه روشهای رئالیسم تحولات مهمی را در فلسفه در حوزه های علمیه ایجاد کرد. مجموعه تفسیر قرآن المیزان علامه طباطبایی مشحون از اندیشه های علوم انسانی است و ایشان قرآن را با توجه به مسائل روز تفسیر کرده است. پوزیتویسیم (اثباتگرایی) در دانشگاه آن دوران حاکم بود، علامه با جامعه ای روبرو بود که شبهات اقتصادی، علوم سیاسی، علوم اجتماعی و روان شناسی و مباحث تاریخی مطرح بود و ایشان در کتاب گرانسنگ المیزان به این مسائل توجه کرده است.
رییس بنیاد سعدی ضمن معرفی کتاب مرزبان وحی و خرد؛ المیزان و پرسش های نو را مورد توجه قرار داد و با بیان این که در این نوشتار المیزان از حیث مباحث علوم انسانی و نو اندیشی های دینی بررسی شده است، گفت: شاهد پدید آمدن مفهوم و میدان وسیعی از کلام جدید اسلامی هستیم و علامه را باید معمار کلام جدید در حوزه های علمیه دانست.
وی ادامه داد: جلوه تاثیر علامه در دستپروردگان علامه مانند شهید مطهری مشخص است. اندیشه علامه طباطبایی را در آثار شهید مطهری می توان یافت که ایشان در دهه ۵۰ در کنار مقابله با هجمه اندیشه ها، با تفکر التقاتی نیز با روشنفکرانی روبرو شد که با چهره اسلام، مارکسیسم و کمونیسم تبلیغ می کردند.
حدادعادل ضمن اشاره به دیگر تاثیرات علامه طباطبایی در علوم انسانی، آثار علامه مصباح یزدی را دربردارنده اندیشه علامه طباطبایی دانست و افزود: آیت الله مصباح یزدی پیشتاز انقلاب، موضوع توجه حوزه به علوم انسانی را جدی گرفت و این علوم را در حوزه نهادینه ساخت.
وی گفت: اندیشمندان انقلاب اسلامی همچون شهید بهشتی و حتی رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز دست پرورده و بهره مند از اندیشه های علامه طباطبایی بودند؛ المیزان همچون باران نعمتی بزرگ در سیراب سازی تشنگان معارف الهی و نوری برای تابش به آیندگان بود.
انقلاب اسلامی سکولاریسم غربی را به چالش کشیده است، زیرا علوم انسانی سکولار عهده دار وظایف دین بوده است.
انقلاب اسلامی سکولاریسم را به چالش کشید
رییس بنیاد دایره المعارف اسلامی ادامه داد: انقلاب اسلامی سکولاریسم غربی را به چالش کشیده است. بزرگداشت علامه فقط به معنی احترام به فیلسوف فقید نیست، بلکه توجه به آغازگر راهی است که امروز ما مسافران آن هستیم و بسی بیش از آنچه طی شده ادامه دارد. کاری که صورت گرفته تنها مقدمه ای برای حرکت های رو به رشد و تعالی بخش در توجه به علوم انسانی است.
وی در بخش پایانی سخنان خود بر اهمیت جزء نگری در پاسداشت اندیشه علامه طباطبایی تصریح کرد و گفت: باید همایش مستقلی برای المیزان برگزار شود. ترجمه مجدد المیزان به زبان فارسی و بازآفرینی آن ناظر به متغیرات کنونی و آراستگی به فنون نگارش برای خلق ترجمه دلپذیر، مهم و لازم است.
به گزارش ایرنا، آیین اختتامیه «کنگره بین المللی علامه طباطبایی» امروز (سهشنبه، ۳۰ آبان) و همزمان با روز جهانی فلسفه و به همت مجمع عـالی حکمت اسـلامی بـا همکـاری جمعی از مراکز علمی فرهنگی و اجرایی کشور در دانشگاه الزهرا (س) در حال برگزاری است.