به گزارش ایرنا، گمرک ایران اعلام کرد: در حال حاضر تعداد ۷۰۶ شرکت با سابقه فعالیت در رویه‌های واردات و صادرات به عنوان فعال اقتصادی برگزیده گمرکی مشمول برخورداری از تسهیلات مصوب گمرکی هستند.
بر اساس این گزارش از این تعداد ۴۸۸ شرکت تولیدی ، ۷۰ شرکت با معرفی معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش ریاست جمهوری جزو شرکت‌های منتخب دانش بنیان و ۱۴۸ شرکت بازرگانی به عنوان فعال اقتصادی برگزیده گمرکی شناخته و از تسهیلات گمرکی استفاده می‌کنند.
مهمترین برنامه تسهیلاتی گمرک ایران در قالب طرح فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی تدوین شده که یک برنامه مشارکتی- گمرکی برای بهبود فضای کسب و کار و بر مبنای توصیه سازمان جهانی گمرک طرح ریزی شده و ازمیان ۱۸۵ کشور عضو این سازمان در ۸۲ کشور از جمله ایران این طرح پیاده سازی شده است.
بنا بر این گزارش، با هدف تسهیل فرایند تجارت خارجی برای شرکت‌های برگزیده ایرانی دو تفاهم‌نامه شناخت متقابل فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی با گمرکات کشورهای چین و روسیه امضا شده است تا فرایند مبادلات تجاری از سوی فعالان اقتصادی دو کشور در قالب این طرح به سهولت انجام شود.
همچنین به منظور رعایت الزامات بین‌المللی، معیارهای انتخاب فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی مورد بازنگری قرار گرفته و علاوه بر محورهایی شامل سال‌های فعالیت، حجم تجارت خارجی و احراز عدم سابقه تخلفات گمرکی شرکت‌ها، محورهای دیگری از جمله عدم وجود سوابق قاچاق و دیگر بزه‌های قطعیت یافته، رعایت الزامات امنیتی، عملکرد مالی و میزان اعتبار بانکی، عملکرد مالیاتی، سوابق بیمه‌ای، رعایت استانداردهای بین‌المللی، رفع تعهدات ارزی حاصل از صادرات و عدم وجود تعهدات گمرکی نیز پایش و در انتخاب شرکت‌های متقاضی دارای ضریب اهمیت شد.
بر اساس این گزارش، در اجرای این برنامه با فراهم شدن امکان تامین منافع متقابل در قبال پذیرش مسئولیت کنترل‌های امنیتی از سوی بخش خصوصی، تسهیل تشریفات گمرکی برای شرکت‌های منتخب فراهم می‌گردد و ضمن تضمین و پایداری منافع دوجانبه زمینه ساز رشد تولیدات ملی را فراهم خواهد کرد.
این گزارش حاکیست، در این برنامه شرکت‌ها در ۳ سطح به ترتیب اولویت و بر اساس معیارهای دستورالعمل رتبه‌بندی می‌شوند که هر سطح دارای امتیازات مختلف و متنوعی است که سطح یک دارای بالاترین امتیاز می‌باشد. در خصوص تعداد شرکت‌های پذیرفته شده به عنوان فعال اقتصادی برگزیده گمرکی در سطح‌بندی سه گانه می‌افزاید: از این تعداد ۵۵۴ شرکت به عنوان فعال اقتصادی برگزیده سطح یک، ۸۳ شرکت به عنوان فعال اقتصادی برگزیده سطح دو و ۶۹ شرکت به عنوان فعال اقتصادی برگزیده سطح سه از تسهیلات گمرکی استفاده می‌کنند.
ترخیص بیش از ۹۰ درصدی اظهارنامه‌های این شرکت‌ها در مسیر سبز گمرکی، رسیدگی خارج از نوبت اظهارنامه با ضرایب اهمیت زمانی سطوح مدیریت ریسک در سامانه جامع امور گمرکی، پذیرش ضمانتنامه بانکی موضوع ترخیص قطعی ماده ۶ قانون امور گمرکی متناسب با نوع فعالیت تولیدی دانش بنیان و یا بازرگانی و رتبه احراز شده از جمله تسهیلات در حال ارائه گمرک به شرکت‌های برگزیده گمرکی در سطوح سه گانه است.
استفاده کامل از حداکثر ظرفیت‌های قانونی اخذ تسهیلات مشتمل بر ترخیص درصدی حمل یکسره، ارزیابی در محل، ترخیص نسیه و ترخیص موضوع ماده ۴۲ قانون امور گمرکی، پذیرش خارج از نوبت و اولویت در پذیرش درخواست‌های ایجاد انبار اختصاصی، استرداد، ورود موقت و بررسی مصادیق اختلافی مطرح در کمیسیون‌های رسیدگی به اختلافات گمرکی و تجدید نظر و معرفی به کشورهای طرف تعهد موضوع موافقتنامه دوجانبه AEO جهت برخورداری از تسهیلات کشور طرف مقابل و انتشار عمومی اسامی این شرکت‌ها در سطح ملی از دیگر تسهیلات ارائه شده به شرکت‌های برگزیده گمرکی در سطوح سه گانه است.
گمرک ایران برای انتخاب شرکت‌ها به عنوان فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی شرایط و معیارهایی که در کمیته مرکزی تدوین شده است، در نظر می گیرد، و پس از انتخاب شرکت‌های برگزیده گمرکی، گمرک در نظارت پسینی، عملکرد شرکت‌ها را بررسی می کند و بر اساس آن، در خصوص امکان ارتقای رتبه، تمدید عضویت، تعلیق از تسهیلات AEO یا حذف آنان در صورت احراز مصادیق مجرمانه یا تخلف در کمیته مرکزی تصمیم گیری خواهد کرد.
شایان ذکر است، با توجه به اهمیت شعار سال (مهار تورم و رشد تولید)، گمرک ایران هم راستا با سیاست
های دولت مردمی، همسویی کامل با سند راهبردی وزارت امور اقتصادی و دارایی، اهتمامی جدی بر راهبری برنامه‌های سازمانی با هدف حمایت از تولیدات ملی و ایجاد تسهیلات مناسب برای فعالان اقتصادی داشته و با حداکثر استفاده از ظرفیت‌های قانونی اقدام‌های متعددی در بهبود محیط کسب و کار کشور انجام داده است که طرح ارائه تسهیلات ویژه گمرک به فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی از مهمترین اقدامات است.