به گزارش خبرنگار ایرنا، کلزا یکی از گیاهان روغنی که دانه آن حاوی مقادیر بالای روغن و کنجاله آن حاوی ۳۶ تا ۴۰ درصد پروتئین است.
روغن کلزا به دلیل ترکیب مناسب اسیدهای چرب غیر اشباع و کمترین میزان اسیدهای چرب اشباع با کیفیت ترین روغن گیاهی است.
با توجه به میزان آب مصرفی، کلزا در برنامه الگوی کشت جایگاه ویژه ای دارد، خاک نرم و یکنواخت کلزا به تاریخ کشت بسیار حساس و بهترین تاریخ کشت در منطقه همدان ۲۰ تا ۲۶ شهریور ماه است.
در حالیکه میانگین برداشت کلزا از زمین های کشاورزی ۲.۵ تا سه تن در هکتار است این کشاورز تویسرکانی توانسته است میزان آن را به ۶ تن و ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار برساند.
مرتضی قلخانی کشاورز نمونه تویسرکانی درباره راز و رمز موفقیتش در تولید محصول پربازده روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: برخی از مردم کشاورزی را یک کار ساده می دانند اما این شغل یک فعالیت حرفه ای و نیازمند دقت بسیار بالا است.
وی ادامه داد: کشاورز باید بداند که چگونه با زمین و گیاه رفتار کند و نحوه انجام کاشت، داشت و برداشت را یاد بگیرد و استفاده از بذر، کود و موادآلی را به بهترین شکل مدیریت کند تا به بهترین، باکیفیت ترین و پربازده ترین محصول دست یابد.
این کشاورز نمونه تویسرکانی با بیان اینکه هر چند دستورالعمل هایی برای رعایت کشت و مدیریت کلزا وجود دارد اما این مساله ۵۰ درصد از کار را انجام می دهد توضیح داد: ۵۰ درصد دیگر کار بستگی به شرایط جوی و اقلیمی و رعایت روش های خاک ورزی دارد.
قلخانی درباره تجربه خود که از شیوه کشت بذر به صورت خطوط کاشت عمود برهم برای رسیدن به تراکم مطلوب استفاده کرده است گفت و افزود: برای یک کشت خوب و بهترین بهره برداری از کشت باید یک خاک ورزی اصولی و علمی داشته باشیم.
وی درباره اهمیت خاک ورزی در کشت گفت: به علت عدم خاک ورزی مناسب بسیاری از بذرها از بین می رود چرا که خاک آماده پذیرش بذر را ندارد و از سوی دیگر ممکن است که بذر در عمق مناسب کاشته نشود، عمقی که اگر کمتر یا بیشتر باشد ، موجب هدر رفت بذر و ضرر مضاعف کشاورز می شود.
این بهره بردار تویسرکانی ادامه داد: در صورتی که بذر در عمق مناسب کاشته شود شاهد جوانه زنی آن در وقت مناسب خواهیم بود و در غیر اینصورت مشکلاتی برای رشد آن به وجود می آید.
وی استفاده از دستگاه کاشت خطی کلزا را از علل موفقیت خود در بدست آوردن محصول دانست و تاکید کرد: ابتدا خاک ورزی مناسب را با گاوآهن های قلمی انجام می دهم، سپس با خرد کردن کلوخ ها، بستر لازم برای کشت بذر را را فراهم می کنم که این کار موجب رسیدن اکسیژن مناسب به داخل خاک می شود.
کلزاکار نمونه تویسرکانی درباره رعایت تناوب زراعی نیز یادآور شد: از خاک نباید بیش از اندازه استفاده کرد، اگر امسال محصولی کاشته می شود باید به زمین استراحت داد تا خود را بازیابی کند.
قلخانی در نظرگرفتن اقلیم، زمان کاشت و دمای هوا و رطوبت مناسب خاک را از دیگر عوامل موفقیت در برداشت پربازده محصول خود عنوان و خاطرنشان کرد: در صورتی که بذر به موقع و به درستی در زمین کاشته شود، ریشه زنی خوبی برای رشد خواهد داشت.
وی بهترین زمان برای کاشت کلزا در شهرستان تویسرکان را از ۲۵ شهریور تا پنجم مهر عنوان و آن را فرصت طلایی برای کشت محصول کلزا برشمرد.
کشاورز نمونه کشوری دمای هوا در زمستان را مهم دانست و توضیح داد: دما نباید از ۱۵ درجه زیر صفر پایین برود و سرما قبل از رشد ساقه باید باشد تا گیاه را سرما نزند.
قلخانی درباره نحوه استفاده از کود سبز و کود دامی پوسیده برای افزایش حاصلخیزی خاک گفت: زمین برای کشت محصول باید از مواد آلی برخوردار باشد.
این بهره بردار تویسرکانی خاک ایران را فقیر از منابع آلی دانست و عنوان کرد: منابع آلی به دلیل استفاده زیاد از کود اوره خاک ها، برای رشد گیاه به شدت مورد نیاز است.
وی تاکید کرد: کودهای ریز مغذی و کودهای آلی و شیمیایی باید مکمل یکدیگر باشند و بتوانند تمام نیازهای گیاه را به مواد غذایی لازم برای بهترین رشد فراهم کنند.
این کشاورز نمونه تویسرکانی گیاه را موجودی زنده دانست که نیاز به انواع تغذیه ها دارد و گفت: باید سفره غذایی را به بهترین شکل مناسب در سفره آنها چید تا با تغذیه مناسب از همه نوع کود و مواد آلی شاهد رشد کمی و کیفی محصول باشیم.
وی در باره اینکه چگونه به این سطح از شناخت گیاهان و شرایط کشت، داشت و برداشت آنها رسیده است، ادامه داد: من کشاورز زاده هستم و طی سالها اطلاعات خوبی در زمینه محصولات کشاورزی داشتم اما با مطالعه مطالب تخصصی در زمینه کاشت محصولاتی که انجام می دادیم و نحوه پرورش مطلوب آنها، مبارزه با آفات، تغذیه کامل و سایر موارد به این سطح از آگاهی رسیدم.
قلخانی حضور فعال در کلاس های جهاد کشاورزی و رهنمودهای ترویجی و همچنین استفاده از مطالب تخصصی در اینترنت و سایر منابع را از دیگر زمینه های لازم برای اشراف به کاشت محصولات گیاهی عنوان کرد.
وی یکی از راههای برخورداری زمین از مواد آلی را استفاده از ساقه و کلش محصولات برداشته شده قبلی عنوان کرد و افزود: این باقیمانده گیاهان قبلی سرشار از مواد تغذیه ای هستند که برای بهینه سازی خاک می توان از آنها استفاده کرد.
کشاورز نمونه کشوری یکی از شرایط داشتن خاک حاصلخیز را اضافه کردن هر ساله مواد آلی و تغذیه ای به خاک دانست و تاکید کرد: پس از ۱۰ تا ۱۵ سال این خاک به مقدار کافی برای تولید محصول غنی می شود و می توان از آن در یک حجم بسیار مناسب محصول با کیفیت و پربازده برداشت کرد.
این بهره بردار تویسرکانی درباره مساله تناوب کشت نیز توضیح داد: هر محصولی که در زمین کاشته می شود، سال دیگر نباید همان محصول را کاشت بلکه باید با تنوع کشت به خاک فرصت بازسازی داد.
وی بر انجام آیش در مزارع تاکید کرد و گفت: در این وضعیت زمینی مدام آفتاب می خورد و از آنجائیکه رطوبت مداوم به خاک موجب رشد قارچ ها می شود، از به وجود آمدن مجدد آنها جلوگیری می کند.
قلخانی درباره راز موفقیتش در کاهش مصرف سموم شیمیایی تاکید کرد: باید از این نوع سموم کمتر استفاده شود و می توان از طریق مبارزه بیولوژیک آفات را بدون صدمه زدن به محصولات کشاورزی از بین برد.
این کشاورز نمونه کشوری یادآور شد: از راههای مبارزه غیرشیمیایی استفاده از حشراتی هستند که می توانند تخم حشرات آفات زا را بخورند که در این روش حشرات می توانند بدون آسیب رساندن به محصول و مزرعه به کنترل آفات به شکل زیست محیطی و بیولوژیک کمک کند.
وی درباره نحوه تامین حشرات از بین برنده آفت جانوری گفت: اینگونه حشرات را از آزمایشگاه های گیاهپزشکی تهیه می کردم و در زمین مورد استفاده قرار می دادم.
قلخانی درباره نحوه آبیاری زمین های کشاورزی بر استفاده از سیستم نوین آبیاری از جمله قطره ای و نوار تیپ تاکید کرد و ادامه داد: با استفاده از این ۲ روش توانستم محصولات کشاورزی را ۲۰ درصد افزایش دهم.
کشاورز نمونه کشور استفاده از کودهای تلفیقی مرغی و دامی را از دیگر راههای مناسب تغذیه گیاهان عنوان کرد.