به گزارش ایرنا اجرای این طرح طی پاییز همان سال مورد توافق وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) قرار گرفت تا افزایش بهره‌وری تمام محصولات زراعی دیم و همچنین افزایش سطح زیرِکشت دیم برخی محصولات نظیر گیاهان علوفه‌ای و دانه‌ها روغنی دیم در تمام مناطق دیم‌کاری کشور، با توجه به امکانات و شرایط موجود مدنظر قرار گیرد.
افزایش متوسط تولید گندم و نخود، افزایش سطح زیر کشت و راندمان تولید جو در اراضی آیش و افزایش سهم کشت غلات در اراضی دیم از جمله اهداف این طرح ملی بود و برای دانه‌های روغنی نیز افزایش سطح زیرکشت و راندمان تولید در نظر گرفته شد.
بر همین اساس و در چهارمین سال زراعی از اجرای این طرح ملی، به سادگی می‌توان برخی از اهداف این طرح را در جای‌جای کشور و از جمله در مراغه بررسی، و تاثیر اجرای آن در امنیت غذایی را بر اساس آمارها استنتاج کرد.
مدیر جهاد کشاورزی مراغه، افزایش تولید محصول استراتژیک گندم را معیاری برای ارزیابی عملکرد طرح جهش تولید در دیمزارها می‌داند و بیان می‌کند: خرید تضمینی گندم در مراغه با جهش مواجه شد و از حدود سه‌هزار و ۲۰۰ تن در سال قبل از اجرای طرح، به ۴۲ هزار و ۵۰۰ تن در سال زراعی گذشته رسید.
«سعید خیراندیش» با بیان اینکه تامین ادوات کشاورزی همچون خطی‌کار و سمپاش با تسهیلات چهار درصدی ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره) در افزایش تولید موثر بوده، اضافه کرد: کشت به موقع و مکانیزه هم به حدود ۱۰ درصد افزایش تولید در مرحله کاشت منجر شده است.
وی همچنین به ضرورت مبارزه با سن گندم و علف‌های پهن‌برگ و نازک‌برگ در مرحله داشت گندم اشاره کرد و ادامه داد: برداشت به موقع و کنترل ریزش نیز حدود ۱۰ درصد به حجم تولید افزوده است.
به گفته وی در سال زراعی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ حدود ۲۵ هزار هکتار از اراضی دیم شهرستان زیر کشت طرح جهش تولید قرار گرفت و از هر هکتار هزار و ۸۰۰ کیلوگرم گندم برداشت شد در حالی که در شرایط زارع، حدود یکهزار و ۴۲۰ کیلوگرم محصول از هر هکتار برداشت می‌شود.
اهداف طرح «جهش تولید» تحقق یافته است
«وحید صدقیه»، مسئول زراعت جهاد کشاورزی مراغه نیز با بیان اینکه طرح جهش تولید در دیمزارها در چهارمین سال اجرا قرار دارد، بیان کرد: اهداف این طرح پنج‌ساله شامل توسعه کشاورزی حفاظتی، افزایش تولید محصولات تناوبی و افزایش عملکرد در واحد سطح تا حدود زیادی در شهرستان تحقق یافته است.
وی افزود: خرید ادوات کشاورزی از جمله کارنده‌های کشت مستقیم از محل اجرای این طرح و اعطای تسهیلات کم‌بهره به کشاورزان و توجه به تناوب کشت در توسعه کشاورزی حفاظتی و تحقق اهداف طرح جهش تولید موثر بوده است.
وی با بیان اینکه کشت برخی از محصولات تناوبی از جمله گلرنگ و کاملینا با اجرای همین طرح در شهرستان گسترش یافت، اضافه کرد: انتقال زمان کشت نخود از بهار به پاییز بر اساس توصیه‌های به‌زراعی و مکانیزه کردن کاشت، داشت و برداست آن نیز در افزایش تولید این محصول موثر واقع شده است.
مسئول زراعت جهاد کشاورزی مراغه به خرید هد برداشت نخود با هدف افزایش راندمان تولید این محصول هم اشاره، و اضافه کرد: در سال زراعی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ نخود شهرستان توسط کمباین برداشت شد که در کاهش هزینه‌های کارگری نیز موثر بوده است.
«صدقیه» همچنین به توسعه کشت دانه‌های علوفه‌ای در نتیجه اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها نیز اشاره کرد و اظهار داشت: در مجموع شهرستان به سمت کشاورزی حفاظتی حرکت کرده که نتیجه آن افزایش حاصلخیزی خاک، استفاده بهینه از آب سبز و افزایش عملکرد در اراضی دیم است.
وی این را هم بیان کرد که در سال زراعی گذشته قرار بود تا ۱۲ دستگاه ادوات کشاورزی از محل اجرای طرح جهش تولید برای شهرستان تامین شود که افزایش ۱۰۰ درصدی داشت و نتیجه مطلوب استفاده از همین ادوات منجر شد تا کشاورزان نیز به خرید این ادوات گرایش پیدا کنند.
«صدقیه» به روند افزایشی خرید تضمینی گندم در مراغه تحت تاثیر اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها نیز اشاره کرد و افزود: خرید تضمینی گندم در سال قبل از اجرای طرح سه‌هزار و ۲۰۰ تن، سال اجرا هشت هزار و ۷۰۰ تن، سال زراعی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۰ حدود ۱۳ هزار و ۴۶۰ تن و در سال زراعی گذشته ۴۲ هزار و ۵۰۰ تن بود.
وی ادامه داد: افزایش تولید به خوبی نشان می‌دهد که این طرح تاثیر خودش را در بخش کشاورزی شهرستان گذاشته است و کشت مکانیزه حبوبات نیز از دیگر دستاوردهای این طرح در مراغه به شمار می‌رود.
«صدقیه» اضافه کرد: کشت ارقام معرفی‌شده از سوی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، کشت دانه‌های روغنی برای اولین‌بار و استقبال کشاورزان از توصیه‌های به‌زراعی نیز نتیجه اجرای این طرح در سه سال گذشته است.
به گزارش ایرنا سطح زیر کشت طرح جهش تولید در دیمزارهای مراغه طی سال زراعی جاری حدود ۳۳ هزار و ۶۴۳ هکتار است که حدود ۲۶ هزار هکتار آن به گندم اختصاص دارد.
طرح جهش تولید برای ایجاد تحول در تولید دیمزارها به دنبال توسعه سطح زیر کشت در اراضی آیش و تبدیل آن به محصولات مفید در تناوب مانند حبوبات، دانه‌های روغنی و علوفه‌های لگوم و همچنین ارتقای بهره‌وری و عملکرد در واحد سطح است.
تناوب بهینه زراعی از دیگر اقدامات مورد توجه در این طرح است تا به عنوان یکی از راهکارهای اجرایی، سطح زیرکشت محصولات علوفه‌ای، دانه‌های روغنی و حبوبات افزایش یابد؛ به‌نحوی که سهم غلات از ۸۰ درصد کنونی به حدود ۶۵ درصد کاهش و سهم دیگر محصولات در تناوب زراعی به حدود ۱۰ درصد افزایش یابد.
بهبود حاصلخیزی خاک با مجموعه اقدامات اجرایی و پیاده‌سازی اصول کشاورزی حفاظتی به‌نحوی که بتوان به‌طور میانگین سالانه ۰.۰۵ درصد مواد آلی خاک را ارتقا بخشید، از دیگر اهداف این طرح به شمار می‌رود.
طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور به دنبال آن است تا تاریخ‌های کشت محصولات را از بهار به پاییز تغییر دهد و در صورت محدودیت سرما، کشت انتظاری را توسعه دهد؛ به نحوی که بتوان از عمده نزولات در طول دوره رشد استفاده بهینه کرد.
حفظ بخشی از بقایا (حداقل ۳۰ درصد سطح اراضی) و پوشش گیاهی در اراضی دیم نیز در این طرح مورد تاکید قرار دارد و باید از طریق تناوب بهینه و کشت گیاهان پوششی و نگهداری بخشی از بقایای محصولات در سطح خاک، از اراضی دیم حفاظت شود.
انجام عملیات کشت مستقیم با حداقل خاک‌ورزی توسط کارنده‌های مستقیم واجد شرایط، توسعه فرهنگ بیمه، کشت با کارنده‌های مستقیم کار عمود بر جهت شیب زمین و تبدیل آیش زرد به آیش سبز از دیگر اهداف طرح جهش تولید در دیمزارهاست.