از دهه ۱۹۷۰ تا ۸۰ میلادی که جهان محلی شدن دیپلماسی در ادبیات سیاسی کشورها جای گرفت، جوامع محلی موازی با دولت مرکزی برای برون رفت از مناقشات کلان و بین المللی وارد عرصه سیاست خارجی شدند.
در این نوع دیپلماسی شهرها یا استان‌ها هم راستا با سیاست کلان و با حفظ هویت و کشف ظرفیت‌های درونی به سمت روابط خارجی پیش رفتند.
اگرچه نقش و کارکرد پارادیپلماسی را باید در شهرهای مرزی کشور جستجو کرد، اما برخی از شهرهای مرکزی نیز به لحاظ توانمندی بلقوه در این عرصه موفق بوده و گام‌های مثبتی برداشته‌اند که استان قزوین را می‌توان نمونه‌ای از این موارد عنوان کرد.
دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان قزوین سال ۹۲ تاسیس شد و از آن زمان تاکنون به خاطر وجود فعالان تولیدی، تجاری و بازرگانی توانست در عرصه اقتصادی دستاوردهای بسیاری از خود برجای بگذارد.
در این سال‌های گذشته و با شروع دولت سیزدهم، کارکرد دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان قزوین با تمرکز بر موضوع اقتصادی به ریل گذاری‌هایی مبادرت کرد که برای تشریح و بیان جزییات بیشتر به سراغ حسین عمیدی رفتیم تا از اقدامات صورت گرفته اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
وی در ادامه به سوالات خبرنگار ایرنا پاسخ می‌دهد:
ایرنا. لطفا در ابتدا بفرمایید که رویکرد شما در استان قزوین برای گسترش روابط خارجی چیست؟
همانطور که می‌دانید معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه به مباحث اقتصادی و تجاری علاقه خاصی داشته و در این حوزه برنامه ریزی کرده است، بر همین اساس تجمیع اطلاعات رایزنان اقتصادی و وابستگان بازرگانی با هدف استفاده از توانمندی آن‌ها در دستور کار این معاونت قرار گرفت و در استان قزوین ما به شناسایی و تجمیع این آمارها اقدام کردیم تا افراد بر ساسا نیاز خودشان از ظرفیت این افراد استفاده کنند.
دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان قزوین سال دهم را از زمان تاسیس خود سپری می‌کند و همواره توانسته فعالیت‌های متعدد کنسولی را به شهروندان قزوینی در داخل و خارج از کشور فراهم سازد.
از سالی که به عنوان رییس این نمایندگی در خدمت مردم هستم، بخش اقتصادی را پررنگ تر کردیم، البته استاندار قزوین نیز بر حوزه صادرات خیلی تاکید داشتند و از همان ابتدا در راستای کمک به شرکت‌ها و کارخانجاتی که در حوزه صادرات فعالیت دارند، ارتباط تنگاتنگی برقرار شد تا اینکه با همکاری معاونت اقتصادی استانداری، شرکت شهرک‌های صنعتی، اتاق بازرگانی و شرکت نمایشگاه‌های بین المللی قدم‌های مثبتی برداشته شود.
ایرنا. لطفا بخشی از اقدامات و حمایت‌های خودتان را عنوان کنید.
یکی از کارخانجات معروف صادراتی در استان قزوین با یک شرکتی در آفریقا قرار بود کارهای تجاری انجام دهند که پس از استعلام معلوم شد اصلا چنین شرکتی در آفریقا وجود ندارد.پس از اینکه یک تفاهم نامه بین وزارت امور خارجه و اتاق بازرگانی منعقد شد، تسهیلاتی در اختیار صاحبان صنایع و صادرکنندگان استان قرار گرفت تا در معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اقتصادی استان برای بازاریابی و صادرات محصولات اقدام شود.
به عنوان مثال هم اکنون جذب سرمایه گذار در حوزه گردشگری و تسهیل در سفر فعالان اقتصادی از بسترهای مهمی بود که فرآیند به بهترین شکل ممکن مهیا و قابل استفاده است.
یکی دیگر از محورهای این تفاهم نامه احراز شرکت های طرف قرارداد در خارج از کشور با فعالان اقتصادی قزوین بود، ما در ارتباط با سفارت خانه‌ها راستی آزمایی انجام می‌دهیم که آیا شرکت مورد خارجی صلاحیت قرارداد با فعالان شرکت داخلی را دارد یا خیر؟ به عنوان نمونه سال گذشته یکی از کارخانجات معروف صادراتی در استان قزوین با یک شرکتی در آفریقا قرار بود کارهای تجاری انجام دهند که پس از استعلام معلوم شد اصلا چنین شرکتی در آفریقا وجود ندارد.
ایرنا. در مورد سفرهیات‌های خارجی همیشه شاهد حضور هیات‌های تجاری از کشورهای خارجی بودیم، آیا برای سفر هیات‌های تجاری از استان قزوین هم برنامه ریزی کردید؟
موضوع سفرهای هیات های تجاری در حوزه اقتصادی برای ما بسیار با اهمیت است، استاندار اولیانوفسک در کشور روسیه سال گذشته از استاندار قزوین دعوت کرده بود که به این استان سفر کند، تاکنون دو مرتبه این سفر به تعویق افتاده است که امیدواریم در اسرع وقت این سفر انجام شود، به هرحال اولیانوفسک یکی از استان‌های صنعتی و کشاورزی فعال در روسیه به شمار می‌رود که با تولیدکنندگان داخلی استان قزوین نیز ارتباطات خوبی دارد.
هم اکنون سفر به اولیانوفسک در کشور روسیه و اقلیم کردستان عراق از جمله مواردی است که در نوبت سفرهای هیات تجاری استان قزوین قرار دارد و برای آن درحال برنامه ریزی هستیم.
ایرنا. شما برای تصمیمات مهم در حوزه روابط خارجی چگونه با مسوولان و دستگاه های اجرایی استان قزوین هماهنگ می‌شوید؟
شورای هماهنگی روابط خارجی در استان قزوین تشکیل شده و ریاست آن بر استاندار است، دبیری این شورا نیز بر عهده نمایندگی وزارت امور خارجه است، اما به طور کلی معاون امور اقتصادی استاندار، مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری و اشتغال استانداری، رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، مدیرکل اطلاعات، شهردار، مدیرکل اقتصاد و دارایی، رییس سازمان جهاد کشاورزی، مدیرکل میراث فرهنگی، رییس پارک علم و فناوری، مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی و رییس اتاق بازرگانی در این شورا عضو ثابت هسند که برای آمدن و رفتن به یک کشور خارجی و همچنین اهمیت حضور هیات‌های تجاری برنامه ریزی و تصمیم گیری می‌کنند.
ایرنا. در همین رابطه برای کشورهای هدف برنامه ریزی شده است؟
با همکاری اتاق بازرگانی ۲۰ کشوری که بیشترین مراودات را با استان قزوین داشتند، هدفگذاری کردیم تا اطلسی به همین منظور تدوین شود؛ طبق این اطلس می توانیم برنامه ریزی مناسبی داشته باشیم که رویکرد صادرات و واردات استان بر اساس کدام نوع محصول در حوزه های مختلف صنعتی و کشاورزی در دستور کار باشد.
یکی دیگر از کارهایی که از سوی دفتر نمایندگی وزارت امور خارجی انجام می‌شود، اطلاع رسانی در برگزاری نمایشگاه‌ها و مناقصات در کشورهای مختلف است، این نمایشگاه‌ها سریعا به معاونت اقتصادی استانداری، اتاق بازرگانی و شرکت شهرک‌های بین المللی اطلاع رسانی می‌شود، طبق همین رویکرد تاکنون ۵۰ مناقصه به این مراکز اطلاع رسانی شده تا افراد علاقمند بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند.
ایرنا. یکی از موضوعات مهم در دیپلماسی گردشگری، موضوع خواهرخواندگی است که از سال‌ها پیش تاکنون انجام می‌شد، اکنون وضعیت قزوین چگونه است؟
استان قزوین با ۱۳ شهر در کشورهای خارجی عقد خواهر خواندگی دارد که تاریخ خیلی از این ها منقضی شده است.استان قزوین با ۱۳ شهر در کشورهای خارجی عقد خواهر خواندگی دارد که تاریخ خیلی از این ها منقضی شده است، چون موضوع خواهرخواندگی زیر نظر شهرداری است، به همین دلیل با واحد امور بین المللی شهرداری قزوین صحبت کردیم که این موارد را استخراج و بروزرسانی کند.
اگر لازم باشد باید برخی از موارد خواهرخواندگی تمدید شود و برای باقی ماندن مابقی شهرهای خارجی در عقد خواهرخواندگی نیز تصمیم گیری جدیدی صورت پذیرد، آخرین خواهرخواندگی قزوین مربوط به شهر نین بین در کشور ویتنام بود که در تابستان سال جاری از ما خواسته شد تا سفری از مسوولان استانی به این کشور صورت پذیرد.
ایرنا. علاوه بر فعالیت‌های تجاری و اقتصادی، بخشی از کارهای نمایندگی وزارت امور خارجه مباحث کنسولگری است، در این حوزه نیز بفرمایید که چه اقداماتی انجام شده است؟
تایید اسناد تجاری و دانشجویی از دیگر کارهایی است که در استان قزوین انجام می‌شود، کسانی که به خارج از کشور صادرات دارند اسناد خوشان را در همین استان قزوین تایید می کنند و نیازی نیست به تهران رفت و آمد کنند، در همین رابطه از ابتدای سال جاری تاکنون ۶ هزار و ۷۳۷ سند را پلمب و تایید کردیم که روزانه حدود ۳۰ پلمب را شامل می شود و تردد به تهران را به میزان قابل توجهی کاهش داده است، همین اقدام سبب شد تا برخی از متقاضیان در استان زنجان نیز برای انجام این خدمت به قزوین مراجعه کنند.
یکی دیگر از کارهای وزارت امور خارجه کسب خبر است، مثلا بستگان شخصی به خارج از کشور رفته و یا مفقود شده و اطلاعی از او ندارند، بستگان درجه یک این افراد به ما مراجعه می کنند و ما بر اساس مشخصات اعلامی موضوع را به سفارتخانه ها اعلام می کنیم تا اقدامات بعدی در کشورهای هدف صورت پذیرد.
یکی دیگر از کارهایی که ما در استان قزوین انجام می‌دهیم، موضوع وکالتنامه است، مثلا شخصی در خارج از کشور و یا داخل استان قزوین موضوعی را به یکدیگر وکالت می‌دهند که با تایید آن برای تمامی دستگاه های اجرایی قابل استناد و احراز باشد.
تایید روادید اتباع خارجی شاغل در کارخانجات و واحدهای تولیدی نیز از دیگر اقداماتی است که در استان قزوین انجام می‌شود، در این مورد فرد تبعه از کشور خارجی برای تمدید رواید خود موضوع را به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اعلام می‌کند و این اداره نیز در قالب نامه‌ای موضوع را با ما در میان می گذارد، در نهایت پس از بررسی، موضوع تمدید فرد خارجی به واحد اتباع خارجی وزارت امور خارجه ابلاغ می‌شود.
از آنجایی که قوانین سخت گیرانه‌ای در این کشورها نسبت به مصرف و حمل دارو وجود دارد، بنابراین داشتن قرص بدون نسخه معتبر پزشکی جرم محسوب شده و فرد بازداشت می شود.ایرنا. آیا در خصوص مسایل جرایم و بازداشت افراد نیز از سوی نمایندگی وزارت امور خارجه استان قزوین پیگیری صورت می‌گیرد؟
بله ما در همین استان پیگیری لازم را انجام می دهیم، البته بیشتر موارد بازداشتی ما از استان قزوین در کشورهای ترکیه، ارمنستان و آذربایجان به خاطر همراه داشتن قرص های دارویی است، از آنجایی که قوانین سخت گیرانه‌ای در این کشورها نسبت به مصرف و حمل دارو وجود دارد، بنابراین داشتن قرص بدون نسخه معتبر پزشکی جرم محسوب شده و فرد بازداشت می شود.
خیلی از افرادی که در این کشورها بازداشت شده بودند، بعدها توضیح دادند که فقط به خاطر داشتن یک قرص کدیین دار تحت تعقیب پلیس قرار گرفته‌اند، برای همین از شهروندان استان قزوین می خواهیم که حتما قبل از خروج از کشور داروهای خودشان را به صورت ترجمه شده و با مهر معتبر پزشک به همراه داشته باشند.
کلام آخر شما با مخاطبان ایرنا:
دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه استان قزون در این سال‌های گذشته تمام تلاش خود را به کار گرفته تا بتواند نقش موثری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایفا کند و من اعتقاد دارم با برنامه ها و سیاست‌های پیش رو می‌توان گام‌های موثری در استان قزوین برداشت و ظرفیت این استان را در فراسوی بین الملل به منصه ظهور رساند.