به گزارش ایرنا، تارنمای خبری هافینگتون پست دیروز (۱۰ آذر) نوشت که چهار مرد در واشنگتن سیاست آمریکا در خاورمیانه را شکل می‌دهند که سه تن از آنان از جمله جو بایدن رئیس‌جمهوری، آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه و جیک سالیوان مشاور امنیت ملی شناخته شده‌اند. اما مقام چهارم با وجود تسلط زیادش بر سه نفر دیگر و به‌رغم عزم او برای حفظ سیاست‌هایی که بسیاری آن را دامن زدن به خونریزی در غزه و فراتر از آن می‌دانند، کمتر شناخته شده است.
نام او بِرِت مک گورک است. او هماهنگ‌کننده خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ‌سفید است و یکی از قدرتمندترین افراد در تشکیلات امنیت ملی آمریکا به شمار می‌رود.
یکی از مقام‌های پیشین آمریکا به هافینگتون پست گفت که این مقام با آن قدرت فوق العاده، کاملاً مبهم، غیرشفاف و گریزان از پاسخگویی است.
از یک سو، تمرکز اصلی مک گورک که توافق بین اسرائیل و عربستان سعودی است بر دیپلماسی آمریکا در منطقه غالب شده‌است. یک مقام آمریکایی گفت: او پیوسته به‌دنبال تعامل با عربستان سعودی و در اولویت قرار دادن آن در سیاست خاورمیانه ای آمریکا است.
از سوی دیگر، او عمیقاً در مذاکرات بین اسرائیل، حماس و دولت‌های منطقه‌ای که به آزادی بیش از ۱۰۰ گروگان اسرائیلی و افزایش حجم کمک‌های بشردوستانه به غزه انجامید، درگیر بود و تیمش به شدت موضعگیری‌های مقام‌های آمریکایی در مورد این مناقشه را مدیریت کرده و مرتب با مقام‌های خارجی در تماس است.
مک گورک در سال ۲۰۲۲ بایدن را متقاعد کرد که به ریاض سفر کند. دولت آمریکا مدعی شده بود که دیدار با مقام های سعودی به مدیریت قیمت نفت پس از شوک تهاجم روسیه به اوکراین به بازار جهانی انرژی کمک خواهد کرد.
سه ماه پس از سفر بایدن، سعودی‌ها تولید نفت را کاهش داده و در نتیجه قیمت بنزین در آستانه انتخابات میان دوره ای بالا رفت و دموکرات‌های مضطرب را خشمگین کرد.
با این حال، نشانه‌های فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد به‌محض کاهش شدت جنگ در غزه، تلاش مک گورک برای توافق عربستان و اسرائیل در صدر دستور کار بایدن قرار خواهد گرفت.
مک گورک ماه گذشته در سخنانی گفت که پیش از عملیات ۷ اکتبر (۱۵ مهر) حماس، آمریکا "مشغول گفت و گوی‌های فشرده" در مورد توافق سعودی - اسرائیل بود که شامل پیشرفت ملموس برای مناقشه فلسطین نیز می‌شد.
وی گفت: جنگ غزه پایان‌دهنده عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل نبود. موضوع اصلی باید مورد توجه قرار گیرد و با تضعیف حماس مصمم هستیم که به رسیدگی به آن کمک کنیم.
دانیل موتون، که از سال ۲۰۲۱ تا تابستان امسال برای مک گورک کار می‌کرد، به سفر چندی‌پیش وزیر دفاع عربستان سعودی به واشنگتن اشاره کرد و آن را نشانه تلاش بی‌سر و صدای مقام‌ها در پیشبرد جنبه‌های گوناگون توافق اسرائیل و عربستان مانند از سرگیری فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان سعودی دانست.
یک دیپلمات اروپایی گفت: اگر برنامه این باشد که صرفاً باید اوضاع را مانند دوران قبل از بحران غزه تحت‌کنترل درآورد، نتیجه فاجعه‌بار خواهد بود. با مراودات تجاری، عادی‌سازی روابط و تجارت نمی‌توان مناقشه را فیصله داد.
یک مقام آمریکایی به هافینگتون پست گفت که مک گورک مسئول تلاش‌های سال ۲۰۲۲ برای پایان‌دادن به ممنوعیت صادرات تسلیحات آمریکایی به عربستان سعودی است. به گفته گروه‌های حقوق بشری، سعودی‌ها با این تسلیحات به‌طور مکرر قوانین بین‌المللی بشردوستانه را در یمن نقض کردند. این مقام آمریکایی افزود که مک گورک در هفته‌های اخیر و حتی با وجود افزایش هراس از جنگ منطقه ای نیز این ممنوعیت را به چالش کشیده است.
یکی از مقام‌های آمریکایی گفت که مک گورک در رایزنی‌های درون‌سازمانی همکاران خود را از مطرح کردن دغدغه‌های حقوق بشری با دولت‌های دیگر منصرف کرده و می‌گوید که این امر باعث می‌شود آنها از آمریکا دور و به چین نزدیک شوند.
یک مقام سابق آمریکایی گفت: تئوری مک گورک در مورد خاورمیانه این است که این منطقه منشأ بی‌ثباتی و همچنین دارای منابع فراوان است. این یک ذهنیت بسیار قدیمی و استعماری بوده و استدلال می‌کند به اینکه مردم به حاکمان قوی نیاز دارند تا آنها را کنترل کنند و ما باید آنچه را که نیاز داریم به نفع خود استخراج کنیم و در عین‌حال هزینه را برای خود و کشورهای مشابهمان، در این مورد اسرائیلی‌ها، به حداقل برسانیم.»
این مقام مسئول ادامه داد: این رویکرد کوته‌بینانه همیشه شکست می‌خورد و آمریکا را وادار می‌کند که هر چند سال یک بار در خاورمیانه هزینه کند.
مک گورک با تمام نفوذی که دارد، در نهایت تصمیم گیرنده اصلی سیاست‌های خاورمیانه‌ای دولت بایدن نیست.
یک مقام دولت اوباما گفت: او آنچه را که مدنظر رئیس جمهوری است، ارائه می‌دهد. مسئولیت تصمیم‌های متعاقب بر عهده شخص بایدن است.
با این وجود، برخی از ناظران قاطعانه‌تر خواهان بررسی دقیق‌تر وضعیت مک گورک از سوی بایدن هستند.
یکی دیگر از مقام‌های سابق آمریکا گفت که اگر فرصت یابد به بایدن هشدار خواهد داد که مراقب اتکا به مک گورک باشد.