به گزارش ایرنا، محلات واقع در نوار جنوبی استان مرکزی، شهری خوش آب و هوا که به واسطه قابلیت‌های اقلیمی پهنه آن مملو از گل و گیاهان زینتی رنگارنگ و لطافت ناشی از آنها است.
برخی از شهر محلات با عنوان «بام‌گل ایران» نام برده‌اند و این خطه با وجود وسعت اندکش از لحاظ سطح زیرکشت گل رتبه نخست کشور را از آن خود کرده است.
شهرستان محلات با ۲ هزار و ۷۹ کیلومتر مربع وسعت در جنوب شرقی استان مرکزی واقع شده و از شمال به قم و آشتیان، از شمال شرقی به دلیجان، از جنوب به خمین و گلپایگان (استان اصفهان) و از غرب به اراک محدود می‌شود.
این شهرستان به دلیل استقرار در مرکز جغرافیایی کشور، ارتفاع یک‌هزار و ۷۵۰ متری از سطح دریا، احاطه دشت به وسیله کوه‌های بلند و بافت خاک مناسب، سابقه گل کاری ۷۰ ساله دارد.
هنر گلکاری و پرورش گل به‌عنوان یک فعالیت اقتصادی از سال ۱۳۰۰ در محلات آغاز شد و این شهر کوچک اما زنده و پویا توانسته پایه‌گذار، ایجادکننده و توسعه‌دهنده این صنعت با ارزش در عرصه کشاورزی ایران باشد.
رئیس جهادکشاورزی محلات، از تولید ۲۲۵ میلیون انواع گل‌های شاخه بریده، فضای باز، گلدانی و درخت و درختچه در مزارع گل محلات خبر داد.
عباس ارشدی افزود: یک‌هزار بهره‌بردار در یک‌هزار و ۳۰ هکتار گلخانه و فضای باز در تولید گل این شهرستان اشتغال دارند.
وی بیان کرد: از این شمار بهره‌بردار، ۷۰۰ نفر در ۴۲۰ هکتار گلخانه بخش و ۳۰۰ نفر در ۶۱۰ هکتار فضای باز، انواع گل را تولید می‌کنند.
رئیس جهاد کشاورزی محلات ادامه داد: بیش از پنج هزار نفر در بخش گل محلات به صورت مستقیم مشغول کار هستند که ۳۰ درصد جمعیت شاغل شهرستان را شامل می‌شود.
ارشدی اظهار کرد: ۴۲۰ هکتار گلخانه در این شهرستان در فصول مختلف سال انواع گل‌های زینتی را تولید و روانه بازار می‌کنند.
وی اظهار کرد: تولید گل شهرستان محلات شامل ۲۵ میلیون گلدان،۹۰ میلیون انواع گل‌های فضای باز، ۶۰ میلیون گل شاخه بریده و ۲۵ میلیون درخت ودرختچه زینتی است.
رئیس جهاد کشاورزی محلات با بیان اینکه ۳۰ درصد از مردم محلات در صنعت گل اشتغال دارند، ادامه داد: سابقه گلکاری در محلات بیش از ۷۰ سال است.
ارشدی افزود: این شهرستان بیشترین سطح زیر کشت و پرورش انواع گل و گیاه زینتی را در کشور دارد و تولید ۳۵۰ گونه مختلف گیاهان زینتی، آپارتمانی و فضای سبز، این خطه را به یکی از قطب‌های پرورش و تجارت گل و گیاه ایران تبدیل کرده است.
وی گفت: وجود پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی در محلات، تولید و تکثیر انواع گونه‌های گل‌های شاخه بریده، درختچه و گیاهان آپارتمانی و نیز تولید و صدور انحصاری بید قرمز از این شهرستان از دیگر ظرفیت‌ها است.
رئیس جهاد کشاورزی محلات یادآور شد: ۱۸ درصد سطح زیر کشت گل و گیاه، ۱۲ درصد از تولید انواع گل شاخه بریده، ۸۰ درصد تولید گل‌های فصلی نشایی، ۲۱ درصد از تولید درخت و درختچه‌های زینتی و ۱۴ درصد از گیاهان آپارتمانی کشور در محلات تولید می‌شود.
صادرات ۱۹ میلیون دلاری گل از محلات
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان محلات گفت: ۱۹میلیون و ۱۴۱ هزار و ۱۹۳دلار کالای غیر نفتی امسال از این شهرستان به کشورهای هدف صادر شد
محمد جمالعباسی بیان کرد: ۹ میلیون دلار گل و گیاهان زینتی امسال به شکل مستقیم از این شهرستان به کشورهای عراق ، تاجیکستان، امارات و قزاقستان صادر شد.
گل و گیاه محلات مدرن شده است اما سرعت رشد این حوزه کند است و هنوز به ایده‌آل نرسیده استعلی صفری پایانه صادراتی گل و گیاه را یکی دیگر از حلقه‌های توسعه بهره وری گل و گیاه بیان کرد و گفت: پایانه صادراتی گل و گیاه محلات بهره‌برداری شده است اما هنوز مشکلاتی دارد.
رییس سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی بیان کرد: مشکلات صادرات گل و گیاه مربوط به بخش ساختاری و کیفیت محصولات است.
صفری بیان کرد: گل و گیاه از معدود بخش‌هایی است که رکود نداشته و در کمیت و کیفیت رشد داشته است.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که در تمامی حوزه‌ها در زمینه تولید وجود دارد، بهره‌وری است و مسئله بهره‌وری در بخش کشاورزی بیشتر نمود پیدا می‌کند. اگرچه استان مرکزی در بحث محصولات اساسی به خودکفایی رسیده است اما در بحث بهره‌وری آب با مشکلاتی مواجه هستیم.
صفری گفت: یکی از اقدامات مورد نیاز برای افزایش بهره‌وری تولید، کشت گلخانه‌ای است. استان مرکزی در زمینه بخش زیر کشت گلخانه‌ای رتبه پنجم و در زمینه تولید گل و گیاه رتبه دوم کشور را به خود اختصاص داده است.
وی اظهار کرد: گل و گیاه شهرستان در حال حرکت به سمت پیشرفت است که باید سرعت آن را افزایش داد.
فعالیت ۵۰ واحد تولیدی گل در محلات
رئیس هیات مدیره شرکت تعاونی ارغوان محلات گفت: پنجاه واحد تولیدی در دهکده گل این شهرستان فعال بوده که برای یک‌هزار و ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد شده است
محمدجواد مدنی با اشاره به جایگاه اول محلات در تولید گل و گیاهان زینتی در سطح کشور، اظهار کرد: بیشترین سطح زیر کشت گل و گیاهان زینتی کشور در محلات قرار دارد و ۹۰ درصد از حدود یک‌هزار هکتار سطح زیر کشت گل و گیاهان زینتی در استان مرکزی در این شهرستان واقع شده است.
وی با اشاره به ویژگی‌های اکولوژیکی شهرستان محلات در پرورش گل، تصریح کرد: شیب جنوبی شهرستان محلات موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی شده، پدیده ژئوترمیک (زمین گرمایی) و حشرات پارازیت موجود در منطقه که شکارچی آفات هستند، فعال نبودن گسل‌های زلزله اطراف محلات، واقع شدن این شهر در مرکز کشور و بالا بودن ضریب امنیت در محلات موجب رونق تولید گل در شهر شده است.
ایران رتبه ششم تنوع ژنتیکی و بانک ژن گل جهان را در اختیار دارد اما از نظر صادرات در جایگاه صد و هفتم جهان قرار داریم. به منظور دستیابی به جایگاه‌های برتر در این آمارها، نیازمند توسعه زیرساخت‌های این صنعت هستیموی اظهار کرد: استقرار پژوهشکده گل و گیاهان زینتی، شرکت تعاونی گل و گیاهان زینتی، باغ گل کیهان و بزرگترین دهکده گل و گیاه کشور، ظرفیت‌هایی است که در محلات واقع شده و برای دستیابی به آمارهای برتر جهانی از نظر تولید و صادرات باید توجه ویژه‌ای به توسعه زیرساخت‌ها شود.
وی منابع آبی را یکی از مشکلات اصلی دهکده دانست و افزود: دهکده گل از منابع آب زیرزمینی استفاده نکرده و از روان آب‌ها و منابع آب سطحی تغذیه می‌شود.
مدنی توضیح داد: سه حوضچه به این منظور احداث شده که یکی از آنها به مساحت هفت هکتار به دلیل تکمیل نشدن قابل بهره‌برداری نیست.
رئیس هیات مدیره شرکت تعاونی ارغوان محلات ادامه داد: مساحت ۲ حوضچه دیگر که در حال حاضر از آن استفاده می‌شود هر کدام چهار هکتار است که یکی از مشکلات این ۲ حوضچه تبخیر سطحی زیاد آب در فصل گرم سال است.
مدنی با اشاره به طرح‌های مطالعاتی برای مقابله با تبخیر سطحی آب، تصریح کرد: برای مقابله با این مشکل باید از گویچه‌ها یا پنل‌های خورشیدی استفاده کرد که پنل‌های خورشیدی علاوه بر جلوگیری از تبخیر سطحی می‌تواند به تامین انرژی دهکده نیز کمک کند.
وی یادآور شد: این طرح به عنوان یک طرح پایلوت و ترویجی در شهر محلات قابل پیاده‌سازی است.
رئیس هیات مدیره شرکت تعاونی ارغوان محلات، پساب فاضلاب را یکی دیگر از منابع تامین آب دهکده گل دانست و گفت: به منظور جلوگیری از آلایندگی زیست محیطی ۳۰ لیتر حقابه فاضلاب، باید اقدامات علمی روی آن صورت گیرد که نیازمند یاری هستیم.
حسین بیات ادامه داد: علیرغم توسعه گلخانه‌های متعدد پژوهشی، گلخانه‌هایی که در مشارکت با بخش خصوصی ایجاد شده و گسترش فضای سبز پژوهشکده که در حال حاضر حدود پنج‌هزار متر مربع است، منبع جدید ذخیره‌سازی آب ایجاد نشده و این مسئله یک چالش برای پژوهش به شمار می‌رود.
وی افزود: نیاز آبی پژوهشکده در فصول پاییز و زمستان بسیار کاهش می‌یابد، ولی به دلیل نبود فضایی برای ذخیره‌سازی، آب قنات در این بازه زمانی هدر رفته و نمی‌توان آن را برای فصول بهار و تابستان که نیاز آبی پژوهشکده افزایش پیدا می‌کند، ذخیره کرد.
بیات تصریح کرد: احداث استخر ذخیره‌سازی آب برای پژوهشکده یک نیاز بسیار جدی بوده و در صورت ادامه وضع موجود، در سال آینده بسیاری از گلخانه‌های پژوهشی و فضای سبز پژوهشکده با تنش بسیار جدی مواجه خواهند شد.