به گزارش خبرنگار پارلمانی ایرنا، در جلسه علنی روز دوشنبه (۱۳ آذرماه) مجلس شورای اسلامی، گزارش کمیسیون فرهنگی در مورد لایحه موافقتنامه تأسیس و چهارچوب فعالیت مراکز فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه در دستور کار قرار گرفت که با رای موافق نمایندگان به تصویب رسید.
بر اساس ماده واحده آن، موافقتنامه تأسیس و چهارچوب فعالیت مراکز فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه مشتمل بر یک مقدمه و ۱۸ ماده که تأیید شده به مهر دفتر هیات دولت است، تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
پیش از رای گیری، احمد راستینه به عنوان سخنگوی کمیسیون فرهنگی در این باره گفت: طبق تبصره این موافقتنامه، رعایت اصول ۷۷، ۱۲۵ و ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
وی یادآور شد: هدف این موافقتنامه همکاری بین دولت ایران و روسیه از طریق مراکز فرهنگی است. همچنین در اجرای برنامه‌های همکاری در زمینه‌های بشردوستانه، فنی و فرهنگی، علمی، اطلاع رسانی، شرکت در برنامه‌های فرهنگی، حمایت از هموطنان در خارج از کشور برای تامین حقوق و منافع اجتماعی آنها، وجود این مراکز ضروری به نظر می‌رسد.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد: حفظ زبان مادری، هویت ملی و فرهنگی و استفاده از ظرفیت‌های تعیین شده در زمینه‌های فضای مجازی، اطلاع رسانی و رسانه‌های جمعی، در جهت ایجاد شرایط مساعد و همکاری‌های گسترده‌تر، در زمینه‌های فرهنگی و هنری بین ایران و روسیه، این لایحه می‌تواند تشریفات قانونی لازم را پس از تصویب فراهم کند.
وی با بیان اینکه روابط فرهنگی دو کشور می‌تواند، تعیین کننده افزایش روابط اقتصادی شود، گفت: ضرورت‌های ایجاد شده حاکی از آن است که دو کشور در حوزه‌های مختلف فرهنگی از جمله قومیت‌ها، مذاهب و ادیان باید سطح همکاری‌های خود را بیشتر از گذشته ارتقا دهند.
راستینه ادامه داد: عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگاهی، اقتضا می‌کند به موازات توسعه روابط اقتصادی، روابط فرهنگی و اجتماعی فی‌مابین کشورها روز به روز توسعه یافته و با توجه به فرهنگ غنی کشورمان، این روابط می‌تواند ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران را به درستی تبیین و معرفی کند.
دست روسیه در این توافقنامه باز می‌شود
در ادامه جلیل رحیمی جهان آبادی در مخالفت با این لایحه با اشاره به اینکه نگاه به همکاری بین ایران و روسیه مثبت است چراکه غرب تلاش می‌کند جمهوری اسلامی را از تعامل با سایر کشورها در عرصه بین الملل دور کند، گفت: چین و روسیه دو کشور قدرتمند در عرصه بین الملل هستند و ارتقاء روابط با آنها و بهره بردن از همه ظرفیت‌ها باید در دستور کار تعاملات ایران با سایر کشورها باشد.
نماینده مردم تربت‌جام در مجلس ادامه داد: دلیل مخالفت بنده با این لایحه مربوط به ماده (۳) آن است که دست روسیه را برای ارتباط با مراکز و افراد و نهادهای دولتی، محلی و ملی باز می‌گذارد. که این نوع دسترسی، آسیب‌پذیری برای کشور ایجاد می‌کند. بنابراین لازم است وزارت امور خارجه بر این بخش نظارت داشته باشد به این دلیل که این موافقتنامه برای درازمدت تصویب می‌شود.
وی تصریح کرد: تفاوت‌های عمیق فرهنگی جامعه دینمدار اسلامی ایران با جامعه مسیحی روسیه از دیگر مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد بنابراین لازم است این لایحه جهت بازنگری به کمیسیون تخصصی مربوطه ارجاع داده شود.
این تفاهمنامه سبب افزایش روابط اقتصادی دو کشور می‌شود
محمدرضا میرتاج الدینی در موافقت با دو فوریت این لایحه گفت: ارائه این لایحه اتفاق جدیدی نیست و بسیاری از کشورها با ایران این موافقتنامه را داشته‌اند. ضمن اینکه ما با روسیه مشترکات قومی، تاریخی و فرهنگی بسیاری داریم.
نماینده مردم تبریز در مجلس با اشاره به حضور میلیون‌ها مسلمان در روسیه افزود: در نامه تاریخی امام خمینی (ره) به گورباچوف که در آن دعوت به توحید مدنظر قرار گرفته بود تعبیری داشتند که هنوز به طور کامل تحقق پیدا نکرده است و این توافقنامه بستر لازم برای آن را فراهم می‌کند.
میرتاج الدینی با بیان اینکه به جز تعاملات همسایگی، دشمنان مشترکی نیز در حوزه سیاسی با روسیه داریم، گفت: مقابله با استکبار آمریکا و رژیم صهیونیستی از جمله این موارد است. از سوی دیگر امنیت مساله‌ای جداناپذیر است که این توافقنامه زمینه آن را فراهم می‌کند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: روسیه ۳۴ درصد گاز دنیا و ایران ۱۷ درصد گاز دنیا را تأمین می‌کنند بنابراین این توافقنامه زمینه همکاری در حوزه‌های اقتصادی و انرژی را نیز فراهم می‌کند.
ابهامات برخی بندهای این لایحه باید برطرف شود
در ادامه علی بابایی کارنامی به عنوان نماینده مخالف با این لایحه گفت: ما باید ناترازی‌های تجاری در روابط با روسیه طی ۱۰ سال گذشته را مورد بررسی قرار دهیم ضمن اینکه در بند ۱۸ این لایحه ۵ سال برای اجرای آن قرار داده شده و بعد تمدید می‌شود اما اجازه مجلس را مشروط نکرده است.
نماینده مردم ساری در مجلس افزود: این نوع باز گذاشتن دست کشور ممکن است سبب سوء استفاده‌های سیاسی در سطح بین‌المللی شود. چرا که همیشه قرار نیست شرایط یکسان باشد و ممکن است تغییراتی ایجاد شود بنابراین ما باید آینده‌نگری مثبت داشته باشیم ضمن اینکه برخی بندهای این لایحه دارای ابهاماتی است که باید در کمیسیون تخصصی مربوطه رفع شود.
اشتراکات زبانی، دینی و مذهبی بین ایران و روسیه فراوان است
پرویز محمدنژاد قاضی محله به عنوان نماینده موافق با این لایحه گفت: ارتباطات فرهنگی، سرمایه ملت‌ها است و روسیه نیز سرزمینی پهناور با سرمایه‌های عظیم به ویژه در حوزه انرژی است ضمن اینکه ما اشتراکات بسیاری از قبیل قومی، زبان، دین و مذهب با این کشور داریم و اگر بتوانیم به نحو احسن از این موارد استفاده کنیم به طور قطع زمینه‌ساز برقراری ارتباطات اقتصادی بین دو کشور نیز خواهد شد.
علی ادیانی به عنوان نماینده دولت در این باره توضیح داد: این لایحه در چهارچوب مشخص و حقوق بین الملل تعیین و در آن تأکید شده که قواعد کشورها متناسب با مولفه حقوقی آنها بومی‌سازی شود که کمیسیون فرهنگی مجلس مسئولیت خود در این زمینه را به درستی و با دقت انجام داده است.
همچنین غلامرضا نوری قزلجه در قالب اخطاری بر اساس اصول ۱۵۲ و ۱۵۳ قانون اساسی گفت: ما باید در این رابطه سابقه روابط بین دو کشور و تاریخ را مطالعه کنیم و به این مهم توجه شود که رویکردهای فرهنگی ایران و روسیه تا چه اندازه همپوشانی دارد. ضمن اینکه رفتارهای فرهنگی فعلی روسیه نشان می‌دهد که تفاوتی با ۲۰۰ سال قبل نداشته است.
عبدالرضا مصری که ریاست صحن را بر عهده داشت در پاسخ به تذکر قزلجه تأکید کرد: حرف‌های شما دلسوزانه است اما در قانون اساسی بحث مقابله با سلطه‌پذیری و سلطه‌جویی مطرح است ضمن اینکه باید به این نکته توجه شود که ما هم اکنون مراودات سیاسی داریم.