به گزارش ایرنا، عملیات اجرایی سد حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش به مساحت هفت هزار و ۷۵۰ هکتار و طول آبراهه اصلی ۱۱ و نیم کیلومتر با اعتباری بالغ بر ۲۳۰ میلیارد ریال از محل اعتبار سفر ریاست جمهوری آغاز شد.
کنترل فرسایش خاک، ذخیره سازی روان‌آب‌های سطحی و سیلاب، تغذیه قنوات، چشمه‌ها و چاه‌ها و جلوگیری از خسارات سیل به اراضی کشاورزی و تجهیزات زیر بنایی منطقه از جمله اهداف اجرای طرح آبخیز آبکمر شهرستان تفرش به شمار می‌رود.
۱۸ هزار متر مکعب عملیات گابیون بندی، یک هزار و ۵۰۰ متر مکعب عملیات سنگ و سیمان، ۶ هزار متر مکعب عملیات خاکی برای اجرای طرح آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش پیش بینی شده است.
به گفته کارشناسان حوزه منابع طبیعی با توجه به جنس سنگ‌ها و نفوذ پذیری منطقه آبخیز کهک و آبکمر اجرای عملیات آبخیزداری در این منطقه نقش مهمی در افزایش سطح سفره‌های زیر زمینی، کنترل روان‌آب‌های سطحی و سیلاب و افزایش آبدهی قنوات، چاه‌ها و چشمه‌های منطقه به همراه دارد.
همچنین به گفته کارشناسان این بخش با ایجاد بندهای گابیونی در مسیر رودخانه این منطقه کف رودخانه که به دلیل سیلاب پایین رفته، افزایش یافته و حرکت آب به سمت قنوات منطقه تغییر می کند که این مهم افزایش آبدهی قنوات را به همراه دارد.
۱۴ بند گابیونی در حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش ایجاد شده است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی نیز گفت: حوزه آبخیز کهک و آبکمرشهرستان تفرش از جمله حوزه‌های آبخیز شهری است که روان‌آب‌های از این شهرستان عبور کرده و در پایین دست به سد ساوه می‌ریزد.
عبدالحسین محمدی افزود: با توجه به وجود اراضی کشاورزی در پایین دست حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش، به گفته کشاورزان این منطقه روان‌آب‌ها و سیلاب حاصل از این منطقه خساراتی را برای محصولات و اراضی کشاورزی به همراه داشته و همچنین به دلیل اینکه روان‌آب‌ها به صورت سیلاب از منطقه خارج می شود این مهم موجب خشک شدن قنوات نیز شده‌است.
در بررسی‌های انجام شده توسط کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی مشخص شد کنِش بالای سیلاب در این منطقه موجب شده که کف رودخانه از قنوات منطقه پایین تر قرار بگیرد و این مهم حرکت آب قنوات منطقه به سمت رودخانه را به همراه داشته است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی خاطرنشان کرد: بر اساس مطالعات انجام شده اجرای اقدامات آبخیزداری برای کنترل سیلاب و روان‌آب‌های حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش برای تغذیه قنوات و جلوگیری از بروز سیلاب و ایجاد خسارت به کشاورزان در دستور کار این اداره کل قرار گرفت.
محمدی یاد آور شد: قرارداد اجرای ۳۲ بند گابیونی سال گذشته با پیمانکار منعقد شد و اکنون با پیشرفت فیزیکی ۶۰ درصدی در حال انجام بوده و ۱۴ مورد از این بندها در منطقه ایجاد شده است.
وی طرح آبخیزداری کهک و آبکمر شهرستان تفرش را ۹۰ مورد بند سنگ و ملات و خاکی عنوان کرد و گفت: تاکنون ۲۳ مورد بند گابیونی در این منطقه ایجاد شده و بقیه این طرح نیز در مدت ۲ سال آینده اجرایی می شود.
محمدی خاطرنشان کرد: اجرای بند گابیونی در این منطقه افزایش ارتفاع کف رودخانه منطقه و حرکت آب از رودخانه به سمت قنوات را به همراه دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی خاطرنشان کرد: اجرای طرح نهال‌کاری در حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش از دیگر برنامه‌های این اداره کل بوده و با پایان اجرا آبخیزداری، طرح نهال‌کاری در این منطقه آغاز می شود.
محمدی افزود: با اجرای طرح آبخیزداری در حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش، تمامی روان‌آب‌هایی که در گذشته خساراتی را برای کشاورزان به همراه داشته، ذخیره سازی می‌شود که این مهم افزایش سطح سفره‌های زیر زمینی و آب دهی قنوات، چاه‌ها و چشمه‌های منطقه را به همراه دارد.
ایجاد سومین پارک آبخیز در حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش
وی ادامه داد: با توجه به مزیت‌ها و ظرفیت‌های حوزه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش، ایجاد سومین پارک آبخیز استان مرکزی پس از اتمام طرح‌های آبخیزداری و بیولوژیکی در این منطقه در دستور کار اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قرار دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی افزود: پارک آبخیز منطقه کهک و آبکمر شهرستان تفرش همانند پارک آبخیز دره گردوی اراک برای استفاده مردم منطقه و گردشگران در این منطقه ایجاد می شود.
طرح آبخیزداری کهک و آبکمر تفرش با پیشرفت فیزیکی ۳۵ درصد در حال انجام است
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی در این خصوص گفت: عملیات اجرایی سد کهک و آبکمر شهرستان تفرش از سال گذشته آغاز و اکنون با پیشرفت فیزیکی ۳۵ تا ۴۰ درصد در حال انجام است.
رضا عظیمی افزود: ۵۰ میلیارد ریال منابع مالی از ابتدای آغاز طرح تا کنون هزینه شده و پیش بینی می شود با تامین ۲۰۰ میلیارد ریال دیگر، بهره برداری از طرح سد کهک و آبکمر شهرستان تفرش در سال‌های آینده آغاز شود.
وی با یادآوری اجرای ۶۴ بند گابیونی و چهار بند خاکی در طرح آبخیزداری کهک و آبکمر شهرستان تفرش خاطرنشان کرد: بهره برداری از این طرح علاوه بر کنترل روان‌آب‌های سطحی و خطر سیلاب که شهر را مورد تهدید قرار می دهد، تامین و تغذیه قنوات، چاه‌های آب و چشمه‌های این منطقه را به همراه دارد.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی افزود: اجرای طرح‌های آبخیزداری در راستای ذخیره سازی روان آب‌های سطحی در مناطقی که پوشش گیاهی وجود ندارد اجرا می‌شود.
عظیمی ادامه داد: حوزه آبخیز سد آبکمر تفرش بزرگترین طرح آبخیزداری در این استان است که با هدف نفوذ آب در این منطقه اجرا می‌شود.
وی با یادآوری اجرای ۲۴ مورد بند در منطقه آبکمر تفرش گفت: فرسایش خاک در این منطقه ۱۳ تن در هکتار و رسوب هفت تن در هکتار است که در این رودخانه در حال حرکت است.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی با یادآوری اجرای طرح آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش در مساحت حدود هفت هزار هکتار از اراضی آبخیز این منطقه گفت: ۸۷ درصد روان‌آب‌های سطحی منطقه کهک و آبکمر این شهرستان از منطقه خارج می شود که با اجرای این طرح زمینه کنترل ۶ میلیون متر مکعب از روان‌آب‌های سطحی منطقه فراهم می‌شود.
عظیمی افزود: ۲۰۰ هکتار عملیات بیولوژیک از جمله نهال‌کاری نیز برای جلوگیری از فرسایش خاکی در منطقه آبخیز کهک و آبکمر شهرستان تفرش پیش بینی شده است.
وی یادآور شد: ۲۹۷ مورد بند خاکی، یک هزار و ۵۶۲ مورد بند سنگ و سیمان و ۲۵۶ مورد گابیونی در شهرستان تفرش اجرا شده است.
طرح آبخیزداری کهک و آبکمر نقش مهمی در رفع مشکل کم آبی در شهرستان تفرش دارد
نماینده مردم تفرش، فراهان و آشتیان در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: با توجه به وضعیت آب در شهرستان تفرش و کمبود آب آشامیدنی و قطعی آب در سال های اخیر در این شهرستان و خشک شدن برخی از قنوات اجرای طرح آبخیزداری در منطقه کهک و آبکمر این شهرستان ضروری بوده است.
ولی الله بیاتی افزود: کشاورزان و مردم شهرستان تفرش در فصل تابستان، بهار و پاییز با مشکل کمبود آب مواجه هستند و آب آشامیدنی مورد نیاز این شهرستان از فاصله ۷۰ کیلومتری به شهرستان پمپاژ می‌شود.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط جغرافیایی شهرستان تفرش امکان انتقال آب از مناطق دیگر به این شهرستان وجود ندارد و آب حاصل از بارندگی‌ها در این شهرستان باید ذخیره سازی شود.
نماینده مردم تفرش فراهان و آشتیان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: یکی از بهترین مناطق برای ذخیره سازی و جمع آوری آب حاصل از بارندگی‌ها در شهرستان تفرش منطقه آبخیز آبکمر این شهرستان است.
بیاتی گفت: با توجه به مشکل کمبود آب در شهرستان تفرش اکنون علاوه بر کشاورزی، صنعت گردشگری این شهرستان نیز با مشکل مواجه است.
وی اظهار کرد: با ایجاد بند خاکی در منطقه آبخیز آبکمر شهرستان تفرش، علاوه بر تامین آب مورد نیاز شهرستان می‌توان این منطقه را به یک منطقه گردشگری تبدیل کرد.
اجرای طرح‌های آبخیزداری از جمله اولویت‌های دولت سیزدهم است
استاندار مرکزی در آیین آغاز عملیات اجرایی احداث سد آب کمر شهرستان تفرش، افزود: نگرانی‌هایی در زمینه تامین آب در ۲ شهرستان زرندیه و تفرش استان وجود داشت که مشکل شهرستان زرندیه با حفر چاه برطرف شده و رفع مشکل آبی شهرستان تفرش با ایجاد سد آبکمر در دستور کار است.
فرزاد مخلص الائمه افزود: امید است با تامین اعتبارات لازم سد آبکمر تفرش در زمان پیش بینی شده به بهره‌برداری برسد.
وی ادامه داد: اجرای طرح‌های آبخیزداری از جمله سیاست‌ها و برنامه‌های اولویت دار دولت سیزدهم بوده و در سفر هیات دولت به استان اعتباراتی به این بخش اختصاص داده شده که بخشی از این اعتبارات تامین شده است.
با توجه به موقعیت جغرافیایی و کوهستانی بودن شهرستان تفرش، امکان انتقال آب از سایر حوزه‌ها به این شهرستان وجود ندارد و با اجرای عملیات آبخیزداری و ذخیره نزولات جوی باید آب مورد نیاز شهرستان را تامین کرد
استاندار مرکزی با یاد آوری کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی‌های اخیر ادامه داد: با توجه به تغییر اقلیم و کاهش بارندگی ها باید الگوی آمایش انسان‌ها تغییر کرده و بهره برداری از آب به گونه دیگر انجام شود و با نگاه به جلو بهترین تصمیمات اتخاذ شود.
مخلص الائمه گفت: اجرای طرح آبخیزداری و ایجاد سد در منطقه کهک و آبکمر شهرستان تفرش نقش مهمی در زمینه جلوگیری از سیلاب، فرسایش خاک تغذیه سفره‌های زیر زمینی، تقویت آب آشامیدنی و کشاورزی این شهرستان به همراه دارد.
امکان اجرای بند خاکی با ارتفاع ۱۰ متر پس از تایید کمیته فنی در منطقه کهک و آبکمر تفرش وجود دارد
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در سفر به شهرستان تفرش گفت: سنگ‌های منطقه آب کمر شهرستان تفرش از نوع هیدراته است و با توجه به نفوذ پذیری بالای این سنگ‌ها اجرای سد در این منطقه باید با مطالعات بیشتر انجام شود.
عباسعلی نوبخت گفت: ارتفاع بندهای خاکی که بر اساس موافقت‌نامه با دستگاه‌های نظارتی و توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ایجاد می شود ۶ متر است و با توجه به نیاز آبی شهرستان تفرش امکان اجرای بند خاکی با ارتفاع ۱۰ متر بعد از تایید کمیته فنی نیز در این منطقه وجود دارد.
وی افزود: بند خاکی که در منطقه آب کمر تفرش زده می شود باید با مطالعات بیشتر همراه باشد تا امکان جاری شدن آب وجود داشته باشد.
شهرستان تفرش با ۲۵ هزار نفر جمعیت در ۸۵ کیلومتری شمال شرق اراک واقع است.
بر اساس آخرین آمار نقشه حدنگاری استان مرکزی، مساحت کل استان ۲ میلیون و ۹۶۷ هزار و ۴۳۲ هکتار است که ۲ میلیون و ۶ هزار و ۵۳۰ هکتار این مساحت معادل ۶۷ و ۶۲ صدم درصد اراضی ملی و ۹۶۰ هزار و ۹۰۲ هکتار مساحت مستثنیات استان است.
۴۸۹ هزار و ۹۶۲ هکتار از مجموع اراضی ملی استان مرکزی را اراضی بیابانی تشکیل می دهد که در هفت شهرستان استان شامل ساوه، اراک، زرندیه، محلات، دلیجان، خنداب و کمیجان قرار دارد.
یک‌هزار و ۶۶۳ هکتار از مجموع اراضی ملی را ذخیرگاه‌های جنگلی استان مرکزی تشکیل می‌دهد و در شهرستان های شازند، تفرش، خمین، دلیجان و محلات قرار دارد.