به گزارش خبرنگار گروه جامعه ایرنا، پیمان صالحی در مراسم بزرگداشت روز ملی پژوهش در اردوگاه شهید باهنر اظهارکرد: رتبه جهانی ما در تولیدات علمی ۲۶ سال گذشته با ۸۵۱ تولید علمی، رتبه ۵۴ دنیا بود اما در سال ۲۰۲۲ با بیش از ۷۸ هزار تولید علمی به رتبه ۱۵ جهان رسیده است.
وی افزود: در تولیدات علمی روند افزایشی داشتیم و رتبه علمی کشور از نظر سایت‌های بین المللی و در ۲ همایش بین المللی رتبه ۱۷ و ۱۵ است.
معاون پژوهشی وزیر علوم درباره آمارهای کشوری درباره قراردادهای منعقد شده در ارتباط با صنعت و دانشگاه یادآور شد: امسال دانشگاه‌های ما ۱۱ هزار و ۲۰۰ مورد عقد قرارداد با صنایع را امضا کردند که مبلغی حدود ۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است.
صالحی گفت: با توجه به مشکلات مالیاتی، امیدواریم با وجود قانون جهش تولید دانش بنیان بتوانیم جهش ویژه‌ای در این زمینه داشته باشیم.
وی ادامه داد: پارک علم و فناوری و بعضا پارک تخصصی علمی و فناوری در همه استان‌ها وجود دارد و دانشگاها پارک علم و فناوری دارند.
وی اضافه کرد: سال‌ها دنبال این بودیم که نظام پیوسته‌ای در حوزه پژوهش ایجاد شود تا هر کسی در ایران ایده قابل تجاری سازی دارد این کار را انجام دهد بنابراین مراکز رشد واحدهای فناور را راه اندازی کردیم.
معاون وزیر علوم با بیان اینکه هر کسی به این واحدها مراجعه کند، آموزش می‌بینید و مشخص می‌شود ایده او قابلیت تجاری سازی دارد یا خیر، ادامه داد: ۲۷۹ مرکز رشد واحد فناوری داریم، در پارک علمی و فناوری ما ۱۱۴ هزار نفر مشغول به اشتغال هستند. زیست بوم فناوری ما پیوسته است و سعی کردیم پیوستگی را از آموزش و پرورس تا پارک‌های علمی و فناوری ایجاد کنیم. البته بسیاری از کشورهای جهان هنوز وارد این امر نشده اند.
به گفته صالحی، ۱۱ تا ۱۷ آذر امسال هفته استانی پژوهش و فناوری بود و هفته ملی پژوهش از ۱۹ تا ۲۵ آذر برگزار می‌شود. تجلیل از دانش آموزان و معلمان برتر هرساله در دستور کار است و امسال هفته پژوهش در استان ها با شکوه برگزار شد.
وی گفت: بیش از ۳۰۰ تور دانش آموزی برای بازدید از دانشگاه‌ها، پژوهشگاه ها، پارک‌های علمی و فناوری برگزار کردیم. شعار روز اول هفته ملی پژوهش،«پژوهش و مدرسه و آینده سازان» انتخاب شده است.
بازطراحی ساختار آموزش و پرورش در دست اقدام است
علی محبی رئیس ستاد بزرگداشت هفته پژوهش در آموزش و پرورش و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش نیز در این مراسم اظهار کرد: بازطراحی ساختار آموزش و پرورش در دست اقدام است، ساختار آموزش و پرورش ما شبیه هیچ کشوری در دنیا نیست، در خیلی از کشورها وزیر آموزش و پرورش معاون نخست وزیر است.
وی افزود: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ۱۰ مساله اساسی آموزش و پرورش را شناسایی کرده و در صدد اقدام برای رفع این مسائل برآمده است.
وی ادامه داد: ساختار آموزش و پرورش ما شبیه هیچ کشوری در دنیا نیست. از یک جهت منحصر به فرد هستیم، اما از جهت دیگر همین ساختار آموزش و پرورش ما منجر به عدم انسجام، موازی کاری، گستردگی و عدم پاسخگویی شده است. خیلی از موارد و مشکلات ما ناشی از همین ناهماهنگی ساختاری است.
رییس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش یادآورشد: برنامه هفتم توسعه تعیین کرده که باید در سال اول برنامه ساختار آموزش و پرورش بازطراحی شود. در دنیا وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت فرهنگ، وزارت ورزش و بخش آموزش وزارت بهداشت همگی در حوزه یک وزارتخانه تحت عنوان وزارت آموزش و فرهنگ تعریف می‌شود.
به گفته محبی، آموزش و پرورش در دنیا ساختار چابکی دارد و آن نگاه ملی که معمولا شعار آن را می‌دهیم نیز در آن ساختار وجود دارد، وزیر آموزش و پرورش در خیلی از کشورها معاون نخست وزیر است.
وی گفت: تحقق سرانه پژوهشی برای معلمان و دانش آموزان، استقرار مدیریت یک پارچه و ارتقا ساختار و جایگاه پژوهش در آموزش و پرورش از جمله درخواست‌های ما است.
رییس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: رفع ممنوعیت عقد قرارداد پژوهش با معلمان در برنامه هفتم تصویب شد و به شورای نگهبان رفت. در صورت تصویب نهایی همکاران می‌توانند با معلمان برای انجام قرارداد پژوهشی اقدام کنند.
محب درباره تدوین الگو مدرسه در ترازسند تحول بنیادین توسط پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش افزود: این الگو به این می‌پردازد که مدرسه چه ابعاد، شاخص و استانداردی دارد. این الگو را تدوین و به صورت صد درصد تحویل دادیم و اکنون اعتبار بخشی هم شده است.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش همچنین درباره ۱۰ مسئله شناسایی شده آموزش و پرورش توضیح داد: تدوین نقشه راه سند تحول بنیادین و آسیب شناسی طرح رتبه بندی معلمان از دیگر اقدامات بود. مرحله استقرار رتبه بندی معلمان انجام شد و مرحله بعد ارتقا نیز با سه پژوهش انجام شد.
محبی افزود: دنیا را رصد کردیم و فرآیند و محتواها آسیب شناسی شد و مشکلات قانون و آیین نامه را احصا کردیم. در نهایت آیین‌نامه و شیوه‌نامه جدید رتبه بندی با ۱۰ چرخش اصلاحی تدوین شد. در آیین‌نامه و شیوه‌نامه جدید هم رضایتمندی معلمان و هم ارتقا نظام تعلیم و تربیت دیده شده است.
وی ادامه داد: سنجش ملی کیفیت یادگیری را باید راه اندازی کنیم که ۵۰ درصد این مورد را اجرایی کرده‌ایم. بررسی تطبیقی تنوع مدارس را در دستور کار داریم.
وی تاکید کرد: بیش از ۲۰ نوع مدرسه داریم و آیا این مسیر درست است؟! این تنوع چقدر با عدالت آموزشی سازگار است و چقدر منجر به ارتقا شده است؟! از سوی دیگر الگو استعدادیابی و هدایت تحصیلی را در دستور کار داریم.
محبی گفت: طرح استعدادیابی و هدایت تحصیلی و شغلی از پیش دبستانی تا آخر متوسطه با همکاری دانشگاه شهید بهشتی در حال انجام است. واکاوی سبک زندگی اسلامی و ایرانی دانش آموزان نیز از دیگر اقدامات در دستور کار ما است.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: پژوهشگاه چشم اندازی برای خود نوشته است که باید پنج ساله آن را محقق کند، این چشم انداز هم در جهت رفع نیازها و هم در جهت مرجعیت علمی است. قرار است پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش به مرجعیت در آموزش و پرورش و به جایگاه ممتاز بین پژوهشگاه های کشور برسد البته در این مسیر نقشه راهبردی برای خود ترسیم کرده‌ایم.
محبی درباره بخشی از اقدامات پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش یاد آور شد: برای ایجاد تحولی اساسی، چرخش تحولی برای خود احصا کردیم تا از یک موسسه پژوهشی عمومی به مرکز تخصصی پژوهش گرا برسیم. نظام مسائل خود را تدوین کردیم و بیش از ۱۰ توسعه سیاستی را تقدیم وزیر و معاونین وزیر کردیم و ۱۰ کلان مساله آموزش و پرورش را شناسایی کردیم تا در راستای این موارد پژوهش کنیم.
محبی افزود: در یک سال اخیر شاهد رشد چند برابری عملکرد پژوهشگاه و نیز ارتقا بهره وری و هزینه تمام شده برای هر پژوهش بودیم. به طوری که در حال حاضر هزینه تمام شده برای هر پژوهش با استفاده از ظرفیت پژوهشگران در حوزه ملی به یک دهم کاهش پیدا کرده است. همچنین طی این یک سال اخیر با ۷ دانشگاه و موسسه علمی و ۱۱ انجمن تفاهم نامه امضا کردیم.
حجت‌الاسلام علی لطیفی رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی همچنین در این مراسم اظهار کرد: اهمیت پژوهش به تنوع ابعاد در آموزش و پرورش مربوط می‌شودآموزش و پرورش بیش از هر موضوعی به ابعاد پژوهشی و به مطالعات اقدام پژوهشی و درس پژوهی نیاز دارد.
وی افزود: اهمیت پژوهش و ابعاد آن به خصوص برای تصمیم‌سازان خارج از وزارتخانه باید روشن شود چراکه منشا بخش عمده از چالش‌های ما خارج از وزارتخانه است.
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: آموزش و پرورش عمومی آموزش و پرورش به معنای فراهم کردن فرصت‌هایی برای یادگیری یک مهارت زندگی شایسته است، براین اساس هر دانش‌آموز باید یک زیست شایسته انسانی، مهارت زندگی و شایستگی‌های پایه را باید بداند.
حجت الاسلام لطیفی عنوان کرد: حس زندگی، شوق نسبت به کندوکاو باید در دانش‌آموزان تقویت شود، درصورتی می‌توانیم آینده مبتنی بر پژوهش را پیش‌بینی کنیم که که شوق یادگیری و پرسش وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه دانش‌آموزان باید اهل پرسش و تامل باشند، گفت: هنر مواجه شدن با پرسشگری دانش آموزان اهمیت دارد، مواجه مناسب معلم و دبیر با پرسشگری دانش آموزان باید مورد توجه باشد.
معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: تجربه‌ورزی هم در این راستا اهمیت بسیاری دارد، دانش‌آموزان باید این فرصت را داشته باشند که هر آنچه را می‌خواهند بدانند، تجربه کنند. حس جست‌وجو کردن و به دنبال حقیقت بودن اهمیت بسیاری دارد.
وی افزود: حتی شنیده ایم برخی معلمان در کلاس همراه دانش آموزان خطاهای هوش مصنوعی را به سنجش می گذارند. پرسشگری و جست‌وجوگری نوعی روحیه است و به مرور تقویت می شود و معلمی که چنین روحیه ای را در خود نهادینه کند موجب رشد این روحیه در دانش آموزان می‌شود.
پژوهش در کتب درسی با رویکرد بومی باید مورد توجه قرار گیرد
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در این مراسم گفت: در به روز رسانی کتاب‌های درسی، پژوهش در آموزش و پرورش با رویکرد بومی باید مورد توجه قرار گیرد. کتب درسی را به محملی برای خلاقیت پروری باید تبدیل کنیم.
بابک نگاهداری اظهار کرد: در نظام اسلامی نهاد علم و تعلیم و تربیت باید راهبر باشد و جهت‌گیری باید به این سمت پیش‌رود. فقیه یعنی عالم و راهبر و به همین دلیل است ولی فقیه در راس نظام اسلامی قرار می‌گیرد.
وی افزود: رهبر و راهبر بودن فعالیت‌های پژوهشی برای بهسازی آموزش و پرورش صورت می‌گیرد، باید بتوانیم مجموعه اقدامات پژوهشی را به نظام تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی وصل کنیم و اینگونه از خروجی‌های پژوهش‌ها در تصمیم‌گیری بهره‌مند شویم.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان کرد: در همه کشورها اکنون تغییر رویکرد در حکمرانی شکل گرفته است، شیوه رفتاری حکومت از بالا به پایین است اما حکمرانی از پایین به بالا است و با اقناع و اندیشه ورزی صورت می‌گیرد.
نگاهداری افزود: اقدام پژوهشی به طور گسترده در مدارس سراسر کشور باید مورد توجه باشد.اینکه احساس کنیم، یکی از بالا نشسته و تصمیم می‌گیرد کار صحیحی نیست.
وی معتقد است: دانش آموزان در میدان هستند و شرف نظام آموزش و پرورش در بهسازی مستمر است.یک بهسازی دائمی جز نظام آموزش و پرورش باید صورت گیرد.
وی خطاب به معلمان و مسئولان اظهار کرد: بهسازی نظامی را یکی از وظایف خود بدانید، کسی در گذشته به من مهارت آموزی و توانایی حل مسئله را یاد نداده بود، بنابراین مدیران کشور ما حل مسئله بلد نیستند. مدیریت‌ها بیشتر نمایشی و در حد رونمایی از سند و برگزاری سفرهای داخلی و خارجی است، اما آیا این کارها مسئله ای را حل می کند؟ سازمان‌های ما برای حل مسئله نیستند، حتی اگر بخشی از سازمان‌ها نباشند، در کشور هیچ اتفاقی نمی‌افتد.
نگاهداری افزود: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش می‌تواند نقش کلیدی در نظام حکمرانی کشور ایجاد کند، پژوهشگاه ماموریت‌گراتر از دانشگاه است، باید به مطالبات و پرسش‌ها پاسخ دهیم. در این راستا، ستاد آموزش و پرورش باید انسجام و هماهنگی بین توسعه کار خود قرار دهد و تمرکز و توجه ویژه به توانایی حل مسئله دانش‌آموزان صورت گیرد.