ظرفیت علمی و پژوهشی پارک های علم و فناوری در حل مشکلات کشور و چرایی کم‌توجهی بخش اجرایی و مدیریتی کشور به این ظرفیت ها در حل چالش ها و مسائلی که در بخش های مختلف وجود دارد، موضوعی است که گروه علم و آموزش ایرنا را برآن داشت تا میزگردی با حضور روسای سه پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، امیرکبیر و صنعتی شریف تشکیل دهد تا به بررسی موضوع بپردازد.
علی اسدی رییس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در این نشست در این خصوص گفت: همانطور که قانون جهش تولید ظرفیت بسیار خوبی دارد، نواحی نوآوری هم از ظرفیت بسیار خوبی برخوردار هستند. در حال حاضر پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، تدوین اساس‌نامه نواحی نوآوری را با همکاری دستگاه‌های مختلف شروع کرده و هدف ما این بوده که بتوانیم آن تسهیلات و قوانینی را که در پارک‌ها برای شرکت‌های دانش‌بنیان جاری است، در ناحیه نوآوری نیز برقرار کنیم.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا درباره لزوم اهمیت دادن متوازن به مسائل زیرساختی و نرم در نواحی نوآوری، این نکته را یادآور شد که ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی زیادی در خصوص این نواحی مطرح هستند و اضافه کرد: یک جنبه ماجرا بحث‌های زیرساختی و فیزیکی است. تمام کسانی که آنجا زندگی می‌کنند به عنوان بازیگران اصلی نواحی نوآوری مطرح هستند.
اسدی ادامه داد: مدارس، مهدهای کودک، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های خصوصی، بیمارستان‌ها و مراکز تفریحی و همه کسانی که می‌توانند کمک کنند تا ایده‌ای به محصول تبدیل شود و محصولی به تولید انبوه برسد، در توسعه این زیست‌بوم دخیل هستند.
وی در خصوص تعداد دستگاه‌هایی که در تدوین اساس‌نامه این نواحی دخیل هستند هم گفت: در حال حاضر چهار دستگاه از جمله وزارت علوم، معاونت علمی ریاست جمهوری، شهرداری تهران و دانشگاهی که در آن ناحیه قرار دارد، برای امضای تفاهم‌نامه پای کار آمده‌اند. اما تمام دستگاه‌هایی که نماینده واحدی در آن ناحیه دارند هم باید در این کار دخیل شوند.
دیپلماسی دانش‌بنیان
رییس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، در ادامه و با بیان نکاتی در خصوص رشد کشورهای دانش‌بنیان در دو دهه اخیر در کشور افزود: به نظر من محصولات دانش‌بنیان در ایران به حد اشباع رسیده و باید به فکر صادر کردن آن‌ها به کشورهای مختلف باشیم.
اسدی در نهایت اضافه کرد: مفهوم ناحیه نوآوری در کشور ما خیلی جدید است. ما برای اینکه بتوانیم همگام با پیشرفت‌های جهانی حرکت کنیم، چاره‌ای جز ورود به این مسائل نداریم. حدود ۹۰ درصد کار در این خصوص همچنان باقی مانده و عملیاتی کردن تمام جزئیات و هماهنگی با تمام دستگاه‌ها زمان‌بر است.
وی افزود: بیشتر شرکت‌های فعال در نواحی نوآوری از بخش خصوصی هستند و دیگر حمایت‌های دولتی جوابگوی این بخش نیست. لازم است که به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در داخل و حتی خارج از کشور فکر کنیم و برای توسعه زیست‌بوم فناورانه و نوآورانه در کشور از این ظرفیت هم کمک بگیریم.
دکتر فرهنگ فصیحی، رییس پارک علم و فناوری امیرکبیر نیز در خصوص نوع خروجی نواحی نوآوری در درازمدت نکاتی را یادآور شد و گفت: در هر یک از نواحی، مفهوم نوآوری می‌تواند یک کارکرد اختصاصی و یک کارکرد عمومی داشته باشد. کارکرد عمومی آن‌ها، همین تحریک فضای نوآوری و کمک به مولد کردن ظرفیت‌های فناورانه در خدمت حل مسائل مختلف است و همه ما تلاش دارمم که آن را دنبال کنیم.
حل مقتدرانه مشکلات با راه‌حل‌های فناورانه
فصیحی همچنین به کارکرد اختصاصی مفهوم نوآوری در هریک از نواحی اشاره کرد و گفت: به نظر می‌آید چون جغرافیای هریک از این نواحی با یکدیگر متفاوت است، می‌توانیم کارکردهای اختصاصی مختلفی در نظر بگیریم.
رییس پارک علم و فناوری امیرکبیر در نهایت گفت: پارک‌های علم و فناوری می‌توانند مسائل جدی و پیچیده کشور را حل کنند. با تعامل و شبکه‌سازی و اعتماد شرکت‌های صاحب مسئله به این پارک‌ها درواقع باید مسائل مختلف کشور به نهادهای تخصصی سپرده شود. از آلودگی گرفته تا مشکلات پسماند شهرهای بزرگ، همگی با استفاده از فناوری قابل حل است و به کمک تکنولوژی می‌توانیم به این سمت حرکت کنیم.
دکتر بهنام طالبی، رییس پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف، نیز با بیان جزئیاتی از زمان افتتاح ناحیه نوآوری شریف در سال ۹۷ گفت: هدف این بود که ما بتوانیم فضاهایی را که در اختیار داریم، توسعه دهیم و همچنین خود شرکت‌ها هم خواستار این بودند که در اطراف دانشگاه حضور داشته باشند تا بتوانند از مزیت‌هایی که در سایر پارک‌ها است، بهره‌مند شوند و این خواسته، خواسته به حقی بود و بر اساس بررسی‌های انجام شده، مفهوم ناحیه نوآوری (Innovation area) استخراج شد و الان حدود ۶ سال است که با این مفهوم زندگی می‌کنیم.
طالبی در خصوص اتفاقات مثبتی که در پارک علم و فناوری و ناحیه نوآوری شریف رخ داده است نیز توضیحاتی ارائه داد و با اشاره به رشد این پارک گفت: شرکت‌های مستقر در پارک، با اینکه می‌توانند در نقاط خیلی بهتری از تهران حضور داشته باشند، با رغبت حاضرند در کنار دانشگاه بمانند تا از مزایای این همسایگی بهره‌مند شوند.
مفهوم پیچیده‌ای به نام ناحیه نوآوری
رییس پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف در ادامه با اشاره به جدید بودن مفهوم ناحیه نوآوری در کشور گفت: این یک مفهوم جدید است و هنوز با قدرت نمی‌توانیم بگوییم که این معایب و این مزایا را دارد. حتی پارک‌های علم و فناوری که بیشتر از دو دهه از عمرشان می‌گذرد، هنوز در کشور ما پختگی لازم را پیدا نکرده‌اند. باید اجازه بدهیم که همین تعداد محدود از نواحی نوآوری که مجوز گرفته‌اند، کار کنند و مدل‌های مختلف را پیاده‌سازی کنند تا ببینیم به چه نتیجه‌ای خواهند رسید.
طالبی در ادامه گفت: ظرفیت پارک‌های علم و فناوری به واسطه ارتباط با شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، بالا است. این نکته مهمی است که ما به این شرکت‌ها بها بدهیم و از کنار هم جمع کردن شرکت‌های فناور در پارک‌ها و نواحی نوآوری نهایت استفاده را ببریم. این مستلزم همکاری مسئولان و کمک گرفتن آن‌ها از این مجموعه‌ها است.